Mục lục bài viết
Update: 2022-01-18 13:34:06,Bạn Cần biết về Hình thái khởi nghĩa của Cách mạng tháng 10 Nga. Bạn trọn vẹn có thể lại Báo lỗi ở cuối bài để Ad đc tương hỗ.
Cách mạng Tháng Mười Nga (tiếng Nga: Октябрьская революция 1917), chính thức được nghe biết trong lịch sử dân tộc bản địa Liên Xô với tên thường gọi Cách social chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại[a] và thường được gọi là Cuộc nổi dậy tháng Mười, Cách mạng Bolshevik,[2] hoặc Tháng Mười Đỏ, là một sự kiện lịch sử dân tộc bản địa ghi lại sự Ra đời của nhà nước Nga Xô viết. Cách mạng Tháng Mười nổ ra vào trong thời gian ngày 24 tháng 10 năm 1917 (theo lịch Julius), do Vladimir Ilyich Lenin và Ðảng Bolshevik lãnh đạo. Cách mạng Tháng Mười thành công xuất sắc vào trong thời gian ngày 7 tháng 11 năm 1917 (theo lịch Gregory) hay ngày 25 tháng 10 năm 1917 (theo lịch Julius).
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
Cách mạng Tháng Mười
Октябрьская революцияMột phần của Cách mạng Nga (1917), Cách mạng 1917-23 và Nội chiến Nga 1917-22
Lenin diễn thuyết lôi kéo nhân dân lao động đứng lên làm cách mạng, tháng 5 năm 1917Thời gian7 tháng 11 năm 1917 (lịch cũ: 25 tháng 10)Địa điểmPetrograd, NgaKết quả
Đảng Bolshevik thắng lợi
Tham chiến
Đảng Bolshevik
Đảng Xã hội Cách mạng Cánh tả
Hồng quân
Đại hội Xô viết toàn Nga
Cộng hòa Nga (đến 7 tháng 11)
nhà nước lâm thời Nga (đến 8 tháng 11)Chỉ huy và lãnh đạo
Vladimir Lenin
Leon Trotsky
Pavel Dybenko
Vladimir Antonov-Ovseyenko
Alexander KerenskyLực lượng
10.000 thủy thủ ủng hộ Cách mạng, 20.000-30.000 cận vệ đỏ, không rõ số lượng công nhân
5001.000 lính tình nguyện, 1.000 quân tiểu đoàn nữ bảo vệThương vong và tổn thất
Vài người[1]
Tất cả bị tóm gọn hoặc đào ngũ
Tổ chức trực tiếp lãnh đạo cuộc cách mạng là Uỷ ban Quân sự Cách mạng Xô viết Petrograd, gồm có cả những nhà cách social phái tả. Kết quả của cuộc cách mạng là những lãnh đạo chính phủ nước nhà Bolselvik lên nắm quyền, xây dựng Đại hội đại biểu Xô viết toàn Nga lần thứ II, đại hầu hết những đại biểu trong số đó là những người dân Bolshevik (Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga) và liên minh Đảng Cách mạng Xã hội cánh Tả, cũng rất được tương hỗ bởi một số trong những tổ chức triển khai vương quốc, một phần nhỏ những người dân Menshevik – những người dân theo chủ nghĩa quốc tế và một số trong những người dân vô chính phủ nước nhà.
Cuộc cách mạng thành công xuất sắc nhờ việc tương hỗ của nhân dân, đường lối lãnh đạo hiệu suất cao của Lenin và những lãnh đạo đảng Bolselvik, sự bất lực của nhà nước lâm thời, nhóm Menshevik và những lực lượng cánh hữu trong việc đối đầu với những người dân Bolshevik[3].
Bài rõ ràng: Nguyên nhân và tình hình nước Nga trước cách mạng Nga 1917
Xem thêm: Cách mạng Nga 1917
Sau Cách mạng Tháng Hai, tình hình nước Nga tồn tại tuy nhiên tuy nhiên hai cơ quan ban ngành đó là: chính phủ nước nhà lâm thời của giai cấp tư sản và những xô viết đại biểu công nhân và binh lính. Sau khi nắm được cơ quan ban ngành, chính phủ nước nhà lâm thời đang không xử lý và xử lý những yếu tố đã hứa trước đó như yếu tố ruộng đất của nông dân, việc làm cho công nhân, tình trạng thiếu lương thực và nhất là quyết theo đuổi cuộc chiến tranh đế quốc đến cùng.
Trái với kỳ vọng của người dân Nga, lãnh đạo chính phủ nước nhà lâm thời là Alexander Kerensky vẫn muốn nước Nga tiếp tục tham gia Thế chiến thứ nhất để tranh giành quyền lực tối cao với Đế quốc Đức và Đế quốc Áo Hung, bất kể việc giang sơn đã trở nên kiệt quệ và thương vong của binh sỹ đã quá rộng (tới giữa năm 1917, gần 2 triệu lính Nga đã tử trận và khoảng chừng 5 triệu bị thương). Tâm lý phản chiến dâng cao trong binh sỹ, người dân ở hậu phương cũng bất bình vì kỳ vọng đã có được hòa bình đã tan vỡ.
Trong tình hình đó, lãnh tụ của Đảng Bolshevik, Vladimir Ilyich Lenin từ Thụy Sĩ trở về quê hương ga Phần Lan ngày 3 tháng bốn năm 1917 đã nhận được được sự ủng hộ rất rộng của nhân dân Petrograd. Ngày 4 tháng bốn năm 1917, Lenin đọc một bài phát biểu quan trọng có nhan đề “Những trách nhiệm của giai cấp vô sản trong cuộc cách mạng lúc bấy giờ”. Bản văn bản báo cáo giải trình này đã đi vào lịch sử dân tộc bản địa với tên thường gọi “Luận cương tháng Tư” chỉ ra con phố chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách social chủ nghĩa. Lenin chỉ rõ rằng cần chấm hết tình trạng 2 cơ quan ban ngành tuy nhiên tuy nhiên tồn tại bằng phương pháp chuyển giao cơ quan ban ngành về tay những xô viết: “Điều độc lạ và rất khác nhau trong thời sự nước Nga đó là bước quá độ từ quá trình thứ nhất của cách mạng là quá trình đã đem lại cơ quan ban ngành cho giai cấp tư sản tiến lên quá trình thứ hai của cách mạng là quá trình phải đem lại cơ quan ban ngành cho giai cấp vô sản và cho những tầng lớp nghèo trong nông dân”. Về phương pháp đấu tranh, Lenin viết: “Vũ khí ở trong tay nhân dân, không tồn tại sự cưỡng bức nào từ bên phía ngoài so với nhân dân, đó là thực ra của sự việc vật. Điều này được cho phép và bảo vệ bảo vệ an toàn sự tăng trưởng và hòa bình của cách mạng”. Tuy nhiên, Lenin cũng chỉ rõ phải sẵn sàng chuyển sang khởi nghĩa vũ trang một khi tình hình thay đổi, nếu những Xô viết bị tiến công.
Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai quyết định hành động cách mạng Tháng Mười
Để bày tỏ sự ủng hộ Đảng Bolshevik, Ngày Quốc tế Lao động 18 tháng bốn (44201) năm 1917, công nhân Nga biểu tình đòi hòa bình, dân chủ. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao của nhà nước lâm thời gửi công hàm cho những nước phe Hiệp ước cam kết theo đuổi cuộc chiến tranh đến cùng gây sự phẫn nộ trong dân chúng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevick, ngày 20 và 21 tháng bốn, hàng trăm vạn người dân Nga xuống đường biểu tình hòa bình, giơ cao khẩu hiệu “Tất cả cơ quan ban ngành về tay Xô Viết”, “Hòa bình, ruộng đất, bánh mì”. Những cuộc biểu tình này làm cho chính phủ nước nhà lâm thời khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc. Ngày 2 tháng 5 (25 tháng 5) trước đè nén của quần chúng, Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Chiến tranh phải từ chức. Ngày 5 tháng 5, nhà nước lâm thời tiến hành cải tổ và xây dựng chính phủ nước nhà liên hiệp tăng thêm số ghế cho những đảng thỏa hiệp.
Ngày 18 tháng 6 (1 tháng 7), phái Menshevik và Đảng Xã hội Cách mạng đã thủ đoạn tổ chức triển khai một cuộc biểu tình quần chúng để biểu dương lực lượng nhưng phái Bolshevik đã tham gia cuộc biểu tình này và biến nó thành cuộc biểu tình ủng hộ đường lối Bolshevik với những khẩu hiệu: “Đả hòn đảo cuộc chiến tranh”, “Tất cả cơ quan ban ngành về tay những xô viết”.
Vladimir Lenin, lãnh tụ đảng Bolshevik
Ngoài mặt trận, Cuộc tổng tiến công của Kerensky, một chiến dịch tổng tiến công lớn của quân Nga theo lệnh của chính phủ nước nhà lâm thời vào liên quân Đức, Áo-Hung đã thất bại nặng nề với 60.000 binh lính Nga bị tóm gọn hoặc bị giết, hơn 200.000 bị thương. Tin thất bại gây sự phẫn nộ và bất bình rất rộng trong nhân dân Nga.
Ngày 3 tháng 7, hơn 500.000 nhân dân Petrograd xuống đường biểu tình đòi chuyển giao cơ quan ban ngành về tay xô viết nhưng nhà nước lâm thời đã từ chối và ra lệnh cho binh lính bắn vào đoàn biểu tình, làm hơn 1.000 người chết và 2.000 người bị thương. Sau đó, nhà nước Lâm thời tiến hành đàn áp và bắt những đảng viên Bolshevik. Các nhà in và nhà báo bị cấm đưa tin về vụ đàn áp. nhà nước ra lệnh truy nã Lenin để lấy ra tòa, những cty chức năng cách mạng bị tước khí giới hoặc bị đẩy ra mặt trận. Từ đó, trong tháng 7, tình trạng hai cơ quan ban ngành tuy nhiên tuy nhiên tồn tại kết thúc với thắng lợi thuộc về giai cấp tư sản.
Trước tình hình đó, từ thời gian ngày 26 tháng 7 đến 3 tháng 8, Đảng Bolshevik đã họp đại hội VI để định hình và nhận định tình hình và vạch ra sách lược đấu tranh. Đại hội chỉ rõ phải sẵn sàng chuyển sang khởi nghĩa vũ trang để giành cơ quan ban ngành. Đại hội cũng chủ trương trong thời gian tạm thời rút bỏ khẩu hiệu “Tất cả cơ quan ban ngành về tay xô viết” còn Lenin rút về hoạt động giải trí và sinh hoạt bí mật. Về phái chính phủ nước nhà lâm thời, chính phủ nước nhà liên hiệp đưa Alexander Kerensky, lãnh tụ đảng Xã hội Cách mạng lên làm thủ tướng. Kornilov Affair, một viên tướng cũ của quyết sách Nga hoàng, được sự đồng ý của Kerensky đưa quân đội về Petrograd để thiết lập lại trật tự. Nhưng khi đưa quân về thủ đô, Kornilov quyết định hành động gây bạo loạn để lật đổ chính phủ nước nhà lâm thời, giành lấy cơ quan ban ngành cho mình.
Ngày 25 tháng 8, Kornilov tuyên bố thiết quân luật ở Petrograd, giải tán chính phủ nước nhà Kerensky và lập chính phủ nước nhà do mình đứng đầu. Dưới sự lãnh đạo của Lenin, Đảng Bolshevik đã lôi kéo và tổ chức triển khai công nhân và nhân dân bảo vệ thủ đô Petrograd. Công nhân đường tàu phá hoại ngầm những đoàn tàu chuyên chở quân của Kornilov. Các đội Cận vệ đỏ – lực lượng vũ trang của công nhân được nhanh gọn xây dựng ở những nơi. Công nhân vũ trang canh giữ bảo vệ những nhà máy sản xuất và nhà ga xe lửa. Nhờ sự tuyên truyền lý giải của những người dân Bolshevik và công nhân, những cty chức năng quân đội của Kornilov đã kháng lệnh, từ chối tiến về thủ đô và bắt giữ những sĩ quan. Tướng Kornilov bị tóm gọn giam.
Alexander Kerensky
Như vậy, Lenin đã phát động quần chúng đánh tan ý định thiết lập cơ quan ban ngành quân sự chiến lược của Kornilov, đồng thời phản đối quyết sách tiếp tục theo đuổi cuộc chiến tranh của chính phủ nước nhà Kerensky, do đó sau khoản thời hạn cuộc nổi loạn bị dập tắt, uy tín của đảng Bolshevik tiếp tục dâng cao. Những đại biểu Menshevik và Xã hội Cách mạng dần bị những đại biểu Bolshevik thay thế trong những Xô Viết.
Trong khi đó, chính phủ nước nhà lâm thời của Kerensky tỏ ra yếu kém, bất lực, không thể điều hành quản lý nổi giang sơn. Từ ngày thu năm 1917, nước Nga đã lâm vào cảnh một trong những cuộc khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc rất trầm trọng. Nền kinh tế tài chính giang sơn đứng trước thảm họa, sản xuất công nghiệp chỉ bằng 36,4% so với năm trước đó, nông nghiệp cũng sụt giảm, giao thông vận tải vận tải lối đi bộ hầu như bị tê liệt. Nạn đói đã xẩy ra ở nhiều vùng trong nước, nhất là ở những thành phố. Ngoài mặt trận, quân đội Nga tan rã hàng loạt, quân đội Đức liên tục chiếm hữu được nhiều vùng lãnh thổ của Nga. Trong tình hình đó, người dân Nga cảm thấy rất bất bình với nhà nước lâm thời.
Ngày 31 tháng 8, Xô viết vùng Petrograd và tiếp sau đó ngày 5 tháng 9, Xô viết vùng Moskva đã trải qua những nghị quyết của đảng Bolshevik và sẵn sàng khởi nghĩa vũ trang giành cơ quan ban ngành. Từ tháng 9, Xô viết nhiều thành phố, nhiều địa phương khác đều phải có những thay đổi như Xô viết Petrograd. Chỉ trong thuở nào hạn ngắn, đã có trên 250 Xô viết ủng hộ Đảng Bolshevik. Số lượng những Xô viết ở trong nước Nga đã tiếp tục tăng thêm nhanh gọn, 600 Xô viết vào tháng 3 đã lên tới 1.600 Xô viết trong tháng Chín.
Tới thời gian giữa tháng 9, Lenin nhận định: Hiện nay, tình thế đã thay đổi khác hoàn toàn. Chúng ta đã giành được hầu hết trong giai cấp đứng làm đội tiên phong của cách mạng, đội tiên phong của nhân dân và có kĩ năng lôi cuốn quần chúng theo mình. Chúng ta đã giành được hầu hết trong nhân dân. Thắng lợi chứng minh và khẳng định thuộc về toàn bộ chúng ta. Với sự ủng hộ từ người dân và binh sỹ ở những khu vực lớn, thời cơ để đảng Bolshevik tiến hành Cách mạng đã chín muồi.
