Mục lục bài viết
Update: 2021-11-30 19:13:11,Quý quý khách Cần biết về Cảm nhận về người con gái Nam Xương ngắn gọn. Quý quý khách trọn vẹn có thể lại Comment ở phía dưới để Mình đc lý giải rõ ràng hơn.
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận về nhân vật Vũ Nương qua tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ được VnDoc sưu tầm và đăng tải. Bài văn mẫu tại đây giúp những em củng cố kiến thức và kỹ năng về văn bản, nhất là nhân vật Vũ Nương- nhân vật TT của tác phẩm là người phụ nữ xinh đẹp, nết na nhưng lại phải chịu số phận bi thảm bởi thói ghen tuông vô lí của chồng. Để làm rõ hơn về nhân vật này hãy cùng VnDoc cảm nhận qua 9 bài văn mẫu tại đây nhé
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
Nguyễn Dữ chưa rõ năm sinh vào năm mất, sống vào lúc thế kỉ XVI, là người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân nay là xã Phạm Kha, huyện Thanh Miện, Thành Phố Hải Dương.
Lúc nhỏ Nguyễn Dữ chăm học, đọc rộng, nhớ nhiều, từng ôm ấp lý tưởng lấy văn chương nối nghiệp nhà. Sau khi đậu Hương tiến, ông làm quan nhưng mới được vài năm, vì bất mãn với thời cuộc, lấy cớ nuôi mẹ, xin về ở núi rừng Thanh Hóa.
Sáng tác duy nhất của ông là quyển Truyền kỳ mạn lục (Ghi chép tản mạn những truyện kì lạ được lưu truyền). Sách gồm 20 truyện, viết bằng chữ Hán, theo thể loại tản văn, xen lẫn biền văn và thơ ca, cuối mỗi truyện đều phải có lời bình của tác giả hoặc của một người dân có cùng quan điểm của tác giả.
Truyền kỳ mạn lục là một sáng tác văn học với việc gia công hư cấu, sáng tạo, trau chuốt, gọt giũa của Nguyễn Dữ chứ không phải một khu công trình xây dựng ghi chép đơn thuần. Qua tác phẩm, người độc thất được số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội, những thảm kịch tình yêu mà thiệt thòi thường rơi vào người phụ nữ. Tác phẩm cũng thể hiện tinh thần dân tộc bản địa, thể hiện niềm tự hào về nhân tài, văn hóa truyền thống nước Việt, tôn vinh đạo đức nhân hậu, thủy chung, đồng thời xác lập quan điểm sống lánh đục về trong của lớp trí thực ẩn dật đương thời.
Truyền kỳ mạn lục vừa có mức giá trị hiện thực và nhân đạo cao, vừa là một tuyệt tác của thể loại truyền kì. Tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng quốc tế và được định hình và nhận định cao trong số những tác phẩm truyền kì ở những nước đồng văn.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Nguyễn Dữ, Chuyện người con gái Nam Xương và vẻ đẹp, số phận thảm kịch của Vũ Nương.
2. Thân bài
a. Vẻ đẹp của Vũ Nương
Vũ Nương là cô nàng xinh đẹp: tư dung tốt đẹp.
Là cô nàng có đức tính tốt đẹp: thùy mị, nết na.
Khiến chàng Trương đem lòng yêu mến và cưới về làm vợ.
Ngày chồng tòng quân: nàng đau lòng, dặn dò và mong chồng bình an trở về.
Khi chồng ra trận: ở trong nhà một lòng một dạ chăm sóc con trai và chăm sóc mẹ chồng những ngày cuối đời.
Là người vợ hiền lành, đảm đang, khá đầy đủ công – dung – ngôn – hạnh đáng ngưỡng mộ.
Là hình tượng của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội cũ với những phẩm hạnh tốt đẹp.
b. Số phận thảm kịch của Vũ Nương
Nguyên nhân: khi chồng bế con ra thăm mộ mẹ, đứa nhỏ đã tiết lộ bố nó đêm nào thì cũng đến thăm nó Trương Sinh đem lòng nghi ngờ, ghen tuông.
Khi Trương Sinh về nhà đã chửi mắng nàng và đuổi nàng đi mặc cho nàng van xin và thanh minh.
Người phụ nữ không được tự quyết định hành động số phận của tớ mà phải tùy từng người đàn ông tỏng mái ấm gia đình. Tuy mình bị oan nhưng không được thanh minh.
Để chứng tỏ tấm lòng chung thủy của tớ Vũ Nương đã nhảy sông tự tử.
Đau khổ, xót thương trước số phận xấu số của nàng sau những điều tốt đẹp nàn dã làm cho nhà chồng.
Sau này, khi Trương Sinh hiểu ra oan khuất của nàng đã vô cùng đau xót nhưng nàng không thể trở về nhân gian được nữa mà mãi ở lại nơi thủy cung. Đây sẽ là cái kết vừa có hậu vừa đoản hậu của Vũ Nương: có hậu vì ở đầu cuối nàng cũng rất được minh oan và làm cho những người dân làm nàng đau khổ là Trương Sinh nhận ra lỗi lầm, ân hận về lỗi lầm đó; đoản hậu vì nàng không được quay trở lại nhân gian để sống tiếp kiếp người, để nhận lại phúc đức sau những nghĩa cử cao đẹp nàng đã làm.
3. Kết bài
Khẳng định lại vẻ đẹp, số phận của Vũ Nương và giá trị của tác phẩm.
I. Mở bài:
Giới thiệu tác phẩm, tác giả
Giới thiệu nhân vật: Vũ Nương là nhân vật chính trong truyện; là người phụ nữ dân dã có truyền thống cuội nguồn tốt đẹp về đạo đức, phẩm chất nhưng trong xã hội phong kiến nhưng chịu đau khổ.
(Đọc Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ ta thương nàng Vũ Thị Thiết đã chịu đựng nỗi đau oan khuất).
II. Thân bài
a) Những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương
* Người phụ nữ đẹp người, đẹp nết
vốn đã thùy mị, nết na lại thêm tư dung, tốt đẹp.
Có tư tưởng tốt đẹp.
Người vợ dịu hiền, khuôn phép: Chồng ra đi vẫn một lòng chung thủy, thương nhớ chồng khôn nguôi, mong chồng trở về bình yên vô sự, ngày qua tháng lại một mình vò võ nuôi con.
Người con dâu hiếu thảo: Chăm nuôi mẹ chồng lúc đau yếu, lo việc ma chay, tế lễ chu toàn khi mẹ chồng mất.
* Người phụ nữ thủy chung
Khi chồng ở trong nhà
Khi tiễn chồng ra trận
Những ngày tháng xa chồng
Khi bị nghi oan
Khi sống dưới thủy cung
* Người con dâu hiếu thảo
Thay chồng chăm sóc mẹ khi mẹ đau ốm (lời nói của mẹ chồng).
Lo liệu ma chay khi mẹ mất như với cha mẹ đẻ
Là người mẹ yêu thương con: Một mình chăm sóc con nhỏ khi chồng đi vắng.
Là người phụ nữ trọng nhân phẩm, tình nghĩa, chọn cái chết để minh oan cho mình.
Giàu lòng vị tha: Bị Trương Sinh đẩy đến đường cùng phải chết oan ức nhưng không oán trách, hận thù. Khi trương Sinh lập đàn giải oan ở bến sông vẫn hiện về nói lời đa tạ tình chàng
b) Nỗi đau, oan khuất của Vũ Nương
Người chồng đa nghi vì nghe lời con trẻ ngây thơ nên nghi oan, nhận định rằng nàng đã thất tiết.
Nàng đau khổ, mếu máo bày tỏ nỗi oan với chồng nhưng chồng vẫn không nghe còn mắng nhiếc, đánh và đuổi nàng đi.
Không thể thanh minh được, nàng tìm tới cái chết để tỏ bày nỗi oan ức của tớ.
c) Khi chết rồi Vũ Nương vẫn thiết tha với mái ấm gia đình, muốn trở về quê cũ
Ở thuỷ cung, nàng vẫn nhớ quê nhà, có ngày tất phải tìm về.
Tìm về là để giãi bày nỗi oan với chồng, với mọi người.
Nhưng nàng không thể trở về với nhân gian được nữa.
* Nhận xét về nghệ thuật và thẩm mỹ
Nhận xét về nghệ thuật và thẩm mỹ: khai thác vốn văn học dân gian, sáng tạo về nhân vật…
Liên hệ về hình ảnh người phụ nữ trong xã hội lúc bấy giờ
III. Kết bài:
Khẳng định Chuyện người con gái Nam Xương là tác phẩm giàu tính hiện thực và giá trị nhân văn
Những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương cũng đó là nét tươi tắn của người phụ nữ Việt Nam nên phải tôn vinh trong mọi thời đại.
Nguyễn Dữ sống ở thế kỷ XVI quê ở huyện Trường Tân nay là Thanh Miện – Thành Phố Hải Dương. Ông là học trò của Trạng Trình – Nguyễn Bỉnh Khiêm. Các tác phẩm của ông đã góp phần rất rộng cho nền văn học trung đại Việt Nam. Điển hình là Truyền kỳ Mạn Lục gồm có hai mươi mẩu chuyện nhỏ. Trong số đó tiêu biểu vượt trội là chuyện người con gái Nam Xương là mẩu chuyện thứ 16 của Truyền Kỳ Mạn Lục, được khởi đầu từ truyện cổ tích vợ chàng Trương. Truyện thể hiện niềm thương cảm thâm thúy của tác giả trước số phận xấu số của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời ca tụng những phẩm chất tốt đẹp của mình qua nhân vật chính Vũ Nương.
Trước tiên, Vũ Nương là người phụ nữ mang nhiều phẩm chất tốt đẹp. Nàng là người phụ nữ dân dã xuất thân từ mái ấm gia đình nghèo nhưng vừa có nhan sắc, vừa có đức hạnh. Tính đã thùy mị nết na lại thêm tư dung tốt đẹp.
Vẻ đẹp của Vũ Nương là vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam – của chiếc bánh trôi trong thơ của Hồ Xuân Hương vừa trắng lại vừa tròn. Vì vậy Trương Sinh con nhà hào phú đã xin với mẹ trăm lạng vàng cưới nàng về làm vợ, cuộc hôn nhân gia đình ấy vốn không bình đẳng, đã vậy Trương Sinh lại sở hữu tính đa nghi, hay ghen. Nhưng trong đạo vợ chồng, nàng tỏ ra là một phụ nữ thông minh, đôn hậu, biết chồng có tính đa nghi hay ghen nàng đã luôn giữ gìn khuôn phép… thất hòa. Điều ấy chứng tỏ nàng rất khôn khéo trong việc vun vén niềm hạnh phúc mái ấm gia đình.
