Mục lục bài viết
Cập Nhật: 2021-12-01 07:52:08,Bạn Cần tương hỗ về Phân tích đoạn 2 Bình Ngô đại cáo nâng cáo. Quý quý khách trọn vẹn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin được tương hỗ.
Bài giảng: Đại cáo bình ngô – Phần 2: Tác phẩm – Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên Tôi)
Đề bài: Phân tích bài Bình Ngô đại cáo (Đại cáo bình Ngô) của Nguyễn Trãi
Quảng cáo
Sau khi quân ta đại thắng, tiêu diệt và làm tan rã mười lăm vạn viện binh tương hỗ của giặc Minh, tướng giặc Vương Thông buộc phải giảng hoà, đồng ý rút quân về nước. Cuộc kháng chiến thần thánh của nhân dân ta đã trọn vẹn thắng lợi, chấm hết hai mươi năm thảm khốc dưới ách đô hộ của giặc Minh, mở ra kỉ nguyên hoà bình lâu dài cho dân tộc bản địa. Nguyễn Trãi thừa lệnh chủ tướng Lê Lợi viết Đại cáo bình Ngô. Đây là một bản tổng kết về cuộc khảng chiến vĩ đại để văn bản báo cáo giải trình rộng tự do cho toàn dân được biết. Đại cáo bình Ngô sẽ là “bản tuyên ngôn độc lập thứ hai” sau Thơ Thần của Lí Thường Kiệt, xứng đảng là áng “thiên cổ hùng văn” trong lịch sử dân tộc bản địa văn chương việt nam.
Với nghệ thuật và thẩm mỹ chinh luận ngặt nghèo và cảm hứng trữ tình thâm thúy, tác giả đã tố cáo tội ác tày trời của quân địch xâm lược, đổng thời ca tụng sức mạnh thần kì của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Toàn bộ nội dung Đại cáo bình Ngô được triển khai trên cơ sở tư tưởng nhân nghĩa và chân lí vế độc lập độc lập của nước Đại Việt.
Có một rõ ràng xưa nay không nhiều người để ý nhưng thật ra nó rất có ý nghĩa, đó là tại sao Nguyễn Trãi lại gọi quân xâm lược nhà Minh là giặc Ngô và viết Đại cáo bình Ngô? Từ Ngô xuất hiện từ khi nhà Ngô đời Tam Quốc xâm chiếm và cai trị việt nam rất là tàn ác. Sau đó, từ Ngô nhập vào vốn ngôn từ dân gian của Đại Việt và trải qua hàng nghìn năm, nó được vốn để làm chỉ quân giặc phương Bắc nói chung với thái độ khinh bỉ. Như vậy là Nguyễn Trãi đã cố ý dùng cách gọi mà nhân dân quen gọi để bày tỏ thái độ căm phần và coi thưởng của tớ.
Quảng cáo
Đoạn 1: Đạo lí nhân nghĩa của Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi mở đầu bài cáo bằng đạo lí nhân nghĩa được xây dựng trên nền tảng là tư tưởng thần dân mà ông rất coi trọng:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Nhân nghĩa là quan hệ giữa con người với con người được xây dựng bằng tình thương yêu và đạo lí. Điếu đáng nói hơn thế nữa là Nguyễn Trãi đã đưa vào tư tưởng nhân nghĩa một nội dung mới rút ra từ thực tiễn của lịch sử dân tộc bản địa dân tộc bản địa Theo ông, yên dân trước hết là phải trừ bạo làm cho dân được sống yên lành, niềm hạnh phúc trong một giang sơn độc lập, hoà bình.
Trong bài văn này cũng như trong những tác phẩm khác của Nguyễn Trãi, không riêng gì có là dân đen, con đò chung chung mà đã rõ ràng ra là manh, lệ (kè đi cày, người đi ở), là dân mọn nơi xóm làng, là nhân dân lao động ở khắp bốn phương giang sơn. Giặc giày xéo giang sơn đổng nghĩa với giày xéo nhân dân Lo nước tức lo dân, thương nước tức thương dân, cứu nước tức cứu dân. Nước và dân là một.
Nhân nghĩa không hề hạn hẹp trong phạm vi đạo đức mà đã là một lí tưởng xã hội, một đường lối chính trị lấy dân làm gốc (dân vi bản) làm chỗ tựa. Vi thế phải chăm sóc cho dân chúng được no ấm, bình yên.
