Mục lục bài viết
Cập Nhật: 2022-01-01 15:00:06,Bạn Cần tương hỗ về Những điểm lưu ý nổi trội trong tính cách của học viên tiểu học là:. Bạn trọn vẹn có thể lại Báo lỗi ở cuối bài để Admin đc tương hỗ.
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (572.94 KB, 27 trang )
205
là 3, mà những em chưa ý thức được tiếng mở đầu có tính chất như Đk cần là nếu (nếu là giả
định không tồn tại thật nhưng là quy ước quyết định hành động cái trọn vẹn có thể có tiếp theo). Nếu trẻ nhỏ được tổ
chức hình thành hoạt động giải trí và sinh hoạt học theo lí thuyết hoạt động giải trí và sinh hoạt học ngay từ khi khởi đầu học lớp một thì
ở những em trọn vẹn có thể hình thành được một vài tiền tố ban sơ của tư duy khoa học (hay trọn vẹn có thể gọi là
tư duy lí luận), và sau vài tháng học tập theo phương pháp nhà trường (sẽ tiến hành trình dài diễn ở chủ
đề 4) thì những em trọn vẹn có thể đồng ý giả thiết nếu và vấn đáp được vướng mắc trên là: nếu một con gà có
3 chân thì hai con gà có 6 chân, và nếu một người dân có 3 cái tai thì 2 người dân có 6 cái tai. Nghĩa là
tư duy của những em trọn vẹn có thể thoát khỏi rào cản của những hình ảnh trực quan rõ ràng.
Quá trình học tập theo phương pháp nhà trường tạo cho học viên tiểu học có sự tăng trưởng về
tư duy, từng bước chuyển từ Lever nhận thức những sự vật và hiện tượng kỳ lạ chỉ vẻ hình thức bề ngoài, những
biểu lộ dễ nhận ra bằng cảm tính đến nhận thức được những tín hiệu thực ra của chúng.
Điều này còn có tác dụng hình thành ở học viên kĩ năng tiến hành thao tác khái quát hoá đầu
tiên, thao tác so sánh thứ nhất, tiến tới kĩ năng suy luận sơ đẳng.
Đối với học viên tiểu học, kĩ năng phân biệt những tín hiệu thực ra và tách những tín hiệu đó ra
khỏi những sự vật và hiện tượng kỳ lạ mà chúng ẩn tàng trong số đó là phẩm chất tư duy rất khó có
ngay được. Vì so với học viên tiểu học, tri giác tăng trưởng sớm hơn và tri giác trước hết là
nhận ra những tín hiệu bên phía ngoài, mà những tín hiệu này chưa chắc đã là thực ra của sự việc
vật và hiện tượng kỳ lạ đang rất được những em xem xét. Đó là nguyên nhân của những trở ngại, những
khiếm khuyết của học viên tiểu học trong quy trình lĩnh hội khái niệm.
Hoạt động phân tích tổng hợp của học viên tiểu học còn sơ đẳng, học viên những lớp đầu bậc
Tiểu học đa phần tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt phân tích trực quan hành vi khi tri giác trực tiếp
đối tượng người tiêu dùng. Đến cuối bậc học những em trọn vẹn có thể phân tích đối tượng người tiêu dùng mà không cần tới những hành
động trực tiếp so với đối tượng người tiêu dùng, những em đã có kĩ năng phân biệt những tín hiệu, những
khía cạnh rất khác nhau của đối tượng người tiêu dùng dưới dạng ngôn từ. Việc học tiếng Việt và số học có tác
dụng tích cực hình thành và tăng trưởng thao tác phân tích và tổng hợp cho học viên tiểu hoc.
Nhiều khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích về tâm lí học viên tiểu học đã cho toàn bộ chúng ta biết những em thường gặp một số trong những
trở ngại nhất định khi nên phải xác lập quan hệ nhân quả như lẫn lộn nguyên nhân và
kết quả, hiểu quan hệ chưa thấu đáo. Ví dụ: Các em biết sắt kẽm kim loại khi đốt nóng thì nở ra
nhưng không thể vấn đáp vướng mắc Một thanh sắt kẽm kim loại khi bị đốt nóng có nở ra hay là không?.
Đặc điểm tư duy của học viên tiểu học nêu trên chỉ có ý nghĩa tương đối, trong quy trình học
tập ở trong nhà trường, tuỳ thuộc vào nội dung, phương pháp và phương thức tổ chức triển khai cho những em
tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học mà tư duy của những em tăng trưởng, thay đổi cũng luôn có thể có phần rất khác nhau.
Nhiều khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích ở Nga và ở Việt Nam đã xác lập rằng khi nội dung dạy học,
phương pháp dạy học, phương thức tổ chức triển khai dạy học thay đổi thích hợp thì học viên tiểu học có
thể đạt được trình độ tăng trưởng tư duy cao hơn nữa, đã có được một số trong những điểm lưu ý của tư duy khoa học.
Đặc điểm nhân cách của học viên tiểu học
Tính cách
206
Tính cách của con người thường được hình thành rất sớm từ quá trình trước tuổi học. Bằng
quan sát đã trọn vẹn có thể thấy mỗi trẻ nhỏ một tính cách, có em thì trầm lặng, có em thì sôi sục, có em
thì nhút nhát, có em thì mạnh dạn. Những nét tính cách của những em mới được hình thành, chưa
ổn định nên trọn vẹn có thể thay đổi dưới tác động giáo dục của mái ấm gia đình, nhà trường và xã hội.
Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên
(Hồ Chí Minh)
Những tác động của hoạt động giải trí và sinh hoạt thần kinh cấp cao biểu lộ khá rõ trong hành vi của học viên tiểu
học như: tính nhút nhát, tính cô độc (xa lánh mọi người) trọn vẹn có thể là yếu tố biểu lộ trực tiếp của thần
kinh yếu; tính nóng nẩy, không bình tĩnh trọn vẹn có thể là yếu tố biểu lộ của quy trình ức chế thần kinh yếu.
Ở lứa tuổi này dễ nhận ra tính xung động trong hành vi của những em (khuynh hướng hành vi
ngay lập tức dưới tác động của kích thích bên trong và bên phía ngoài). Do vậy mà hành vi của học
sinh tiểu học dễ có tính tự phát, dễ vi phạm nội quy và thường bị xem là vô kỉ luật. Nguyên
nhân của hiện tượng kỳ lạ này là yếu tố trấn áp và điều chỉnh của ý chí so với hành vi của trẻ nhỏ lứa tuổi tiểu học
còn yếu, những em chưa chứng minh và khẳng định đưa ra mục tiêu hoạt động giải trí và sinh hoạt và theo đuổi mục tiêu đó đến cùng.
Tính cách của học viên tiểu học có nhược điểm thường không bình thường, bướng bỉnh. Đó là hình
thức độc lạ và rất khác nhau phản ứng lại những yêu cầu của người lớn, những yêu cầu mà những em xem là
cứng nhắc, để bảo vệ cái mình yêu thích thay cho cái mình nên phải.
Học sinh tiểu học thường có nhiều nét tính cách tốt như tính hồn nhiên, ham hiểu biết, lòng
thương người, lòng vị tha. Hồn nhiên trong quan hệ với mọi người, với thầy, cô, với những người
lớn, với bạn hữu. Hồn nhiên nên trẻ nhỏ rất cả tin, tin vào thầy cô, tin vào sách, tin vào người
lớn và tin vào kĩ năng của mình mình. Niềm tin của hoc sinh tiểu học còn cảm tính, chưa tồn tại lí
trí soi sáng dẫn dắt. Giáo viên nên tận dụng đặc tính này để giáo dục học viên của tớ, như-
ng cần luôn nhớ rằng mọi điều đưa tới cho những em nên phải đúng, phải đúng chuẩn, vì nếu
không thì khi trẻ đã có niềm tin vào điều gì đó, khi niềm tin được định hình, khắc sâu thì rất
khó thay đổi mặc dầu điều này là sai trái.
Ở lứa tuổi học viên tiểu học, tính bắt chước của những em vẫn còn đấy đậm nét. Các em bắt chước
hành vi, cử chỉ của giáo viên, của những người dân được những em coi như thần tượng, kể cả
những nhân vật trong truyện, trong phim ảnh. Tính bắt chước của trẻ lợi hại như con dao
hai lưỡi, cũng trọn vẹn có thể tích cực, cũng trọn vẹn có thể lợi chưa ổn hại. Chính vì vậy mà giáo viên cần
hiểu biết thấu đáo và biết tận dụng tính bắt chước của trẻ để giáo dục những em có hiệu suất cao.
Học sinh tiểu học thích hoạt động giải trí và sinh hoạt và thích thao tác gì đó phù thích phù hợp với mình, nên trọn vẹn có thể sớm hình
thành ở những em thói quen so với lao động: lao động tự phục vụ và trợ giúp người lớn những việc
thích hợp tâm sinh lí. Hoạt động lao động còn hình thành cho những em những phẩm chất tốt đẹp như
tính kỉ luật, sự cần mẫn, óc tìm tòi sáng tạo, tính tiết kiệm ngân sách, tình cảm so với những người lao động.
207
Để giáo dục học viên nói chung, hình thành những nét tính cách tốt đẹp cho học viên tiểu học
nói riêng, ở mọi nơi trên giang sơn ta đâu đâu cũng quan tâm xây dựng ba môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên giáo dục
lành mạnh: nhà trường, mái ấm gia đình, xã hội.
Nhu cầu nhận thức
Nhu cầu nhận thức hình thành và tăng trưởng ở trẻ nhỏ từ tuổi thơ, đi học mẫu giáo lớn thì nhu
cầu này tăng trưởng mạnh, xuất hiện xích míc giữa nhu yếu nhận thức và phương thức thoả
mãn nó ở mẫu giáo, nghĩa là phương thức hoạt động giải trí và sinh hoạt vui chơi với tư cách là hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu
ở mẫu giáo và xuất hiện hoạt động giải trí và sinh hoạt học tập với tư cách là hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu.