Sống trong thời loạn lạc nên cuộc sum vầy không được bao lâu thì Trương Sinh tòng quân đi lính nơi biên ải. Buổi tiễn chồng ra trận nàng rót chén rượu đầy chúc chồng bình yên chàng đi chuyến này thiếp chẳng mong… thế là đủ rồi. Ước mong của nàng thật giản dị chỉ vì nàng coi trọng niềm hạnh phúc mái ấm gia đình hơn mọi công danh sự nghiệp phù phiếm ở đời. Những năm xa cách Vũ Nương thương nhớ chồng khôn xiết kể: Mỗi khi bướm lượn đầy vườn mây che kín núi thì nỗi buồn chân trời góc bể lại không thể nào ngăn được.
Tâm trạng thương nhớ ấy của Vũ Nương cũng là tâm trạng chung của nhiều người chinh phụ trong thời loạn lạc rất mất thời hạn rồi:
Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong
(Chinh phụ ngâm khúc, Đoàn Thị Điểm)
Thể hiện tâm trạng ấy, Nguyễn Dữ vừa cảm thông với nỗi đau xa cách chồng của Vũ Nương vừa ca tụng tấm lòng chung thủy của nàng.
Không chỉ là một người vợ chung thủy, Vũ Nương còn là một một người mẹ hiền, người con dâu hiếu thảo, chàng ra trận vừa tròn tuần thì nàng sinh con nuôi dậy con khôn lớn. Để bù đắp thiếu vắng cha của con nàng chỉ chiếc bóng của tớ trên tường và nói là cha Đản, còn với mẹ chồng già yếu nàng chăm sóc mẹ rất chu đáo, thuốc thang phụng dưỡng như cha mẹ đẻ của tớ. Nàng đã làm chọn chữ công với nhà chồng. Đây là yếu tố rất đáng để trân trọng của Vũ Nương bởi thời xưa quan hệ mẹ chồng nàng dâu dường như chưa lúc nào êm đẹp và chứa đầy những định kiến khắt khe.
Tấm lòng của nàng đã được người mẹ chồng ghi nhận, điều này thể hiện qua những lời trăn trối của bà trước lúc qua đời Sau này trời xét lòng lành ban cho phúc đức giống dòng tối tươi, xanh kia quyết chẳng phụ con cũng như con đã chẳng phụ mẹ. Vũ Nương đó là người phụ nữ lý tưởng trong xã hội rất mất thời hạn rồi: Công, dung, ngôn, hạnh.
Là người phụ nữ có bao phẩm chất tốt đẹp đáng lẽ nàng phải được hưởng môi trường sống đời thường niềm hạnh phúc chí ít cũng như nàng mong ước đó là thú vui nghi gia, nghi thất – vợ chồng con cháu sum họp bên nhau. Thế nhưng môi trường sống đời thường của Vũ Nương cũng như đời sống của người phụ nữ xưa là những trang buồn đầy nước mắt. Bất hạnh của nàng khởi đầu từ khi giặc tan Trương Sinh trở về, chuyện cái bóng của con thơ đã là Trương Sinh ngờ vực, rồi kết tội Vũ Nương. Chàng đinh ninh là vợ hư, nàng hết lời phân trần để bày tỏ lòng thủy chung, nỗ lực hàn gắn niềm hạnh phúc mái ấm gia đình có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn tan vỡ những toàn bộ đều vô ích. Vốn có tính hay ghen lại vũ phu ít học.
Trương Sinh đã đối xử với nàng rất là tàn nhẫn mắng nhiếc, đánh đuổi nàng đi, bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ và những lời khuyên can của hàng xóm. Thất vọng đến tột cùng Vũ Nương đành mượn làn nước quê nhà để giải tỏa nỗi lòng trong trắng của tớ. Nàng tắm gội chay sạch ra bến sông Hoàng Giang ngửa cổ lên trời là than rằng kẻ bạc mệnh này duyên hẩm hiu… phỉ nhổ. Nói rồi nàng nhảy xuống sông tự vẫn. Vũ Nương bị người thân trong gia đình nhất đẩy xuống bên bờ vực thẳm dẫn đến thảm kịch mái ấm gia đình.
Cảm nhận về nhân vật Vũ Nương (thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến) qua Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ, thà chết trong còn hơn sống đục với tấm lòng yêu thương con người Nguyễn Dữ không làm cho việc trong sáng cao đẹp của Vũ Nương phải chịu oan khuất nên phần cuối chuyện đầy ắp những rõ ràng hoang đường kì ảo. Sau mẩu chuyện của Phan Lang, Trương Sinh lập đàn giải oan cho vợ. Nàng trở về trong thế rực rỡ uy nghi nhưng chỉ thấp thoáng trong tích tắc rồi biến mất mãi mãi. Vũ Nương mãi mất đi quyền sống, quyền niềm hạnh phúc, quyền làm vợ, làm mẹ. Bi kịch của Vũ Nương cũng đó là thảm kịch của người phụ nữ xã hội xưa. Bi kịch ấy không riêng gì có dừng ở thế kỉ XVI, XVII, XVIII mà đến thời gian đầu thế kỷ XIX Nguyễn Du từng viết trong truyện Kiều:
Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
Với niềm xót thương thâm thúy, Nguyễn Dữ lên án những thế lực tàn ác chà đạp lên những khát vọng chính đáng của con người – của phụ nữ. Ông tố cáo xã hội phong kiến với những hủ tục phi lý, trọng nam khinh nữ, đạo tam tòng bao bất công và hiện thân của nó là nhân vật Trương Sinh, người chồng ghen tuông mù quáng, vũ phu sống với hủ tục là thế lực đồng xu tiền bạc án nên Trương Sinh con nhà hào phú một lúc chi ra trăm lạng vàng để cưới Vũ Nương. Ngoài ra ông còn tố cáo cuộc chiến tranh phi nghĩa đã làm phá vỡ niềm hạnh phúc mái ấm gia đình của con người.
Như vậy bằng phương pháp xây dựng truyện rất là độc lạ và rất khác nhau là yếu tố phối hợp hòa giải và hợp lý giữa yếu tố tự sự, trữ tình và yếu tố thực ảo. Chuyện Người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ mang lại cho toàn bộ chúng ta bao ấn tượng tốt đẹp. Truyện ca tụng Vũ Nương có khá đầy đủ phẩm chất tốt đẹp mang tính chất chất truyền thống cuội nguồn nhưng đời sống nàng lại là những trang buồn đầy nước mắt. Vẻ đẹp số phận của nàng cũng là vẻ đẹp số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến cũ. Ngày nay toàn bộ chúng ta được sống trong toàn thế giới công minh dân chủ, văn minh người phụ nữ là một nửa của toàn thế giới họ được hưởng những quyền lợi mà đàn ông được hưởng. Vậy toàn bộ chúng ta hãy phát huy những vẻ đẹp truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ xưa và thương cảm trước số phận của mình
Vũ Nương quê ở Nam Xương, thùy mị nết na, xinh đẹp. Cuộc đời của Vũ Nương thật là ngắn ngủi, nhưng nàng đã làm tròn bổn phận của người phụ nữ. Biết giữ gìn khuôn phép, vì vậy môi trường sống đời thường mái ấm gia đình trong ấm ngoài êm. Trương Sinh đi lính, nàng phải gánh bao vất vả phải sinh nở và nuôi con một mình chăm sóc mẹ già khi ốm đau, khi mẹ mất lo toan như cho mẹ mình. Nàng đã làm tròn bổn phận làm dâu. làm vợ, làm mẹ.
Vũ Nương cũng như bao nhiêu người chinh phụ khác, lúc nào nàng cũng ước mong người chồng trở về đoàn viên. Khát vọng niềm hạnh phúc ấy thật là thường thì giản dị. Người chinh phụ trong tác phẩm Chinh phụ ngâm luôn khao khát chồng đi lính sẽ tiến hành phong tước, phong hầu, để rồi một ngày kia võng anh đi trước, võng nàng theo sau. Còn Vũ Nương chẳng ham công danh sự nghiệp, võng lọng chỉ xin ngày về mang theo hai chữ bình yên. Vũ Nương xem trọng niềm hạnh phúc mái ấm gia đình, xem đó là toàn bộ của đời sống mình.
Trương Sinh trở về, ước mong của Vũ Nương sắp trở thành hiện thực nhưng không ngờ lại sở hữu một cuộc chia li vĩnh viễn.
Trương Sinh bế con, nó không theo, chàng dỗ con. Không ngờ thằng bé ngây thơ lại nói: Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Cha tôi chỉ nín thin thít Trương Sinh gặng hỏi con, thì đã được bé Đản nói rõ ràng: Cha nó ngày nào thì cũng đến, mẹ nó đi cha nó cũng đi theo, vốn tính cả ghen, Trương Sinh nhận định rằng có người đàn ông thứ hai xen vào mái ấm gia đình mình.
Nghi ngờ này sẽ tiến hành giải tỏa nếu Trương Sinh cho biết thêm thêm câu nói của con. Trương Sinh không làm như vậy. Cái thói ghen tuông thô lỗ ăn vào tâm trí, làm cho Trương Sinh mất lí trí, thiếu tỉnh táo đã mắng nhiếc Vũ Nương thậm tệ rồi đánh đuổi nàng đi. Trương Sinh mặc kệ những lời thanh minh, van xin tha của Vũ Nương, khiến nàng chỉ từ một con phố lấy cái chết để giãi bày lòng mình.
Từ đây ta nhận thấy nguyên nhân cái chết của Vũ Nương còn do: Chiến tranh li tán, vợ phải xa chồng tạo ra mối ngờ vực, xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ.
Cái chết của Vũ Nương đã chứng tỏ rằng: Hạnh phúc lứa đôi chỉ trọn vẹn có thể được xây dựng trên cơ sở của tình yêu thương chân chính, có sự cảm thông và sẻ chia.
Vũ Nương là nhân vật tiêu biểu vượt trội cho những người dân phụ nữ đức hạnh ở xã hội phong kiến nhưng phải chịu số phận oan khuất. Câu chuyện vừa có ý nghĩa ca tụng vẻ đẹp của lòng vị tha, đức hạnh vừa thể hiện ước mơ muôn thủa của con người, người tốt lúc nào thì cũng rất được đền trả xứng danh dù chỉ là một toàn thế giới huyền bí, ảo ảnh.