Tư tưởng nhản nghĩa gắn sát với việc nghiệp chống xâm lược. Nhân nghĩa là chống xâm lược, chống xâm lược là nhân nghĩa. Như vậy là Nguyễn Trãi đã bóc trần luận điệu nhân nghĩa xảo trá của địch và phân định rạch ròi ta là chinh nghĩa, giặc là phi nghĩa.
Dân tộc ta vùng lên chiến đấu chống xâm lược là phù thích phù hợp với đạo lí nhân nghĩa, cho nên vì thế sự tốn tại có độc lập độc lập của vương quốc Đại Việt cũng lả một chân lí quý khách quan.
Sau đó, Nguyễn Trãi viết tiếp bằng giọng văn hào hùng, thể hiện lòng tự hào, tự tôn về giang sơn có một nền văn hiến lâu lăm:
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương
Tuy mạnh yếu từng lúc rất khác nhau,
Song hào kiệt đời nào thì cũng luôn có thể có
Đại Việt là một giang sơn có cương vực, ranh giới rõ ràng (Tiệt nhiên định phận tại thiên thư – Thơ Thần), từ lâu lăm đã tuy nhiên tuy nhiên tổn tại cùng những vương quốc phương Bắc. Phong tục tập quán cũng khác hoàn toàn phương Bắc. Các triều đại vua Nam xưng đế, hùng cứ một phương, chứ không phải là chư hầu. Truyền thống văn hiến có tự ngàn năm củng với hào kiệt đời nào thì cũng luôn có thể có đã xác lập Đại Việt là vương quốc cỏ phủ quyển độc lập, tự do.
So với bài Thơ Thần của Lí Thường Kiệt thì Đại cáo binh Ngô thực sự là một bước tiến dài của Nguyễn Trãi trong việc hoàn hảo nhất khái niệm vể vương quốc và dân tộc bản địa. Lí Thưởng Kiệt với bài Thơ Thần cũng nhấn mạnh vấn đề chù quyền dân tộc bản địa ở lãnh thổ riêng không tương quan gì đến nhau, ở ý chí độc lập thể hiện trong việc xưng đế, trong sức mạnh vượt mặt quân xâm lược để bảo vệ nền độc lập ấy. Nhưng Nguyễn Trãi đã nâng cao khái niệm đó lên thật nhiều. Các vua Nam cũng xưng đế chẳng khác gì những đời vua của Trung Quốc: mỗi bên xưng đế một phương, trọn vẹn ngang hàng, bình đẳng. Nguyễn Trãi cũng nói tới việc bờ cõi riêng không tương quan gì đến nhau, nhưng không viện đến quy định của trời mà nói tới việc truyền thống cuội nguồn văn hiến, tức nói tới việc nển văn hoá của con người sống trên bờ cõi đó, tức là nói tới việc một dân tộc bản địa với khá đầy đủ tư cách độc lập. Như vậy, chủ quyển của vương quốc Đại Việt là một chân lí tất yếu, không tồn tại đấm đá bạo lực nào xâm phạm nổi- Tác giả đã chứng tỏ cho đạo lí nhân nghĩa bằng chính những chứng cứ còn 0/7/trong lịch sử dân tộc bản địa:
Vậy nên:
Lưu Cung tham công nên thất bại,
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong.
Của Hàm Tử bất sổng Toa Đô,
Sông Bạch Đàng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét,
Chứng cớ còn ghi.
Sự thất bại thảm hại của Triệu Tiết, Toa Đô, Ô Mã Nhi được tác giả đưa ra để nhấn mạnh vấn đề ý: những thế lực phi nghĩa ắt phải tiêu vong, đổng thời xác lập thắng lợi luôn đứng vể phía những người dân đấu tranh cho chính nghĩa. Cách lập luận của Nguyễn Trãi trong đoạn này thật hùng hồn và tinh xảo.
Quảng cáo
Đoạn 2: Tố cáo tội ác dã man của giặc Minh
Chỉ bằng hai mươi bốn câu, với những rõ ràng rõ ràng và nhận định khái quát, tác giả đã vẽ ra thảm cảnh của dân tộc bản địa Đại Việt dưới ách đô hộ của giặc Minh. Cả giang sơn nơi nào thịt da cũng như rướm máu, nơi nào thì cũng vang lên tiếng thét căm giận, oán than. Nguyễn Trãi đã viết nên một bản cáo trạng đanh thép kết tội bọn bán nước và quân cướp nước.
Trước hết, tác giả vạch trần thủ đoạn xâm lược, tiếp sau đó lên án chủ trương cai trị thâm độc và ở đầu cuối là tố cáo mạnh mẽ và tự tin những hành vi tội ác của giặc Minh:
Vừa rồi:
Nhân họ Hồ chính vì sự phiền hà,
Để trong nước lòng dân oán giận.
