Mục lục bài viết
Update: 2022-03-20 01:42:10,You Cần tương hỗ về Quốc tế đọc tiếng anh là gì. You trọn vẹn có thể lại Báo lỗi ở phía dưới để Admin đc lý giải rõ ràng hơn.
Tiếng Anh hay Anh Ngữ (English /ˈɪŋɡlɪʃ/ ()) là một ngôn từ German Tây, được nói từ thời Trung cổ tại Anh, ngày này là lingua franca toàn thế giới.[4][5] Từ English bắt nguồn từ Angle, một trong những bộ tộc German đã di cư đến Anh (chính từ “Angle” lại bắt nguồn từ bán hòn đảo Anglia (Angeln) bên biển Balt). Tiếng Anh có quan hệ thân thiện với những ngôn từ Frisia, nhưng vốn từ vựng đã chịu tác động đáng Tính từ lúc những ngôn từ German khác, cũng như từ tiếng Latinh và những ngôn từ Rôman, nhất là tiếng Pháp/Norman.[6]
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
Tiếng AnhEnglishPhát âm/ˈɪŋɡlɪʃ/[1]Khu vựcToàn cầu (xem § Phân bố địa lý, phía dưới)Tổng số người nói360 – 400 triệu (2006)[2]
Người nói ngôn từ thứ hai: 400 triệu;
như một ngoại ngữ: 600–700 triệu[2]Phân loạiẤn-Âu
Ngôn ngữ tiền thân
Tiếng Anh cổ
Hệ chữ viết
Dạng ngôn từ kí hiệu
Manually coded English
(đa khối mạng lưới hệ thống)Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại
Nhiều tổ chức triển khai
Mã ngôn ngữISO 639-1enISO 639-2engISO 639-3engGlottologstan1293[3]Linguasphere52-ABA
Ngôn ngữ chính thức
Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ chính thức duy nhất, sử dụng bởi số ít
Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ đồng chính thức, sử dụng bởi số ít
Phi chính thức
Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số đông
Ngôn ngữ phi chính thức, sử dụng bởi số ít
Bài viết này còn có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp tương hỗ dựng hình, bạn cũng trọn vẹn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn trình làng về những ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.
Tiếng Anh đã tiếp tục tăng trưởng trong quãng thời hạn hơn 1.400 năm. Dạng cổ nhất của tiếng Anh – một tập hợp những phương ngữ Anglo-Frisia được mang lại hòn đảo Anh bởi người Anglo-Saxon vào thế kỷ V – được gọi là tiếng Anh cổ. Thời tiếng Anh trung đại khởi nguồn vào thời gian cuối thế kỷ XI khi người Norman xâm lược Anh; đấy là thời kỳ tiếng Anh chịu tác động của tiếng Pháp/Norman.[7] Thời tiếng Anh cận đại khởi nguồn vào thời gian cuối thế kỷ XV với việc xuất hiện của máy in ép ở Luân Đôn và Kinh Thánh Vua James, Từ đó là yếu tố khởi đầu của Great Vowel Shift.[8] Nhờ tác động toàn thế giới của Đế quốc Anh, tiếng Anh tân tiến lan tỏa thoáng đãng ra ra toàn toàn thế giới trong thời hạn từ thế kỷ XVII đến thời gian giữa thế kỷ XX. Nhờ vào những quy mô truyền thông in ấn và điện tử, cũng như việc Hoa Kỳ nổi lên thành một siêu cường, tiếng Anh trở thành ngôn từ đứng vị trí số 1 trong tiếp xúc quốc tế, là lingua franca ở nhiều khu vực và ở nhiều phạm vi chuyên biệt như khoa học, hàng hải và luật pháp.[9]