Vũ Nương là người phụ nữ có phẩm chất đức hạnh. Tác giả trình làng là người phụ nữ thùy mị, nết na lại thêm tư dung tốt đẹp. Và để làm nổi trội vẻ đẹp này nhà văn đã đặt nhân vật vào những tình hình trường hợp rõ ràng. Khi mới lấy chồng Vũ Nương cư xử đúng mực, nhường nhịn, giữ gìn khuôn phép lên chồng nàng có tính đa nghi so với vợ, phòng ngừa quá mức cần thiết nhưng mái ấm gia đình vẫn trước đó chưa từng phải đến bất hòa.
Khi chồng đi lính Vũ Nương rót chén rượu đầy dặn dò chồng những lời tình nghĩa đằm thắm thiết, nàng không mong vinh hiển mà chỉ cầu mong chồng được trở về bình yên. Cảm thông với những vất vả gian lao mà chồng sẽ phải chịu đựng nơi trận mạc nói lên nỗi khắc khoải nhớ nhung của tớ. Những lời nói ân tình của nàng khiến mọi người đều xúc động.
Khi Trương Sinh ở ngoài mặt trận Vũ Nương càng tỏ rõ mình là người vợ thủy chung yêu thương chồng hết mực. Mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn Cảnh vui ngày xuân hay mây che kín núi Cảnh buồn ngày đông. Nàng lại chảy nỗi buồn thương, nhớ nhung da diết lại thổn thức tâm tình, tiết hạnh của nàng còn được xác lập: Trong câu nói sau này của chồng cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng, ngỡ liễu tường hoa chưa hề bén gót.
Khi chồng đi vắng nàng sinh con một mình, vừa nuôi con nhỏ vừa chăm sóc săn sóc mẹ chồng khi già yếu ốm đau rất là thuốc thang lễ bái thần phật, lấy lời ngọt ngào khuyên bảo. Phẩm hạnh của nàng được ghi nhận trong lời trăn trối của mẹ chồng. Đó là yếu tố đánh quý khách quan. Khi mẹ chồng mất nàng hết lòng lo việc ma chay, tế lễ lo liệu như cha mẹ đẻ.
Khi cuộc chiến tranh kết thúc Trương Sinh trở về lẽ ra nàng được đón nhận một môi trường sống đời thường niềm hạnh phúc. Tuy nhiên vì lời nói vô tình ngây thơ của con, một sự hiểu nhầm bởi tính đa nghi quá mức cần thiết. Phải kết thúc đời sống mình khi quá trẻ.
Vì người chồng thất học lại hay ghen, độc đoán truyền quyền đang không bộc bạch lời nói của con cho mình biết lại còn không chịu nghe lời giãi bày phân trần, không chịu động lòng trước thái độ khổ đau của vợ. Cách biệt 3 năm cho thiếp. Lời nói này của Vũ Nương không riêng gì có nhằm mục tiêu minh oan mà nàng còn nỗ lực tìm mọi phương pháp để hàn gắn niềm hạnh phúc mái ấm gia đình đang sẵn có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn tan vỡ. Nhưng điều này đâu đã có được Trương Sinh đồng ý, khi họ hàng làng xóm bênh vực cho nàng nhưng Trương Sinh không tin. Như vậy, trong cả quyền tự bảo vệ mình và được người khác làm chứng tỏ oan cũng không tồn tại, nàng đau đớn vô vọng mà than: Thú vui nghi gia nghi thất trong cả ước nguyện cũng không được giãi bày.
Mọi nỗ lực của Vũ Nương đều không được đồng ý. Tiết hạnh không được tỏ bày, vô vọng tột cùng nàng mượn dòng sông Hoàng Giang minh chứng tấm lòng trong sáng, rửa sạch tiếng nhơ oan ức. Kẻ bạc mệnh này khắp mọi người phỉ nhổ. Lời than vừa là lời giãi bày vừa là lời thề nguyền cùng trời đất của kẻ bạc mệnh đầy đau khổ. Cái chết đau đớn của Vũ Nương cũng là yếu tố đầu hàng của con người trước số phận. Nguyễn Dữ đã thốt lên:
Đau đớn thay thân phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.
Qua mẩu chuyện từ nhiều thế kỉ trước bằng kĩ năng sáng tạo của tớ Nguyễn Dữ đã xây dựng nhân vật có chiều sâu hơn, những rõ ràng kì ảo được mô tả vừa lung linh vừa hiện thực tạo lên vẻ đẹp riêng của tác phẩm. Vũ Nương là người phụ nữ thủy chung, đức hạnh vẹn toàn mà vô cùng xấu số. Tác phẩm là lời tố cáo hiện thực xã hội phong kiến đương thời nêu bật thân phận nỗi đau của người phụ nữ trong thảm kịch mái ấm gia đình.
Tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương đã để lại trong tâm người đọc những cảm xúc khó phai về số phận của người phụ nữ Việt Nam trong quyết sách cũ. Hình ảnh người con gái Vũ Nương phải gieo mình xuống dòng sông Nhị Hà để chứng tỏ sự trong trắng trinh bạch của tớ, khi bị chồng nghi oan, làm cho những người dân đọc vô cùng cảm động, rơi nước mắt xót xa.
Vũ Nương vốn là người con gái thùy mị, đoan trang nhưng do tính đa nghi của người chồng. Do xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, coi trọng tiếng nói, uy quyền của người đàn ông hơn phụ nữ đã làm cho nàng phải chết oan khuất như vậy. Thông qua tác phẩm của tớ tác giả Nguyễn Dữ muốn bày tỏ niềm xót xa với những người dân phụ nữ thời xưa, thể hiện tinh thần nhân văn nhân đạo của tác giả.
Vũ Nương tên cha mẹ đặt cho nàng là Vũ Thị Thiết, vốn là người con gái nết na, xinh đẹp, khéo tay được nhiều chàng trai để ý thầm thương trộm nhớ. Nhưng năm nàng tròn đôi chín, có chàng trai tên Trương Sinh, gia cảnh neo đơn, nhà chỉ có một mẹ một con đến xin hỏi cưới làm vợ với giá một trăm lạng vàng.
Chính trong phong tục cưới vợ rất mất thời hạn rồi đã đã cho toàn bộ chúng ta biết người phụ nữ không hề có quyền quyết định hành động vận mệnh tương lai, niềm hạnh phúc của tớ. Nàng tuy là một con người dân có tâm lý, tính cách của riêng mình nhưng chuyện cưới hỏi, chuyện niềm hạnh phúc trăm năm nàng lại phải nghe lời cha mẹ hai bên. Nàng được hỏi cưới với giá một trăm lạng vàng chẳng khác nào được bán với một trăm lạng vàng.
Từ ngày về làm dâu, làm vợ Trương Sinh, Vũ Nương luôn hiếu thuận với mẹ chồng, là người vợ hiền dâu thảo, không để mái ấm gia đình chồng chê trách điều gì. Nàng luôn chu đáo lo toan trong ngoài. Từ xưa tới nay những người dân con dâu như nàng thật hiếm thấy. Nàng và Trương Sinh cũng tâm đầu ý hợp không lúc nào xẩy ra to tiếng, cãi vã bất hòa bởi Vũ Nương luôn coi lời chồng và mẹ chồng là quan trọng nhất. Với đức tính ngoan hiền, dịu dàng êm ả, thùy mị nết na của tớ Vũ Nương luôn giữ gìn mái ấm gia đình của tớ niềm hạnh phúc ấm êm.
Những niềm hạnh phúc ngắn ngủi, Trương Sinh phải gia nhập quân ngũ đi đánh giặc ngoài mặt trận, khi mà Vũ Nương vừa luôn giữ tròn đạo vợ hiền, dâu thảo, nàng chăm sóc mẹ chồng, giữ gìn đức hạnh mới mang thai. Dù xa chồng nhưng Vũ Nương chờ chồng, thủy chung trước sau như một. Không một chút ít tà tâm, hay có lòng dạ không chung thủy, yếu lòng với ai đó. Nhưng chẳng bao lâu khi Trương Sinh ra đi, mẹ chồng của nàng ốm bệnh, dù đã nỗ lực chạy chữa thuốc thang nhưng bà không qua khỏi mà mất đi, bỏ lại Vũ Nương một mình với những người con nhỏ.
Hai mẹ con nuôi nhau sống qua ngày, chờ ngày Trương Sinh trở về. Nhiều đêm buồn nhớ chồng Vũ Nương thường chỉ bóng mình trên tường nói với con trai đó đó là ba con đó. Thằng bé ngây thơ tưởng thật. Nó đâu biết rằng đó chỉ là cái bóng của mẹ nó mà thôi.
Chiến tranh kết thúc ngày Trương Sinh trở về quê hương, Vũ Nương vui mừng khôn xiết, những tưởng năm tháng chờ chồng nuôi con một tôi đã được báo đáp. Nhưng sóng gió đã ập tới với nàng một cách không ngờ. Khi về tới nhà nghe tin mẹ mất Trương Sinh đau xót vô cùng, chàng trai liền bế con trai của tớ đi ra mộ mẹ thắp hương cho mẹ yên lòng. Nhưng thằng bé cứ khóc mãi không chịu nín nó nhất định không chịu nhận Trương Sinh là cha. Nó bảo cha nó tối nào thì cũng tới.
Trương Sinh nóng tính, hay ghen, lại quá đa nghi nên vội vã tin lời con trẻ, không cho vợ được lý giải mà đùng đùng nổi giận đuổi vợ thoát khỏi nhà. Quá đau đớn vì không thể thanh minh sự trong sáng của tớ nên Vũ Nương đã nhảy xuống sông Nhị Hà tự vẫn. Trước nỗi oan khuất quá rộng Vũ Nương không thể nào sống tiếp trên cõi đời này được nữa.
Người con gái tên Vũ Nương này đã phải chết trong oan khuất, tủi hờn như vậy. Nhưng do phẩm giá cao quý và đức hạnh của nàng đã làm trời đất cảm động. Cuối cùng thì nàng cũng rất được giải oan, khi mà Trương Sinh trong một đêm không ngủ ngồi soi bóng mình trên tường thì con trai anh nhìn thấy nó vui mừng nói lớn “Cha con đó”. Trương Sinh biết tôi đã nghi oan cho vợ nhưng hối hận thì đã muộn màng. Còn Vũ Nương sau khoản thời hạn chết được tương hỗ rồi được lập đàn siêu thoát bay về trời làm tiên nữ, thoát kiếp con người khổ đau xấu số.
