Mục lục bài viết
Update: 2022-03-09 02:32:11,Quý khách Cần tương hỗ về Tính C những chất trong dung dịch sau phản ứng. Quý khách trọn vẹn có thể lại Comment ở phía dưới để Ad được tương hỗ.
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (159.77 KB, 20 trang )
Bạn đang đọc: Tính nồng độ dung dịch thu được sau phản ứng
Phần 1: ĐẶT VẤN ĐỀ.I, LỜI MỞ ĐẦU:Ở bậc THCS, việc học viên khởi đầu tiếp cận với môn Hoá học một mônhọc mới lạ, môn khoa học thực nghiệm có tính logíc cao, yêu cầu người học phảicó phương pháp học, phương pháp tư duy thì mới có thể có kết quả cao. Để làm đượcđiều này thì nên phải có sự nổ lực cao ở cả thầy và trò.Giúp học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng hoá học, biết khai thác, vận dụng đểgiải quyết những yếu tố gặp phải trong thực tiễn cũng như trong học tập bộ môn lànhiệm vụ thường xuyên và quan trọng trong quy trình giảng dạy môn Hoá học ởbậc THCS. Bên cạnh việc khắc sâu kiến thức và kỹ năng môn Hoá học, nó còn tương hỗ học sinhtiếp cận với quy luật tự nhiên và thực tiễn khách quan. Nhằm mục tiêu này, đồngthời để giúp học viên trọn vẹn có thể tự nghiên cứu và phân tích, tự học tập và vận dụng cho những trư ờng hợp rất khác nhau, biết xử lí trường hợp và những dữ kiện của đề bài, để tìm rakết quả ở đầu cuối một cách nhanh và đúng chuẩn. Khi giảng dạy môn Hoá học chohọc sinh ở bậc THCS cũng như hướng dẫn học viên khá giỏi ôn luyện đội tuyển,tôi đã tìm hiểu phần kiến thức và kỹ năng, những dạng bài thường gây trở ngại cho học viên.Tìm hiểu nguyên nhân hạn chế, cản trở học viên tiếp thu và sử dụng kiến thứchoá học giải bài tập hoá học. Từng bước tháo gỡ trở ngại cho học viên vànghiên cứu phương pháp giúp học viên học tập và giải bài tập hoá học đơn giảnvà hiệu suất tốt nhất, giúp học viên tránh cảm hứng sợ học môn Hoá học, tránh kiểuhọc đối phó là nhờ vào sách giải và giảm việc học thêm quá tải so với học viên .Tôi đã triệu tập nghiên cứu và phân tích phần bài tập “ Tính nồng độ dung dịch thuđược sau phản ứng”. Đây là yếu tố nhiều học viên vẫn đang còn lúng túng, hay bịnhầm lẫn, không xác lập được hướng đi, thậm chí còn cả những học viên khá giỏicũng thấy trở ngại khi gặp phải, hay nhầm hoặc hiểu chưa đúng thực ra củavấn đề.Vì vậy tôi đã khối mạng lưới hệ thống lại những dạng bài tập và hướng dẫn học viên giải loạibài tập này giúp học viên phân biệt rõ ràng những trường hợp xẩy ra và tránh nhầmlẫn, dễ hiểu, xử lý và xử lý yếu tố đúng chuẩn khá đầy đủ và ngăn nắp hơn. Đồng thời giúphọc sinh có kĩ năng tư duy độc lập, để vận dụng những trường hợp khác .II, THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.
1
1, THỰC TRẠNG:Trong quy trình giảng dạy môn Hoá học nhiều năm tại trường THCS VĩnhHùng tôi nhận thấy học viên trường tôi đang gặp nhiều trở ngại trong quá trìnhlàm bài tập Hoá học, nhất là bài tập phần nồng độ dung dịch. Phần bài tậpnày rất phong phú chủng loại và phức tạp, học viên hay bị nhầm lẫn những trường thích phù hợp với nhau.Các dạng bài tập này thường xuất hiện trong đề thi của học viên lớp 9 cũng nhưhọc sinh cấp THPT. Trong khi đó trong phân phối chương trình môn Hoá học lớp9 chỉ có 6 tiết rèn luyện mà khối lượng kiến thức và kỹ năng thì thật nhiều và phong phú chủng loại cácloại bài tập. Đứng trước tình hình này tôi rất do dự trăn trở, muốn tìm ramột giải pháp thích hợp để tăng cấp cải tiến tình hình trên. Bài tập về nồng độ rất phong phú chủng loại,trong phạm vi đề tài này tôi chỉ nêu ra phương pháp hướng dẫn học viên dạngbài tập đó là: “ Bài tập tính nồng độ dung dịch thu được sau phản ứng”.
2, KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.:
Trước khi tiến hành đề tài tôi đã khảo sát chất lượng học viên lớp 9C,D vào tiếtôn tập thời gian đầu xuân mới lớp 9 trong thời hạn 15 phút với đề bài sau:Đề bài:Câu1: Hoà tan 4 gam NaOH vào 96 gam nước. Tính nồng độ Phần Trăm củadung dịch thu được.Câu 2: Hoà tan 6,2 gam Na2O vào cốc chứa 93,8 gam nước. Tính nồng độ phầmtrăm của dung dịch thu được.Câu 3: Cho 2,3g Na vào 362 g H2O. Tính nồng độ Phần Trăm của dung dịch thuđược.Tôi đã tiến hành kiểm tra đề bài tập trên với 60 học viên lớp 9C, 9D, saukhi chấm bài tôi đã thống kê những lỗi mà học viên phạm phải như sau:Tổng số Số HS chưa chứng minh và khẳng định vận Số HS xác lập saiHS được dụng công thức:
chất tan thu được
mkhảo sát.trong dung dịch sauC% = ct .100%phản ứng.mddSL%SL%6058,3350
83,3
Số HS xác lập saikhối lượng dung dịchthu được sau phảnứng.SL%58
96,7
Điểm bài kiểm tra của học viên được thống kê theo bảng sau:
2
Lớp
Tổng
số
Kết quảĐiểm kém
0 đến 3,4
9C; 9D 60
Điểm yếu
3,5 đến 4,9
Điểm TB
5 đến 6,4
Điểm Khá
6,5 đến 7,9
Điểm giỏi
8 đến 10
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
10
16,7
20
33,3
20
33,3
8
13,3
2
3,4
Vậy qua quy trình giảng dạy cũng như qua khảo sát thì tôi nhận thấy khi làmbài tập “ Tính nồng độ của dung dịch thu được sau phản ứng” thì hầu hết họcsinh mắc lỗi là xác lập sai chất tan trong dung dịch, sai khối lượng dung dịch
sau phản ứng, sai thể tích của dung dịch thu được sau phản ứng.
Phần 2: CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN.I- CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CẢI TIẾN
3
Bài tập Hoá học giữ vai trò quan trọng trong phương pháp dạy bộ mônHoá học. Giải được bài tập Hoá học có ý nghĩa rất rộng, nhưng trong quá trìnhgiải làm thế nào để chọn được cách làm hay nhất, ngắn gọn nhất để tinh giảm thờigian là yếu tố tôi luôn đưa ra cho học viên khi giải bài tập Hoá học.Sau khi đã khảo sát và tìm hiểu nguyên nhân mà học viên thường mắc sailầm khi giải bài tập “ Tính nồng độ của dung dịch thu được sau phản ứng” Tôi đãtiến hành tìm hướng xử lý và xử lý để khắc phục tình trạng trên bằng phương pháp là phânloại bài tập và xây dựng đề bài tập theo phía tăng trưởng liên tục từ dễ đến khó,do số tiết rèn luyện rất ít nên tôi đã lồng ghép những bài tập đó vào những tiết học mộtcách thích hợp, tìm và chỉ ra những lỗi mà học viên thường phạm phải tiếp sau đó ra cácdạng bài tập tương tự cho học viên về nhà làm rồi chấm bài sữa sai cho học viên.Phương pháp này hình thành ở học viên kĩ năng giải thành thạo những trườnghợp xẩy ra của bài toán “ Tính nồng độ dung dịch thu được sau phản ứng”,đồng thời còn tương hỗ tôi phân loại được đối tượng người tiêu dùng học viên từ đó để chọn và bồidưỡng học viên khá giỏi, phụ đạo học viên yếu kém.II – CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:1. Rèn luyện kỹ năng giải những bài tập cơ bản
a, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về CTHH.
b, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về PTHH.c, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về mol, khối lượng mol, thể tích mol.d, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về nồng độ dung dịch.2. Rèn luyện kỹ năng giải một bài toán tổng quát.Học sinh nắm được tiến trình làm bài toán tổng quát:Bước 1: Viết toàn bộ những PTHHBước 2 : Chuyển đổi khối lượng(m) hoặc thể tích(V) ra lượng chất(n).Bước 3 : Dựa vào PTHH để tìm ra lượng chất(n) cần tìm từ lượng chất(n) đã cho.Bước4: Tính khối lượng(m), thể tích(V), nồngđộ mol(CM), nồng độ Phần Trăm(C%)Học sinh phải nhớ được những công thức quy đổi:
Công thức
Số mol
4
1, m = n.M2, V = 22,4.nn3, C M =Vm .100 m ct .1004, C % = ct=mdd
V .d
m mdd .C % V .d .C %
==M100.M100.MV2 = >n =22,4
3 = > n = CM .V
1,4 = > n =
3, Làm cho học viên hiểu thực ra của việc giải một bài toán hoá học .Khi giải một bài toán hoá học ta nên phải địa thế căn cứ vào những dữ kiện đã cho đểviết toàn bộ những PTHH xẩy ra. Những chất viết trong những PTHH là nguyên chất.Hiệu suất phản ứng sẽ là 100%. Thể tích của khí tham gia hay thu đượcđều quy về Đk tiêu chuẩn( 0 0 C và 1 at )Các dữ kiện ban sơ đề bài cho thường là những dữ kiện không cơbản( chất không nguyên chất hoặc ở dạng dung dịch, hiệu suất phản ứng nhỏ hơn100 %, thể tích những khí cho ở Đk thường v.v…). Trước khi tính toán theocác phương trình phản ứng xẩy ra trong bài ta phải đưa những giả thiết không cơbản sang giả thiết cơ bản ( tính lượng nguyên chất nếu có tạp chất hoặc ở dạngdung dịch, thường đổi khối lượng những chất từ gam sang mol, đổi thể tích những khíở Đk thường về đktc, tính lượng chất có trong dung dịch ra mol …). Saukhi dùng những giả thiết cơ bản để tính toán theo PTHH, kết quả thu được cần phảichuyển ngược lại từ dạng cơ bản sang dạng không cơ bản theo yêu cầu của đầubài .4, Hướng dẫn học viên phương pháp chung khi giải bài tập về nồng độdung dịch của những chất sau phản ứng là:
* Thực hiện tiến trình giải bài toán tổng quát nêu ở phần 2.
* Khi làm bài tập phần này cần để ý những điểm sau:4.1, Khi hoà tan một chất vào nước hoặc trộn lẫn những dung dịch vào với nhau màcó phản ứng xẩy ra giữa chất tan và dung môi hoặc những chất tan khi trộn lẫn, cầnphải xác lập đúng thành phần dung dịch sau phản ứng trước lúc tính nồng độdung dịch.4.2, Khối lượng dung dịch là khối lượng của toàn bộ những chất trong dung dịch baogồm dung môi và những chất tan ( để ý phải trừ lượng khí thoát ra hay kết tủa xuấthiện trong phản ứng ).
5
4.3, Khi hoà tan chất rắn hay chất khí vào chất lỏng thì thể tích chất lỏng đượcxem là thể tích dung dịch ( nếu đề bài không cho thông tin về dung dịch mới nhưsự thay đổi thể tích, khối lượng riêng của dung dịch).4.4, Khi trộn hai dung dịch với nhau, nếu đề bài không cho khối lượng riêng củadung dịch mới thì thể tích dung dịch mới bằng thể tích những dung dịch trộn lẫn.VD:Trộn dung dịch A vào dung dịch B thu được dung dịch C.Khi đó:VddA + VddB = VddC
Nếu đề bài cho khối lượng riêng của dung dịch mới thì :Vdd =
mdd
D
5. Các dạng rõ ràng :Dạng bài tập 1:Tính nồng độ Phần Trăm của chất tan trong dung dịch thu được sau phản ứng.Phương pháp:
– Sử dụng phương pháp chung của bài toán tính nồng độ của dung dịch sau
phản ứng đã nêu ở trên.