Trở thành học viên lớp một, nhu yếu nhận thức của trẻ nhỏ tăng trưởng và thể hiện rõ ràng, đặc biệt quan trọng
là nhu yếu tìm hiểu toàn thế giới xung quanh, khát vọng hiểu biết mọi thứ có tương quan. Trước hết là
nhu yếu tìm hiểu những sự vật, hiện tượng kỳ lạ riêng lẻ, tiếp đến, lên lớp trên, là nhu yếu gắn sát với
sự phát hiện nguyên nhân, tính quy luật, những quan hệ và quan hệ phụ thuộc giữa những hiện
tượng. Nếu học viên lớp 1 mong ước tìm hiểu cái này là cái gì thì học viên lớp 4, lớp 5 lại sở hữu
nhu yếu vấn đáp được những vướng mắc thuộc loại tại sao, ra làm thế nào nhu yếu tham quan, đọc
sách cũng tăng thêm với việc tăng trưởng của kĩ năng quan sát, kĩ năng đọc. Lúc đầu là nhu yếu có
tính chất chung, tiếp sau đó là nhu yếu có tính tinh lọc theo nhu yếu, sở trường của những em. Những
truyện cổ tích, truyện viễn tưởng có nhiều tình tiết li kì, phiêu lưu được nhiều em ưa thích là yếu tố
tăng trưởng tất yếu so với trẻ nhỏ ở lứa tuổi này.
Nhu cầu nhận thức của học viên tiểu học là nhu yếu tinh thần. Nhu cầu này còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng
so với việc tăng trưởng của những em. Nếu không mong ước nhận thức thì học viên cũng tiếp tục không còn
có tính tích cực trí tuệ. Không mong ước nhận thức, học viên nghĩ rằng mình học vì cha mẹ, vì
thầy, cô hay vì một chiếc gì đó chứ không phải vì sự tiến bộ trong học tập. Đối với những học viên
này, dù giáo viên có vận dụng những giải pháp bắt buộc, trừng phạt hay gì đó thì cũng khó làm
cho những em chăm chỉ học tập mà chỉ làm cho những em tìm giải pháp đối phó. Thường thì nhu yếu
nhận thức, nhu yếu được học là nhu yếu tự nhiên của trẻ nhỏ, nhưng nhu yếu này trọn vẹn có thể bị ức
chế, bị dập tắt từ chính việc học của những em. Nguyên nhân đó là:
Nội dung và phương pháp không phù thích phù hợp với tâm sinh lí trẻ nhỏ, làm cho việc học của những
em trở nên nặng nề, quá tải, càng học trẻ càng thấy mệt mỏi, chán nản.
Trong quy trình học tập một số trong những học viên không sở hữu và nhận được sự quan tâm từ phía giáo viên,
nhất là lúc những em gặp trở ngại dẫn đến không đạt kết quả (thường bị điểm kém,
thường bị chê bai, thường không theo kịp bạn hữu).
Điều kiện học tập quá thiếu thốn làm cho việc dạy và học trở nên nhọc nhằn, khó đạt kết
quả và rất kém hiệu suất cao, cũng không nuôi dưỡng được nhu yếu học tập của học viên, đồng
thời dẫn đến tình trạng học viên không hề tin vào kĩ năng học tập của tớ.
Tình cảm
Tình cảm là một mặt rất quan trọng trong đời sống tâm lí, trong nhân cách từng người. Đối
với học viên tiểu học, tình cảm có vị trí đặc biệt quan trọng vì nó là khâu trọng yếu gắn nhận thức với
208
hoạt động giải trí và sinh hoạt của trẻ nhỏ. Tình cảm tích cực sẽ kích thích trẻ nhỏ nhận thức và thúc đẩy trẻ nhỏ
hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Với tư cách là hạt động chủ yếu, hoạt động giải trí và sinh hoạt học làm cho học viên tiểu học tăng trưởng mạnh
về trí tuệ, đồng thời hoạt động giải trí và sinh hoạt học cùng với những hoạt động giải trí và sinh hoạt khác cũng hình thành và phát
triển tình cảm và những nét tâm lí nhiều mặt, những phẩm chất tâm lí của nhân cách đang
hình thành. Giáo dục đào tạo toàn vẹn ở Tiểu học là đảm bảo Đk để học viên tiểu học được
học, được tiến hành những hoạt động giải trí và sinh hoạt để sở hữu sự tăng trưởng hài hoà tối ưu trọn vẹn có thể được trong điều
kiện rõ ràng.
Từ ý niệm nêu trên mà mỗi giáo viên, những người dân làm công tác làm việc giáo dục thế hệ trẻ cần
tìm hiểu về trẻ nhỏ và tìm những giải pháp thích hợp để hình thành và từng bước tăng trưởng
tình cảm cho học viên tiểu học.
Xúc cảm, tình cảm của học viên tiểu học thường phát sinh từ những tác động của những người dân
xung quanh, từ những sự vật, hiện tượng kỳ lạ rõ ràng, sinh động. Nhìn chung, học viên tiểu học dễ bị
kích thích bởi khối mạng lưới hệ thống tín hiệu thứ nhất (sự vật, hiện tượng kỳ lạ với những thuộc tính của nó) hơn là
khối mạng lưới hệ thống tín hiệu thứ hai (tiếng nói, chữ viết).
Tình cảm của học viên tiểu học được hình thành trong đời sống và trong quy trình học tập của
những em. Ở lứa tuổi này, tình cảm của những em có một số trong những điểm đặc trưng của một quá trình phát
triển tâm lí.
Học sinh tiểu học rất thuận tiện xúc cảm, xúc động và khó ngưng trệ xúc cảm của tớ.
Tính dễ xúc cảm được thể hiện trước hết qua những quy trình nhận thức: quy trình tri giác, tưởng
tượng, tư duy. Hoạt động trí tuệ của những em đượm sắc tố xúc cảm, tư duy của những em (đặc
biệt là học viên lớp một, lớp hai) cũng đượm sắc tố xúc cảm. Cụ thể: khi những em triệu tập
tâm lý làm bài ta thường thấy nét mặt của những em vui tươi khi xử lý và xử lý được yếu tố, nh-
ưng lại cau có rất khó chịu nếu gặp trở ngại. Nhìn chung, những quy trình nhận thức, hoạt động giải trí và sinh hoạt
của học viên tiểu học đều chịu sự chi phối mạnh mẽ và tự tin của cảm xúc và đều đượm sắc tố cảm
xúc.
Dễ xúc cảm, đồng thời học viên tiểu học cũng hay xúc động. Từ bản tính này mà trẻ nhỏ yêu
mến một cách chân thực so với cây cối, chim muông, cảnh vật, những loài vật nuôi trong nhà.
Vì thế mà trong những bài văn, trong vui chơi những em thường nhân cách hoá chúng. Đặc biệt, trước
những lời khen, chê của giáo viên thì học viên thể hiện ngay sự xúc cảm, xúc động của tớ như
vui, buồn, những em cười đấy nhưng trọn vẹn có thể khóc ngay, buồn đấy nhưng rồi cũng vui đùa ngay.
Học sinh tiểu học chưa chứng minh và khẳng định kiềm chế tình cảm của tớ, chưa chứng minh và khẳng định kiểm tra sự biểu lộ tình
cảm ra bên phía ngoài, những em thể hiện tình cảm của tớ một cách hồn nhiên, chân thực và nhiều
khi vụng về, thiếu tinh xảo.
Nguyên nhân của những hiện tượng kỳ lạ nêu trên là vì ở lứa tuổi này, quy trình hưng phấn còn
mạnh hơn ức chế, vỏ não chưa đủ sức thường xuyên trấn áp và điều chỉnh hoạt động giải trí và sinh hoạt của cục phận dưới vỏ
209
não. Về mặt tâm lí thì ý thức, những phẩm chất ý chí của những em còn chưa tồn tại kĩ năng điều khiển và tinh chỉnh
và trấn áp và điều chỉnh được những cảm xúc của tớ.
Tình cảm của học viên tiểu học còn mỏng dính manh, chưa bền vững và kiên cố, chưa thâm thúy
Các em đang ưa thích đối tượng người tiêu dùng này, nhưng nếu có đối tượng người tiêu dùng khác mê hoặc hơn, đặc biệt quan trọng
hơn thì thuận tiện và đơn thuần và giản dị bị lôi cuốn vào đó và quên béng đối tượng người tiêu dùng cũ. Đặc điểm này tạo cho những
em nhanh gọn thiết lập tình bạn: lẫn nhau cái kẹo, viên phấn, cho mượn quyển sách,
cây bút, đi về cùng lối là thành tình bạn. Nhưng chỉ một vài trục trặc nho nhỏ trong quan
hệ là dễ bất hoà; tuy nhiên toàn bộ những bất hoà này đều nhanh gọn quên đi và lại
làm lành với nhau một cách hồn nhiên.
Ở lứa tuổi học viên tiểu học, nếu xúc cảm về một sự kiện, hiện tượng kỳ lạ, nhân vật nào này được
củng cố thường xuyên trong môi trường sống đời thường và trải qua những môn học, trải qua những hoạt động giải trí và sinh hoạt
thì sẽ hình thành được tình cảm sâu đậm, bền vững và kiên cố. Đó đó là lòng yêu kính Bác Hồ, yêu
quý cha mẹ, thầy cô giáo
3. Năng khiếu của học viên tiểu học
Học sinh có năng khiếu sở trường là những trẻ nhỏ thuận tiện và đơn thuần và giản dị thành công xuất sắc và có thành tích khác thường về
một quy mô hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng nào đó.
Thường thì học viên nào thì cũng luôn có thể có kĩ năng ở một mức độ nhất định (như kĩ năng học tập,
kĩ năng lao động ), nhưng học viên có năng khiếu sở trường về một nghành nào đó thì không nhiều nếu không thích nói là rất ít.
Năng khiếu được thể hiện sớm và tăng trưởng rất nhanh ở nghành nào đó, như thơ ca, hội hoạ, cờ
vua, cờ tướng, thể thao hoặc nghành rõ ràng nào đó thuộc khoa học tự nhiên và kĩ thuật.
Các nhà tâm lí học giả thiết rằng, năng khiếu sở trường có cấu trúc riêng của nó, cấu trúc của năng khiếu sở trường
có những điểm khác với cấu trúc của tài năng, và năng khiếu sở trường trọn vẹn có thể trở thành tài năng hay
không là tùy thuộc vào việc phát hiện và tu dưỡng năng khiếu sở trường, mà việc làm nó lại rất khó
khăn, phức tạp. Điều quan trọng nhất là mọi trẻ nhỏ, mặc dầu có năng khiếu sở trường hay là không tồn tại năng
khiếu đều nên phải thưởng thức nền giáo dục toàn vẹn lành mạnh, được tạo Đk để phát
triển một cách tự nhiên.