Chuyện người con gái Nam Xương nhằm mục tiêu tố cáo tội ác của quyết sách phong kiến, người đàn ông luôn cậy quyền lực tối cao mà đàn áp người phụ nữ làm cho nhiều người phụ nữ phải chịu thiệt thòi, oan khuất. Nhân vật Vũ Nương là người con gái hiền dịu nết na, là tấm gương cho nhiều nhiều phụ nữ noi theo. Cô là người đức hạnh, hiền thục rất tiếc rằng đời sống lại không cho cô gặp được một người chồng tốt, không cho cô được quyết định hành động niềm hạnh phúc của đời mình.
Nguyễn Dữ sống ở thế kỷ XVI quê ở huyện Trường Tân nay là Thanh Miện Thành Phố Hải Dương. Ông là học trò của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Các tác phẩm của ông đã góp phần rất rộng cho nền văn học trung đại Việt Nam. Điển hình là “Truyền kỳ Mạn Lục” gồm có hai mươi mẩu chuyện nhỏ. Trong số đó tiêu biểu vượt trội là chuyện người con gái Nam Xương là mẩu chuyện thứ 16 của Truyền Kỳ Mạn Lục, được khởi đầu từ truyện “vợ chàng Trương”. Truyện thể hiện niềm thương cảm thâm thúy của tác giả trước số phận xấu số của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời ca tụng những phẩm chất tốt đẹp của mình qua nhân vật chính Vũ Nương.
Trước tiên Vũ Nương là người phụ nữ mang nhiều phẩm chất tốt đẹp, là người phụ nữ dân dã xuất thân từ mái ấm gia đình nghèo nhưng nàng vừa có nhan sắc, vừa có đức hạnh. Tính đã thùy mị nết na lại thêm tư duy tốt đẹp.
Vẻ đẹp của Vũ Nương mang vẻ đẹp của một người phụ nữ – của chiếc bánh trôi trong thơ của Hồ Xuân Hương “vừa trắng lại vừa tròn”. Vì vậy Trương Sinh con nhà hào phú đã xin với mẹ trăm lạng vàng cưới nàng về làm vợ, cuộc hôn nhân gia đình không bình đẳng, đã vậy Trương Sinh lại sở hữu tính đa nghi, hay ghen. Vậy mà trong đạo vợ chồng nàng tỏ ra là một phụ nữ thông minh, đôn hậu, biết chồng có tính đa nghi hay ghen nàng đã “luôn giữ gìn khuôn phép… thất hòa” chứng tỏ nàng rất khôn khéo trong việc vun vén niềm hạnh phúc mái ấm gia đình.
Sống trong thời loạn lạc nên cuộc sum vầy không được bao lâu thì Trương Sinh tòng quân đi lính nơi biên ải. Buổi tiễn chồng ra trận nàng rót chén rượu đầy chúc chồng bình yên “chàng đi chuyến này thiếp chẳng mong… thế là đủ rồi”. Ước mong của nàng thật giản dị chỉ vì nàng coi trọng niềm hạnh phúc mái ấm gia đình hơn mọi công danh sự nghiệp phù phiếm ở đời. Những năm xa cách Vũ Nương thương nhớ chồng khôn xiết kể: “Mỗi khi bướm lượn đầy vườn mây che kín núi thì nỗi buồn chân trời góc bể lại không thể nào ngăn được”
Tâm trạng thương nhớ ấy của Vũ Nương cũng là tâm trạng chung của nhiều người chinh phụ trong thời loạn lạc rất mất thời hạn rồi.
“Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong”
(Chinh phụ ngâm khúc – Đoàn Thị Điểm)
Thể hiện tâm trạng ấy Nguyễn Dữ vừa cảm thông với nỗi đau xa cách chồng của Vũ Nương vừa ca tụng tấm lòng chung thủy của nàng.
Không chỉ là một người vợ chung thủy, Vũ Nương còn là một một người mẹ hiền, người con dâu hiếu thảo, chàng ra trận vừa tròn tuần thì nàng sinh con nuôi dậy con khôn lớn. Để bù đắp thiếu vắng cha của con nàng chỉ chiếc bóng của tớ trên tường và nói là cha Đản, còn với mẹ chồng già yếu nàng chăm sóc mẹ rất chu đáo, thuốc thang phụng dưỡng như cha mẹ đẻ của tớ. Nàng đã làm chọn chữ “công” với nhà chồng. Đây là yếu tố rất đáng để trân trọng của Vũ Nương bởi thời xưa quan hệ mẹ chồng nàng dâu dường như chưa lúc nào êm đẹp và chứa đầy những định kiến khắt khe.
Tấm lòng của nàng đã được người mẹ chồng ghi nhận, điều này thể hiện qua những lời trăn trối của bà trước lúc qua đời “Sau này trời xét lòng lành ban cho phúc đức giống dòng tối tươi, xanh kia quyết chẳng phụ con cũng như con đã chẳng phụ mẹ”. Vũ Nương đó là người phụ nữ lý tưởng trong xã hội rất mất thời hạn rồi: Công, dung, ngôn, hạnh.
Là người phụ nữ có bao phẩm chất tốt đẹp đáng lẽ nàng phải được hưởng môi trường sống đời thường niềm hạnh phúc chí ít cũng như nàng mong ước đó là thú vui nghi gia, nghi thất – vợ chồng con cháu sum họp bên nhau. Thế nhưng môi trường sống đời thường của Vũ Nương cũng như đời sống của người phụ nữ xưa là những trang buồn đầy nước mắt. Bất hạnh của nàng khởi đầu từ khi giặc tan Trương Sinh trở về, chuyện cái bóng của con thơ đã là Trương Sinh ngờ vực, rồi kết tội Vũ Nương. Chàng đinh ninh là vợ hư, nàng hết lời phân trần để bày tỏ lòng thủy chung, nỗ lực hàn gắn niềm hạnh phúc mái ấm gia đình có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn tan vỡ những toàn bộ đều vô ích. Vốn có tính hay ghen lại vũ phu ít học.
Trương Sinh đã đối xử với nàng rất là tàn nhẫn “mắng nhiếc, đánh đuổi nàng đi”, bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ và những lời khuyên can của hàng xóm. Thất vọng đến tột cùng Vũ Nương đành mượn làn nước quê nhà để giãi tỏ nỗi lòng trong trắng của tớ. Nàng “tắm gội chay sạch ra bến sông Hoàng Giang ngửa cổ lên trời là than rằng kẻ bạc mệnh này duyên hẩm hiu… phỉ nhổ”. Nói rồi nàng nhảy xuống sông tự vẫn. Vũ Nương bị người thân trong gia đình nhất đẩy xuống bên bờ vực thẳm dẫn đến thảm kịch mái ấm gia đình.
Cảm nhận về nhân vật Vũ Nương (thân phận người phụ nữ trong XHPK) qua “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, “thà chết trong còn hơn sống đục” với tấm lòng yêu thương con người Nguyễn Dữ không làm cho việc trong sáng cao đẹp của Vũ Nương phải chịu oan khuất nên phần cuối chuyện đầy ắp những rõ ràng hoang đường kì ảo. Sau mẩu chuyện của Phan Lang, Trương Sinh lập đàn giải oan cho vợ. Nàng trở về trong thế rực rõ uy nghi nhưng chỉ thấp thoáng trong tích tắc rồi biến mất mãi mãi. Vũ Nương mãi mất đi quyền sống, quyền niềm hạnh phúc, quyền làm vợ, làm mẹ. Bi kịch của Vũ Nương cũng đó là thảm kịch của người phụ nữ xã hội xưa. Bi kịch ấy không riêng gì có dừng ở thế kỉ XVI, XVII, XVIII mà đến thời gian đầu thế kỷ XIX Nguyễn Du từng viết trong truyện Kiều:
“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”
Với niềm xót thương thâm thúy Nguyễn Dữ lên án những thế lực tàn ác chà đạp lên những khát vọng chính đáng của con người của phụ nữ. Ông tố cáo xã hội phong kiến với những hủ tục phi lý, trọng nam khinh nữ, đạo tam tòng bao bất công và hiện thân của nó là nhân vật Trương Sinh, người chồng ghen tuông mù quáng, vũ phu sống với hủ tục là thế lực đồng xu tiền bạc án nên Trương Sinh con nhà hào phú một lúc chi ra trăm lạng vàng để cưới Vũ Nương. Ngoài ra ông còn tố cáo cuộc chiến tranh phi nghĩa đã làm phá vỡ niềm hạnh phúc mái ấm gia đình của con người.
Như vậy bằng phương pháp xây dựng truyện rất là độc lạ và rất khác nhau là yếu tố phối hợp hòa giải và hợp lý giữa yếu tố tự sự, trữ tình và yếu tố thực ảo. Chuyện “Người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ mang lại cho toàn bộ chúng ta bao ấn tượng tốt đẹp. Truyện ca tụng Vũ Nương có khá đầy đủ phẩm chất tốt đẹp mang tính chất chất truyền thống cuội nguồn nhưng đời sống nàng lại là những trang buồn đầy nước mắt. Vẻ đẹp số phận của nàng cũng là vẻ đẹp số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến cũ. Ngày nay toàn bộ chúng ta được sống trong toàn thế giới công minh dân chủ, văn minh người phụ nữ là một nửa của toàn thế giới họ được hưởng những quyền lợi mà đàn ông được hưởng. Vậy toàn bộ chúng ta hãy phát huy những vẻ đẹp truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ xưa và thương cảm trước số phận của mình.
“Nghi ngút đầu ghềnh tỏa khói hương
Miếu ai như miếu vợ chàng Trương”.
Ngàn năm trôi qua, làn khói viếng “miếu vợ chàng Trương” vẫn muôn đời phủ rộng, vấn vương, như tiếc như thương cho số phận đầy thảm kịch của Vũ Nương. Bằng ngòi bút đầy trân trọng trong “Chuyện người con gái Nam Xương”, Nguyễn Dữ đã tạc vào lịch sử dân tộc bản địa văn học Việt Nam hình ảnh một người phụ nữ thời phong kiến, một Vũ Nương, đại diện thay mặt thay mặt cho vẻ đẹp hoàn mỹ. Nhưng không mong ước thay, đời sống nàng lại chất chứa những trang buồn đầy nước mắt.