Trong tác phẩm Đường Kách mệnh, Nguyễn Ái Quốc đã khái quát tình hình[4]
Nhân dịp lính chết nhiều, dân gian đói khổ, thợ thuyền thất nghiệp, nhà nước lôi thôi; bọn hoạt đầu xúi dân rằng hiện giờ cách mệnh đuổi vua đi, thì ruộng đất sẽ về dân cày, công xưởng sẽ về người thợ, nhân dân sẽ tiến hành quyền nhà nước, cuộc chiến tranh sẽ hoá ra hoà bình.
Chẳng ngờ lúc tháng 2 đuổi vua đi rồi, tụi hoạt đầu và tụi tư bản lên cầm cơ quan ban ngành, bao nhiêu lời nguyền ước chúng nó quên hết. Chúng nó cứ bắt lính đi đánh; ruộng đất cứ ở tay địa chủ, lò máy cứ ở tay nhà giàu; công nông cũng không được dự vào nhà nước.
Khi cách mệnh đuổi vua, Đảng Cộng sản vẫn đứng đầu dân chúng. Nhưng lúc ấy đảng viên hẵng còn ít, và tình hình chưa tới, nên chưa giựt lấy cơ quan ban ngành. Cách mệnh xong lúc tháng 2. Từ tháng 2 đến tháng bốn, dân nhiều người còn tưởng rằng nhà nước mới còn chưa kịp thi hành những việc lợi dân, vì chưa tồn tại thì giờ.
Đến tháng bốn thì ông Lê-nin và nhiều đồng chí ở ngoại quốc về. Từ tháng bốn đến tháng 11, nhà nước mới thì mỗi ngày mỗi lộ mặt phản kách mệnh ra. Còn đảng viên cộng sản phần thì đi tuyên truyền cho dân rằng: “Đấy, những anh xem đấy, tụi hoạt đầu là thầy tớ của tư bản và đế quốc chủ nghĩa, chúng nó chẳng hơn gì vua…, làm cho ai cũng oán nhà nước mới, phần thì luồn vào nông – công – binh, tổ chức triển khai bí mật để thực hành thực tế cộng sản cách mệnh.
Cuối tháng 10, đâu cũng luôn có thể có tổ chức triển khai cả rồi, ai cũng muốn cử sự. Nhưng ông Lênin bảo: “Khoan đã! Chờ ít bữa nữa cho ai cũng phản đối nhà nước, lúc ấy sẽ cử sự”. Đến ngày 5 tháng 11, nhà nước khai hội để ban bố phép luật mới, mà phép luật ấy thì lợi cho tư bản mà hại cho công – nông… Quả nhiên ngày mồng 7, Đảng Cộng sản hạ lệnh cách mệnh, thì thợ thuyền ào đến vây nhà nước, dân cày ào đến đuổi địa chủ. nhà nước phái lính ra dẹp, thì lính ùa theo thợ thuyền mà trở lại đánh nhà nước.
Lenin cải trang
Sang tháng 10, làn sóng cách mạng lan tràn khắp nước Nga. Ngày 7 tháng 10, V. I. Lenin từ Phần Lan bí mật trở về nước trực tiếp lãnh đạo cuộc hành vi. Ngày 10 tháng 10, ban chấp hành TW họp quyết định hành động khởi nghĩa vũ trang. Tại hội nghị này ban chấp hành TW đã bầu ra bộ chính trị do Lenin đứng đầu để lãnh đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang. Tuy nhiên, một số trong những ủy viên không tán thành kế hoạch khởi nghĩa nên ngày 18 tháng 10 họ đã đăng ý kiến của tớ trên tờ báo Đời sống mới, do đó chính phủ nước nhà lâm thời biết được kế hoạch nổi dậy nên đã sẵn sàng đề phòng. Từ mặt trận, 70 tiểu đoàn bộ binh xung kích và một số trong những trung đoàn độc lập được điều động về bảo vệ những thành phố lớn. Do đó Lenin đã quyết định hành động tổ chức triển khai nổi dậy sớm 1 ngày tức là ngày 24 tháng 10 làm cho đối thủ cạnh tranh đối đầu cạnh tranh đối đầu bất thần.
Ngày 24 tháng 10 (6-11), Lenin viết cho ban chấp hành Trung ương Đảng: “…vô luận bằng phương pháp nào thì cũng không được để cơ quan ban ngành nằm trong tay Kerensky”.
Chiều ngày 24 tháng 10, Lenin cải trang đến điện Smolny để lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Tại điện Smolny trên những hành lang cửa số đều phải có đốt lửa, phía ngoài là xe thiết giáp, trạm gác sắp xếp tại cửa ra vào. Binh sĩ vũ trang đi lại tấp nập. Tin Lenin trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa nhanh gọn được báo tới khắp những trung đoàn và nhà máy sản xuất. Trong khi đó, nhà nước lâm thời đưa những đội canh gác đến đóng chung quanh những cơ quan quan trọng nhất gồm có những học viên sĩ quan, tiểu đoàn kị binh xung kích, tiểu đoàn lính phụ nữ và những cty chức năng Cossack triệu tập tại Cung điện Mùa Đông.
Chiều 24 tháng 10, cuộc khởi nghĩa khởi đầu. Theo kế hoạch, những cty chức năng Cận vệ đỏ triệu tập lực lượng lấn chiếm những khu vực đầu mối, trụ sở những bộ, tổng đài điện thoại cảm ứng, nhà ga, những cầu bắc qua sông Neva. Trong đêm 24 và ngày 25, những cty chức năng Cận vệ đỏ của công nhân, binh lính cách mạng và thủy binh hạm đội Baltic đã lấn chiếm những vị trí then chốt ở thủ đô. Ngay trong đêm 24 tháng 10, quân khởi nghĩa đã sở hữu được toàn bộ Petrograd, vây hãm Cung điện Mùa Đông mà hầu như không tổn thất.
Chiến hạm Rạng Đông
Tuần dương hạm Rạng Đông được thể hiện trên tấm huân chương Cách mạng Tháng Mười.
Thủy thủ hạm đội Baltic và những chiến sỹ Cận vệ đỏ tiến công hoàng cung Mùa Đông
Sáng ngày 25 tháng 10, với danh nghĩa bộ chỉ huy tối cao, Kerensky đến bộ tổng tham mưu ra lệnh cho những trung đoàn Cossack sông Đông số 1, 4, 14 đến tiếp ứng. Nhưng những cty chức năng này đã ngầm ủng hộ quân cách mạng, họ lấy nguyên do là kị binh của mình không tồn tại bộ binh mang súng máy yểm trợ nên không thi hành mệnh lệnh. Các cty chức năng ở Petrograd cũng từ chối tiếp viện. Kerensky nghe tin thì biết quân đội đã quay sang ủng hộ đối phương, ông liền phục vụ nhu yếu thông tin cho nhà nước lâm thời biết lực lượng còn rất ít, tiếp sau đó viện nguyên do đến gặp những cty chức năng, Kerensky đã tận dụng xe của đại sứ quán Hoa Kỳ để trốn khỏi thành phố. Tất cả những sĩ quan thời thượng cũng bỏ về nhà riêng, chỉ từ những bộ trưởng liên nghành ở lại Cung điện Mùa Đông.