CÁC NHIỆM VỤ
NHIỆM VỤ 1
Khái lược về học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Phân tích nét đặc trưng của lứa tuổi học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 2
Tìm hiểu tri giác học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
210
Tóm lược những điểm lưu ý tri giác của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng tri giác cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 3
Tìm hiểu để ý của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý để ý của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng để ý cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 4
Tìm hiểu trí nhớ của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý trí nhớ của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng trí nhớ cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 5
Tìm hiểu tưởng tượng của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý tưởng tượng của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng tưởng tượng cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 6
Tìm hiểu tư duy của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý tư duy của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng tư duy cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 7
Tìm hiểu tính cách của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
211
Tóm lược những điểm lưu ý tính cách của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm trong dạy học và giáo dục học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 8
Tìm hiểu nhu yếu nhận thức của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý nhu yếu nhận thức của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu tăng trưởng nhu yếu nhận thức cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 9
Tìm hiểu tình cảm của học viên tiểu học.
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý tình cảm của học viên tiểu học.
Giải thích và lấy ví dụ minh họa cho từng điểm lưu ý.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu giáo dục tình cảm cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 10
Tìm hiểu năng khiếu sở trường của học viên tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Chỉ ra những biểu lộ về năng khiếu sở trường của học viên tiểu học.
Đưa ra những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu phát hiện và tu dưỡng năng khiếu sở trường cho học viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 11
Khái quát về điểm lưu ý nhận thức và điểm lưu ý nhân cách học viên tiểu học:
Nhớ lại những kiến thức và kỹ năng đã học về học viên tiểu học.
Rút ra những điểm lưu ý xuyên thấu hoạt động giải trí và sinh hoạt nhận thức của học viên tiểu học.
Rút ra những điểm lưu ý xuyên thấu mọi thành phần nhân cách của học viên tiểu học.
Đưa ra những kết luận sư phạm trong dạy học và giáo dục học viên tiểu học.
ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG
Câu hỏi 1: Nêu những điểm lưu ý cơ bản về nhận thức của học viên tiểu học? Từ đó rút ra những
kết luận sư phạm thiết yếu trong dạy học và giáo dục ở Tiểu học?
Câu hỏi 2: Từ điểm lưu ý nhu yếu nhận thức của học viên tiểu học, hãy rút ra những kết luận sư
phạm thiết yếu trong dạy học và giáo dục ở Tiểu học?
212
Câu hỏi 3: Từ điểm lưu ý tình cảm của học viên tiểu học, hãy rút ra những kết luận sư phạm
thiết yếu trong giáo dục tình cảm cho những em?
HOẠT ĐỘNG 3
PHÂN TÍCH SỰ CHÍN MUỒI ĐẾN TRƯỜNG VÀ SỰ THÍCH NGHI HỌC Đ-
ƯỜNG CỦA
HỌC SINH LỚP 1
THÔNG TIN CHO HOẠT ĐỘNG
Sự chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi sẵn sàng vào học lớp 1
Cơ thể của con người là nền tảng vật chất của trí tuệ, tâm hồn (phần xác và phần hồn). Từ xa xưa,
khi bàn về con người, một số trong những nhà hiền triết đã nói: Một tâm hồn lành mạnh trong một khung hình khoẻ
mạnh là nói tới việc tiềm năng, là yếu tố kim chỉ nan so với từng người. Người xưa thường nói Sức khoẻ là
vốn quý nhất của con người, người thời nay cũng ý niệm như vậy, nhưng sức khoẻ của con ng-
ười được hiểu theo nghĩa rộng hơn, khá đầy đủ hơn, đó là yếu tố khoẻ mạnh cả về thể chất và tinh thần.
Xét về tâm sinh lí trẻ nhỏ 6 tuổi của Việt Nam ta, những khoa học chuyên ngành và thực tiễn giáo
dục trong mấy chục năm qua đã cho toàn bộ chúng ta biết, đến tuổi này trẻ nhỏ đủ độ chín để vào học lớp 1.
Luật Giáo dục đào tạo của Nhà việt nam cũng quy định: Tuổi của học viên vào học lớp một là sáu
tuổi (Điều 26, Luật Giáo dục đào tạo, 2005).
Trẻ em 6 tuổi có khung hình đang tăng trưởng. Theo số liệu về Hằng số sinh học của trẻ nhỏ Việt
Nam (1975) thì trẻ 6 tuổi vào lớp 1 có độ cao trung bình khoảng chừng 106cm (nam), 104cm (nữ)
và khối lượng khoảng chừng 15,7kg (nam), 15,1kg (nữ). Bước vào thế kỉ XXI thì độ cao và cân
nặng của trẻ nhỏ nói chung và trẻ 6 tuổi nói riêng có ngày càng tăng, nhưng cũng mới chỉ triệu tập ở
thành phố lớn, có Đk kinh tế tài chính xã hội tăng trưởng. Cũng vào trong năm thứ nhất của thế
kỉ này, toàn nước vẫn còn đấy gần 30% trẻ nhỏ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng, tác động đến việc phát
triển thường thì của trẻ cho tới khi vào lớp 1 và cả về sau. Nhà việt nam đang triển khai
Chương trình vương quốc về nâng độ cao và thể trạng của người Việt Nam, kỳ vọng sau năm
2010 trẻ nhỏ 6 tuổi vào lớp 1 sẽ đã có được hằng số sinh học tốt hơn.
Bộ xương của trẻ nhỏ 6 tuổi xộc vào quá trình cứng dần nhưng còn nhiều mô sụn và phát
triển chưa hoàn thiện, cân đối, nhất là xương bàn tay, ngón tay còn yếu. Vì thế giáo viên
cần quan tâm đến thế đi, đứng, ngồi, chạy nhảy của những em để tránh cong, vẹo cột sống, gù x-
ương. Tránh làm cho trẻ mang xách những vật quá nặng (kể cả cặp sách), tránh để những em viết lâu,
viết kiểu không thích hợp và làm những việc quá tỉ mỉ gây mệt mỏi cho những em
Hệ thần kinh của trẻ 6 tuổi đang ở thời kì tăng trưởng mạnh. Bộ óc của những em tăng trưởng về
khối lượng, trọng lượng và cấu trúc, đến 9, 10 tuổi thì hệ thần kinh của trẻ nhỏ cơ bản được
hoàn thiện và chất lượng của nó được giữ lại trong suốt đời. Do bộ óc và hệ thần kinh của trẻ
213
6 tuổi đang tăng trưởng dần tới sự hoàn thiện nên giáo viên cần để ý điểm lưu ý này để giúp những
em hình thành tính tự chủ, tính kiên trì, sự ngưng trệ bản thân trước những kích thích từ bên
ngoài; mặt khác tránh không nạt nộ những em vì làm như vậy không những sẽ tổn thương đến
tình cảm mà còn gây tác hại đến việc tăng trưởng hệ thần kinh và bộ óc của những em.
Tim của trẻ nhỏ 6 tuổi đập nhanh, mạch máu tương đối mở rộng, áp huyết động mạch thấp, hệ
tuần hoàn chưa hoàn hảo nhất. Vì vậy nên tránh gây cho trẻ những xúc động mạnh làm ảnh
hưởng đến hoạt động giải trí và sinh hoạt của tim. Nếu quát mắng, nạt nộ trẻ, để trẻ ngồi viết tì ngực vào bàn, đội
mũ chật, vừa ăn no đã tắm ngay, hút thuốc, uống rượu bia sẽ gây nên cho trẻ loạn nhịp tim.
Sự chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi
Sự chín muồi đến trường hay là tâm lí sẵn sàng đi học lớp một của trẻ 6 tuổi cũng là phản
ánh tính quy luật của sự việc tăng trưởng mỗi đời người. Trẻ 6 tuổi vào học lớp một là bước ngoặt, là
dấu mốc quan trọng từ đó những em bước tiếp đến những chân trời mới: Lần thứ nhất thực
hiện hoạt động giải trí và sinh hoạt học với tư cách là hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu, chuyển từ chưa chứng minh và khẳng định chữ đến biết chữ
(từ mù chữ đến sáng chữ). Để tiến hành thiên chức lớp một, theo nhiều nhà tâm lí học thì
trẻ nhỏ nên phải sẵn sàng tâm lí sẵn sàng đi học, sự sẵn sàng này được tạo lập nên là những
yếu tố cơ bản tại đây.
Nhu cầu nhận thức được hình thành ở trẻ 6 tuổi, biểu lộ ở sự yêu thích đến trường, những em
thích học chứ không riêng gì có là chơi trò chơi như ở lớp mẫu giáo lớn. Những trẻ nhỏ khác, tuy
chưa tồn tại Đk tới lớp mẫu giáo lớn, không được sẵn sàng tự giác từ phía người lớn, như-
ng một cách tự nhiên, tự phát những em cũng mong ước về yếu tố hiểu biết, nhu yếu được đi học.
Nhu cầu học tập của trẻ nhỏ nên phải khơi gợi và nuôi dưỡng.
Sự tăng trưởng ngôn từ của trẻ nhỏ 6 tuổi vào lớp 1 đạt tới mức cần cho việc tiến hành hoạt
động học ở những ngày thứ nhất đi học. Khả năng nói và nghe của trẻ cần đạt: nghe được
những câu đơn thuần và giản dị, ngắn gọn, thân thiện trong đời thường của những em; giáo viên hỏi những
câu đơn thuần và giản dị, ngắn gọn (như hỏi tên, hỏi em thích gì, em muốn gì ) những em hiểu và vấn đáp
được; tự những em trọn vẹn có thể nói rằng lên ý muốn của tớ (thích hay là không thích việc gì đó, biết hay
không biết điều gì đó ).
Có kĩ năng điều khiển và tinh chỉnh hoạt động giải trí và sinh hoạt tâm lí của mình mình như ngồi im để ý nghe không tự
do làm những gì theo ý thích riêng, thao tác theo sự hướng dẫn của giáo viên. Khả năng điều
khiển hoạt động giải trí và sinh hoạt tâm lí của trẻ có tác dụng tích cực hình thành kĩ năng học tập sau này và
được biểu lòi ra như:
+ Tập trung ngồi học trong thời hạn liên tục từ 30 đến 35 phút (một tiết học).
+ Chuyển từ tính tò mò muốn biết nhiều thứ thành tính ham biết, ham học.
+ Kiềm chế được xem hiếu động, tính tự phát và có kĩ năng chuyển chúng thành tính năng
động trong việc tiến hành kỉ cương, nền nếp, nội quy của lớp học
214
+ Phát triển độ tinh nhậy và sức bền của vận động bàn tay để trọn vẹn có thể tiến hành được một cách
ngăn nắp, lâu mỏi những thao tác vận động của bàn tay khi tập viết
(1)
.