Tiếng Anh là bản ngữ lớn thứ ba trên toàn thế giới, sau tiếng Trung Quốc và tiếng Tây Ban Nha.[10] Đây là ngôn từ thứ hai được học nhiều nhất và là ngôn từ chính thức của gần 60 vương quốc có độc lập. Ngôn ngữ này còn có số người nói như ngôn từ thứ hai và ngoại ngữ to nhiều hơn số người bản ngữ. Tiếng Anh là ngôn từ phổ cập nhất ở Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, Hoa Kỳ, Canada, Úc, Cộng hòa Ireland và New Zealand, và được nói rộng tự do ở một số trong những khu vực tại Caribe, châu Phi và Nam Á.[11] Đây là ngôn từ đồng chính thức của Liên Hợp Quốc, của Liên minh châu Âu và của nhiều tổ chức triển khai quốc tế và khu vực khác. Đây là ngôn từ German phổ cập nhất, chiếm tối thiểu 70% số người nói của ngữ tộc này. Khối từ vựng tiếng Anh rất rộng, và việc xác lập gần đúng chuẩn số từ cũng là yếu tố không thể.[12][13]
Ngữ pháp tiếng Anh tân tiến là kết quả của sự việc thay đổi từ từ từ một ngôn từ với việc biến tố hình thái phong phú chủng loại và cấu trúc câu tự do, thành một ngôn từ mang tính chất chất phân tích với chỉ một ít biến tố, có cấu trúc SVO cố định và thắt chặt và cú pháp phức tạp.[14] Tiếng Anh tân tiến dựa vào trợ động từ và thứ tự từ để diễn đạt khối mạng lưới hệ thống thì, thể và thức, cũng như sự bị động, nghi vấn và một số trong những trường hợp phủ định. Dù có sự khác lạ đáng để ý về giọng và phương ngữ theo vùng miền và vương quốc – ở những mặt ngữ âm và âm vị, cũng như từ vựng, ngữ pháp và chính tả – người nói tiếng Anh trên toàn toàn thế giới trọn vẹn có thể tiếp xúc tương đối thuận tiện và đơn thuần và giản dị.
Tiếng anh là ngôn từ head-inital ở vừa và thấp. Mặc dù từ vựng chứa phần lớn số lượng từ từ tiếng Latinh nhưng ngữ pháp vẫn mang đặc trưng của ngữ hệ giéc-manh với một số trong những sự giản lược nhất định như:
Trong ngôn từ cổ Latinh, tính từ chia theo 3 giống, 2 số lượng (nhiều, ít), và 4-6 cách (danh cách, tặng cách, sở hữu cách, đối cách) với trùng lặp nhất định ở từng trường hợp (Ví dụ: Biến đổi của số ít và số nhiều là giống nhau so với giống cái trong tiếng đức ở danh cách đối cách nếu không tồn tại mạo từ xác lập đi kèm theo.)
I saw the police that had shot a black guy here.
Ở ví dụ trên, cụm từ that had shot a black guy là mệnh đề quan hệ xác lập. Trái ngược với những ngôn từ head-final khác ví như tiếng Quan Thoại, tiếng Nhật, hay ngay như tiếng Đức trong cùng ngữ chi thường đặt mệnh đề quan hệ lên đằng trước tiếng Anh lại đặt nó đằng sau, một điểm lưu ý của ngữ hệ Rôman. Mệnh đề quan hệ trọn vẹn có thể được rút gọn thành một cụm V-ing và trọn vẹn có thể hòn đảo trật tự như những ngôn từ head-final khác nhưng nó chỉ xuất hiện trong những văn viết, văn nói hằng ngày vẫn tuân theo cấu trúc cơ bản trên, ví dụ nổi bật nổi bật:
I saw the police shooting a black guy here.
I saw the black-guy-shooting police here.
Mệnh đề quan hệ được rút gọn với tần suất cực lớn nếu như nó ở thể bị động, khiến nó xuất hiện như một cụm tính từ đứng đằng sau bổ trợ update cho danh từ mà vốn dĩ tính từ luôn đứng đằng trước và đôi lúc gây nhầm lẫn với thì quá khứ. Điều này là yếu tố để xếp tiếng anh vào ngôn từ head-intial.
This is the phenomenon that was unknown until the 20th century.
This is the phenomenon unkown until the 20th century.