– Sử dụng những công thức: n =
mm; C% = ct .100% ; mdd =V.D; mdd = mdm – m ctM
mdd
– Sử dụng để ý 1 và 2 nêu trên.Ví dụ 1: Hoà tan 25,3 g BaO vào 74,7 g nước thu được dung dịch A. Tínhnồng độ Phần Trăm của dung dịch A.Hướng dẫn giảiThực hiện giải15,3Bước 1: Đổi số liệu về giữ liệuTheo đề ta có: nBaO == 0,1 (mol)153cơ bản.Bước 2: Viết PTHH.BaO + H2OBa(OH)2Bước 3: Xác định đúng chất Dung dịch thu được là: Ba(OH)2.tan trong dung dịch thu được. Theo PTHH ta có:nBa(OH) 2 = nBaO = 0,1 molLập tỉ lệ số mol của chất cầntìm và chất đã biết.Khối lượng dung dịch thu được là :mdd = 25,3 + 74,7 = 100(g).
Bước 4 : Tìm kết quả.
Khối lượng Ba(OH)2 = 0,1. 171 = 17,1(g).Nồng độ Phần Trăm của dung dịch thu được là:
C% =
17,1.100% = 17,1%.
100
6
Trên đấy là bài tập cơ bản và đơn thuần và giản dị nhất, thành phầm thu được sau phảnứng chỉ có một chất tan. Ở bài tập này học viên chỉ việc phải có kĩ năng giải bài tậptính theo PTHH, biết xác lập đúng chất tan thu được sau phản ứng, xác lập
đúng khối lượng dung dịch sau phản ứng, vận dụng công thức C% =
mct. 100%
mdd
để tính.Sau khi tham gia học viên làm được bài tập trên, tôi đã nâng mức độ khó của đề lênđó là dạng bài tập có nhiều chất tan trong dung dịch thu đươc sau phản ứng ( vídụ 2)Ví dụ 2: Cho 1,6 g đồng (II) oxit tác dụng với 100 g dung dịch axit sufuric cónồng độ 20%. Tính nồng độ Phần Trăm của những chất có trong dung dịch sau khiphản ứng kết thúc.Hướng dẫn giải.Bước 1:
Đổi số liệu.
Bước2:ViếtPTHHBước 3: Xác địnhchất tan trong dungdịch sau phản ứng,lập tỉ lệ số mol củachất cần tìm và
chất đã biết.
Thực hiện giải.
nCuO =
1,6100.2020=0,02(mol); mH 2 SO 4 ==20(g) ⇒ nH 2 SO 4 ==0,2(mol)80100
98
PTHH: CuO + H2SO4CuSO4 + H2OTa có: nCuO( theo đề): nCuO( theo PTHH) = 0,02: 1 =0,02nH 2 SO 4 (theo đề) : nH 2 SO 4 (theo PTHH) = 0,2: 1 = 0,2Vậy H2SO4 dư, dung dịch sau phản ứng có 2 chất tan đó là:CuSO4 và H2SO4.(dư)Theo PTHH ta có: nCuSO 4 = nH 2 SO 4 =nCuO=0,02(mol)
mH 2 SO 4 (fư) = 98. 0,02 = 1,96(g); mH 2 SO 4 (dư) = 20-1,96=18,04(g)
Khối lượng dung dịch thu được: mdd =100+1,6= 101,6(g)Bước 4: Tìm kết3,2.100%4NồngđộCuSOtrongdungdichlà:C%4CuSO=quả.101,6 =3,15%.Nồng độ H2SO4(dư) trong dung dich là:
C%H 2 SO 4 =
18,04.100%=17,76%
101,6
Hai bài tập này tôi đã hướng dẫn học viên làm vào thời điểm cuối tiết học củabài “ Tính chất hoá học của oxit. Khái quát về yếu tố phân loại oxit”. Ở ví dụ 2tôi chỉ hướng dẫn học viên đến bước 3, còn bước 4 yêu cầu học viên về nhà
làm và ra thêm bài tập tương tự về nhà cho học viên tự làm.