Kế hoạch tiến công Cung điện Mùa Đông được ấn định vào rạng sáng ngày 25 tháng 10. Đến 7 giờ sáng, đợt tiến công thứ nhất khởi đầu. Các vòng đai dần khép lại nhưng những cuộc tiến công quá chậm và phải dùng xe hơi chuyển mệnh lệnh. 3 giờ chiều, đại bác được chĩa thẳng vào Cung điện Mùa Đông. Các chiến sỹ Cận vệ đỏ đứng sau những chướng ngại vật hoặc làm trách nhiệm tuần tiễu chờ lệnh phát hỏa. Các đội tuần tra quan sát theo dõi mọi hoạt động giải trí và sinh hoạt của quân đội chính phủ nước nhà.
Đến 6 giờ chiều, hoàng cung đã biết thành vây chặt, những chiến sỹ Cận vệ đỏ và những thủy thủ ủng hộ Cách mạng tiến sát đến hoàng cung và chiếm lấy toàn bộ những góc đường và những mái nhà tại bến tàu cạnh bộ Hải quân và hoàng cung. Các binh lính bảo vệ hoàng cung thì dựng chướng ngại vật chặn cổng ra vào Cung điện Mùa Đông, lập sẵn những vị trí đặt súng trường và súng máy để phòng thủ.
6 giờ chiều, đảng Bolshevik gửi tối hậu thư cho Bộ tham mưu quân sự chiến lược Petrograd buộc đầu hàng nếu không sẽ cho chiến hạm Rạng Đông tiến công. Một tối hậu thư khác được gửi đến cho nhà nước lâm thời buộc phải dọn sạch chướng ngại vật và đầu hàng vô Đk. Theo Đk đã quy định, sau 20 phút không sở hữu và nhận được câu vấn đáp sẽ cho chiến hạm Rạng Đông tiến công.
9 giờ 45 phút, chiến hạm Rạng Đông nổ loạt đại bác báo hiệu tiến công (thực ra những phát đạn không nhắm vào hoàng cung mà chỉ dùng tiếng nổ của đại bác để đối phương hoang mang lo lắng). Hàng lính bảo vệ hoàng cung rối loạn và tận dụng điều này, thủy thủ, chiến sỹ Cận vệ đỏ và binh sĩ cách mạng tràn vào hoàng cung. Quân phòng thủ hoàng cung chỉ kháng cự lẻ tẻ rồi nhanh gọn tan rã. Cuộc chiến trình làng tới 2 tiếng 45 phút sáng thì kết thúc. Toàn bộ chính phủ nước nhà lâm thời bị tóm gọn (trừ Kerensky).
Tác giả Thierry Wolton tường thuật rằng toàn bộ nhân chứng thời này đều thấy bất thần do sự kiện tiến công hoàng cung ngày đông trình làng rất chớp ngoáng. Báo LHumanité của cộng sản Pháp ngày 09/10/1917 đăng bài “Cuộc thay máu chính quyền tại Nga”. Khi đó lực lượng quân sự chiến lược của người Bolshevik tiến vào Cung điện Mùa Đông, lúc đó đang trở thành quân y viện, họ không gặp sự kháng cự nào đáng Tính từ lúc đội nữ binh và những sinh viên sĩ quan. Ở bên phía ngoài, xã hội vẫn hoạt động giải trí và sinh hoạt thường thì, hầu như hầu hết người dân thủ đô Petrograd không sở hữu và nhận ra. Theo nhà sử học Mỹ Richard Pipes, thiệt hại trong cuộc tiến công vào Cung điện Mùa đông chỉ có năm người chết và một số trong những người dân bị thương, hầu hết là vì đạn lạc. Sau sự kiện này, toàn bộ báo chí truyền thông không phải của người Bolshevik đều bị cấm còn Hội đồng Xô viết bị ngưng hoạt động giải trí và sinh hoạt mười ngày tiếp sau đó. Chính quyền do người Bolshevik lãnh đạo cai trị bằng sắc lệnh. Một tháng sau, Tchéka (Ủy ban đặc biệt quan trọng toàn quốc về đấu tranh chống phản cách mạng, tung tin đồn nhảm và phá hoại) Ra đời. Đến tháng một năm 1918, Quốc hội lập hiến bị giải tán, đến tháng 6/1918 những trại giam thứ nhất được xây dựng trong thời kỳ Nội chiến Nga để chống Bạch Vệ và liên quân 14 nước can thiệp (Anh, Mỹ, Đức, Nhật…). Những diễn biến này cũng rất giống với diễn biến của Cách mạng Pháp 1789: mở màn bởi cuộc thay máu chính quyền lấn chiếm ngục Bastille, tiếp sau đó là giải tán quốc hội lập hiến và trận cuộc chiến tranh chống lại sự tiến công của liên quân những nước phong kiến châu Âu (Anh, Phổ, Áo). Theo Thierry Wolton, từ “Cách Mạng Tháng Mười” mang lại một vầng hào quang cho việc kiện, khiến nó được nâng ngang tầm với những tiến bộ như Cách mạng Pháp 1789.[5]
Ngay trong đêm 7 tháng 11 năm 1917 (25 tháng 10 theo lịch Nga cũ), Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai tuyên bố khai mạc tại điện Smoniyl và tuyên bố xây dựng cơ quan ban ngành Xô viết do Lenin đứng đầu. Các sắc lệnh thứ nhất của cơ quan ban ngành Xô viết đã được trải qua là Sắc lệnh hòa bình (tuyên bố rút nước Nga khỏi Thế chiến 1) và Sắc lệnh ruộng đất (quốc hữu hóa ruộng đất của địa chủ, nhà thời thánh để chia cho nông dân). Chính quyền Xô viết còn tiến hành những giải pháp thủ tiêu những tàn tích của quyết sách phong kiến cũ như xóa khỏi sự phân biệt đẳng cấp và sang trọng, xóa khỏi những độc quyền của giới quý tộc và giáo hội, tiến hành quyết sách nam nữ bình đẳng, phổ cập giáo dục toàn dân.
Tem thư mô tả cảnh Lenin tuyên bố xây dựng Nhà nước Xô viết
Sau thành công xuất sắc ở Petrograd và Moscow, những cơ quan TW và Xô viết những địa phương được xây dựng. Tới thời gian cuối thời điểm tháng 11, Chính quyền Xô viết đã được xây dựng ở 28 tỉnh (trong tổng số 49 tỉnh) thuộc phần lãnh thổ châu Âu của nước Nga. Đến thời gian cuối thời điểm tháng 3 năm 1918, Chính quyền Xô viết đã giành được thắng lợi trọn vẹn trên phạm vi toàn nước Nga to lớn.