Tên nàng là “Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương”, đã đẹp người lại đẹp nết. Trương Sinh, chồng nàng, là một người thất học lại thêm tính đa nghi. Khi binh đao loạn lạc, Trương phải ra trận. Một tuần sau, nàng sinh con trai đầu lòng và một mình chăm sóc mẹ chồng, lo tang ma khi mẹ chồng mất. Giặc tan, chàng Trương về, nghe lời con trẻ mà nghi ngờ lòng thủy chung của vợ. Vũ Nương không minh oan được nên đành trẫm mình, nhưng nàng được Linh Phi ở động Rùa tương hỗ. Sau đó, nàng gặp Phan Lang, người hàng xóm đã cứu Linh Phi, nhờ Phan Lang gửi hộ lời với chàng Trương. Trương Sinh hối cải, lập đàn giải oan theo lời Vũ Nương. Nàng hiện lên gặp chồng con rồi lại trở lại động Rùa vì hai người đã “âm khí và dương khí đôi đường”. Nhưng hình ảnh Vũ Nương không tạm ngưng ở này mà còn mãi vấn vương trong tâm người đọc bởi nét tươi tắn hoàn mỹ cũng như số phận oan khuất và cái chết đầy bi thảm của nàng.
Vũ Nương đó là người đại diện thay mặt thay mặt cho vẻ đẹp truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ Việt Nam dưới quyết sách phong kiến. Không như Nguyễn Du miêu tả thật tinh xảo nét tươi tắn “nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều, Nguyễn Dữ chỉ điểm qua nhẹ nét tươi tắn của Vũ Nương: “tư dung tốt đẹp”. Nhưng chỉ bằng một rõ ràng nhỏ ấy, tác giả đã phần nào khắc họa được hình ảnh một cô nàng có nhan sắc xinh đẹp. Cũng bởi “mến vì dung hạnh” nên chàng Trương đã lấy nàng làm vợ. Nhưng chữ “dung” ấy, vẻ đẹp hình thức ấy, không thể nào tỏa sáng ngàn đời như vẻ đẹp tâm hồn nàng. Vũ Nương “vốn con kẻ khó”, tuy nhiên rất mực tuân theo “tam tòng tứ đức”, giữ trọn lề lối gia phong và phẩm hạnh của chính mình. Thế nên, nàng rất “thùy mị, nết na”. Trong mái ấm gia đình chồng, nàng luôn “giữ gìn khuôn phép, không để lúc nào vợ chồng phải đến thất hòa”. Thế là, “hạnh”, một trong những tiêu chuẩn định hình và nhận định con người, nàng đã vẹn tròn. Lễ nghĩa, nàng cũng thông hiểu, am tường. Tuy chẳng phải tiểu thư khuê những, con nhà quyền quý và cao sang nhưng lời nàng nói ra dịu dàng êm ả như vàng như ngọc. Ngày tiễn chồng ra trận, nàng đã dặn rằng: “Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi”. Từng lời, từng chữ nàng thốt ra thấm đẫm tình nghĩa vợ chồng thủy chung, son sắt, khiến “mọi người đều ứa hai hàng lệ”. Phận làm vợ, ai chẳng mong phu quân mình được phong chức tước, áo gấm về làng. Còn nàng thì không. Nàng chỉ ước ao giản dị rằng chàng Trương trở về được bình yên để trọn vẹn có thể sum họp, đoàn viên mái ấm gia đình, niềm hạnh phúc ấm êm như ngày nào. Nhưng mong ước của nàng đang không tiến hành được. Bị chồng một mực nghi oan, Vũ Nương tìm mọi lời lẽ để chứng tỏ sự trong sáng của tớ. Nàng vẫn đoan trang, đúng mực, chỉ nhẹ nhàng lý giải: “Thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu. Sum họp chưa thỏa tình chăn gối, chia phôi vì động việc lửa binh. Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng. Ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót. Đâu có sự mất nết hư thân như lời chàng nói. Xin chàng đừng một mực nghi oan cho thiếp”. Lời nói của nàng luôn từ tốn, nhẹ nhàng, không thật hoa mỹ nhưng chất chứa nghĩa tình. Chỉ qua những lời thoại, từ “ngôn” của Vũ Nương đã để lại một ấn tượng khó phai trong tâm người đọc bởi vẻ từ tốn, tế nhị của nàng. Và cũng từ những câu nói ấy, toàn bộ chúng ta cảm nhận được sự quyết tử vô bờ của nàng vì chồng con, mái ấm gia đình. Khi chồng ra trận, cả giang san nhà chồng trĩu nặng trên đôi vai gầy guộc, mỏng dính manh của nàng. Nàng phải sinh con một mình giữa nỗi đơn độc lạnh lẽo, thiếu sự vỗ về, an ủi của người chồng. Thật là một thử thách quá trở ngại với một người phụ nữ chân yếu tay mềm. Nhưng nàng vẫn vượt qua toàn bộ, một mình vò võ nuôi con khôn lớn, đợi chồng về. Không những thế, nàng còn hết lòng chăm sóc cho mẹ chồng ốm nặng: “Nàng rất là thuốc thang, lễ bái thần phật và lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn”. Thời xưa, quan hệ mẹ chồng nàng dâu dường như chưa lúc nào êm đẹp và chứa đầy những định kiến khắt khe.
“Mẹ anh nghiệt lắm anh ơi
Biết rằng đã có được ở đời với nhau
Hay là vào trước ra sau
Cho cực lòng thiếp, cho đau lòng chàng”.
Nhưng nàng đã yêu thương mẹ chồng như chính cha mẹ ruột của tớ. Mọi việc trong nhà đều được nàng chăm sóc chu tất. Và lời trăn trối ở đầu cuối của mẹ chồng như một lời nhận xét, định hình và nhận định, một phần thưởng xứng danh với những công lao và sự quyết tử cao quý của nàng vì mái ấm gia đình nhà chồng: “Xanh kia quyết chẳng phụ con cũng như con đã chẳng phụ mẹ”. Tác giả đã một lần nữa nhắc lại: “Nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như với cha mẹ đẻ mình”, như tô đậm tình yêu thương của nàng so với mẹ chồng. Vũ Nương là một nàng dâu đảm đang, thảo hiền trong mắt toàn bộ mọi người. Vậy là cả “công dung ngôn hạnh” nàng đều vẹn toàn. Nàng đó là đỉnh điểm của sự việc hoàn mỹ về cả vẻ đẹp hình thức lẫn tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam xưa dưới quyết sách phong kiến. Song, số phận chẳng hề mỉm cười với nàng.
Cuộc đời Vũ Nương tiêu biểu vượt trội cho số phận oan trái của người phụ nữ Việt Nam dưới quyết sách phong kiến. Nàng gặp bao xấu số trên đường đời. Chiến tranh tàn khốc đã khiến bao mái ấm gia đình li tán. Trước cảnh giang sơn binh đao loạn lạc, Trương Sinh phải đi lính, phó thác cả giang san nhà chồng trên đôi vai nhỏ bé của người thiếu phụ. Tất cả mọi việc trong nhà đều trông cậy vào nàng. “Khi xa chồng vừa đầy tuần thì sinh ra một người con trai, đặt tên là Đản”. Thiếu vắng sự quan tâm, săn sóc của người chồng, tuy nhiên nàng vẫn nuôi nấng, dạy dỗ con thơ khôn lớn, trưởng thành. Vừa một mình chăm sóc, thuốc thang cho mẹ chồng, Vũ Nương vừa sinh con trai, lại thầm lặng, tần tảo nuôi con và cũng một mình lo ma chay, chôn cất mẹ chồng chu đáo. Từng ngày từng ngày trôi, bấy giờ, trên đôi vai nhỏ bé của nàng trở ngại lại chồng chất trở ngại. Rồi cuộc chiến tranh cũng qua, cứ ngỡ Vũ Nương lại được sum họp mái ấm gia đình, đoàn viên cùng chàng Trương, được sống trong niềm hạnh phúc lứa đôi mà nàng hằng ao ước. Nàng đâu biết rằng thảm kịch đời sống nàng sắp khởi đầu. Những ngày xa chồng, nàng đã lặng lẽ nuôi con, và nàng xót xa biết bao khi nhìn cảnh con thơ thiếu vắng sự chăm sóc, yêu thương của người cha. Thế là nàng đã chỉ bóng mình trên tường mà bảo với con rằng ấy đó là cha Đản. Hành động ấy chẳng phải vì nàng quá thương nhớ chồng mà xuất phát từ tấm lòng yêu thương con vô bờ của một người mẹ. Nhưng nàng sẽ chẳng lúc nào ngờ được rằng nàng chết chính bởi cái bóng của chính mình. Ngày Trương Sinh về, nghe lời con thơ dại mà hàm oan vợ: “Trước đây có người đàn ông đêm nào thì cũng đến. Mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng lúc nào bế Đản cả”. Trương Sinh vốn là tên gọi thất học, lại thêm “tính đa nghi, so với vợ phòng ngừa quá sức”. Lời nói ngây thơ của bé Đản chứa đầy những rõ ràng đáng ngờ, như đổ thêm dầu vào lửa. Tính đa nghi của Trương Sinh đã dâng lên mức cao trào và một mực “đinh ninh là vợ hư”. Chàng không hề đủ bình tĩnh để phán đoán, phân tích, bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ, không tin cả những nhân chứng bênh vực cho nàng, cũng nhất quyết không nói ra nguyên cớ để nàng có thời cơ minh oan. Và Trương Sinh thoáng chốc hóa một kẻ vũ phu, thô bạo, “mắng nhiếc nàng và đánh đuổi đi”. Vượt qua được mọi gian lao, vất vả trong cuộc chiến tranh để vẹn tròn phận dâu thảo hiền nhưng Vũ Nương không thể vượt qua nổi bức tường của quyết sách nam quyền độc đoán, bất công, tàn bạo. Lời nói của nàng đầy thương tâm: “Thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu”. Ngay từ trên đầu, cuộc hôn nhân gia đình giữa nàng và chàng Trương đã có phần không bình đẳng và mang tính chất chất chất một cuộc trao đổi, mua và bán: Trương Sinh “xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về”. Điều ấy khiến toàn bộ chúng ta chạnh lòng nhớ đến tình cảnh một Thúy Kiều khi phải bán mình chuộc cha:
“Cò kè bớt một thêm hai
Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm”.