Trong thực tiễn thì không phải mọi trẻ nhỏ đều đi học lớp 1 từ 6 tuổi, mà một bộ phận nhỏ trẻ nhỏ
(khoảng chừng xấp xỉ 10%) có trở ngại về Đk và sự tăng trưởng tâm sinh lí thường đi học lớp
1 chậm hơn 1 hoặc hai năm, này cũng là hiện tượng kỳ lạ thường thì so với trẻ nhỏ và so với giáo
dục. Hàng năm ở việt nam có tầm khoảng chừng một triệu rưỡi trẻ nhỏ 6 tuổi đi học lớp 1 thì cũng còn nhiều
trẻ nhỏ chưa tồn tại tâm lí sẵn sàng đến trường, những trẻ nhỏ này sẽ gặp trở ngại trở ngại trong học
tập. Điều này yên cầu giáo viên dạy lớp 1 tính chuyên nghiệp và đạo đức nghề nghiệp.
Sự sẵn sàng cho trẻ đến trường tiểu học
Thời nay, khi trẻ nhỏ khi vào tuổi thứ năm thứ sáu thì nhiều vô kể bậc cha mẹ, nhiều trường mầm
non, lớp mẫu giáo đã có sự sẵn sàng để những em đến trường tiểu học, vào học lớp 1 được thuận
lợi, đạt kết qủa tốt. Tuy nhiên, không phải ở bất kể nơi nào, trong bất kể tình hình nào người
lớn cũng biết tiến hành đúng và lành mạnh việc sẵn sàng cho con em của tớ mình tâm thế sẵn sàng đi
học. Có những phương pháp, những hướng rất khác nhau trong việc tiến hành việc làm quan trọng
và rất có ý nghĩa này. Một số hướng phổ cập đó là:
Hướng đúng đắn, lành mạnh là tiến hành theo như đúng quy luật, nghĩa là sẵn sàng cho trẻ, dù ở
lớp mẫu giáo lớn hay ở trong nhà, tâm lí sẵn sàng đi học, săn sàng tiếp nhận hoạt động giải trí và sinh hoạt học tập ở
lớp 1. Đó là việc tổ chức triển khai cho trẻ tiến hành những hoạt động giải trí và sinh hoạt vui chơi thích hợp (đáng để ý
là trò chơi học tập), những hoạt động giải trí và sinh hoạt phong phú phong phú chủng loại khác phù thích phù hợp với lứa tuổi nhằm mục tiêu
hình thành cho trẻ những nét tâm lí như đã nêu ở trên.
Một khuynh hướng khác không được lành mạnh, không phù thích phù hợp với quy luật, đó là lớp một
hoá cho trẻ khi những em còn ở lớp mẫu giáo lớn. Những điều bất lợi của việc sẵn sàng cho trẻ
vào học lớp 1 theo phương pháp này là yếu tố đốt cháy quá trình dẫn đến tình trạng lợi chưa ổn
hại, sẽ dễ nhận thấy trong quy trình trẻ học lớp 1, đó là:
+ Trẻ em từ chủ thể, nhân vật TT của hoạt động giải trí và sinh hoạt học bị đặt vào vị trí học viên lưu
ban, những vấn đề cần học trong quá trình đầu và cả năm học lớp 1, do những em đựơc học tr-
ước, đã biết cả rồi (biết đọc, biết viết, biết làm tính cộng, tính trừ), nên những không hề thích
thú học tập, nhu yếu nhận thức của những em bị thui chột.
+ Theo quy định trong thời gian tạm thời của Bộ Giáo dục đào tạo và Đào tạo, học viên lớp 1 được định hình và nhận định kết quả
học tập bằng điểm số (theo thang điểm 10) ngay từ trên thời gian đầu xuân mới, những trẻ nhỏ học trước thư-
ờng được điểm trên cao sinh ra nét tâm lí xấu đi, đó là tính chủ quan, kiêu căng với những bạn
không được học trước, nhất là không tích cực trong học tập.
+ Những học viên không được học trước, trong mối tương quan so sánh về việc tiến hành kĩ
năng đọc, viết, làm tính cộng, tính trừ nên thường bị giáo viên cho điểm thấp, những em sinh
ra tự ti, mặc cảm, thiếu tính tích cực trong học tập.
(1)
Bùi Văn Huệ. Giáo trình Tâm lí học tiểu học. NXB Đại học Sư phạm, 2004.
215
+ Trong mỗi lớp 1 thường có 30 40 học viên với những khởi điểm rất rất khác nhau sẽ đẩy giáo
viên vào tình thế khó xử (trường hợp có yếu tố), thường thì khó tránh khỏi sự thiếu công
bằng trong quan điểm nhận, định hình và nhận định học viên trong lớp và gây trở ngại cho giáo viên
trong việc đảm bảo tính hàng loạt và tính thành viên trong dạy học.
(Từ năm 1995 đến 2002, theo Thông tư 15 của Bộ GD & ĐT thì so với học viên lớp 1, trong học kì
I chưa dùng điểm số để định hình và nhận định, nhưng theo quy định mới thì học viên lớp 1 cũng phải định hình và nhận định
bằng điểm số ngay từ trên thời gian đầu xuân mới học).
Một một số trong những địa phương chưa tồn tại Đk tổ chức triển khai cho trẻ nhỏ 5 tuổi đi học mẫu giáo lớn,
những bậc cha mẹ cũng không quan tâm sẵn sàng cho con em của tớ tâm lí sẵn sàng đi học lớp 1,
những trẻ nhỏ này sẽ gặp trở ngại. Nếu Đk của nhà trường cũng trở ngại thiếu thốn,
giáo viên dạy không đạt yêu cầu thì những trẻ nhỏ này khó đạt kết quả trong học tập, sinh ra
chán học, bỏ học.
Sự thích nghi học đường của học viên lớp 1
Trẻ em đến tuổi đi học được sẵn sàng tâm lí sẵn sàng đi học, đến trường những em được tổ chức triển khai
tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học hợp lý (nội dung, phương pháp và tổ chức triển khai phù thích phù hợp với điểm lưu ý tâm
sinh lí của trẻ nhỏ ở độ tuổi này) thì từng bước những em có tiến bộ và đạt kết quả trong học tập
và có môi trường sống đời thường ở trường lành mạnh. Nếu được như vậy thì ở lớp 1 và cả cấp Tiểu học sẽ
không hề khái niệm học viên lưu ban, trẻ nhỏ học mỗi năm mỗi lớp là thường thì.
Trong Đk còn nhiều trở ngại, mọi Đk dành riêng cho giáo dục, mọi yếu tố tham gia vào
quy trình sư phạm còn không được chuẩn hoá, yên cầu sự nỗ lực cao của giáo viên và cả học viên
thì có một bộ phận nhỏ trẻ nhỏ phải mất hai năm học mới qua được một lớp nào này cũng là bình
thường. Giáo dục đào tạo cần thực ra, cần tôn trọng sự thực chứ không thể duy ý chí, tránh việc chạy
theo thành tích ảo.
CÁC NHIỆM VỤ
NHIỆM VỤ 1
Phân tích về yếu tố chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Tóm lược những điểm lưu ý về thể chất của trẻ tròn 6 tuổi.
Tóm lược những biểu lộ của tâm lí sẵn sàng đi học ở trẻ tròn 6 tuổi.
Chỉ ra những trở ngại tâm lí mà học viên lớp 1 thường gặp phải và đưa ra những giải pháp
nhằm mục tiêu giúp sức những em.
NHIỆM VỤ 2
Tìm hiểu việc sẵn sàng cho trẻ đến trường và sự thích nghi, thích ứng học đường của học viên
lớp 1:
216
Đọc lại những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Chỉ ra những nội dung nên phải sẵn sàng cho trẻ đến trường.
Đề xuất những phương pháp để tiến hành việc sẵn sàng đó.
Chỉ ra những biểu lộ của sự việc thích ứng học đường và không thích ứng học đường của trẻ lớp
1.
ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG 3 (15 phút)
Câu hỏi 1: Thế nào là yếu tố chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi?
Câu hỏi 2: Để sẵn sàng cho trẻ 6 tuổi đến trường tiểu học toàn bộ chúng ta nên phải làm gì?
Câu hỏi 3: Thế nào là thích nghi học đường của học viên lớp 1?
THÔNG TIN PHẢN HỒI CHO CHỦ ĐỀ 3
Hoạt động học là hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu của học viên tiểu học là vì nó thoả mãn những Đk
của một hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu (xem trang 44).
Vai trò của tiếp xúc so với việc hình thành và tăng trưởng nhân cách của học viên tiểu học:
(xem trang 51).
Vai trò của hoạt động giải trí và sinh hoạt vui chơi so với học viên tiểu học: Hoạt động vui chơi tuy không hề
giữ vai trò hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu so với học viên tiểu học, nhưng là hoạt động giải trí và sinh hoạt có vai trò quan
trọng trong đời sống của trẻ nhỏ ở trường tiểu học cũng như trong thời hạn ở mái ấm gia đình và xã
hội. Hoạt động vui chơi của học viên tiểu học là hoạt động giải trí và sinh hoạt không thể thiếu vắng, không thể
coi nhẹ trong môi trường sống đời thường thực của những em, bởi lẽ:
Hoạt động vui chơi có vai trò tích cực tạo ra môi trường sống đời thường hồn nhiên, vui tươi lành mạnh mẽ của
trẻ nhỏ ở lứa tuổi học viên tiểu học.
Hoạt động vui chơi góp thêm phần tiến hành giáo dục toàn vẹn so với học viên tiểu học.
Những điểm lưu ý cơ bản về nhận thức của học viên tiểu học
Chuyển từ tính trực quan, rõ ràng sang tính trừu tượng, khái quát.
Chuyển từ tính không chủ định sang có chủ định.
Đượm sắc tố tình cảm.
Từ những điểm lưu ý nhu yếu nhận thức của học viên tiểu học trọn vẹn có thể đi đến kết luận sư phạm
về tiêu chuẩn định hình và nhận định việc học của học viên tiểu học, đó là hai tiêu chuẩn cơ bản sau:
Mỗi học viên yêu thích việc học (mong ước học).
Trong quy trình học tập, mỗi học viên từng bước đạt được sự tiến bộ trong học tập.
217
Trong dạy học, giáo viên tiểu học cần để ý vận dụng những giải pháp thích hợp để nuôi dư-
ỡng và làm tăng trưởng nhu yếu nhận thức cho học viên. Việc sẵn sàng tâm thế sẵn sàng học tập
và tổ chức triển khai hoạt động giải trí và sinh hoạt học cho những em học tập đạt kết quả sẽ góp thêm phần tích cực duy trì, củng cố
và tăng trưởng nhu yếu nhận thức. Dạy học theo quan điểm mới hướng về phía học viên, hay coi
học viên là nhân vật TT, tin vào học viên và làm cho học viên tự tin vào kĩ năng của
tôi cũng là để nuôi dưỡng và tăng trưởng nhu yếu nhận thức của những em.