Tháng 12 năm 1917, Hội đồng Kinh tế Quốc dân Tối cao được xây dựng nhằm mục tiêu xây dựng nền kinh tế thị trường tài chính xã hội chủ nghĩa. Hội đồng có trách nhiệm tiến hành cải cách ruộng đất, Từ đó xóa khỏi việc chiếm hữu ruộng đất của giới địa chủ, trao lại ruộng đất cho nông dân. Đối với công nghiệp, tiến hành quốc hữu hóa một số trong những nhà máy sản xuất lớn, đồng thời tiến hành quyết sách lao động tiên tiến và phát triển (ngày thao tác 8 giờ, cấm sa thải công nhân bừa bãi, quy định quyết sách nghỉ phép so với việc làm nặng nhọc…)
Ngay sau khoản thời hạn cách mạng vừa thắng lợi, ngày 2/11/1917 (theo lịch Nga cũ), nhà nước Xô viết đã tuyên bố bản Tuyên ngôn về quyền của những dân tộc bản địa nước Nga. Tuyên bố xác lập những nguyên tắc cơ bản của Chính quyền Xô viết so với những yếu tố dân tộc bản địa, xác lập quyền bình đẳng của những dân tộc bản địa và được cho phép những dân tộc bản địa có quyền tự quyết[6]:
Tranh vẽ kỷ niệm một năm Cách mạng (1918) khắc họa việc người dân Nga đánh đổ quyết sách phong kiến chuyên chế
Đó là những nguyên tắc pháp lý quan trọng về yếu tố dân tộc bản địa. Nhà nước Xô viết đã tán thành quyền tách ra độc lập của Phần Lan, Ba Lan, xóa khỏi mọi hiệp ước bất bình đẳng của nhà nước Nga hoàng trước đó so với Thổ Nhĩ Kì, Ba Tư (Iran) và những nước khác.
Không lâu sau khoản thời hạn cách mạng Tháng Mười Nga giành được thắng lợi, cuộc bầu cử Quốc hội lập hiến toàn Nga được tổ chức triển khai vào trong thời gian ngày 25 tháng 11 năm 1917. Khoảng 47 triệu cử tri Nga đã tham gia bỏ phiếu trong cuộc cuộc bầu cử lớn số 1 trong lịch sử dân tộc bản địa nước Nga tính đến thời gian lúc đó. Lenin tin chứng minh và khẳng định là Đảng Bolshevik của ông trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị giành thắng lợi trong cuộc bầu cử này, thế nhưng kết quả là ngược lại: Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng (SR) mới là đảng nhận được số phiếu bầu tốt nhất (40,3% tổng số phiếu), thông qua đó giành được 324 ghế trong Quốc hội. Đảng Bolshevik xếp ở vị trí thứ hai với 23,29% số phiếu bầu, thông qua đó giành được 183 ghế trong Quốc hội[7][8] Đảng Bolshevik chiếm hữu được hầu hết phiếu của tầng lớp binh sỹ và dân cư thành thị, những nơi mà hoạt động giải trí và sinh hoạt và cương lĩnh của Đảng được biết tới rộng tự do, nhưng nông dân (chiếm 80% dân số Nga) thì phần lớn bỏ phiếu cho Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng bởi đảng này đã hoạt động giải trí và sinh hoạt từ thời gian năm 1900 và có nhiều đại biểu là quan chức địa phương, trong lúc Đảng Bolshevik mới xây hình thành không được biết tới ở phần lớn những vùng nông thôn[9]
Đảng Bolshevik nhận định rằng việc xây dựng Quốc hội lập hiến là không hợp pháp khi mà list ứng cử của Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng đã được lập ra vào tháng 10/1917, nhưng những thành viên cánh tả của Đảng này (vốn ủng hộ liên minh với Đảng Bolshevik) đã tách ra thành một đảng riêng không tương quan gì đến nhau ngay sau cuộc bầu cử với tên thường gọi Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cánh tả. Do sự nhập nhằng này, Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng đã sở hữu được luôn những phiếu bầu cho những đại biểu cánh tả trong đảng, vốn đã tách ra và không hề ở chung đảng với họ nữa[10] Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cánh tả gồm những thành viên có tầm tác động mạnh, và nếu ứng cử với tư cách là một đảng riêng thì liên minh giữa họ và Đảng Bolshevik chứng minh và khẳng định sẽ giành được hầu hết phiếu.[11] Vì thực tiễn này, Lenin đề xuất kiến nghị tiến hành cuộc bầu cử mới nhằm mục tiêu thể hiện tốt hơn ý chí hiện tại của người dân, nhưng bị Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng từ chối[12]
Ngày 5-1-1918, Quốc hội lập hiến khai mạc tại Pêtrôgrát. Với thành phần hầu hết (324 ghế) là những đại biểu thuộc đảng Xã hội chủ nghĩa Cách mạng, Quốc hội lập hiến tuyên bố không thừa nhận Chính quyền Xô viết cũng như mọi sắc lệnh đã phát hành, và cũng từ chối không trải qua bản Tuyên ngôn về quyền lợi của nhân dân lao động và bị bóc lột do Ban chấp hành Xô viết toàn Nga công bố[13]. Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cũng tuyên bố khước từ việc Đảng Bolshevik chủ trương đàm phán hòa bình nhằm mục tiêu rút nước Nga khỏi Thế chiến I.
Cùng với việc hậu thuẫn mạnh mẽ và tự tin của một số trong những công nhân ở hai thành phố lớn là Petrograd và Moskva, Đảng Bolshevik cùng liên minh là Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cánh tả đã sử dụng lực lượng Cận vệ đỏ buộc cuộc họp lần thứ nhất của Quốc hội lập hiến phải ngừng lại ngày 19 tháng 1. Những người Bolshevik đã lập ra một tổ chức triển khai thay thế Quốc hội lập hiến, Đại hội Xô viết thứ ba, được cho phép họ và những liên minh đã có được hơn 90% số ghế mà không trải qua bầu cử toàn dân. Đã không tồn tại phản ứng lớn nào so với việc ngừng hoạt động giải trí và sinh hoạt Quốc hội lập hiến, bởi Quốc hội này vốn không thể hiện đúng quyết định hành động của nông dân trong cuộc bầu cử: Các lá phiếu đang không phân biệt giữa “Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng” và “Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cánh tả”, nên nhiều phiếu bầu mà nông dân dành riêng cho “Đảng Xã hội chủ nghĩa cách mạng cánh tả” đã biết thành tính cho đảng kia[14]
Ngày 10/1/1918, Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ III đã khai mạc. Đại hội quyết định hành động hợp nhất những Xô viết đại biểu nông dân với Xô viết đại biểu công nhân và binh lính, trải qua bản “Tuyên ngôn về quyền lợi của nhân dân lao động và bị bóc lột”. Tuyên ngôn đang trở thành cơ sở cho bản Hiến pháp thứ nhất của nước Nga Xô viết, được trải qua vào tháng 7-1918. Đại hội đã trải qua quyết định hành động lịch sử dân tộc bản địa cải tổ nước Cộng hòa Xô viết Nga thành Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga, trên cơ sở liên minh tự nguyện giữa những dân tộc bản địa ở nước Nga.
Lênin chủ trương đàm phán hòa bình để rút khỏi Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất. Lênin đã thay mặt Đảng Bolshevik Nga công bố Sắc lệnh về hòa bình của Nhà nước Xô-viết, trong số đó lên án mọi quyết sách đấm đá bạo lực cường quyền, phản đối cuộc chiến tranh xâm lược, bảo vệ hòa bình và quyền bình đẳng, quyền tự quyết định hành động vận mệnh của những vương quốc, dân tộc bản địa trên toàn thế giới. Ông lôi kéo chính phủ nước nhà toàn bộ những bên tham gia Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất hãy đình chiến và tiến hành những cuộc thương lượng, đàm phán hòa bình để ký kết một hòa ước hòa bình ngay lập tức mà không cưỡng bức, không thôn tính, không xâm chiếm đất đai của nhau. Lênin nêu rõ: Chiến tranh là một tội ác lớn số 1 so với quả đât… Chúng ta đấu tranh chống sự gian dối của những chính phủ nước nhà, trên lời nói thì toàn bộ đều nói về hòa bình, về công lý, nhưng trong việc làm lại tiến hành những trận cuộc chiến tranh xâm lược và cướp bóc…. Lần thứ nhất cuộc chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa đế quốc bị lên án, bị xem là tội ác lớn số 1 chống lại quả đât.[15]
Các nước đang tham gia Thế chiến I không quan tâm đến đề xuất kiến nghị của Lenin và tiếp tục tiến hành cuộc chiến tranh. Các nước này đã phản đối kịch liệt Sắc lệnh về hòa bình của Lênin và link can thiệp bằng vũ trang nhằm mục tiêu xóa khỏi Nhà nước Xô-viết[15] Đầu năm 1918, quân đội Đế quốc Đức tiến công mãnh liệt, chiếm nhiều vùng lãnh thổ và áp trinh sát đô Petrograd của Nga.