Cụm tính từ unkown until the 20th century rất giống với phong thái luôn luôn đặt tính từ ra đằng sau của ngữ hệ Rôman và ngữ hệ Nam Á, ví dụ: la(cái) casa ((ngôi) nhà) blanca(white color) trong tiếng Tây Ban Nha,…
Các ngôn từ German tại châu Âu
Nhóm ngôn từ Anglo-Frisia
Tiếng Anh
Tiếng Scots
Tiếng Tây Frisia
Tiếng Bắc Frisia
Tiếng Frisia Saterland
Tiếng Anh là một ngôn từ Ấn–Âu, đúng chuẩn hơn là thuộc ngữ chi German Tây của ngữ tộc German.[15] Gần gũi nhất với tiếng Anh là nhóm ngôn từ Frisia; tiếng Anh và những tiếng Frisia cùng nhau tạo ra phân nhóm Anglo-Frisia. Tiếng Saxon cổ và hậu duệ của nó là tiếng Hạ Saxon (Hạ Đức) cũng luôn có thể có quan hệ gần, và đôi lúc, tiếng Hạ Saxon, tiếng Anh, và những tiếng Frisia được gộp lại với nhau thành nhóm German biển Bắc.[16] Tiếng Anh tân tiến là hậu thân của tiếng Anh trung đại và tiếng Anh cổ.[17] Một số phương ngữ của tiếng Anh cổ và trung đại đã tiếp tục tăng trưởng thành một vài ngôn từ gốc Anh khác, gồm tiếng Scots[18] và những phương ngữ Fingal và Forth and Bargy (Yola) tại Ireland.[19]
Tiếng Anh san sẻ một số trong những điểm lưu ý với tiếng Hà Lan, tiếng Đức, và tiếng Thụy Điển.[20] Những điểm lưu ý này đã cho toàn bộ chúng ta biết chúng xuất phát từ cùng một ngôn từ tổ tiên. Một vài điểm chung của những ngôn từ German là việc sử dụng modal verb, sự phân động từ thành lớp mạnh và yếu, và những luật biến hóa phụ âm, gọi là luật Grimm và luật Verner.
Tiếng Anh, như hai ngôn từ German hải hòn hòn đảo khác là tiếng Iceland và tiếng Faroe, đã tiếp tục tăng trưởng một cách độc lập với những ngôn từ German lục địa. Tiếng Anh do đó không thể thông hiểu với ngôn từ nào, do sự khác lạ về từ vựng, cú pháp, và ngữ âm học, dù một số trong những, như tiếng Hà Lan, đã cho toàn bộ chúng ta biết nhiều sự tương tự với tiếng Anh, nhất là ở những dạng cổ.[21]
Vì tiếng Anh đã thay đổi đáng kể do tác động của những ngôn từ khác, nhất là tiếng Bắc Âu cổ và tiếng Pháp Norman, một số trong những học giả nhận định rằng tiếng Anh trọn vẹn có thể sẽ là một ngôn từ hỗn hợp hoặc creole – một giả thuyết gọi là giả thuyết creole tiếng Anh trung đại. Dù tác động to lớn của những ngôn từ khác lên từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh là yếu tố hiển nhiên, hầu hết những Chuyên Viên không xem tiếng Anh là ngôn từ hỗn hợp thực sự.[22][23]
Cây phát sinh đã cho toàn bộ chúng ta biết quan hệ giữa những ngôn từ German Tây.
Theo luật Grimm, những từ gốc German khởi đầu bằng /f/, thì những từ cùng gốc (cognate) phi German của chúng sẽ khởi đầu bằng /p./. Ngoài ra, tiếng Anh và những tiếng Frisia còn san sẻ với nhau một vài điểm riêng, như sự vòm hóa những phụ âm ngạc mềm trong ngôn từ German nguyên thủy.[24]
Tiếng Anh laugh, laughed; tiếng Hà Lan và Đức lachen, lachte (động từ có quy tắc)
Tiếng Latinh pes, gốc từ ped-; tiếng Hy Lạp tân tiến πόδι pódi; tiếng Nga под pod; tiếng Phạn पद् pád (*p. gốc, thừa kế từ ngôn từ Ấn-Âu nguyên thủy)
Tiếng Đức Käse và tiếng Hà Lan kaas (k không qua vòm hóa)
Phần mở đầu của sử thi tiếng Anh cổ Beowulf, được viết tay:
Hƿæt ƿē Gārde/na ingēar dagum þēod cyninga / þrym ge frunon…