Kết luận sư phạm từ điểm lưu ý tình cảm của học viên tiểu học
Giáo dục đào tạo tình cảm cho học viên tiểu học cần đi từ những hình ảnh trực quan sinh động.
Phân tích tình cảm của học viên tiểu học ta thấy được rằng, chỉ những hình ảnh trực quan sinh
động (sự vật, hiện tượng kỳ lạ, con người, việc làm, lời nói sinh động giầu hình ảnh ) mới dễ gây ra xúc
cảm vì tác động trực tiếp đến những giác quan của những em. Vì vậy, trong quy trình dạy học ở Tiểu
học, những vật thật, những quy mô dạy học đẹp, đúng quy cách, những thí nghiệm mê hoặc chẳng
những giúp học viên dễ lĩnh hội kiến thức và kỹ năng mà còn tác động đến xúc cảm trí tuệ, thẩm mĩ và đạo đức
của những em. Xúc cảm và kiến thức và kỹ năng, tình cảm và tri thức gắn bó mật thiết với nhau, tương hỗ lẫn nhau.
Trong quy trình giáo dục tình cảm cho học viên, giáo viên cần khôn khéo, tế nhị, ứng xử có tính
sư phạm khi tác động đến những em. Yêu cầu này yên cầu giáo viên phải hiểu được nhu yếu, thị
hiếu, nguyện vọng, ước mơ cũng như tình hình riêng của từng học viên.
Tình cảm của học viên tiểu học nên phải làm sống lại, nên phải củng cố trong những hoạt
động rõ ràng.
Theo quy luật, quy trình hình thành hay xoá bỏ một tình cảm nào đó nên phải có thời hạn và phải
tiến hành công phu. Để hình thành tình cảm nào đó cho học viên thì phải tạo ra được những
xúc cảm tích cực cùng loại. Sự link những ấn tượng đẹp của nhiều xúc cảm đẹp, nhiều xúc
cảm mới sẽ tạo ra tình cảm. Trong quy trình giáo dục học viên, giáo viên cần tìm cách khêu
gợi lại những xúc cảm cũ làm cơ sở tạo ra những xúc cảm mới và làm cho những em thể
nghiệm những tình cảm rõ ràng trong những hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng.
Để củng cố ý cảm cho học viên, giáo viên cần tổ chức triển khai cho những em tiến hành những hoạt động giải trí và sinh hoạt
rất khác nhau. Chỉ trong những hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng (học tập, vui chơi, lao động, thể thao, văn nghệ)
trẻ nhỏ mới được tiếp xúc trực tiếp với những sự vật, hiện tượng kỳ lạ rõ ràng, mới phát sinh xúc cảm.
Trẻ em đã có được trải nghiệm mới từ từ hình thành tình cảm.
Sự chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi là yếu tố tăng trưởng về thể chất và tăng trưởng về tâm lí,
đảm bảo những yếu tố thiết yếu cho việc thích ứng với môi trường sống đời thường nhà trường của trẻ.
Để sẵn sàng cho trẻ 6 tuổi đến trường tiểu học toàn bộ chúng ta nên phải hình thành ở trẻ những
kĩ năng và những phẩm chất cần cho việc thích ứng với môi trường sống đời thường nhà trường của trẻ (khả
năng hành vi, kĩ năng ngôn từ, kĩ năng tiếp xúc, kĩ năng triệu tập để ý, khả
năng nhận thức, kĩ năng điều khiển và tinh chỉnh hành vi của mình mình,).
Thích nghi học đường của học viên lớp 1: (Xem trang 69).
218
ĐÁNH GIÁ SAU KHI HỌC XONG CHỦ ĐỀ 3
Câu hỏi 1: Hãy phân tích làm rõ hoạt động giải trí và sinh hoạt học là hoạt động giải trí và sinh hoạt chủ yếu của học viên tiểu học?
Câu hỏi 2: Phân tích về những hoạt động giải trí và sinh hoạt khác của học viên tiểu học.
Câu hỏi 3: Phân tích sự chín muồi đến trường của trẻ 6 tuổi.
Câu hỏi 4: Nêu những điểm lưu ý tâm lí của học viên tiểu học.
Câu hỏi 5: Phân tích những hành vi học của học viên tiểu học.
219
CHỦ ĐỀ 4
TÂM LÍ HỌC DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC
(11 tiết)
MỤC TIÊU CỦA CHỦ ĐỀ
1. KIẾN THỨC
Xác định được thực ra và điểm lưu ý của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học ở trường tiểu học;
chỉ ra được sự thống nhất giữa hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học trong trường tiểu học;
Chỉ ra được thực ra tâm lí học của quy trình lĩnh hội khái niệm và hình thành kĩ năng, kĩ
xảo học tập ở học viên tiểu học;
Nêu được những nội dung, chỉ số định hình và nhận định, những quá trình của sự việc tăng trưởng trí tuệ; chỉ ra được
quan hệ giữa dạy học và sự tăng trưởng trí tuệ.
2. KĨ NĂNG
Vận dụng được những hiểu biết về hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và thực ra tâm lí học của quy trình lĩnh hội
khái niệm, hình thành kĩ năng, kĩ xảo vào việc tổ chức triển khai hoạt động giải trí và sinh hoạt học cho học viên tiểu học;
Đưa ra được những kết luận sư phạm nhằm mục tiêu nâng cao hiệu suất cao dạy học tăng trưởng cho học viên
tiểu học.
3. THÁI ĐỘ
Có hứng thú so với việc tìm hiểu hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy học của người giáo viên tiểu học.
Quan tâm tới việc vận dụng những hiểu biết về hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy học vào việc học tập và rèn
luyện tay nghề trong trường sư phạm.
Giới thiệu chủ đề
Chủ đề có 3 hoạt động giải trí và sinh hoạt:
Hoạt động 1: Phân tích cơ sở tâm lí học của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy học ở Tiểu học.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về hoạt động giải trí và sinh hoạt học, về yếu tố lĩnh hội khái niệm, hình thành kĩ năng, kĩ
xảo ở học viên tiểu học.
Hoạt động 3: Tìm hiểu về yếu tố tăng trưởng trí tuệ của học viên tiểu học qua việc tiến hành
hoạt động giải trí và sinh hoạt học.
Điều kiện thiết yếu để tiến hành chủ đề
Sinh viên được học xong môđun Sinh lí học lứa tuổi tiểu học.
Tài liệu tìm hiểu thêm.
220
a. Tài liệu tìm hiểu thêm
1. Phạm Minh Hạc (Chủ biên), Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Quang Uẩn (1993). Tâm lí học
(Sách dùng trong những trường Trung học Sư phạm). Nxb Giáo dục đào tạo, Tp Hà Nội Thủ Đô (Chương mục về
Tâm lí học dạy học).
2. Trần Trọng Thuỷ (Chủ biên), Nguyễn Quang Uẩn, Lê Ngọc Lan (1998). Tâm lí học (Giáo
trình đào tạo và giảng dạy giáo viên tiểu học hệ CĐSP và SP 12+2). Nxb Giáo dục đào tạo, Tp Hà Nội Thủ Đô (Chủ đề về
Tâm lí học dạy học).
3. Trần Trọng Thuỷ (Chủ biên), Ngô Công Hoàn, Bùi Văn Huệ, Lê Ngọc Lan (1993). Bài tập
thực hành thực tế tâm lí học. Nxb Giáo dục đào tạo, Tp Hà Nội Thủ Đô (Các bài tập về hoạt động giải trí và sinh hoạt học và tâm lí học viên).
b. Các tài liệu học tập khác
Hệ thống bài tập thực hành thực tế vướng mắc ôn tập và thảo luận cho chủ đề.
Các sơ đồ tổng kết khối mạng lưới hệ thống hoá kiến thức và kỹ năng một số trong những phần trong chủ đề.
Thiết bị máy chiếu trực diện qua đầu.
Nội dung chủ đề
HOẠT ĐỘNG 1
PHÂN TÍCH CƠ SỞ TÂM LÍ HỌC CỦA HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC
THÔNG TIN CHO HOẠT ĐỘNG
Bản chất và những điểm lưu ý của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy học ở Tiểu học
Hoạt động dạy của giáo viên tiểu học có đối tượng người tiêu dùng là học viên với hoạt động giải trí và sinh hoạt học của những
em. Bằng hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy, giáo viên tiểu học tổ chức triển khai cho học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt
học theo phương pháp nhà trường để lĩnh hội (sở hữu) nội dung học tập, đồng thời
tạo sự biến hóa theo khunh hướng tăng trưởng về tâm lí, hình thành nhân cách. Nói cách
khác, giáo viên tiểu học là người tổ chức triển khai cho học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học, hay nói
cách khác là dạy học ở Tiểu học là tổ chức triển khai cho học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học. Vì thế
mà thời nay, trong công cuộc thay đổi giáo dục nói chung, thay đổi dạy học ở Tiểu học
nói riêng, phương pháp dạy học ở Tiểu học được xác lập và được gọi tên là phương
pháp Thầy tổ chức triển khai Trò hoạt động giải trí và sinh hoạt. Trong quy trình nghiên cứu và phân tích dạy học ở Tiểu học, Hồ
Ngọc Đại ý niệm phương pháp dạy học ở Tiểu học là phương pháp Thầy thiết kế
Trò thi công. Những năm mới tết đến gần đây, ở Việt Nam ta đã có nhiều nhà trình độ nghiên
cứu về công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học.
Khái niệm tổ chức triển khai trong hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên được hiểu theo nội hàm sau:
Giáo viên đưa ra mục tiêu yêu cầu, xác lập thành phầm học tập và tiêu chuẩn (mẫu) của
thành phầm đó (thường được gọi là tiêu chuẩn định hình và nhận định chất lượng học tập của học viên.
221
Trong thập niên 90 của thế XX, Bộ GD&ĐT đã xây dựng được yêu cầu cơ bản về kiến
thức và kĩ năng ở toàn bộ những môn học của những lớp bậc Tiểu học). Việc làm này phải được
tiến hành so với mọi tiết học, mỗi bài học kinh nghiệm tay nghề rõ ràng dành riêng cho học viên. Mỗi tiết học là một
cty chức năng thời hạn sư phạm, thường được quy định khoảng chừng 35 phút, tuỳ theo nội dung của
từng môn học, tiết học rõ ràng và tuỳ thuộc vào Đk rõ ràng mà giáo viên tự trấn áp và điều chỉnh
tiết học nhiều hơn thế nữa hoặc thấp hơn 5 phút (trong thập niên 90 của thế kỉ XX, tiết học ở Tiểu học
được quy định là 35 phút hoặc (35 + 5) hay (35 5) phút.