Ngày 3 tháng 3 năm 1918, nước Nga Xô viết đồng ý ký Hòa ước Brest-Litovsk với những nước phe Liên minh Trung tâm, chính thức rút khỏi Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất. Cuộc cuộc chiến tranh đẫm máu do Sa hoàng phát động đã khiến hơn 2 triệu binh sĩ Nga tử trận và gần 5 triệu người bị thương, đến đấy là kết thúc. Theo hòa ước, Đức và Áo-Hung đã sở hữu của Nga một phần lãnh thổ gồm có một/4 dân số của Đế quốc Nga cũ cùng với 9/10 mỏ than trong toàn nước, đồng thời gây ra một sự chia rẽ thâm thúy tại nước Nga, trong cả trong nội bộ của đảng Bolshevik. Đảng Xã hội chủ nghĩa Cách mạng cánh tả cũng tuyên bố ngừng hợp tác với Đảng Bolshevik sau khoản thời hạn hòa ước này được trải qua. Sau này khi định hình và nhận định về bản Hòa ước Brest-Litovsk, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ trích việc ký kết hòa ước này là “phản quốc” vì khiến Nga thất bại và phải cắt một phần lãnh thổ rất rộng cho Đế quốc Đức tuy nhiên chính Đức cũng đang đứng trước rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn thua cuộc vào lúc đó[16] Đây sẽ là thời gian tệ nhất của lịch sử dân tộc bản địa Nga trong vòng 200 năm, tuy nhiên với một giang sơn đã biết thành tàn phá kiệt quệ và quân Đức đang giành ưu thế áp hòn đảo thì Lenin không hề cách nào khác ngoài việc đồng ý những lao lý bất lợi của hiệp ước này[17] Ngoài ra, việc nhân nhượng Đức cũng nằm trong dự trù của Lenin, rằng đế quốc Đức sẽ sớm sụp đổ trong Thế chiến 1, hòa ước ký kết do này sẽ trở nên vô hiệu, nước Nga sẽ không còn cần thiết phải cắt lãnh thổ và bồi thường chiến phí nữa. Nhận định này là đúng chuẩn khi nước Đức đã bại trận chỉ 8 tháng tiếp sau đó[18]
Theo sư ủy nhiệm của Trung ương Đảng, tháng bốn-1918, Lenin viết tác phẩm “Những trách nhiệm trước mắt của Chính quyền Xô viết”. Trong tác phẩm này, Lenin lôi kéo cần “tổ chức triển khai thật ngặt nghèo sự trấn áp và trấn áp của toàn dân so với sản xuất và phân phối thành phầm”, củng cố kỉ luật lao động, lôi kéo những Chuyên Viên tư sản, sử dụng những thành tựu tiên tiến và phát triển nhất của khoa học và kĩ thuật.
Từ ngày xuân năm 1918, Sắc luật ruộng đất khởi đầu được tiến hành, nông dân Nga đã nhận được được (không phải trả tiền) hơn 150 triệu héc ta ruộng đất từ giai cấp địa chủ, tư sản, nhà thời thánh và hoàng gia Nga hoàng cũ. Nông dân Nga đã được giải phóng khỏi những khoản tiền lĩnh canh phải nộp hằng năm, xóa được 3 tỷ Rúp tiền nợ những ngân hàng nhà nước. Với việc thu ruộng đất và nông cụ của địa chủ cũng như tịch thu một phần của phú nông, quy trình trung nông hóa trong nông dân đã khởi đầu (từ 20% lên 60%). Trung nông đã tin tưởng và đi theo Chính quyền Xô viết. Đó là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng ở nông thôn.
Tháng Ba năm 1919, Đại hội lần thứ VIII của Đảng Bolshevik đã trải qua Cương lĩnh mới của Đảng, V.I. Lê-nin được bầu là quản trị Uỷ ban soạn thảo Cương lĩnh Mùa xuân 1920. Thời gian này, V.I. Lê-nin soạn thảo xong kế hoạch xây dựng chủ nghĩa xã hội (công nghiệp hóa giang sơn, hợp tác hóa gia cấp nông dân, cách mạng văn hóa truyền thống) là người sáng lập ra Kế hoạch điện khí hóa toàn Nga (GOELRO), đưa ra quyết sách kinh tế tài chính mới (NEP)
Trong khi nước Nga đang xây dựng quyết sách xã hội chủ nghĩa thì quân Bạch vệ với việc giúp sức của 14 nước đế quốc đã ra sức lật đổ cơ quan ban ngành Xô viết. Trước tình hình đó, nước Nga Xô viết đã vận dụng quyết sách cộng sản thời chiến, xây dựng Hồng quân công nông. Cuộc nội chiến Nga đã trình làng từ trên thời gian đầu xuân mới 1918 đến tháng 11 năm 1920 khi Hồng quân đã đánh tan ngoại xâm và nội phản. Cuộc nội chiến kết thúc với thắng lợi thuộc về cơ quan ban ngành Xô viết, nước Nga Xô viết được giữ vững.
Nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga là vì đường lối đấu tranh và sách lược đúng đắn của Đảng Bolshevik mà lãnh đạo là Lenin, biết phát huy sức mạnh quần chúng đang chịu nhiều khổ cực do cuộc chiến tranh đế quốc. Ngoài ra, cuộc cách mạng nổ ra trong tình hình quốc tế rất là thuận tiện, khi những nước đế quốc đang tham gia vào Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất, không tồn tại Đk can thiệp vào nước Nga.
Bolshevik (1920), tranh của Boris Kustodiev
Với những người dân cộng sản và trào lưu giải phóng dân tộc bản địa chịu tác động của cuộc cách mạng, Cách mạng Tháng Mười Nga là cuộc cách social chủ nghĩa, do giai cấp vô sản tiến hành. Thắng lợi của cuộc cách mạng đã tạo ra nhà nước chuyên chính vô sản thứ nhất trên toàn thế giới, đưa nước Nga đi theo con phố xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Tháng Mười đã giải phóng những dân tộc bản địa thiểu số trên Đế quốc Nga khỏi thân phận phụ thuộc, bị quyết sách Sa hoàng áp bức, bóc lột. Sau cuộc cách mạng này, hàng loạt nhà nước của những dân tộc bản địa bị áp bức trên lãnh thổ nước Nga Ra đời. Ngoài ra, Cách mạng Tháng Mười Nga còn cổ vũ mạnh mẽ và tự tin trào lưu đấu tranh của giai cấp công nhân quốc tế và nhân dân những nước thuộc địa, mở ra con phố cải biến chủ nghĩa tư bản và giải phóng những dân tộc bản địa bị áp bức.