Dạng cổ nhất của tiếng Anh được gọi là tiếng Anh cổ hay tiếng Anglo-Saxon (550–1066). Tiếng Anh cổ tăng trưởng từ một tập hợp những phương ngữ German biển Bắc ban sơ được nói dọc theo vùng duyên hải Frisia, Niedersachsen, Jylland, và Nam Thụy Điển bởi những bộ tộc German gọi là Angle, Saxon, và Jute. Thế kỷ thứ V, người Anglo-Saxon đến Anh và người La Mã rút khỏi hòn đảo Anh. Đến thế kỷ thứ VII, ngôn từ của người Anglo-Saxon đã sở hữu ưu thế trên hòn đảo Anh, thay thế những ngôn từ của Anh thuộc La Mã (43–409): tiếng Britton chung, một ngôn từ Celt, và tiếng Latinh, được mang lại hòn đảo Anh bởi người La Mã.[25][26][27] Hai từ England và English (ban sơ là Ænglaland và Ænglisc) xuất phát từ tên thường gọi “Angle”.[28]
Tiếng Anh cổ có bốn phương ngữ: hai phương ngữ Angle, Mercia và Northumbria, và hai phương ngữ Saxon, Kent và Tây Saxon.[29] Nhờ cải cách giáo dục của Vua Alfred vào thế kỷ thứ IX và tác động của vương quốc Wessex, phương ngữ Tây Saxon trở thành dạng ngôn từ viết tiêu chuẩn.[30] Sử thi Beowulf được viết bằng phương ngữ Tây Saxon, còn bài thơ tiếng Anh cổ nhất, Cædmon’s Hymn, được viết bằng phương ngữ Northumbria.[31] Tiếng Anh tân tiến tăng trưởng từ phương ngữ Mercia, còn tiếng Scots[32] tăng trưởng từ phương ngữ Northumbria. Một vài bản khắc ngắn trong thời kỳ thứ nhất của tiếng Anh cổ được viết bằng chữ rune.[33] Đến thế kỷ thứ VI, bảng vần âm Latinh được đồng ý và sử dụng. Bảng vần âm này vẫn còn đấy dấu vết của chữ rune, ở những ký tự wynn ⟨ƿ⟩ và thorn ⟨þ⟩. Ngoài ra, eth ⟨ð⟩, và ash ⟨æ⟩ là hai ký tự Latinh được biến hóa.[33][34]
Tiếng Anh cổ rất khác với tiếng Anh tân tiến và người bản ngữ thế kỷ XXI cũng không thể hiểu được. Ngữ pháp của nó giống với của tiếng Đức tân tiến, và ngôn từ gần với nó nhất là tiếng Frisia cổ. Danh từ, tính từ, đại từ, và động từ đều phải có nhiều đuôi và dạng biến tố, và thứ tự từ thì tự do hơn nhiều so với tiếng Anh tân tiến. Tiếng Anh tân tiến lưu giữ dạng cách ngữ pháp của đại từ (he, him, his) và một vài đuôi động từ (I have, he has), nhưng tiếng Anh cổ thì còn biến tố danh từ dựa vào cách, và động từ biến tố nhiều hơn thế nữa dựa vào ngôi và số.[35][36][37]
Đoạn dịch Phúc Âm Mátthêu 8:20 (năm 1000) có thấy những đuôi cách (danh cách NOM số nhiều PL, đối cách ACC số nhiều, sở hữu cách GEN số ít SG) và đuôi động từ (thì hiện tại PRS số nhiều):
Foxas habbað holu and heofonan fuglas nest
Fox-as habb-að hol-u and heofon-an fugl-as nest-∅
“Cáo có hang và chim thiên đường có tổ”[38]
Trong thời kỳ thế kỷ VIII-XII, tiếng Anh cổ qua sự tiếp xúc ngôn từ đã chuyển thành tiếng Anh trung đại. Thời tiếng Anh trung đại thường sẽ là khởi đầu từ cuộc xâm lược nước Anh của William Kẻ chinh phục năm 1066.
Ban đầu, những làn sóng thực dân hóa của người Norse ở miền bắc nước ta quần hòn đảo Anh vào thế kỷ VIII-IX đưa tiếng Anh cổ đến việc tiếp xúc với tiếng Bắc Âu cổ, một ngôn từ German Bắc. Ảnh hưởng của tiếng Bắc Âu cổ mạnh nhất là ở những phương ngữ hướng đông bắc quanh York (khu vực mà Danelaw được vận dụng), nơi từng là TT của sự việc thuộc địa hóa; ngày này những tác động này vẫn hiển hiện trong tiếng Scots và tiếng Anh bắc Anh.