Sự cách bức về vị thế xã hội như vậy đã tạo cho Trương Sinh một chiếc thế cạnh bên những uy quyền vốn có của người chồng, người đàn ông trong mái ấm gia đình gia trưởng phong kiến. Chính cái mái ấm gia đình “chồng chúa vợ tôi”, “phu xướng phụ tùy” ấy đã khiến nàng bị khinh rẻ, đối xử tệ bạc. Một người vợ vốn đức hạnh, ngoan hiền, vâng theo cả “tam tòng tứ đức” lại phải mang tiếng xấu “hư thân mất nết”. Mọi lời mắng nhiếc của Trương Sinh như chà đạp lên phẩm giá cao đẹp mà nàng đã gìn giữ cả một đời. Khi xa chồng, Vũ Nương là người vợ thủy chung, yêu chồng tha thiết, nỗi buồn nhớ cứ dài theo những “bướm lượn đầy vườn”, “mây che kín núi”. Thế mà khi vừa mới sum họp niềm hạnh phúc, nàng lại bị gán cho tội danh: “lừa chồng dối con”. Thật đau đớn, thật tủi nhục! Bi kịch của đời sống Vũ Nương chính từ lễ giáo bất công và quyết sách nam quyền. Người đàn ông với những quyền hành về số phận, đời sống người phụ nữ đã đẩy Vũ Nương vào đường cùng không lối thoát. Cái chết oan khuất, xót xa của Vũ Nương, ai trọn vẹn có thể ngờ người gây ra thảm kịch ấy đó là chồng và con nàng, những người dân thân mà nàng hết mực yêu thương, chăm sóc. Nàng, một người con gái luôn khao khát niềm hạnh phúc dù chỉ nhỏ nhoi, bình dị nhưng cho tới khi trẫm mình xuống sông thì đời sống nàng đúng là một chuỗi dài những thảm kịch. Hạnh phúc đâu quá xa vời mà xã hội phong kiến ấy không cho nàng sờ tay đến tận thưởng “thú vui nghi gia nghi thất” một lần duy nhất trong đời. Nỗi oan của nàng thấu cả trời xanh. Ngày xưa, Quan Âm Thị Kính mắc oan giết chồng bởi “tình ngay lý gian”. Nhưng nàng Thị Kính cũng còn hiểu ra nỗi oan khuất của tớ từ đâu mà thành. Còn khi đã chìm sâu dưới làn nước, Vũ Nương vẫn không hề biết rằng mình phải chết vì đâu. Bi kịch của Vũ Nương là một lời tố cáo xã hội phong kiến xem trọng quyền uy của kẻ giàu và của người đàn ông trong mái ấm gia đình, đồng thời bày tỏ niềm cảm thương so với số phận oan nghiệt của người phụ nữ. Người phụ nữ đức hạnh không những không được bênh vực, che chở và lại còn bị đối xử một cách bất công, vô lý; chỉ vì lời nói ngây thơ của đứa trẻ miệng còn hôi sữa và vì sự hồ đồ, vũ phu của anh chồng ghen tuông mà đến nỗi phải kết liễu đời sống mình. Phải chăng đằng sau nỗi oan của nàng còn bao nhiêu nỗi oan của những người dân phụ nữ khác trong quyết sách phong kiến bị rẻ rúng, suốt đời sống trong câm lặng.
Xót thương trước nỗi đau khổ vì bị chà đạp của những người dân phụ nữ, Nguyễn Dữ như muốn minh oan và bù đắp cho những đức tính tốt đẹp của nàng bằng một môi trường sống đời thường khác với dương gian. Nhưng ở chốn “làng mây cung nước”, Vũ Nương không thể nào nguôi nỗi nhớ về những oan ức, bĩ cực ở cõi trần. Sống giữa cõi tiên huyền ảo, đẹp diệu kỳ nhưng nàng dường như không lúc nào dứt tình nghĩa mái ấm gia đình, mãi khóc thương cảnh mái ấm gia đình tiêu điều xơ xác. Nàng xin lập đàn giải oan, khao khát được trả lại danh dự của một người con gái đức hạnh. Và ở đầu cuối, nỗi oan của nàng đã được giải. Từ chốn thủy cung, Vũ Nương “ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng, theo sau có đến năm mươi chiếc xe cờ tán, võng lọng, rực rỡ sắc màu, lúc ẩn, lúc hiện”. Nhưng xót xa thay, nàng “chẳng thể trở về nhân gian được nữa”. Nỗi oan tình của nàng đã được minh oan, giải tỏa nhưng âm khí và dương khí đôi đường cách trở, nàng chẳng lúc nào được làm vợ, làm mẹ chốn cõi trần. Bé Đản mãi mãi là một đứa bé mồ côi mẹ. Nếu nàng được trở về với cõi trần thì liệu xã hội phong kiến bất công không tồn tại nơi dành riêng cho vẻ đẹp này còn có dành riêng cho nàng một môi trường sống đời thường ấm êm, bình yên, hay một lần nữa, nàng phải đau đớn, buồn khổ. Dù trở lại chốn tiên cảnh xinh đẹp, nhưng ở đầu cuối, mơ ước cả đời của nàng, niềm hạnh phúc “nghi gia nghi thất”, chỉ mãi là ước mơ hảo huyền.
Hình tượng nhân vật Vũ Nương là hiện thân của lòng vị tha và vẻ đẹp người phụ nữ. Song đời sống nàng gặp nỗi thảm kịch lớn. Ấy đó là tấn thảm kịch của người phụ nữ Việt Nam trong quyết sách phong kiến tàn ác, quyết sách của sự việc lỗi thời và cả bóng đêm vĩnh cửu. Điều đó khiến toàn bộ chúng ta phải chạnh lòng trước số phận của người phụ nữ.
“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”
Nguyễn Dữ là nhà văn xuất sắc trong nền văn học trung đại Việt Nam. Ông học rộng tài cao, nhưng chỉ làm quan một năm rồi lui về ở ẩn vì bất lực trước thời đại suy yếu của phong kiến. Có thể nói “truyền kỳ mạn lục” của Nguyễn Dữ là một tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho thể loại truyền kỳ ở Việt Nam, trong số đó “người con gái Nam Xương” dựa vào tích truyện dân gian tuy nhiên với tài năng sự sáng tạo tuyệt vời và lòng yêu con người tha thiết, Nguyễn Dữ đã làm bao bạn đọc phải rơi lệ xót thương cho đời sống và số phận của Vũ Nương một người phụ nữ đức hạnh nhưng có số phận xấu số.
Mở đầu trang – truyện, tác giả Nguyễn Dữ đã trình làng Vũ Nương là một người con gái: “thùy mị, nết na, tư dung tốt đẹp”. Mặc dù con nhà nghèo lấy chồng giàu lại sở hữu tính đa nghi ít học nhưng do hiền lành nết na lại thông minh, khéo cư xử nên nàng đã san bằng được khoảng chừng cách “môn đăng hộ đối” một quan điểm nặng nề của lễ giáo phong kiến và giữ được không khí trong mái ấm gia đình yên ấm, niềm hạnh phúc “trước đó chưa từng xẩy ra thất hòa”. Có thể nói đời sống nàng tuy ngắn ngủi nhưng nàng đã làm tròn bổn phận của một người vợ hiền, một người dâu thảo, người mẹ hết mực yêu con. Trước hết, Vũ Nương là người vợ hết lòng yêu thương và thủy chung son sắt với chồng. Sống dưới thời loạn lạc vì không tồn tại học nên tên Trương Sinh phải ghi vào sổ lính loại đầu. Trong buổi tiễn đưa chồng ra trận, nàng rót chén rượu đầy tiễn chồng bằng lời lẽ dịu dàng êm ả, tha thiết “chàng đi chuyến này thiếp chả dám mong đeo được ấn phong hầu mặc áo gấm trở về quê cũ chỉ xin ngày về mang theo hai chữ bình yên thế là đủ rồi”. Đọc đến đây, người đọc xúc động trước khao khát, ước mơ bình dị của Vũ Nương. Đằng sau niềm khao khát ước mơ ấy là cả một tấm lòng yêu thương chân thành, đằm thắm vượt ra ngoài cám dỗ vật chất tầm thường “vinh hoa phú quý”. Yêu thương chồng, nàng mong mỏi ngày chàng bình yên trở về bởi hơn hết trong tâm nàng cái khát khao lớn số 1 là được hưởng thú vui “nghi gia nghi thất” vợ chồng sum họp, con cháu đầy đàn, nàng được làm trọn và hưởng niềm hạnh phúc làm mẹ, làm vợ, Khi Trương Sinh ở ngoài mặt trận, tình cảm của nàng luôn khuynh hướng về Trương Sinh. Hình ảnh “bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi” là hình ảnh vạn vật thiên nhiên hữu tình gợi sự trôi chảy của thời hạn đã làm cho “nỗi buồn góc bể chân trời không thể nào ngăn được”. Tác giả đã diễn tả thật tinh xảo chân thực nỗi niềm nhớ nhung, mong mỏi kín kẽ, lặng lẽ mà da diết của Vũ Nương. Vào mỗi buổi tối, nàng thường trở bóng mình trên vách để bảo là cha Đản, việc làm ấy của nàng đâu chỉ có là đơn thuần chỉ để chơi đùa nói với con mà còn là một lời nói với mình lòng mình để tự an ủi mình, nàng tưởng tượng ra trong tòa nhà nhỏ bé của hai mẹ con lúc nào thì cũng luôn có thể có hình bóng của Trương Sinh, ý nghĩ ấy là làm vơi đi nỗi đơn độc trống trải trong tâm nàng. Suốt ba năm Trương Sinh đi vắng, nàng đã giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn đã từng nguôi lòng ngõ liễu tường hoa chưa hề bén góc vẫn một lòng một dạ với chồng Trương Sinh.
Không chỉ vậy, Vũ Nương còn là một một người con dâu hiếu thảo. Trong lúc chồng đi vắng, nàng gánh vác mọi việc làm, vượt cạn một mình, thay chồng phụng dưỡng mẹ già, nuôi dậy con thơ mà không một lời than phiền phàn nàn. Khi mẹ chồng ốm, nàng hết lòng thương xót lo ma chay chu đáo như mẹ đẻ của tớ. Lời của mẹ chồng trước lúc lâm chung “sau này trời xét lòng lành ban cho phúc đức giống dòng tươi tố con cháu đông đàn xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng phụ mẹ” đã minh chứng cho tấm lòng yêu thương chân thành của người con có hiếu. Nàng là người mẹ hết lòng yêu thương, chăm sóc dạy dỗ con, vào mỗi buổi tối nàng thường chỉ cái bóng trên vách và bảo là cha Đản không riêng gì có để nô đùa cùng con mà còn mong con luôn nhớ tới hình bóng của người ba, nàng còn là một người phụ nữ trọng nhân phẩm. Khi bị vu oan, Vũ Nương đang không hề lời tha thiết, thanh minh thề non nguyện biển nhưng không được, nhân phẩm trong trắng bị xúc phạm nặng nề bởi nỗi nhơ thất tiết, nàng đã phải chọn cái chết để minh chứng cho tấm lòng trong sáng, thủy chung của tớ. Mặc dù khát khao được sống được hàn gắn niềm hạnh phúc mái ấm gia đình nhưng nàng cũng quyết đổi mạng sống của tớ để bảo vệ nhân phẩm cái mà nàng quý hơn toàn bộ, yếu tố kỳ ảo được sử dụng đã làm hoàn thiện hơn vẻ đẹp của Vũ Nương, ta hiểu thêm nàng là người nhân hậu, bao dung, ở dưới thủy cung được sống khá đầy đủ sung sướng quan hệ giữa người với những người tốt đẹp nhưng lúc nào nàng cũng đau đáu nhớ về mái ấm gia đình, chồng con, Câu nói của nàng với Phan Lang khiến người đọc rưng rưng nước mắt “… ngựa hồ gấm gió bắc, chim Việt đậu cành nam, tôi tất phải tìm về có ngày”. Lẽ ra nàng có quyền căm thù nơi trần thế đã đẩy nàng vào cái chết oan khuất nhưng trái tim nàng không một chút ít oán hờn, vẫn nhân hậu vị tha, bao dung. Qua đây, người đọc cảm nhận được Vũ Nương là một người phụ nữ có phẩm chất đức hạnh.