7
Bài tập:Cho 1,6g CuO tác dụng với 100g dung dịch HCl có nồng độ 10%.Tínhnồng độ Phần Trăm của những chất có trong dung dịch sau khoản thời hạn phản ứng kết thúc.Sau khi tham gia học viên làm được ví dụ trên thì giáo viên nâng mức độ khó củađề lên bằng phương pháp thay đổi chất tham gia phản ứng, thay đổi giữ kiện để sảnphẩm thu được có nhiều chất ( có chất tan, có chất không tan), trong số đó yêu cầuhọc sinh phải ghi nhận xác lập đúng chất tan có trong dung dịch.Ví dụ2: Trộn 100g dung dịch H2SO4 9,8% với 400 g dung dịch BaCl 2 5,2 % thuđược kết tủa A và dung dịch B. Tính khối lượng kết tủa A và nồng độ phần trămcủa chất trong dung dịch B.
Hướng dẫn giải.
Thực hiện giải.
Theo đề ta có:
9,8.1009,8Bước 1: Đổi số liệu về⇒ nH 2 SO 4 =m=9,8(g)H 2 SO 4 =10098 = 0,1moldữ liệu cơ bản:5,2.40020,8⇒
100 = 20,8(g)
nBaCl 2 = 208 = 0,1mol
mBaCl 2 =Bước 2:Viết PTHH.PTHH: H2SO4 + BaCl2BaSO4 + 2 HClBước 3: Xác định kết Kết tủa A là : BaSO4 ; vì hai chất tham gia phản ứngtủa A và dung dịch B.vừa đủ nên dung dịch B là BaCl2 .Lập tỉ lệ số mol của chất Theo PTHH : nBaSO 4 = nH 2 SO 4 = 0,1 mol.cần tìm và chất đã biết.nHCl = 2nH 2 SO 4 = 0,2 mol.Bước 4 : Tìm kết quả.Vậy:mA= mBaSO 4 = 0,1.23=23,3(g); mHCl=0,2.36,5=7,3(g).GV yêu cầu học viên sửmdd=(mddH 2 SO 4 +mddBaCl 2 )-mBaSO 4 =(100+400)-23,3=476,7(g).dụng để ý 2 nêu trên.7,3
⇒ C% =
476,7
.100% = 15,3%.
Để giải được ví dụ 2, học viên phải xác lập đúng chất tan có trong dungdịch sau phản ứng và biết xác lập khối lượng dung dịch sau phản ứng. Vìtrường hợp này thành phầm tạo thành có kết tủa nên:mdd = ∑ m( những chất tham gia phản ứng ) – m(kết tủa)Trường hợp đưa ra ở ví dụ 2 là những chất tham gia phản ứng vừa đủ, dung
dịch thu được chỉ có một chất tan nên việc tiến hành giải bài tập cũng đơn thuần và giản dị
hơn.
Sau đây giáo viên sẽ đưa ra bài tập ở tại mức độ khó hơn, đó là trường hợp
8
dung dịch thu được sau phản ứng có nhiều chất tan.Ví dụ 3: Trộn 100ml dung dịch H2SO4 20% (d =1,137 ml ) với 400g dung dịchBaCl2 5,2% thu được kết tủa B. Tính khối lượng kết tủa và nồng độ phần trămcủa những chất trong dung dịch B.Với đề bài này, học viên tiến hành tiến trình giải như sau:Bước 1 : Đổi số liệu về tài liệu cơ bản:
Theo đề: mdd =d.V=1,137 .100 =113,7(g) ⇒ m
H 2 SO 4
=
5,2.40022,74⇒
nH 2 SO 4 = 98 = 0,232( mol) ; mBaCl 2 = 100 = 20,8(g)
Bước 2 :
Ta có :
PTHH:
H2SO4 + BaCl2
nH 2 SO 4 ( theo đề)
20.113,7
100 = 22,74(g).
nBaCl 2 =
20,8
208 = 0,1 mol
BaSO4 + 2 HCl.