Cung cấp phương tiện đi lại, Đk để học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học. Đó đó là học liệu
gồm có sách vở, giấy bút, vật dụng học tập, thiết bị thí nghiệm thực hành thực tế (ở Tiểu học thì
thí nghiệm, thực hành thực tế còn ít, đa phần vẫn là rèn luyện). Phương tiện và Đk phải phù
thích phù hợp với nội dung học tập dành riêng cho học viên và tuỳ Đk rõ ràng trọn vẹn có thể thay thế vật này
bằng vật khác có cùng tính năng, như trong trường hợp học viên lớp 1 tiến hành phép tính
cộng ở quá trình thời gian đầu xuân mới thì mỗi em nên phải có que tính (10 que), que tính này trọn vẹn có thể làm
bằng nhựa hoặc bằng tre và cũng trọn vẹn có thể thay thế bằng những viên sỏi hoặc loại hạt nào đó.
Vạch ra trình tự tiến hành những hành vi học (quy trình), những thao tác tương ứng và những
quy định ngặt nghèo phải tuân theo khi tiến hành những hành vi, những thao tác theo quy trình
đó (quy phạm).
Chỉ dẫn học viên tuân theo quy trình, quy phạm, đồng thời trong quy trình đó giáo viên theo
dõi, giúp sức học viên khi những em gặp trở ngại.
Đánh giá và hướng dẫn học viên tự định hình và nhận định kết quả học tập (so sánh với tiêu chuẩn đưa ra
ban sơ).
Đó là 5 việc chính trong quy trình tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy rõ ràng của giáo viên tiểu học.
Trên thực tiễn, không phải môn học nào, tiết học nào thì cũng trình làng như vậy, mà tuỳ thuộc
vào nội dung và phương tiện đi lại rõ ràng mà hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên được tiến hành theo
những phương pháp rất khác nhau, như phương pháp giảng giải, phương pháp đàm thoại,
phương pháp nêu và xử lý và xử lý trường hợp, phương pháp Thầy tổ chức triển khai Trò hoạt động giải trí và sinh hoạt
hay Thầy thiết kế Trò thi công.
Xét về thực ra của phương pháp dạy học, theo L. X. Vưgôtxki (nhà tâm lí học người Nga),
có hai kiểu dạy học ứng với hai kiểu kim chỉ nan rất khác nhau:
Dạy học hướng về phía kĩ năng hiện có của học viên, kĩ năng này được gọi là vùng phát
triển hiện có (hiện thực) ở tại mức độ học viên đã có kiến thức và kỹ năng, kĩ năng và thái độ nhất định.
Dạy học hướng về phía vùng tăng trưởng hiện có là dạy học hướng về phía kiến thức và kỹ năng, kĩ năng và
phương pháp học mà học viên đã biết, đã có. Kiểu dạy học này sẽ không đem lại cái mới cho
học viên, mà chỉ nhằm mục tiêu củng cố những cái đã có ở trẻ nhỏ; không tạo nên sự tăng trưởng cho
học viên, mà thậm chí còn còn làm ức chế, làm thui chột nhu yếu nhận thức và làm biến dạng
động cơ học tập của những em. Việc dạy trước cho học viên, nhất là dạy trước cho trẻ nhỏ
sẵn sàng vào lớp một là một ví dụ.
222
Dạy học hướng về phía vùng tăng trưởng sớm nhất. Đó là những vùng kế cận với vùng phát
triển hiện có của học viên, là những cái mà hiện thời học viên chưa chứng minh và khẳng định nhưng những em lại sở hữu
thể biết được nếu như có sự giúp sức của giáo viên.
Vùng tăng trưởng sớm nhất, theo L. X. Vưgôtxki là vùng của kĩ năng tăng trưởng gần đạt tới,
nằm trong lòng hiện thực và tương lai gần của trẻ nhỏ, là vùng mà ở đó có những việc, những nhiệm
vụ học tập mà trẻ nhỏ tự mình chưa thể tiến hành được, nhưng nếu có sự giúp sức của người
lớn hoặc của giáo viên thì những em tiến hành được, và tiếp sau đó trẻ sẽ tự tiến hành những việc,
những trách nhiệm tương tự, nghĩa là vùng tăng trưởng sớm nhất này đã chuyển thành vùng hi
ện
thực và xuất hiện vùng tăng trưởng sớm nhất tiếp sau đó.
Dạy học theo phong cách này là phục vụ nhu yếu cho học viên tiểu học tri thức, hình thành kĩ năng và
phương pháp mới, đó là dạy học tăng trưởng (kiểu dạy học nêu ở trên là dạy học thiếu sự phát
triển). Dạy học tăng trưởng là dạy học dẫn dắt và kéo theo sự tăng trưởng của học viên. Theo
ý niệm này thì d
ạy học là tổ chức triển khai quy trình tăng trưởng của học viên, dẫn dắt những em đi từ
vùng tăng trưởng sớm nhất này đến này đến vùng tăng trưởng sớm nhất tiếp sau đó. Đó đó là mục
đích dạy học, là tính quy luật của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên và hoạt động giải trí và sinh hoạt học của học viên.
Vùng tăng trưởng sớm nhất được Vưgôtxki phát hiện khi nghiên cứu và phân tích về trẻ con, nhưng cũng
trọn vẹn có thể vận dụng vào dạy học cho học viên tiểu học.
Nhìn khái quát thì hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên được cấu thành bởi ba yếu tố chính: nội dung,
phương pháp, tổ chức triển khai. Ba yếu tố này chi phối hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của tất cả khối mạng lưới hệ thống và của tất cả từng
giáo viên, trong số đó có yếu tố chỉ ở tầm kế hoạch, vĩ mô (cấp Bộ) mới xử lý và xử lý được, đó là
là nội dung, là chương trình và sách giáo khoa (SGK) còn yếu tố mà giáo viên trọn vẹn có thể chủ
động điều khiển và tinh chỉnh nó cho thích hợp, đó là phương pháp dạy học và phương thức tổ chức triển khai dạy
học.
Nội dung dạy học, chương trình và sách giáo khoa là hình thức rõ ràng hoá và sư phạm hoá
tiềm năng giáo dục theo từng mặt giáo dục rõ ràng, theo từng môn học và từng hoạt động giải trí và sinh hoạt giáo
dục. Nội dung này được tinh lọc từ nền văn hoá, văn minh của dân tộc bản địa và của quả đât theo
khối mạng lưới hệ thống quan điểm giáo dục và những nguyên tắc nhất định. Trên thực tiễn, khối mạng lưới hệ thống nguyên
tắc này trọn vẹn có thể được diễn đạt rất khác nhau do những Đk rất khác nhau, nguyên nhân khác
nhau, nhưng suy đến cùng thì trọn vẹn có thể quy về 3 nguyên tắc sau: nguyên tắc tăng trưởng, nguyên
tắc chuẩn mực, nguyên tắc tối ưu.
Ba nguyên tắc này được Hồ Ngọc Đại đưa ra và vận dụng vào xây dựng chương trình và sách
giáo khoa thực nghiệm từ lúc cuối trong năm 70 của thế kỉ XX và được kiểm nghiệm bằng
chương trình và sách giáo khoa theo phương án công nghệ tiên tiến và phát triển giáo dục cấp Tiểu học. Một ch-
ương trình và sách giáo khoa được xây dựng tuân thủ theo những nguyên tắc này sẽ là ch-
ương trình và sách giáo khoa tốt.
Nguyên tắc tăng trưởng được hiểu theo hai quy luật: quy luật tăng trưởng của nội dung môn học
và quy luật tăng trưởng tâm sinh lí của học viên. Theo nguyên tắc này thì khi xây dựng
223
chương trình tổng thể và chương trình rõ ràng của của từng môn học, từng hoạt động giải trí và sinh hoạt giáo
dục cần địa thế căn cứ vào lôgíc tăng trưởng của những nội dung rõ ràng đó và địa thế căn cứ vào khoa học tâm
lí giáo dục trẻ nhỏ ở lứa tuổi học viên tiểu học.
Nguyên tắc chuẩn mực cũng rất được hiểu theo hai nội dung, trước hết là chuẩn mực khoa học
của môn học và chuẩn mực của nội dung hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng, đồng thời tuân thủ chuẩn mực
được quy định trong tiềm năng giáo dục của từng lớp học, của tất cả bậc học và quy luật phát
triển tâm sinh lí của học viên từng độ tuổi.
Nguyên tắc tối ưu chỉ ra liều lượng về kiến thức và kỹ năng (nội dung môn học hay trọn vẹn có thể gọi là vật
liệu) của từng môn học sao cho vừa đủ để hình thành vật liệu học tập trong học viên
(sự tăng trưởng của học viên qua môn học rõ ràng đó). Tuân thủ nguyên tắc này thì chương
trình tổng thể và chương trình từng môn học sẽ không còn trở thành quá tải và cũng không thiếu tải
(không thấp).
Ở bậc Tiểu học, giáo viên với hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của tớ là người dân có vị trí quan trọng đặc biệt quan trọng,
trọn vẹn có thể ví như người giữ vị trí then chốt, người quyết định hành động chất lượng giáo dục, người tổ chức triển khai
quy trình tăng trưởng của học viên. Trong đời sống thực tiễn, từ xưa đến nay, thật nhiều những bậc
cha mẹ thường quan tâm chọn trường, chọn giáo viên cho con em của tớ mình học đều phải có cơ sở.
Hoạt động dạy của giáo viên có một số trong những điểm lưu ý tại đây
Chủ thể của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy là nhà giáo, người dân có trình độ, nhiệm vụ sư phạm và có đủ
những tiêu chuẩn về nhân cách theo quy định trong Luật Giáo dục đào tạo và những văn bản quy phạm
pháp lý khác.
Đối tượng của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy là học viên với hoạt động giải trí và sinh hoạt học của những em.
Mục đích của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy là tổ chức triển khai cho học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học để những em
hiện thực hoá tiềm năng giáo dục rõ ràng cho bản thân mình mình.
Phương tiện của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy là nội dung (chương trình, tài liệu), phương pháp, thiết bị và
cả chính phẩm chất nhân cách và kĩ năng sư phạm của giáo viên.
Kết quả của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy là yếu tố tăng trưởng của học viên theo tiềm năng giáo dục, được hiện
thực hoá từng bước qua sự lĩnh hội kiến thức và kỹ năng, kĩ năng và thái độ của học viên theo những
tiêu chuẩn quy định trong chương trình học của học viên. Kết quả học tập của học viên
cũng phản ánh phần nào sự hoàn thiện về tri thức và khă năng sư phạm, sự thoả mãn nhu
cầu chính trị đạo đức và văn hoá, nhiệm vụ của giáo viên.