Quân cuồng Minh thừa cơ gây hoạ,
Bọn gian tà bán nước cầu vinh.
Nguyễn Trãi vạch trẩn thủ đoạn cướp nước Đại Việt của giặc Minh đã có từ lầu, đổng thời vạch trần luận điệu bịp bợm “phù Trần diệt Hổ”, để “mượn gió bẻ măng” của chúng. Việc nhà Hổ cướp ngôi nhà Trần chỉ là một nguyên nhân, đúng hơn chỉ là một chiếc cớ để giặc Minh thừa cơ gây hoạ. Những từ như nhàn (nhân ngày), thừa cơ đã góp thêm phần trình diện luận điệu giả nhân giả nghĩa của chúng. Điều đáng lưu ý là lúc vạch rõ thủ đoạn xâm lược của nhà Minh, Nguyễn Trãi đã đứng trên lập trường dân tộc bản địa, nhưng khi tô’ cáo chủ trương cai trị thâm độc và tội ác của giặc thì Nguyễn Trãi đứng trên lập trường nhân nghĩa:
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ.
Ông đã tố cáo tội ác của chúng bằng hai hình ảnh rất ấn tượng: nướng dân đen, vùi con đỏ, vừa diễn tả một cách rất rõ ràng tội ác man rợ kiểu trung cổ của lũ giặc, vừa mang tính chất chất khái quát như khắc vào bia căm thù để muôn đời người dân nước Việt nguyền rủa quân xâm lược bạo tàn.
Ở Đại cáo bình Ngô, Nguyễn Trải không đi sâu vào việc tố cáo chủ trương đồng hoá thâm độc mà tố cáo những -chủ trương cai trị phản nhân đạo của giặc Minh. Chúng không riêng gì có vơ vét hết những sản vật quý báu mà còn bóc lột sức người, sức của bằng thuế má, phu phen, dâng nạp cống vật và huỷ hoại cả môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống, tàn sát dân chúng vô tội không biết ghê tay. Người dân nước Nam sống trong tinh cảnh bi đát đến cùng cực. Cái chết đợi họ trôn rừng, dưới biển, đúng như lời bài cáo đã nêu:
Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế,
Gãy binh kết oán trải hai mươi năm.
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời,
Nặng thuế khoá sạch không dầm núi.
Người bị ép xuống biển dòng sống lưng mò ngọc, ngán thay cá mập, thuổng luồng.
Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng, khốn nỗi rừng sâu nước độc.
Vét sản vật, bắt chim trả, chốn chốn lưới chăng,
Nhiễu nhân dân, bẫy hươu đen, nơi nơi cạm đặt.
Tàn hại cả giống côn trùng nhỏ cây cối,
Nheo nhóc thay kẻ goá bụa khốn cùng.
Đối lập với thảm cảnh của người dân vô tội là hình ảnh kẻ thủ xâm lược hung hãn, man rợ: Thằng há miệng, đứa nhe răng, máu mỡ bấy no nồ chưa chán. Câu văn đã khắc hoạ bộ mặt quỷ sứ khát máu của quân xâm lược.
Để diễn tả tội ác chất chổng của giặc và khối căm hờn sôi sục của nhân dân ta, Nguyễn Trãi đã kết thúc bản cáo trạng bằng hai câu văn mang ý nghĩa khái quát rất cao:
Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.
Tác giả đã lấy cái vô hạn (trúc Nam Sơn) để so sánh với cái vô hạn (tội ác của giặc), dùng cái vô cùng (nước Đông Hải) để nói cái vô cùng (sự dơ bẩn của quân địch). Câu văn đầy hình tượng ấy đã hỗ trợ toàn bộ chúng ta cảm nhận thâm thúy tội ác của giặc Minh xâm lược. Dân tộc ta chỉ từ con phố duy nhất là đứng lên hành vi:
Lẽ nào trời đất dung tha,
Ai bảo thần nhân chịu được?
Lời văn trong bản cáo trạng vừa hùng hồn, vừa thống thiết. Khi thì uất hận trào sôi, khi thì cảm thương da diết; lúc muốn thét thật to, lúc nghẹn ngào, cám tức. Tất cả cùng một lúc diễn tả những cung bậc rất khác nhau trong tâm tư nguyện vọng tình cảm của Nguyễn Trãi. Đại cáo bình Ngô tiềm ẩn những nội dung thiết yếu của một bản “tuyên ngôn độc lập” bởi chính những nội dung đã phân tích ở trên.