0,23
nBaCl 2 ( theo đề)
nH 2 SO 4 ( PTHH)1;nBaCl 2 ( PTHH)
Từ 2 thương số trên học viên xác lập được chất dư là H2SO4.
0,1
1
Theo PTHH: nH 2 SO 4 =nBaCl 2 = 0,1 mol. ⇒ nH 2 SO 4 (dư) = 0,232– 0,1=0,132( mol).Đến đây học viên phải lập tỉ lệ số mol của những chất cần tìm với số mol của BaCl2và xác lập được chất rắn A là BaSO4, dung dịch B gồm HCl và H2SO4( dư).Bây giờ việc giải bài toán cơ bản tựa như ví dụ 2, học viên chỉ việc thực hiệnthêm một phép tính đó là tính nồng độ Phần Trăm của dd H2SO4.
Cụ thể : C%(H 2 SO 4 ) =
0,132.98
476,7 .100% = 2,7%
Nhận xét 1: Các ví dụ 2,3 cùng một dạng đó là thành phầm tạo thành có chấtkhông tan, mục tiêu ở đấy là học viên phải xác lập đúng những chất tan trongdung dịch thu được và xác lập được khối lượng dung dịch thu được sau phảnứng.Các ví dụ 2,3 tôi hướng dẫn học viên làm vào thời điểm cuối tiết 2 của bài “Mộtsố axit quan trọng ”. Ở ví dụ 2 tôi chỉ hướng dẫn cho học viên đến bước tìmđược H2SO4 dư, phần còn sót lại yêu cầu học viên về nhà làm.Sau đây sẽ là những ví dụ cho học viên làm quen với trường hợp có chất khítạo thành ở thành phầm.
9
Ví dụ 5: Hoà tan 28 g Fe vào 365 g dung dịch HCl 10%. Tính nồng độphần trăm của dung dịch thu được sau phản ứng.
Hướng dẫn giải.
Thực hiện giải.
m Fe
28
Bước 1: Đổi số liệu:
.
Theo đề : nFe = M = = 0,5 mol .
56
Fe
Bước 2: Viết PTHH.
PTHH: Fe + 2 HCl
mct =
36,5C %.mdd 10.365==36,5(g) ⇒ n == 0,1 mol.36,5100
100%
FeCl2 + H2
Bước 3: Xác định chất tan Hai chất tham gia phản ứng vừa đủ nên chất tantrong dung dịch. Lập tỉ lệ số trong dung dịch là: FeCl2.mol của chất cần tìm và chất Theo PTHH ta có: nFeCl 2 = nH 2 = nFe =0,1mol.đã biết.mFeCl 2 = 0,1.127 = 12,7(g); mH 2 =0,1.2= 0,2(g)Bước 4 : Tìm kết quả.mdd=(mFe+mddHCl)-mH 2 =(28+365)0,2=392,8(g)
12,7
Vậy C% ( FeCl2) = 392,8 .100% = 3,2%.
Để làm được ví dụ 5 thì học viên cần xác lập đúng dung dịch thu được
Xem thêm: 10 App Chèn Sticker Vào Ảnh Bạn Nên Trải Nghiệm
sau phản ứng là chất nào, và phải tìm kiếm được khối lượng của dung dịch mới thuđược. Ví dụ này trong dung dịch thu được sau phản ứng chỉ có một chất tan.Không chỉ dừng ở đây mà còn phải xây dựng đề ở tại mức độ khó hơn, cầncho học viên xác lập những chất tan trong dung dịch ( tức là dung dịch sau phảnứng trọn vẹn có thể có nhiều chất tan).Ví dụ 6: Hoà tan 28 g Fe vào 547,5 g dd HCl 10%. Tính nồng độ Phần Trăm cácchất trong dung dịch thu được sau phản ứng.
Hướng dẫn giải .