Với cuộc xâm lược của người Norman năm 1066, thứ tiếng Anh cổ được “Bắc Âu hóa” giờ lại tiếp xúc với tiếng Norman cổ, một ngôn từ Rôman rất gần với tiếng Pháp. Tiếng Norman tại Anh ở đầu cuối tăng trưởng thành tiếng Anglo-Norman. Vì tiếng Norman được nói đa phần bởi quý tộc và tầng lớp cao của xã hội, trong lúc thường dân tiếp tục nói tiếng Anglo-Saxon, tác động tiếng Norman mang lại một lượng lớn từ ngữ tương quan đến chính trị, luật pháp và sự thống trị.[39] Tiếng Anh trung đại lượt bỏ bớt khối mạng lưới hệ thống biến tố. Sự khác lạ giữa danh cách và đối cách mất đi (trừ ở đại từ), công cụ cách bị vô hiệu bỏ, và hiệu suất cao của sở hữu cách bị số lượng giới hạn. Hệ thống biến tố “quy tắc hóa” nhiều dạng biến tố bất quy tắc,[40] và từ từ đơn thuần và giản dị hóa khối mạng lưới hệ thống hợp, khiến cấu trúc câu kém mềm dẻo đi.[41] Trong Kinh Thánh Wycliffe thập niên 1380, đoạn Phúc Âm Mátthêu 8:20 được viết
Foxis han dennes, and briddis of heuene han nestis[42]
Ở đây, hậu tố thì hiện tại số nhiều -n ở động từ han (nguyên mẫu “haven”, gốc từ ha-) hiện hữu, nhưng không tồn tại cách ngữ pháp nào được thể hiện.
Đến thế kỷ XII, tiếng Anh trung đại tăng trưởng trọn vẹn, dung hợp vào mình cả tác động của tiếng Bắc Âu cổ và tiếng Norman; và tiếp tục được nói cho tới khoảng chừng năm 1500 thì trở thành tiếng Anh tân tiến. Nền văn học tiếng Anh trung đại có những tác phẩm như The Canterbury Tales của Geoffrey Chaucer, và Le Morte d’Arthur của Malory.
Hình minh họa cuộc Great Vowel Shift, đã cho toàn bộ chúng ta biết phương pháp phát âm nguyên âm dài dần thay đổi ra làm thế nào, với những nguyên âm đóng dài i: và u: trở thành nguyên âm đôi
Thời kỳ tiếp theo là tiếng Anh cận đại (Early Modern English, 1500–1700). Thời kỳ tiếng Anh cận đại nổi trội với cuộc Great Vowel Shift (1350–1700), tiếp tục đơn thuần và giản dị hóa biến tố, và sự chuẩn hóa ngôn từ.
Great Vowel Shift tác động lên những nguyên âm dài được nhấn. Đây là một sự “biến hóa dây chuyền sản xuất”, tức là một âm được biến hóa làm tác động lên những âm khác nữa. Những nguyên âm vừa và nguyên âm mở được thổi lên, và nguyên âm đóng trở thành nguyên âm đôi. Ví dụ, từ bite ban sơ được phát âm giống từ beet ngày này, nguyên âm thứ hai trong từ about được phát âm giống trong từ boot ngày này. Great Vowel Shift gây ra nhiều sự bất tương tự trong cách viết, vì tiếng Anh tân tiến duy trì phần nhiều cách thức viết của tiếng Anh trung đại, và cũng lý giải tại sao, những ký tự nguyên âm trong tiếng Anh lại được phát âm rất khác khi so với những ngôn từ khác.[43][44]
Tiếng Anh trở thành ngôn từ uy tính dưới thời Henry V. Khoảng năm 1430, Tòa án Chancery tại Westminster khởi đầu sử dụng tiếng Anh để viết những tài liệu chính thức, và một dạng chuẩn mới, gọi là Chancery Standard, được hình thành dựa vào phương ngữ thành Luân Đôn và East Midlands. Năm 1476, William Caxton trình làng máy in ép tới nước Anh và khởi đầu xuất bản những quyển sách thứ nhất, làm lan tỏa thoáng đãng ra sự tác động của dạng chuẩn mới.[45] Những tác phẩm của William Shakespeare và bản dịch Kinh Thánh được ủy quyền bởi Vua James I đại diện thay mặt thay mặt cho nền văn học thời kỳ này. Sau cuộc Vowel Shift, tiếng Anh cận đại vẫn khởi sắc khác lạ với tiếng Anh ngày này: ví dụ, những cụm phụ âm /kn ɡn sw/ trong knight, gnat, và sword vẫn được phát âm khá đầy đủ. Những điểm lưu ý mà fan hâm mộ của Shakespeare ngày này trọn vẹn có thể thấy kỳ quặc hay lỗi thời thường đại diện thay mặt thay mặt cho những nét đặc trưng của tiếng Anh cận đại.[46]
Trong Kinh Thánh Vua James 1611, viết bằng tiếng Anh cận đại, Mátthêu 8:20:
The Foxes haue holes and the birds of the ayre haue nests[38]
Tới thời gian cuối thế kỷ XVIII, Đế quốc Anh đã lan tỏa thoáng đãng ra tiếng Anh lên hầu khắp những thuộc địa và vùng thống trị. Thương mại, khoa học và kỹ thuật, ngoại giao, nghệ thuật và thẩm mỹ, giáo dục đều góp thêm phần đưa tiếng Anh trở thành ngôn từ toàn thế giới đích thực thứ nhất. Tiếng Anh cũng trở thành ngôn từ tiếp xúc quốc tế.[47][48] Do nước Anh lập nên nhiều thuộc địa, những thuộc địa nó lại giành độc lập và tăng trưởng cách nói và viết tiếng Anh riêng. Tiếng Anh hiện hữu ở Bắc Mỹ, Ấn Độ, một phần châu Phi, Australasia, và nhiều vùng khác. Thời hậu thuộc địa, những vương quốc mới với nhiều ngôn từ địa phương thường chọn tiếng Anh làm ngôn từ chính thức để tránh việc một ngôn từ địa phương đứng trên những ngôn từ khác.[49][50][51] Thế kỷ XX, sự tăng trưởng và tầm tác động văn hóa truyền thống, chính trị của Hoa Kỳ như một siêu cường sau Thế Chiến thứ II đã tiếp tục tăng tốc việc lan tỏa thoáng đãng ra ngôn từ này ra toàn thế giới.[52][53] Đến thế kỷ XXI, tiếng Anh được nói và viết nhiều hơn thế nữa bất kỳ ngôn từ nào trong lịch sử dân tộc bản địa.[54]
Phần trăm số người bản ngữ tiếng Anh.
Phần trăm số người nói tiếng Anh theo vương quốc.
80–100%
60–80%
40–60%
20–40%
0–20%
Không rõ
Tính đến năm năm nay, 400 triệu người dân có ngôn từ mẹ đẻ là tiếng Anh, và 1,1 tỉ người tiêu dùng nó làm ngôn từ thứ hai hoặc ngoại ngữ.[55] Tiếng Anh là ngôn từ đứng thứ ba về số người bản ngữ, sau tiếng Quan Thoại và tiếng Tây Ban Nha.[10] Tuy nhiên, khi phối hợp số người bản ngữ và phi bản ngữ, nó trọn vẹn có thể, tùy từng ước tính, là ngôn từ phổ cập nhất toàn thế giới.[54][56][57][58] Tiếng Anh được nói bởi những xã hội ở mọi nơi và ở hầu khắp những quần hòn đảo trên những đại dương.[59]
Braj Kachru phân biệt những vương quốc nơi tiếng Anh được nói bằng quy mô ba vòng tròn.[60] Trong quy mô này, “vòng trong” là vương quốc với những xã hội bản ngữ tiếng Anh lớn, “vòng ngoài” là những vương quốc nơi tiếng Anh chỉ là bản ngữ của số ít nhưng được sử dụng rộng tự do trong giáo dục, truyền thông và những mục tiêu khác, và “vòng mở rộng” là những vương quốc nơi nhiều người học tiếng Anh. Ba vòng tròn này thay đổi theo thời hạn.[61]
Ba vòng tròn tiếng Anh của Braj Kachru.
Những vương quốc với những xã hội bản ngữ lớn gồm Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, Hoa Kỳ, Úc, Canada, Cộng hòa Ireland, và New Zealand, những nơi hầu hết dân số nói tiếng Anh, và Cộng hòa Nam Phi, nơi một thiểu số đáng kể nói tiếng Anh. Các vương quốc đông người bản ngữ tiếng Anh nhất là Hoa Kỳ (tối thiểu 231 triệu),[62] Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (60 triệu),[63][64][65] Canada (19 triệu),[66] Úc (tối thiểu 17 triệu),[67] Cộng hòa Nam Phi (4,8 triệu),[68] Cộng hòa Ireland (4,2 triệu), và New Zealand (3,7 triệu).[69] Ở những vương quốc này, con của những người dân bản ngữ học tiếng Anh từ cha mẹ, còn người địa phương nói ngôn từ khác hay người nhập cư thường học tiếng Anh để tiếp xúc với mọi người xung quanh.[70]
Ngữ âm và khối mạng lưới hệ thống âm vị tiếng Anh thay đổi theo từng phương ngữ, tuy thường không cản trở việc tiếp xúc. Phần này đa phần mô tả cách phát âm chuẩn tại Vương quốc Liên hiệp và Hoa Kỳ: Received Pronunciation (RP) và General American (GA). Những ký tự ngữ âm phía dưới là của bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế (IPA).[71][72][73]
Đa số những phương ngữ tiếng Anh có cùng 24 phụ âm. Hệ thống phụ âm phía dưới đúng với tiếng Anh Mỹ California,[74] và RP.[75]
Âm vị phụ âm
Môi
Răng
Chân răng
Sau
chân răng
Vòm
Ngạc mềm
Thanh hầu
Mũi
m
n
ŋ
Tắc
p.