Đoạn 3: Hình ảnh của vị lãnh tụ nghĩa quân Lam Sơn và những trở ngại trong buổi đầu dấy nghiệp. Nguyễn Trãi đã phản ánh chân thực quá trình đầu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bằng bút pháp tự sự kết thích phù hợp với trữ tình. Tác giả đã khắc hoạ thành công xuất sắc hình tượng Lê Lợi trong buổi đầu dấy nghiệp đầy gian truân:
Ta đây:
Núi Lam Sơn dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.
Trong hình tượng Lê Lợi có sự thống nhất hài hoà giữa con người thường thì và thủ tĩnh nghĩa quân. Lê Lợi xứng danh là linh hổn của cuộc khởi nghĩa bởi ông có kĩ năng tổ chức triển khai, tập hợp, đoàn kết mọi người, đổng thời có phẩm chất của một nhà quân sự chiến lược, chính trị tài ba. Lê Lợi căm thù giặc thâm thúy và có quyết tâm cao độ để tiến hành lí tưởng đánh đuổi giặc ngoại xâm thoát khỏi giang sơn:
Ngẫm thù lớn hả đội trời chung,
Căm giặc nước thề không cùng sống.
Đau lòng nhức óc, chốc đà mười mấy năm trời;
Nếm mật nằm gai, há phải một hai sớm tối.
Quên ăn vì giận, sách lược thao suy xét đã tinh;
Ngẫm trước đến nay, lẽ hưng phế đắn đo càng kĩ.
Những trằn trọc trong cơn mộng mị,
Chỉ băn khoản một nỗi đồ hổi.
Ngẫm thù lớn há đội trời chung, Căm giặc nước thể không cùng sống là thái độ và chí vị trí hướng của lãnh tụ. Đau lòng nhức óc, nếm mật nằm gai, quên ăn vì giận… là yếu tố rèn luyện, thử thách so với bản thân, từ trái tim đến khối óc. Không phải một sớm một chiều mà là suốt mười mấy năm trời. Bởi vì trong tâm trí lúc nào thì cũng canh cánh mối lo toan cứu nước, cứu dân cho nên vì thế Lê Lợi luôn ở trọng tâm trạng: Chỉ do dự một nỗi đổ hổi. Qua hình tượng Lê Lợi. Nguyễn Trãi đã nói lên được xem chất nhân dân của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Lúc đầu, so sánh tương quan lực lượng giữa hai bên thì ta yêu hơn giặc thật nhiều:
Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc quân thù đương mạnh.
Buổi đầu của cuộc khởi nghĩa vô cùng gian truân, thiếu thốn. Lê Lợi và nghĩa quân dã phải vượt qua muôn ngàn trở ngại, gian truân: Tuấn kiệt như sao buổi sớm, Nhân tài như lá ngày thu. Thiếu quân, thiếu lương nhưng nhờ tấm lòng cứu nước, nhờ tướng sĩ một lóng phụ tử mà cuộc khởi nghĩa đã vượt qua những trở ngại thử thách và ngày càng vững mạnh, đủ sức tổng phản công giành thắng lợi.
Vậy sức mạnh nào đã hỗ trợ nghĩa quân Lam Sơn vượt qua những trở ngại nói trên? Trước hết, nghĩa quân có sức mạnh mẽ của tư tưởng nhân nghĩa, của ý thức dân tộc bản địa, của mục tiêu chiến đấu là nhằm mục tiêu mưu cầu niềm hạnh phúc cho nhàn dân, bảo vệ nển độc lập và truyền thống cuội nguồn văn hiến lâu lăm của vương quốc Đại Việt. Sau đó, yếu tố quan trọng quyết định hành động thắng lợi của cuộc khởi nghĩa là tài trí mưu lược, phẩm chất anh hùng của Lê Lợi. ông thể hiện rất rõ ràng vai trò của một bậc minh chủ: căm thù giặc thâm thúy, tự tin, tự nguyện đặt vận mệnh của vương quốc, dân tộc bản địa lên vai mình.
Xem thêm những bài Văn mẫu phân tích, dàn ý tác phẩm lớp 10 khác:
Giới thiệu kênh Youtube Tôi
– Một số Keywords tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Phân tích đoạn 2 Bình Ngô đại cáo nâng cáo tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Tải Phân tích đoạn 2 Bình Ngô đại cáo nâng cáo “.
You trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nghen.
#Phân #tích #đoạn #Bình #Ngô #đại #cáo #nâng #cáo