Thực hiện giải
m Fe
Bước 1 :
Đổi số liệu .
28
Theo đề ta có : nFe = M == 0,5 mol.56Fe
mct
Từ công thức: C% = m .100%
dd
54,75C %.mdd 10.547,5⇒ mct=
=
=54,75(g) ⇒ nHCl= 36,5 = 1,5( mol.)100
100%
Bước2:ViếtPTHH
PTHH:
Fe + 2 HCl
FeCl2 + H2
10
Bước3: -Xác địnhTa có thương số:chất dư.nHCl ( theo đề)0,23 (1) ; nFe ( theo đề)0,1 (2)-Thiết lập tỉ lệ sốnHCl ( theoPTHH)1nFe (theo PTHH) 1mol của chất cầnTừ (1) và (2) suy ra chất dư là HCl.tìm với chất đã Theo PTHH: nFeCl 2 = nH 2 = nFe= 0,1 mol .biết.nHCl( phản ứng) = 2 nFe = 1 mol ⇒ nHCl(dư) =1,5-1=0,5 mol
Dung dịch B gồm FeCl2 và HCl dư.
Bước4:mddB =( mFe + mddHCl) – mH 2 = (28 +547,5)- 0,2 =575,3(g).Tìm kết quả.0,5.36,50,1.127
C%(ddHCl)=
575,3
.100%=3,2%; C%(ddFeCl 2 )=
575,3
100%=2,2%
Nhận xét 2:Các ví dụ 5,6 là dạng hoà tan chất rắn vào dung dịch có chất khíthoát ra. Tuy cùng một dạng nhưng mức độ đề được xây dựng từ đơn thuần và giản dị đếnphức tạp, từ dễ đến khó. Dạng bài này yêu cầu học viên phải ghi nhận xác lập dungdịch thu được sau phản ứng và khối lượng của nó.Vì những bài tập này thuộc trường hợp có chất khí ở thành phầm nên khối lượngdung dịch được xem như sau:mdd = ∑ m( những chất tham gia phản ứng) – m( chất khí)Ví dụ 5,6 tôi lồng ghép hướng dẫn học viên trong tiết rèn luyện: Tínhchất hoá học của oxit và axit.Bài tập về nhà: Hoà tan 6,5 g Zn vào 100g dung dịch H2SO4 có nồng độ 10%.Tính nồng độ Phần Trăm của dung dịch thu được sau phản ứng.Sau khi tham gia học viên đã làm thành thạo những dạng trên thì giáo viên đưa ra bàitập tổng hợp hơn đó là thành phầm tạo thành có cả chất không tan và chất khí.Khi đó khối lượng dung dịch thu được xem như sau:
mdd = ∑ m( những chất tham gia phản ứng ) – ( m( chất khí ) + m( chất không tan ) )
Sau đấy là ví dụ rõ ràng :Ví dụ 7: Cho 27,4 g Bari sắt kẽm kim loại vào 400 g dung dịch CuSO 4 3,2% thu đượckhí A, kết tủa B và dung dịch C.Tính nồng độ Phần Trăm của dung dịch thu đượcsau phản ứng.Hướng dẫn giải.Bước 1:Đổi số liệu về dữ
liệu cơ bản.
Thực hiện giải.27,4Theo đề ta có: nBa == 0,2( mol).137c%.mdd 3,2.40012,8
mCuSO 4 = 100% = 100 =12,8(g) ⇒ n CuSO 4 = 160 =0,08(mol).
11
Bước 2:Viết PTHHcủa phản ứng.Bước 3:-Lập tỉ lệ sốmol của chất cần tìmvà chất đã biết.-Xác định chất tan
trong dung dịch C.