Trên cơ sở những thành tựu của tâm lí học thế kỉ XX, như lí thuyết hoạt động giải trí và sinh hoạt (A. V. Lêônchiev
và những tác giả khác), Lí thuyết hình thành những hành vi trí tuệ theo quá trình (P. Ia.
Galperin), lí thuyết hoạt động giải trí và sinh hoạt học (Đ. B. Enkônin, V. V. Đavưđôv, Hồ Ngọc Đại và những tác
giả khác), và nhờ vào những thành tựu của những khoa học khác, trọn vẹn có thể tổ chức triển khai triển khai tiến hành
quy trình sư phạm ở Tiểu học như một công nghệ tiên tiến và phát triển công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học.
224
Theo chúng tôi, công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học trọn vẹn có thể mô tả khái quát theo lược đồ sau (lược đồ 1). Lược
đồ này gồm có 3 thành tố chính và 2 thành tố kèm theo về tiêu chuẩn làm địa thế căn cứ kiểm định và
định hình và nhận định.
Lược đồ 1
Đầu vào
(I.1)
Tiêu chuẩn
(II)
Quá trình dạy và học
(II.1)
Tiêu chuẩn
(III)
Đầu ra (I)
1. Con người:
1.1. Học sinh
1.2. Giáo viên
1.3. Cha mẹ và những
nhân vật thứ ba khác
2. Mục tiêu, chương
trình sách giáo khoa,
tài liệu
3. Cơ sở vật chất
thiết bị
4. Các Đk khác
Thầy tổ chức triển khai Trò
hoạt động giải trí và sinh hoạt
(Thầy thiết kế Trò
thi công)
Sản phẩm GD:
HS = Mục tiêu
GD
Trong lược đồ 1, khối I (Blôc I) là nguồn vào với những yếu tố (yếu tố) cơ bản tham gia trực
tiếp hay gián tiếp vào hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và học; Khối I.1 (Blôc I.1) là bộ tiêu chuẩn kiểm định và
định hình và nhận định những yếu tố nguồn vào; Khối II (Blôc II) là quy trình dạy và học (hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo
viên và hoạt động giải trí và sinh hoạt học của học viên); Khối II.1 (Blôc II.1) là bộ tiêu chuẩn kiểm định và đánh
giá kết quả học tập của học viên (đầu ra); Khối III (Blôc III) là thành phầm giáo dục (đầu ra), đó
đó là yếu tố tăng trưởng của học viên sau mỗi quy trình học tập và cả quy trình trong từng năm
học và cả bậc học được định hình và nhận định thường xuyên và định kì theo bộ tiêu chuẩn xác lập (nói
cách khác, thành phầm giáo dục đó là tiềm năng giáo dục rõ ràng được hiện thực hoá ở mỗi học
sinh). Nhân tố xuyên thấu và bao trùm cả ba Blôc (cả công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học) là yếu tố quản lí
giáo dục, cả cấp vi mô và tầm vĩ mô.
Sự thống nhất giữa hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học ở Tiểu học
Lược đồ về công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học nêu trên đã cho toàn bộ chúng ta biết hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên và hoạt động giải trí và sinh hoạt
học của học viên là hai hoạt động giải trí và sinh hoạt chuyên biệt do hai chủ thể rất khác nhau tiến hành, nhưng có
quan hệ hữu cơ với nhau, trong số đó hoạt động giải trí và sinh hoạt học đích thực của học viên tiểu học chỉ thực
hiện được nhờ hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên và hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên chỉ trọn vẹn có thể được
tồn tại khi có hoạt động giải trí và sinh hoạt học của học viên. Chính vì thế mà từ xưa đã có câu:
Không thầy đố mày làm ra
Và thời nay, trong Tâm lí học dạy học tân tiến cần nói thêm:
Không có trò thì cũng không được gọi là thầy.
225
Bản chất của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên và hoạt động giải trí và sinh hoạt học của học viên là quan hệ
Thầy tổ chức triển khai Trò hoạt động giải trí và sinh hoạt, hai hoạt động giải trí và sinh hoạt này tuy hai mà một, tuy một mà hai, vì cùng
trong cơ chế phân công và hợp tác với nhau, vì hiệu suất cao, trách nhiệm có rất khác nhau nhưng
cùng hướng tới một mục tiêu chung là tiềm năng giáo dục, là yếu tố tăng trưởng của mỗi học viên.
Hoạt động dạy của giáo viên tiểu học có hai hiệu suất cao:
Hình thành hoạt động giải trí và sinh hoạt học cho học viên.
Tổ chức, hướng dẫn học viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học để lĩnh hội nội dung học tập, hình
thành nhân cách theo tiềm năng giáo dục.
Trong quy trình dạy học, giáo viên tiểu học phải có trình độ trình độ nhiệm vụ để đạt
được tiềm năng giáo dục chung (theo tiêu chuẩn định hình và nhận định) và đảm bảo được xem hàng loạt và
tính thành viên trong dạy học.
Hoạt động học tập của học viên được tiến hành nhờ việc hướng dẫn của giáo viên, trong mối
quan hệ này thì mỗi học viên phải tự thao tác, bằng phương pháp làm này mà mỗi em tự tạo ra sản
phẩm học tập của tớ, lúc đầu thành phầm này được thể hiện ra bên phía ngoài (tồn tại ở bên phía ngoài),
tiếp sau đó nó được tồn tại trong nhân cách đang hình thành của mỗi em dưới dạng tri thức, kĩ
năng và thái độ. Học sinh vừa có vai trò như quý khách thể, vừa giữ vai trò chủ thể trong hoạt
động dạy và học.
CÁC NHIỆM VỤ
NHIỆM VỤ 1
Tìm hiểu thực ra và những điểm lưu ý của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy ở Tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Chỉ ra nội hàm của khái niệm tổ chức triển khai trong hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên tiểu học; hoạt động giải trí và sinh hoạt
học của học viên tiểu học.
Phân tích ưu thế của kiểu dạy học theo kế hoạch tăng trưởng so với học viên tiểu học.
Chỉ ra điểm lưu ý hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy của giáo viên tiểu học.
NHIỆM VỤ 2
Tìm hiểu về yếu tố thống nhất giữa hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học ở Tiểu học:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Chỉ ra và phân tích cơ sở của sự việc thống nhất giữa hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học trong
trường tiểu học.
Rút ra những kết luận sư phạm trong việc tổ chức triển khai hoạt động giải trí và sinh hoạt học cho học viên tiểu học.
ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG
226
Câu hỏi 1: Nêu thực ra của hoạt động giải trí và sinh hoạt dạy ở Tiểu học?
Câu hỏi 2: Hoạt động dạy và hoạt động giải trí và sinh hoạt học có sự thống nhất. Vì sao?
Câu hỏi 3: Quan niệm của anh (chị) về công nghệ tiên tiến và phát triển dạy học?
HOẠT ĐỘNG 2:
PHÂN TÍCH SỰ LĨNH HỘI KHÁI NIỆM, HÌNH THÀNH KĨ NĂNG, KĨ XẢO
Ở HỌC SINH TIỂU HỌC
THÔNG TIN CHO HOẠT ĐỘNG
Bản chất tâm lí của quy trình lĩnh hội khái niệm
Khái niệm về khái niệm
Khái niệm là một trong những hình thức phản ánh toàn thế giới vào tư duy con người, nhờ này mà
người ta nhận thức được thực ra của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ, những quy trình; đó là yếu tố nhận thức
khái quát về những mặt, những tín hiệu cơ bản của sự việc vật, hiện tượng kỳ lạ và quy trình mà con
người phản ánh nó. Đó đó là khái niệm khoa học.
Trong đời thường còn tồn tại một loại khái niệm vốn để làm biểu thị sự hiểu biết đơn thuần và giản dị,
sơ lược của con người về yếu tố vật, hiện tượng kỳ lạ. Đó là yếu tố phản ánh của con người ở Lever
thấp và thường được gọi là khái niệm kinh nghiệm tay nghề hay là khái niệm thông tục để phân
biệt với khái niệm khoa học. Ví dụ: Khi không được học, chưa tồn tại khái niệm khoa học thì
người ta ý niệm về nước như sau: Nước là chất lỏng trọn vẹn có thể uống và dùng trong sinh
hoạt của con người, nước cần cho việc sống của muôn loài (cả thú hoang dã và thực vật), nhưng
người ta chưa thể phân biệt được chỉ bằng kinh nghiệm tay nghề nước tinh khiết và nước trộn lẫn tạp,
nước sạch và nước có độc tố Nếu được học và có khái niệm khoa học về nước thì người
ta sẽ hiểu được rằng, nước là hợp chất gồm có 2 phân tử hiđrô (H) và 1 phân tử ôxi (O),
theo hoá học được ghi là H
2
O; con người cũng trọn vẹn có thể tạo ra nước từ hiđrô và ôxi, trọn vẹn có thể
tạo ra mưa tự tạo và bằng phương pháp khoa học người ta trọn vẹn có thể xem xét để biết chắc
chắn rằng một chất lỏng nào đó liệu có phải là nước tinh khiết, nước sạch trọn vẹn có thể dùng trong
sinh hoạt của con người hay là nước bẩn, nước có độc tố không sử dụng được. Khoa học
công nghệ tiên tiến và phát triển thời nay đã trọn vẹn có thể xử lí nước có nhiều tạp chất, trọn vẹn có thể làm tái tạo nguồn nước
thải thành nước tinh khiết phục vụ môi trường sống đời thường con người.
Khái niệm là thành phầm của nhận thức đang tăng trưởng trong lịch sử dân tộc bản địa. Nhận thức này tăng trưởng
từ quá trình thấp lên quá trình cao, do vậy mà khái niệm cũng ngày càng sâu hơn, hoàn thiện
hơn và phát sinh những khái niệm mới. Như vậy, khái niệm không tồn tại tính chất tĩnh, không
tuyệt đối, không nhất thành không bao giờ thay đổi, mà đang ở trạng thái tăng trưởng theo phía phản ánh
hiện thực một cách thích hợp. Chính vì thế mà người ta mới nói rằng, càng nghiên cứu và phân tích học tập
thì con người càng tiếp cận được khái niệm và tích luỹ được càng nhiều khái niệm.
227
Khái niệm được ghi lại dưới hình thức ngôn từ này hoặc ngôn từ khác. Vì vậy, mọi khái
niệm đều trừu tượng và thoát li khỏi thực tiễn. Nhưng chính nhờ khái niệm mà con người dân có
thể nhận thức hiện thực sâu hơn, bằng phương pháp tách ra và nghiên cứu và phân tích những mặt cơ bản của hiện
thực. Thêm nữa, cái rõ ràng được phản ánh không khá đầy đủ trong những khái niệm riêng rẽ có
thể tái tạo
được với mức độ khá đầy đủ rất khác nhau nhờ những khái niệm phản ánh toàn bộ những
mặt rất khác nhau của nó.