Nhà nghiên cứu và phân tích văn hóa truyền thống P.B. Churbanov tuyên bố Cách mạng Tháng Mười là cuộc cách mạng vĩ đại, cuộc cách mạng ấy trình làng là tất yếu và, trong thời gian lịch sử dân tộc bản địa đó, không tồn tại ai ngoài những người dân Bolshevik trọn vẹn có thể giữ vững được cơ quan ban ngành. Học giả A. Kesler, tác giả của thật nhiều cuốn sách về đề tài chính trị và lịch sử dân tộc bản địa, cũng đống ý với ý kiến ấy, rằng Cách mạng Tháng Mười Nga bùng nổ là tất yếu, thích phù hợp với quy luật tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa, bởi lẽ, từ thời gian lúc đó hình thức tồn tại kiểu quyết sách Nga hoàng đã lỗi thời, không hề hướng tăng trưởng. Giáo sư tiến sỹ Sử học, chính trị gia B.Ph. Slavin với bài phát biểu có nhan đề đầy hứa hẹn nhiều điều thú vị “Cách mạng: lịch sử một thời và hiện thực”, đã xác lập rằng chính biến tháng Mười là đỉnh điểm của việc xử lý và xử lý những yếu tố xã hội chính trị mà vào quá trình đó, cơ quan ban ngành Nga hoàng mục nát không thể xử lý và xử lý được. Cuộc cách mạng này đã đưa nhân dân đến với việc bình đẳng giữa những công dân trong xã hội, sự thống nhất và đoàn kết giữa những dân tộc bản địa.[19].
Có một số trong những người dân theo chủ nghĩa chống cộng như nhà văn Ivan Shmelev gọi đó là cuộc tàn sát, còn Vasilii Rozanov thì gọi nó là Vụ cướp bóc, hoặc một số trong những con chiên của Giáo hội Chính Thống giáo Nga coi đây như một ngày quốc tang.[19]. Một số nhà sử học Phương Tây thì xem Cách mạng tháng Mười là một cuộc thay máu chính quyền đấm đá bạo lực đã thiết lập nên một nhà nước toàn trị ở nước Nga[20][21]. Nhưng tựu trung, không thể phủ nhận Cách mạng tháng Mười trọn vẹn có thể thành công xuất sắc được là nhờ được nhân dân Nga ủng hộ. Trong một loạt những ý kiến này đều vang lên một kết luận dường như thể chân lý: “Trong cuộc chiến tranh, người thắng lợi là người trong thời gian lịch sử dân tộc bản địa rõ ràng ấy đang sở hữu chân lý. Và thời gian năm 1917 xa xưa, Hồng quân đã thắng.”[19]. Nhờ sự ủng hộ của quá nhiều nhân dân mà nhà nước Bolshevik non trẻ mới trọn vẹn có thể kêu gọi được lực lượng để đập tan những nhóm chống cách mạng trong nước, và còn đánh thắng được cuộc can thiệp vũ trang của 14 nước đế quốc, đó là yếu tố không tồn tại ai trọn vẹn có thể phủ nhận được[22].
Lenin diễn thuyết trong sự ủng hộ của binh sĩ Hồng quân.
Trong một cuộc thăm dò dư luận mới gần đây nhất, tiến hành vào trong thời gian ngày 12 tháng một năm 2008, TT Phân tích Levada đã đưa ra những số liệu: 57% số người dân Nga được hỏi ý kiến nhận định rằng: Cách mạng Tháng Mười Nga đã đem lại quyền lợi cho nhân dân Nga. 26% người được hỏi tin tưởng: cách mạng đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc bản địa nước Nga, 31% nhận định rằng Cách mạng đem lại sự nhảy vọt cho nền kinh tế thị trường tài chính và xã hội Nga. Số người nhận định rằng Cách mạng Tháng Mười ngưng trệ sự tăng trưởng của nhân dân chỉ có 16%; số người cho đó là một sự kiện xấu đi chỉ là 15%.
Trên phạm vi toàn thế giới, Cách mạng Tháng Mười là một trong những sự kiện có tác động lớn số 1 trong thế kỷ 20. Nó ghi lại việc Ra đời của Nhà nước Liên Xô, một nhà nước ủng hộ trào lưu cộng sản và công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa của những nước thuộc địa. Liên Xô đã thúc đẩy chủ nghĩa cộng sản lan tỏa thoáng đãng ra ra toàn toàn thế giới buộc những nước phương Tây phải cải cách nền kinh tế thị trường tài chính – chính trị – xã hội của tớ để thích nghi với tình hình mới. Cuộc cách mạng cũng tác động lớn đến những thuộc địa. Vào thời bấy giờ, hầu hết những nước châu Á, châu Phi đều bị những nước thực dân phương Tây xâm chiếm và trở thành thuộc địa. Trong suốt hàng trăm năm, những trào lưu đòi độc lập ở những nước này đều bị dập tắt do trang bị thô sơ, lại không tồn tại lực lượng quốc tế nào ủng hộ. Sau khi Ra đời, Liên Xô đã tương hỗ thật nhiều về vật chất và ngoại giao để giúp những nước này giành độc lập. Trung Hoa Dân quốc tiến hành Bắc phạt, trấn áp cơ quan ban ngành TW và tăng trưởng nhờ việc giúp sức của Liên Xô trong lúc những nước phương Tây đang cướp bóc và xâm chiếm lãnh thổ Trung Quốc đều từ chối giúp sức Tôn Trung Sơn. Nhiều nước khác ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latin được sự tương hỗ chính trị và viện trợ kinh tế tài chính – quân sự chiến lược của Liên Xô đã vùng lên đấu tranh đánh đổ ách thống trị của chủ nghĩa thực dân. Đến trong năm 1970 thì khối mạng lưới hệ thống thuộc địa của thực dân phương Tây đã biết thành tan rã sau 300 năm tồn tại.
Năm 1927, trong cuốn sách sách giáo khoa lý luận chính trị thứ nhất của cách mạng Việt Nam[23] Đường cách mệnh, nhà cách mạng Việt Nam Nguyễn Ái Quốc (18901969) trình làng tính chất và kinh nghiệm tay nghề những cuộc cách mạng đã trình làng trong lịch sử dân tộc bản địa toàn thế giới. Đặc biệt, so với cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, ông coi đó là con phố giải phóng cho dân tộc bản địa khỏi ách thực dân:
Dân khổ quá hay làm bạo động, như dân An Nam ở Trung Kỳ kháng thuế, Hà Thành đầu độc, Nam Kỳ phá khám; không tồn tại chủ nghĩa, không tồn tại kế hoạch, đến nỗi thất bại mãi. Vậy Kách mệnh phải giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu… Trong toàn thế giới hiện giờ chỉ có kách mệnh Nga là đã thành công xuất sắc, và thành công xuất sắc đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái niềm hạnh phúc tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam. Kách mệnh Nga đã đuổi được vua, tư bản, địa chủ rồi, lại ra sức cho công, nông những nước và dân bị áp bức những thuộc địa làm kách mệnh để đập đổ toàn bộ đế quốc chủ nghĩa và tư bản trong toàn thế giới. Kách mệnh Nga dạy cho toàn bộ chúng ta rằng muốn kách mệnh thành công xuất sắc thì phải dân chúng (công nông) làm gốc, phải có đảng vững chãi, phải bền gan, phải quyết tử, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lê-nin[4]
50 năm tiếp theo cuộc Cách mạng Tháng Mười, Hồ Chí Minh nhớ lại:[24]
Càng nhớ lại những ngày tủi nhục mất nước, nhớ lại từng bước đường đấu tranh cách mạng đầy quyết tử gian truân mà cũng đầy thắng lợi vẻ vang thì giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam càng thấm thía công ơn to lớn của Lê-nin và Cách mạng Tháng Mười.