Nhưng hỡi ơi! thương thay cho số phận oan nghiệt của Vũ Nương, một người phụ nữ cả đời hi sinh để mong ước được niềm hạnh phúc như Vũ Nương lại phải chết một cách oan khuất, không được hưởng những gì tôi đã hi sinh. Nàng phải gặp tình duyên ngang trái khi nàng vẫn còn đấy xuân. Nguyễn Dữ đã cảm thương cho Vũ Nương, người phụ nữ nhan sắc đức hạnh lại phải lấy Trương Sinh một kẻ vô học, hồ đồ, vũ phu. Thương tâm hơn khi người chồng này còn tồn tại tính đa nghi so với vợ lúc nào thì cũng “phòng ngừa quá sức”, lấy chồng không được bao lâu, nàng đã phải tiễn biệt chồng lên đường đánh giặc. Trương Sinh đi lính để lại gánh nặng cho những người dân vợ trẻ, Vũ Nương thay chồng nuôi mẹ và con. Sau khi mẹ chồng mất, chỉ từ hai mẹ con Vũ Nương trong tòa nhà trống vắng đơn độc. Đọc đến đây, người đọc không khỏi chạnh lòng xót thương cho cho cảnh người vợ trẻ chỉ biết san sẻ buồn vui với những người con thơ dại. Việc quân kết thúc, Trương Sinh từ miền xa chinh chiến trở về nhưng Vũ Nương không được hưởng niềm hạnh phúc trong cảnh vợ chồng sum họp chỉ vì chuyện “chiếc bóng” qua miệng người con thơ mới tập nói mà Trương Sinh đã “đinh ninh” là vợ hư liền mắng nhiếc, đuổi Vũ Nương đi. Trương Sinh bỏ ngoài tai mọi lời bày tỏ van xin đến rướm máu, lời biện bạch của mình hàng, làng xóm. Nàng đã biết thành chồng đẩy vào thảm kịch bị ghép ngay vào tội không chung thủy, một trong những tội bị người đời phỉ nhổ, nguyền rủa nhất của người phụ nữ phong kiến thời xưa. Nhân phẩm mà nàng coi trọng nhất, quý giá nhất và ra sức giữ gìn thì nay lại bị xúc phạm nặng nề, trọn vẹn có thể xác lập nỗi đau mà nàng phải gánh chịu là quá rộng, nàng đã biết thành đẩy vào bước đường cùng vào vực thẳm của đời sống, nàng phải chọn cái chết trong lúc nàng vẫn khao khát được hưởng niềm hạnh phúc mái ấm gia đình.
Tại sao Vũ Nương lại phải chết một cách oan khuất như vậy? phải chăng là lời nói ngây ngô, vô tình của con trẻ “Ô hay thế ra ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói chứ không như cha tôi, trước lúc chỉ nín thin thít… đêm nào thì cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi” đã làm thổi bùng lên ngọn lửa sẵn có trong tâm Trương Sinh, không đâu khác, đó là vì chồng nàng Trương Sinh, một kẻ hồ đồ phũ phu lại ghen tuông, độc đoán, chỉ vì lời nói ngây thơ của con trẻ mà đã đinh ninh là vợ hư, bỏ mặc ngoài tai những lời thanh minh biện bạch của vợ, lời bênh vực của mình hàng, làng xóm, để rồi đẩy Vũ Nương vào cái chết oan nghiệt. Đằng sau trang văn, truyện còn nói lên do lễ giáo phong kiến “trọng nam khinh nữ” và sự bất bình đẳng của kẻ giàu và người nghèo. Đồng thời, còn do cuộc chiến tranh phong kiến phi nghĩa đã gây ra cảnh sinh ly, Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương phải chịu nỗi oan, để rồi Vũ Nương phải tìm tới cái chết thê thảm, oan khuất. Tất cả những nguyên nhân trên đã đẩy Vũ Nương đến bước đường cùng phải chọn cái chết để bảo vệ nhân phẩm của tớ, cái chết của Vũ Nương đó là tấm thảm kịch đau thương, cái chết oan khuất tức tưởi của nàng là một lời tố cáo đanh thép xã hội phong kiến bất công, vô lý, đã cướp đi quyền sống, quyền được hưởng niềm hạnh phúc của con người.
Như vậy, “chuyện người con gái Nam Xương” đã vượt lên tư cách một bản lề của truyện cổ tích, “Vợ chồng Trương” bởi sự tái tạo đầy tính nghệ thuật và thẩm mỹ của Nguyễn Dữ, tác giả đã xây dựng được trường hợp truyện bất thần, tạo ra kịch tính cho mẩu chuyện với lời nói ngây thơ của bé Đản dẫn đến việc hiểu nhầm của Trương Sinh, thành công xuất sắc của truyện hơn toàn bộ là tác giả đã sử dụng yếu tố hoang đường góp thêm phần tăng thêm tính hiện thực và ý nghĩa nhân văn của tác phẩm, hoàn thiện hơn vẻ đẹp của Vũ Nương – một người phụ nữ nổi bật nổi bật trong văn học Việt Nam thế kỷ XVI. Đó là một phụ nữ hoàn hảo nhất nhưng lại sở hữu số phận éo le, bi đát. Cũng tựa như Vũ Nương trong xã hội phong kiến xưa còn tồn tại biết bao thân phận của người phụ nữ phải sống trong cảnh đời như vậy như hình ảnh của người phụ nữ trong bài thơ “bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương.
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non”
Hay trong “truyện Kiều” của Nguyễn Du có viết:
“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”
Tóm lại, “chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một áng văn hay – tiêu biểu vượt trội cho thể loại truyền kỳ và được người đời định hình và nhận định là “thiên cổ kỳ bút”. Truyện vừa thể hiện số phận bi đát của người phụ nữ trong xã hội phong kiến vừa có ý nghĩa cơ ngợi vẻ đẹp của lòng vị tha – tiêu biểu vượt trội là hình ảnh Vũ Nương, qua mẩu chuyện người đọc càng cảm thấy giá trị môi trường sống đời thường của người phụ nữ trong xã hội ngày này. Họ đang phấn đấu vươn lên làm chủ đời sống, chủ số phận và họ – những người dân phụ nữ tân tiến phải được sống bình đẳng, được mọi người tôn trọng như đàn ông.
Số phận người phụ nữ trong xã hội xưa vẫn là một đề tài được nhiều nhà văn, nhà thơ khai thác. Trong nền văn học Trung đại, có quá nhiều những tác phẩm đã viết về đề tài ấy. Và Chuyện người con gái Nam Xương cũng vậy. Qua tác phẩm, hình ảnh nhân vật Vũ Nương được Nguyễn Dữ khắc họa đầy chân thực.
Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương, không riêng gì có xinh đẹp mà còn tồn tại tư dung tốt đẹp. Điều ấy làm cho Trương Sinh – một chàng trai trong làng yêu mến, xin mẹ đem trăm lạng vàng cưới về. Trong môi trường sống đời thường vợ chồng, biết chồng là một người hay ghen, nàng luôn sống giữ gìn khuôn phép để mái ấm gia đình hòa thuận. Vậy mà chồng nàng, sau khoản thời hạn đi lính chỉ vì một lời ngây thơ của con trẻ, chưa làm rõ đầu đuôi mẩu chuyện đã giở thói ghen tuông. Dù Vũ Nương hết lòng lý giải nhưng vẫn vô dụng. Nàng quyết định hành động tìm tới cái chết để chứng tỏ sự trong sáng của tớ. Sau này, khi đã làm rõ mọi chuyện, Trương Sinh cảm thấy hối hận thì đã và đang muộn. Chàng cho những người dân lập đàn giải oan cho vợ, Vũ Nương hiện về lúc ẩn lúc hiện.
Chỉ với vài lời trình làng đơn thuần và giản dị, Nguyễn Dữ đã khắc họa cho những người dân đọc thấy được hình ảnh một người phụ nữ mang đậm nét tươi tắn truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ Việt Nam. Nàng không riêng gì có xinh đẹp ở bên phía ngoài mà còn mang những nét tươi tắn bên trong tâm hồn. Đó là một người vợ hết mực hiểu chuyện, lễ nghĩa. Biết chồng có tính hay nghi, luôn phòng ngừa vợ quá mức cần thiết nhưng nàng vẫn không tủi thân mà nỗ lực sống giữ gìn để mái ấm gia đình luôn hòa thuận. Đến khi chồng phải đi lính, nàng cùng không nửa lời oán trách mà còn ân cần, dịu dàng êm ả dặn dò: Lang quân đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong được đeo ấn hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi. Người vợ nào mà không mong ước chồng mình được thành danh, nhưng so với Vũ Nương, nàng chỉ mong sao chồng bình yên trở về. Đó đó là một khát khao rất là bình dị, thiết thực của người phụ nữ luôn mong ước đã có được niềm hạnh phúc.