Tất cả những điều trình diễn ở trên cũng đó là khái niệm về khái niệm. Mỗi khoa học đều
sử dụng những khái niệm (khối mạng lưới hệ thống khái niệm) nhất định, trong số đó triệu tập những kiến thức và kỹ năng
mà khoa học đã tích luỹ được. Ví dụ, trong Tâm lí học đại cươ
ng toàn bộ chúng ta đã làm quen với
những khái niệm như: hoạt động giải trí và sinh hoạt, ý thức, nhân cách, tư duy, v.v Việc hình thành khái niệm là
một quy trình, trong số đó bước quá độ lên khái niệm từ những hình thức phản ánh cảm tính là
quy trình phức tạp có tính quy luật của tư duy con người. Con đường học vấn, sự học là yếu tố
tích luỹ khái niệm thuộc những nghành khoa học.
Khái niệm là mục tiêu học tập (cái cần lĩnh hội) của học viên, nhưng một khi tham gia học viên đã lĩnh
hội được khái niệm nào đó thì nó lại trở thành phương tiện đi lại học tập của những em. Nói cách khác,
khái niệm vừa là thành phầm, vừa là phương tiện đi lại của hoạt động giải trí và sinh hoạt học. Mỗi lần học viên lĩnh hội
thêm được một khái niệm mới là một lần tăng thêm sức mạnh tinh thần, bồi đắp thêm năng
lực. Vì vậy mà có những nhà trình độ nhận định rằng, Dạy học là giúp học viên lĩnh hội khái
niệm, là tổ chức triển khai quy trình tăng trưởng của những em.
Điều cần để ý là so với học viên tiểu học thì những em chưa đủ trình độ để ý thức về khái niệm
khoa học, nên mọi khái niệm khoa học trong chương trình tiểu học đều tồn tại trong hiện thực
quý khách quan và trong nhân cách của giáo viên, được phần nào chuyển vào trong nhân cách
đang hình thành của học viên, nhưng gần khá đầy đủ nghĩa đích thực của nó mà còn ở dạng
những kiến thức và kỹ năng và kĩ năng có chứa khái niệm, những khái niệm còn ở dạng thô.
Các kĩ năng, kĩ xảo học tập ở Tiểu học
Các kĩ năng, kĩ xảo học tập nên phải có ở học viên tiểu học đó là kĩ năng, kĩ xảo lĩnh hội tri thức và
kĩ năng, kĩ xảo vận dụng tri thức. Vì kĩ xảo là kĩ năng được củng cố và tự động hóa hoá, nên dưới
đây chỉ nói về kĩ năng.
Kĩ năng lĩnh hội tri thức là loại kĩ năng được hình thành từ nội dung giáo dục quy định
trong chương trình học như kĩ năng đọc, kĩ năng viết, kĩ năng tính toán (cộng, trừ, nhân,
chia ), những kĩ năng này được đọng lại trong những học viên như một bộ phận góp thêm phần
tạo ra kĩ năng của học viên.
Kĩ năng vận dụng tri thức là loại kĩ năng làm cho những kĩ năng, kĩ xảo tiềm ẩn trong học
sinh sống lại trong quy trình tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt học, góp thêm phần tích cực vào quy trình thực
hiện có kết quả trách nhiệm học tập mới của học viên hoặc trách nhiệm rõ ràng nào đó trong cuộc
sống thường ngày.
Kĩ năng tiến hành những thao tác học tập như thao tác phân tích, thao tác tổng hợp
228
Hình thành kĩ năng, kĩ xảo học tập cho học viên tiểu học
Hình thành hoạt động giải trí và sinh hoạt học cho học viên tiểu học (Xem hoạt động giải trí và sinh hoạt học) đó là quy trình hình
thành kĩ năng, kĩ xảo học tập cho những em.
CÁC NHIỆM VỤ
NHIỆM VỤ 1
Tìm hiểu thực ra tâm lí học của quy trình lĩnh hội khái niệm:
Đọc và tiếp nhận những thông tin cho hoạt động giải trí và sinh hoạt.
Chỉ ra những đặc trưng của khái niệm.
Chỉ ra và phân tích thực ra tâm lí học của quy trình lĩnh hội khái niệm.
Đưa ra những kết luận sư phạm về dạy học viên lĩnh hội khái niệm một cách vững chãi.
NHIỆM VỤ 2
Phân tích sự hình thành kĩ năng, kĩ xảo học tập:
Chỉ ra những kĩ năng, kĩ xảo học tập nên phải có ở học viên tiểu học.
Phân tích những quá trình hình thành kĩ năng, kĩ xảo học tập cho học viên tiểu học.
ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG
Câu hỏi 1: Hãy phân tích thực ra tâm lí học của quy trình lĩnh hội khái niệm. Cho một ví dụ
về việc lĩnh hội khái niệm rõ ràng.
Câu hỏi 2: Dạy ra làm thế nào để học viên lĩnh hội khái niệm vững chãi? Phân tích trên một
khái niệm rõ ràng.
Câu hỏi 3: Ở Tiểu học, học viên nên phải hình thành những kĩ năng, kĩ xảo học tập gì?
Câu hỏi 4: Phân tích quy trình hình thành kĩ năng, kĩ xảo học tập cho học viên tiểu học.
HOẠT ĐỘNG 3
TÌM HIỂU VỀ SỰ PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC QUA
VIỆC THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG HỌC
THÔNG TIN CHO HOẠT ĐỘNG
1. Khái niệm tăng trưởng trí tuệ
Sự tăng trưởng trí tuệ, theo những nhà tâm lí học, là yếu tố biến hóa về chất trong hoạt động giải trí và sinh hoạt nhận thức
của con người. Đó là yếu tố biến hóa cấu trúc của cái được phán ánh và phương thức phản ánh
229
chúng. Cho nên, nói tới việc trí tuệ của học viên nào đó là nói về kĩ năng nhận thức lí tính của
em đó đạt đến một trình độ nhất định.
Một số nhà triết học và tâm lí học nhận định rằng, khái niệm về yếu tố tăng trưởng trí tuệ là rất trừu tượng
và khó tiếp cận, vậy nên ta chỉ trọn vẹn có thể tìm hiểu về nó qua một số trong những nội dung sau:
Phát triển là có sự biến hóa, nhưng không phải mọi sự biến hóa đều đồng nghĩa tương quan với việc phát
triển, mà chỉ có sự biến hóa về chất, tăng trưởng theo quy luật.
Sự tăng trưởng trí tuệ của học viên được số lượng giới hạn trong hoạt động giải trí và sinh hoạt nhận thức, nghĩa là hoạt
động phản ánh hiện thực quý khách quan (thuộc về giới tự nhiên, xã hội, về con người).
Đặc trưng của sự việc tăng trưởng trí tuệ là đồng thời vừa thay đổi cấu trúc cái được phản ánh, vừa
thay đổi phương thức phản ánh chúng (thay đổi cả cái và cách). Như vậy, để học viên có sự
tăng trưởng trí tuệ trong học tập thì giáo viên không riêng gì có làm tăng số lượng kiến thức và kỹ năng (tích luỹ
kiến thức và kỹ năng) nhiều hay ít cho những em, cũng không riêng gì có ở đoạn giúp những em nắm được phương
thức phản ánh những kiến thức và kỹ năng đó. Nếu hiểu không khá đầy đủ mà chỉ thiên về mặt này hoặc mặt
kia sẽ dẫn đến những sai lệch trong dạy học, rõ ràng:
+ Theo khuynh hướng nhồi nhét kiến thức và kỹ năng, học viên phải học nhiều, học quá tải mà trình độ
đạt được không đảm bảo, không chứng minh và khẳng định, làm cho học viên trở nên thụ động, kĩ năng vận
dụng kiến thức và kỹ năng bị hạn chế.
+ Coi nhẹ việc phục vụ nhu yếu kiến thức và kỹ năng khoa học cơ bản, tân tiến cho học viên, chỉ chú trọng đến
những thủ thuật trí óc, những kĩ xảo học tập làm cho học viên thiếu cơ bản, có nhiều lỗ
hổng về kiến thức và kỹ năng, không đủ cơ sở để tăng trưởng.
Để tạo Đk cho học viên tăng trưởng trí tuệ, giáo viên cần để ý đảm bảo được sự thống nhất
giữa cái và cách, giữa việc trang bị cho những em tri thức và phương pháp lĩnh hội tri thức đó (đó
đó là nội dung và phương pháp học). Trong quy trình học tập của học viên, sự thống nhất
giữa cái và cách (giữa nội dung và phương pháp) sẽ dẫn đến việc thay đổi cấu trúc của khối mạng lưới hệ thống
tri thức (mở rộng, bổ trợ update, cấu trúc lại), làm cho khối mạng lưới hệ thống tri thức ngày càng thêm phong phú,
thâm thúy, đồng thời hình thành những phương thức phản ánh mới (phương pháp lĩnh hội mới)
hợp lý hơn, sáng tạo hơn, phù thích phù hợp với lôgic khoa học, làm cho trí tuệ của những em tăng trưởng.
Nhiều nhà tâm lí học, qua nghiên cứu và phân tích nhiều năm đã xác lập, việc dạy học ở trong nhà trường
tạo sự tăng trưởng cho học viên, nhưng không phải giáo viên nào thì cũng tiến hành tốt như nhau,
mà trên thực tiễn luôn tồn tại giáo viên dạy khá giỏi, giáo viên dạy trung bình và giáo viên
dạy yếu, tuỳ thuộc vào kĩ năng và tận tâm của mình.
2. Các chỉ số của sự việc tăng trưởng trí tuệ
Sự tăng trưởng trí tuệ của học viên là yếu tố được nhiều nhà tâm lí học đi sâu nghiên cứu và phân tích, có
những phát hiện và đưa ra những quan điểm riêng của tớ. Những quan điểm đó có những
điểm thống nhất và cũng luôn có thể có những điểm rất khác nhau về nội dung và mức độ những chỉ số. Những
chỉ số được nhiều nhà tâm lí học tương đối thống nhất là những chỉ số sau:
Reply
7
0
Chia sẻ
– Một số Keywords tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Những điểm lưu ý nổi trội trong tính cách của học viên tiểu học là: tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Tải Những điểm lưu ý nổi trội trong tính cách của học viên tiểu học là: “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại phản hồi nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Những #đặc #điểm #nổi #bật #trong #tính #cách #của #học #sinh #tiểu #học #là