b
t
d
k
ɡ
Tắc xát
tʃ
dʒ
Xát
f
v
θ
ð
s
z
ʃ
ʒ
h
Tiếp cận
l
ɹ*
j
w
* Thường được ghi là /r/.
Trong bảng trên, khi âm cản (tắc, tắc xát, và xát) đi theo cặp, như /p. b/, /tʃ dʒ/, và /s z/, thì âm đầu là fortis (mạnh) và thứ hai là lenis (yếu). Những phụ âm cản fortis (như /p. tʃ s/) được phát âm căng về cơ và hơi hơn phụ âm lenis (như /b dʒ z/), và luôn luôn vô thanh. Phụ âm lenis hữu thanh một phần khi ở đầu và cuối từ, và hữu thanh trọn vẹn khi nằm trong lòng hai nguyên âm. Những âm tắc fortis như /p./ có thêm vài điểm lưu ý ngữ âm khác ở hầu hết phương ngữ: nó trở thành phụ âm bật hơi [pʰ] khi đứng một mình ở đầu một âm tiết được nhấn, không bật hơi ở hầu hết những trường hợp khác, và thường trở thành âm không thả hơi [p̚ ] hay âm thanh hầu hóa trước [ˀp] ở cuối âm tiết. Ở từ đơn âm tiết, nguyên âm đứng trước phụ âm tắc fortis được tinh giảm: nên nip [nɪˑp̬] có một nguyên âm ngắn (về mặt ngữ âm, không phải về mặt âm vị) hơn nib.[76]
Trong RP, âm tiếp cận cạnh lưỡi chân răng /l/, có hai tha âm: [l] thường thì và “sáng”, như trong light (‘nhẹ, ánh sáng’), và [ɫ] “tối” và được ngạc mềm hóa, như trong full (‘no, đầy’).[77] GA dùng ɫ trong hầu hết trường hợp.[78]
Tất cả phụ âm tiếp cận (/l, r/) và phụ âm mũi (/m, n, ŋ/) được vô thanh hóa khi đứng sau một âm cản vô thanh, và được âm tiết hóa khi nằm cuối từ, sau một phụ âm khác.[79]
Sự phát âm nguyên âm biến thiên theo phương ngữ và là một trong những khía cạnh dễ nhận thấy nhất trong giọng của người nói. Bảng dưới là những âm vị nguyên âm trong Received Pronunciation (RP) và General American (GA), và những từ mà chúng xuất hiện. Âm vị được thể hiện bằng IPA; những từ trong RP là chuẩn trong những từ điển nước Anh.
nguyên âm đơn
RP
GA
từ
iː
i
need
ɪ
bid
e
ɛ
bed
æ
back
nguyên âm đơn
RP
GA
từ
(ɪ)
ɨ
roses
ə
comma
ɜː
ɜr
bird
ʌ
but
nguyên âm đơn
RP
GA
word
uː
u
food
ʊ
good
ɔː
ɔ
paw
ɒ
cloth
ɑ
box
ɑː
bra
nguyên âm đôi
RP
GA
word
eɪ
bay
əʊ
oʊ
road
aɪ
cry
aʊ
cow
ɔɪ
boy
Trong RP, độ dài nguyên âm được phân biệt; nguyên âm dài được ghi lại ⟨ː⟩, ví dụ, nguyên âm trong need [niːd] khác với trong bid [bɪd]. GA không tồn tại nguyên âm dài.