Trong suốt trong năm chồng nàng đi lính, Vũ Nương là một người phụ nữ nhưng lại gánh vác trách nhiệm của một trụ cột mái ấm gia đình. Nàng vừa phải dạy dỗ con thơ, vừa phải chăm sóc mẹ chồng. Khi mẹ chồng ốm đau vì nhớ con trai, nàng đang không hề lời khuyên bảo. Khi mẹ chồng mất, nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ; lo liệu như so với cha mẹ sinh ra. Quả hiếm có người con dâu nào được như Vũ Nương. Với người con thơ, vì thương con phải xa cha từ nhỏ, mong ước con có một mái ấm gia đình khá đầy đủ. Người mẹ ấy đã nói dối đứa trẻ cái bóng đó là cha của tớ. Sau khi đi lính trở về, tưởng rằng giờ đây môi trường sống đời thường sẽ tiến hành niềm hạnh phúc, nhưng ai ngờ đời sống Vũ Nương lại trở nên xấu số. Trương Sinh nghe tin mẹ già đã mất, rất là đau lòng, liền bế con ra mộ thăm mẹ. Khi thấy đứa trẻ quấy khóc bèn dỗ dành: Con nín đi, đừng khóc! Lòng cha đã buồn khổ lắm rồi!. Đứa bé ngây thơ hỏi cha: Ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói, chứ không như cha trước kia chỉ nín thin thít. Điều đó khiến Trương Sinh nghĩ rằng vợ mình ở trong nhà đã có người đàn ông khác. Vũ Nương trở về bị chồng nghi ngờ mắng nhiếc. Dù tủi thân nhưng vẫn hết lời lý giải. Biết là vô tác dụng, nàng liền tìm tới cái chết để chứng tỏ sự trong sáng của tớ. Thật xót xa cho số phận của một người phụ nữ xinh đẹp mà bạc mệnh. Chỉ vì lời ngây thơ của con trẻ, sự đa nghi của chồng mà phải tìm tới cái chết.
Nhưng Vũ Nương không chết thật, nàng được đức Linh Phi cứu và sống ở thủy cung. Khi hội ngộ Phan Lang- một người sống cùng làng vô tình cũng rất được Linh Phi cứu thoát chết dưới thủy cung liền giãi bày nỗi oan khuất của tớ. Nàng gửi nhờ Phan Lang một chiếc hoa vàng mà dặn: Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa, nên lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây thần đăng chiếu xuống nước, tôi sẽ hiện về. Lúc bấy giờ, Trương Sinh đã làm rõ mọi chuyện, bèn lập đàn giải oan cho nàng, Vũ Nương hiện về thăm lại hai cha con. Hình như kết thúc của mẩu chuyện mà tác giả xây dựng đã thể hiện được niềm cảm thông và mong ước về một môi trường sống đời thường niềm hạnh phúc cho những người dân phụ nữ xưa.
Cuộc đời của Vũ Nương, vốn đang không được lựa chọn tình yêu, hôn nhân gia đình. Mà nàng phải chịu sự sắp xếp của cha mẹ. Cuộc hôn nhân gia đình của nàng và Trương Sinh cũng gặp nhiều xấu số. Chiến tranh đã chia cắt hai vợ chồng để rồi chính cuộc chiến tranh cũng góp thêm phần cho việc hiểu nhầm của Trương Sinh. Sự ghen tuông, đa nghi của chồng cũng khiến nàng phải tìm tới cái chết mới trọn vẹn có thể rửa sạch nỗi oan khuất. Tất cả những nguyên nhân ấy đã làm cho đời sống của nàng trở nên xấu số hơn hết.
Nguyễn Dữ đã khắc họa hình ảnh nhân vật Vũ Nương hỗ trợ cho những người dân đọc thấu hiểu thâm thúy đời sống của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua đó, toàn bộ chúng ta cũng cảm thông hơn cho số phận của mình.
Chuyện người con gái Nam Xương là một trong hai mươi truyện của Truyền kì mạn lục. Qua mẩu chuyện về đời sống và cái chết thương tâm của Vũ Nương, truyện đã thể hiện niềm cảm thương thâm thúy so với số phận của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến xưa.
Đọc những dòng thứ nhất của Chuyện người con gái Nam Xương, hình ảnh nhân vật Vũ Nương làm cho những người dân đọc cảm thấy ấn tượng: Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương. Người đã thùy mị nết na, lại thêm có tư dung tốt đẹp. Vũ Nương đó là một đại diện thay mặt thay mặt cho những người dân phụ nữ trong xã hội phong kiến với khá đầy đủ những phẩm chất: công, dung, ngôn, hạnh. Tưởng rằng xinh đẹp tài năng là thế sẽ tiến hành hưởng niềm hạnh phúc, nhưng đời sống sau nó lại chịu nhiều xấu số:
Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
(Nguyễn Du)
Nàng là một người vợ biết giữ gìn khuôn phép, không để vợ chồng lúc nào phải thất hòa. Đến khi chồng phải đi lính, nàng cùng không nửa lời oán trách mà còn ân cần, dịu dàng êm ả dặn dò: Lang quân đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong được đeo ấn hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi. Vũ Nương không mong ước chồng trở về với vinh hoa phú quý hay công danh sự nghiệp sự nghiệp, mà nàng chỉ mong sao ước bình yên. Một ước mong giản dị nhưng lại thể hiện được tình yêu thương thâm thúy dành riêng cho chồng. Bởi bước ra nơi mặt trận là đối đầu với hiểm nguy, chết chóc. Nên kỳ vọng chồng trọn vẹn có thể trở về bình yên đó là yếu tố thiết thực nhất.
Năm tháng không tồn tại chồng ở trong nhà, dù phải một mình nuôi con, chăm sóc mẹ chồng nhưng Vũ Nương chẳng mảy may oán thán lấy một lời. Khi mẹ chồng ốm đau vì nhớ con, nàng vẫn hết lời khuyên bảo. Đến khi mẹ chồng mất, nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ; lo liệu như so với cha mẹ sinh ra. Đứa con thơ còn nhỏ, nàng thương con và mong ước con có một mái ấm gia đình khá đầy đủ. Vũ Nương đã nói dối con, chỉ vào chiếc bóng và nói rằng đó là cha Đản. Chính vì một lời nói dối vô hại ấy, sau nó lại đem lại lại thảm kịch cho đời sống nàng.
Trương Sinh đi lính trở về, mái ấm gia đình đoàn viên, tưởng rằng giờ đây môi trường sống đời thường sẽ tiến hành niềm hạnh phúc, nhưng ai ngờ đời sống Vũ Nương lại trở nên xấu số. Nghe tin mẹ mất, rất là đau lòng, liền bế con ra mộ thăm mẹ. Khi thấy đứa trẻ quấy khóc bèn dỗ dành: Con nín đi, đừng khóc! Lòng cha đã buồn khổ lắm rồi!. Đứa bé ngây thơ hỏi cha: Ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói, chứ không như cha trước kia chỉ nín thin thít. Lời nói ngây thơ của con trẻ đã khiến chàng nghi ngờ vợ là thất tiết. Khi trở về, Trương Sinh liền mắng vợ một bữa cho hả giận. Dù Vũ Nương rất là tủi thân nhưng nàng vẫn hết lời lý giải cho chồng hiểu. Họ hàng, làng xóm bênh vực cũng không ăn thua. Biết là vô tác dụng, nàng liền tìm tới cái chết để chứng tỏ sự trong sáng của tớ. Xót xa thay cho những người dân phụ nữ mang danh là thất tiết, chẳng thể minh oan cho việc trong sáng của mình mình, bị chồng ruồng bỏ và phải tìm tới cái chết để hết tội. Cuộc đời người phụ nữ trong xã hội phong kiến vốn đầy những bất công. Không thể tự mình quyết định hành động tình yêu, hôn nhân gia đình và cả đời sống.
Nhưng, mẩu chuyện mang tính chất chất nhân văn ở đoạn, tác giả đã xây dựng một kết thúc có hậu cho mẩu chuyện. Vũ Nương nhảy xuống sông, nhưng được chư tiên trong thủy cung thương mà cứu thoát, sống tại nơi thủy cung và gặp gỡ với Phan Lang – một người vốn sống cùng làng. Trước khi Phan Lang trở về, nàng gửi nhờ Phan Lang một chiếc hoa vàng mà dặn: Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa, nên lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây thần đăng chiếu xuống nước, tôi sẽ hiện về. Trương Sinh sau khoản thời hạn biết tôi đã đổ oan cho vợ, nay lại nghe Phan Lang kể lại mẩu chuyện dưới thủy cung gặp được Vũ Nương được nàng nhờ vả, liền lập đàn giải oan cho vợ. Vũ Nương hiện về trong làn khói mờ ảo, mái ấm gia đình ba người được gặp nhau. Một kết thúc không tồn tại thật ngoài môi trường sống đời thường. Đó tựa như thể một giấc mơ của nhân dân ta rằng những người dân tốt rồi sẽ đã có được được niềm hạnh phúc. Nhưng cũng chỉ tạm ngưng ở ước mơ mà thôi, khi Vũ Nương không thể trở về môi trường sống đời thường trần thế, chỉ trọn vẹn có thể tiếp tục môi trường sống đời thường ở thủy cung.
Tóm lại, qua Chuyện người con gái Nam Xương, Nguyễn Dữ đã hỗ trợ người đọc làm rõ hơn về đời sống của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Cũng như thêm cảm thông, thấu hiểu hơn cho số phận của mình và biết quý trọng môi trường sống đời thường bình đẳng của toàn bộ chúng ta trong xã hội ngày hôm nay.
—————————
Như vậy là VnDoc đã san sẻ Cảm nhận về nhân vật Vũ Nương qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ. Gồm dàn ý và 9 bài văn mẫu giúp những em hiểu hơn về nhân vật Vũ Nương người con gái xinh đẹp, đảm đang là hình tượng tiêu biểu vượt trội cho những người dân phụ nữ đức hạnh ở xã hội phong kiến nhưng phải chịu số phận oan khuất. Ngoài ra truyện còn nhằm mục tiêu tố cáo tội ác của quyết sách phong kiến, người đàn ông luôn cậy quyền lực tối cao mà đàn áp người phụ nữ làm cho nhiều người phụ nữ phải chịu thiệt thòi, oan khuất. Chúc những em học tốt
Ngoài ra, VnDoc đã xây dựng group san sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 9. Mời những bạn học viên tham gia nhóm, để trọn vẹn có thể nhận được những tài liệu tiên tiến và phát triển nhất.
Ngoài Cảm nhận về nhân vật Vũ Nương qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ. Mời những bạn học viên còn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm thêm Soạn văn 9, soạn bài 9 hoặc đề thi học học kì 1 lớp 9, đề thi học học kì 2 lớp 9 những môn Toán, Văn, Anh, Hóa, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và tinh lọc. Với đề thi học kì 2 lớp 9 này giúp những bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc những bạn học tốt
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Cảm nhận về người con gái Nam Xương ngắn gọn tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Tải Cảm nhận về người con gái Nam Xương ngắn gọn “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comment nếu gặp yếu tố chưa hiểu nhé.
#Cảm #nhận #về #người #con #gái #Nam #Xương #ngắn #gọn