Hồ Chí Minh
Tem thư kỷ niệm Cách mạng tháng Mười, trong số đó mô tả những thành tựu của Cách mạng
Với việc Cách mạng Tháng 10 nổ ra và sự xây dựng Nhà nước Xô viết, lịch sử dân tộc bản địa toàn thế giới lần thứ nhất xuất hiện một kiểu Nhà nước mới, cùng những quyết sách hướng tới quyền lợi của người lao động và công minh xã hội: quyền bình đẳng của phụ nữ, cấm phân biệt chủng tộc, quyền thao tác 8 giờ/ngày, cấm sa thải lao động vô cớ, trợ cấp cho những người dân già và người tàn tật, giáo dục và y tế miễn phí… Đây là những quyết sách mà những nước phương Tây cùng thời kỳ chưa hề có. Sự Ra đời và tồn tại của Nhà nước Xô viết đã tạo ra đè nén khiến những nước tư bản phương Tây tư bản phải tự cải cách, mở rộng những quyền lợi của người lao động và phúc lợi xã hội. Ngày nay, nhiều quyết sách của Nhà nước Xô viết đã được những nhà nước tân tiến tiếp thu, trở thành giá trị phổ quát trong cả ở những nước phương Tây vốn từng muốn dập tắt cuộc Cách mạng[25].
Tổng thống thứ nhất của Liên bang Nga sau khoản thời hạn Liên Xô tan rã, Boris Yeltsin đổi ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng 10 thành ngày của Đồng lòng và Hòa giải. Năm 2006, Putin đã ra đi hơn bằng phương pháp thay đổi ngày nghỉ đến ngày 4 tháng 11 và thay tên là Ngày thống nhất để kỷ niệm ngày giải phóng Moscow khỏi quân xâm lược Ba Lan vào năm 1612[26], nhưng đến năm 2009 thì ông lấy lại ngày 7/11 và gọi đó là “Ngày vinh quang chiến đấu”. Kể từ thời gian năm 2005, ngày 7/11 không hề là một ngày nghỉ vương quốc ở Nga nữa, nhưng những nghi lễ kỷ niệm tiếp tục được tiến hành, gồm có việc quân đội Nga duyệt binh trong trang phục Xô viết ở Quảng trường Đỏ. Tại Belarus thì ngày Cách mạng Tháng Mười vẫn là một ngày nghỉ lễ chính thức.
Ngày 6/12/năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký kết sắc lệnh chính phủ nước nhà về việc tổ chức triển khai Lễ kỷ niệm 100 năm cuộc Cách mạng Nga, Bộ Văn hoá Nga có trách nhiệm tổ chức triển khai những sự kiện kỷ niệm nhân ngày này[27]
Năm 2017, kỷ niệm 100 năm Cách mạng Tháng Mười tại Nga năm 2017, Tổng thống Vladimir Putin không trực tiếp tham gia những sự kiện trong tuần lễ kỷ niệm do Đảng Cộng sản Nga tổ chức triển khai nhưng ông cũng không phản đối, tờ BBC nhận định rằng ông không thích khẩu hiệu “Cách mạng sống mãi” của mình vì nó làm tác động tới sự nắm quyền của ông[28] Trong diễn văn của ông tại Câu lạc bộ thảo luận quốc tế Valdai ở Sochi ngày 19 tháng 10 năm 2017, Putin phát biểu:
“Ngày ngày hôm nay, khi toàn bộ chúng ta quay trở lại những bài học kinh nghiệm tay nghề của thế kỷ trước, tức Cách mạng Nga 1917, toàn bộ chúng ta thấy những kết quả của nó phức tạp ra sao. Những sự kiện đó mang lại kết quả xấu đi, và toàn bộ chúng ta cũng phải thừa nhận cả kết quả tích cực, xen kẽ với nhau… Tuy nhiên, quy mô xã hội và ý thức hệ nói chung ngoạn mục đó, mà nhà nước (Liên Xô) mới xây dựng nỗ lực tiến hành lúc đầu sau cách mạng 1917, đã là đầu máy tạo chuyển hóa mạnh mẽ và tự tin trên toàn toàn thế giới (điều này là rõ ràng và cũng phải thừa nhận), quy mô này đã khiến người ta phải định hình và nhận định lại những quy mô tăng trưởng, tạo ra đối đầu và xích míc, từ đó tạo ra quyền lợi mà theo tôi phần lớn do phương Tây được hưởng… Nhiều thành tựu của phương Tây trong thế kỷ 20 là phản ứng trước thử thách của Liên Xô. Tôi đang nói về việc nâng cao chất lượng sống, hình thành giới trung lưu, cải tổ thị trường lao động và không khí xã hội, thúc đẩy giáo dục, đảm bảo nhân quyền gồm cả quyền cho những người dân thiểu số và phụ nữ, vượt qua phân biệt chủng tộc mà quý vị hãy nhớ đã từng là hành vi xấu hổ ở nhiều nước kể cả Mỹ, chỉ vài thập niên trước đó.”[28]
Năm 2017, nhân việc kỷ niệm 100 năm Cách mạng Tháng Mười, Đảng Cộng sản Liên bang Nga tuyên bố[29]:
Các sự kiện trong tháng 10 năm 1917 không riêng gì có làm rung chuyển toàn thế giới bởi quy mô và độ hùng vĩ tuyệt vời của nó, mà còn đặt nền móng cho việc duy trì, tăng trưởng ổn định và tiến bộ của toàn thế giới, hướng tới sự chấm hết nạn bóc lột giữa con người với con người, xây dựng một xã hội công minh và chủ nghĩa xã hội. Bằng cách đưa ra những giải pháp cho những thử thách đáng gờm của thế kỷ 20 (trải qua hiện thân là Liên bang Xô viết), Cách mạng Tháng Mười vĩ đại đã chứng tỏ cho toàn thế giới sức sống của chủ nghĩa xã hội:
Cách mạng Tháng Mười đã biến một trận cuộc chiến tranh đế quốc thành một cuộc đấu tranh chống lại sự đàn áp, ghi lại sự khởi đầu của một trào lưu quần chúng vì chủ nghĩa xã hội ở những nơi rất khác nhau của toàn thế giới.
Cách mạng Tháng Mười đã vượt mặt biến thể phản động nhất của chủ nghĩa đế quốc, đó là chủ nghĩa phát xít.
Cách mạng Tháng Mười đã phá hủy khối mạng lưới hệ thống thuộc địa trên toàn thế giới, mở đường cho việc tăng trưởng bình đẳng của mọi người dân thuộc những sắc tộc và tín ngưỡng rất khác nhau.
Cách mạng Tháng Mười đã chiếu sáng con phố của quả đât tiến vào kỷ nguyên thám hiểm không khí vũ trụ.
Cách mạng Tháng Mười đã tạo ra con phố để khai thác tích điện hạt nhân và sử dụng nó vào mục tiêu hòa bình.
Cách mạng Tháng Mười mở ra cho mọi người con phố phía trước, hướng tới hòa bình và tiến bộ.
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện đi lại truyền tải về Cách mạng Tháng Mười.
Reply
7
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Hình thái khởi nghĩa của Cách mạng tháng 10 Nga tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Cập nhật Hình thái khởi nghĩa của Cách mạng tháng 10 Nga “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại phản hồi nếu gặp yếu tố chưa hiểu nhé.
#Hình #thái #khởi #nghĩa #của #Cách #mạng #tháng #Nga