Khác với nhiều ngôn từ Ấn-Âu khác, tiếng Anh đã gần như thể vô hiệu khối mạng lưới hệ thống biến tố dựa vào phương pháp để thay bằng cấu trúc phân tích. Đại từ nhân xưng duy trì khối mạng lưới hệ thống cách hoàn hảo nhất hơn những lớp từ khác. Tiếng Anh có bảy lớp từ chính: động từ, danh từ, tính từ, trạng từ, hạn định từ (tức mạo từ), giới từ, và liên từ. Có thể tách đại từ khỏi danh từ, và thêm vào thán từ.[80] Tiếng Anh có một tập hợp trợ động từ phong phú, như have (nghĩa đen ‘có’) và do (‘làm’). Câu nghi vấn có do-tư vấn, và wh-movement (từ hỏi wh- đứng đầu).
Một vài điểm lưu ý tiêu biểu vượt trội của ngữ tộc German vẫn còn đấy ở tiếng Anh, như những thân từ được biến tố “mạnh” trải qua ablaut (tức đổi nguyên âm của thân từ, tiêu biểu vượt trội trong speak/spoke và foot/feet) và thân từ “yếu” biến tố nhờ hậu tố (như love/loved, hand/hands). Vết tích của khối mạng lưới hệ thống cách và giống hiện hữu trong đại từ (he/him, who/whom) và sự biến tố động từ to be.
Trong ví dụ sau, cả bảy lớp từ xuất hiện:[81]
The
chairman
of
the
committee
and
the
loquacious
politician
clashed
violently
when
the
meeting
started
HĐT.
DT.
GT.
HĐT.
DT.
LT.
HĐT.
TiT.
DT.
ĐT.
TrT.
LT.
HĐT.
DT.
ĐT.
(quản trị ủy ban và vị chính khách lắm lời va vào nhau kinh hoàng khi cuộc họp khởi đầu)
Danh từ dùng biến tố để chỉ số và sự sở hữu. Danh từ mới trọn vẹn có thể được tạo ra bằng phương pháp ghép từ (gọi là compound noun). Danh từ được chia ra thành danh từ riêng và danh từ chung. Danh từ cũng rất được phân thành danh từ rõ ràng (như “table” – cái bàn) và danh từ trừu tượng (như “sadness” – nỗi buồn), và về mặt ngữ pháp gồm danh từ đếm được và không đếm được.[82]
Đa số danh từ đếm được trọn vẹn có thể biến tố để thể hiện số nhiều nhờ hậu tố -s/es, nhưng một số trong những có dạng số nhiều bất quy tắc. Danh từ không đếm được chỉ trọn vẹn có thể “số nhiều hóa” nhờ một danh từ có hiệu suất cao như phân loại từ (ví dụ one loaf of bread, two loaves of bread).[83]
Ví dụ:
Cách lập số nhiều thường thì:
Số ít: cat, dog
Số nhiều: cats, dogs
Cách lập số nhiều bất quy tắc:
Số ít: man, woman, foot, fish, ox, knife, mouse
Số nhiều: men, women, feet, fish, oxen, knives, mice
Sự sở hữu được thể hiện bằng (‘)s (thường gọi là hậu tố sở hữu), hay giới từ of. Về lịch sử dân tộc bản địa (‘)s được sử dụng cho danh từ chỉ vật sống, còn of dùng cho danh từ chỉ vật không sống. Ngày nay sự khác lạ này ít rõ ràng hơn. Về mặt chính tả, hậu tố -s được tách khỏi gốc danh từ bởi dấu apostrophe.
Cấu trúc sở hữu:
Với -s: The woman’s husband’s child
Với of: The child of the husband of the woman
(Con của chồng của người phụ nữ)
Động từ tiếng Anh được chia theo thì và thể, và hợp (agreement) với đại từ ngôi số ba số ít. Chỉ động từ to be vẫn phải thích phù hợp với đại từ ngôi thứ nhất và thứ hai số nhiều.[84] Trợ động từ như have và be đi kèm theo với động từ ở dạng hoàn thành xong và tiếp nối. Trợ động từ khác với động từ thường ở đoạn từ not (chỉ sự phủ định) trọn vẹn có thể đi ngay sau chúng (ví dụ, have not và do not), và chúng trọn vẹn có thể đứng đầu trong câu nghi vấn.[85][86]
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện đi lại truyền tải về Tiếng Anh.Có sẵn phiên bản Tiếng Anh của Wikipedia, bách khoa toàn thư mở
Reply
7
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” đoạn Clip hướng dẫn Quốc tế đọc tiếng anh là gì tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Cập nhật Quốc tế đọc tiếng anh là gì “.
Quý khách trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nghen.
#Quốc #tế #đọc #tiếng #anh #là #gì Quốc tế đọc tiếng anh là gì