Ba + 2 H2O
Ba(OH)2 + H2.(1)Ba(OH)2 + CuSO4BaSO4 + Cu(OH)2 (2)Theo PTHH (1) : nBa(OH) 2 = nBa = 0,2 mol.Theo PTHH (2) : n Ba(OH) 2 = n CuSO 4 = 0,08 mol.nBaSO 4 = nCu(OH) 2 = n CuSO 4 = 0,08 mol.n Ba(OH) 2 (dư) = 0,2 – 0,08 =0,12 (mol).Vậy chất tan trong dung dịch C là Ba(OH)2 .Bước 4 : Tìm khối Khối lượng dung dịch thu được sau phản ứng:lượng dung dịch thu mdd = (mBa + mdd ) – ( mBaSO 4 + m Cu(OH) 2 +mH 2 )được sau phản ứng.=( 27,4 + 400 )–( 0,08.233 + 0,08.98 + 0,2.2)Tìm C% củadd0,12.171=400,52(g). ⇒ C% Ba(OH) 2 = 400,52. 100% = 5,12%Ba(OH)2.Ví dụ 7 là dạng bài tập khó và yêu cầu người học phải có kĩ năng suyluận tốt, có kĩ năng giải bài tập tổng hợp tốt, xác lập đúng thành phần chất tantrong dung dịch thu được ( chất tan trong dung dịch thu được ở bài này làBa(OH)2 dư), tính được khối lượng dung dịch thu được sau phản ứng.Vì vậy dạng bài tập này tôi ra cho đối tượng người tiêu dùng học viên khá giỏi vàhướng dẫn những em vào những buổi ôn luyện đội tuyển học viên giỏi.Dạng bài tập 2:Tính nồng độ mol của những chất tan trong dung dịch thu được sau phản ứngPhương pháp :
– Sử dụng những công thức : n =
m
;
M
n
v
CM = ;
mdd = V.D
– Sử dụng phương pháp làm bài tập tính nồng độ dung dịch của những chất trongdung dịch sau phản ứng.– Sử dụng để ý 3 và 4 đã nêu trên.Sau đấy là những ví dụ vận dụng:Ví dụ 1: Hoà tan 2,8 g Fe vào 100 ml dd HCl 1M, thu được dung dịch A và khíB.Tính nồng độ mol của dung dịch A.Hướng dẫn giải .Bước 1:
Đổi số liệu về tài liệu cơ bản.
Thực hiện giải.2,8= 0,05 (mol).56
nHCl = V.CM = 0,1 .1 = 0,1 (mol).
Theo đề: nFe =
12
Bước2:Viết PTHH của phản ứng.Bước3:Xác định chất tan có trongdung dịch thu được.Thiết lập tỉ lệ sốmol của chất cần tìm với chất đã biết.
Bước 4: Tìm kết quả.
PTHH: Fe + 2 HClFeCl2 + H2Hai chất tham gia phản ứng là vừa đủ nêndung dịch A là FeCl2 và khí B là H2.Theo PTHH ta có: nFeCl 2 = nFe=0,05(mol).Nồng độ mol của dung dịch A là:
CM=
n 0,05==0,5(M).
v 0,1
Ví dụ một là trường hợp những chất tham gia phản ứng vừa đủ, dung dịch sauphản ứng chỉ có một chất tan. Khi học viên làm tốt trường hợp trên thì giáo viêncần đưa ra bài tập khác với yêu cầu cao hơn nữa đó là trường hợp dung dịch thu đượccó 2 chất tan (Ví dụ 2).Ví dụ 2: Hoà tan 2,8 g Fe vào 200ml ddHCl 1M, thu được dung dịch A và khí B.Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch B.Hướng dẫn giải.Thực hiện giải.2,8
Bước 1: Đổi số liệu về dữ
Theo đề: nFe == 0,05 (mol).56liệu cơ bản.nHCl = V.CM = 0,2 .1 = 0,2 (mol).Bước 2: Viết PTHH .PTHH: Fe + 2 HClFeCl2 + H2Bước3: Xác định chất dư. Dung dịch A là FeCl2, HCl ( dư)và khí B là H2.Thiết lập tỉ lệ số mol của TheoPTHH ta có:nFeCl 2 =nFe=0,05(mol).chất cần tìmvới chất đã biết.nHCl = 2nFe = 2.0,05 = 0,1 (mol).Nồng độ mol của những chất trong dd A là:n 0,05Bước 4: Tìm kết quả.CM(FeCl 2 ) = v = 0,2 = 0,25(M).
0,1
nHCl(dư)=0,2- 0,1=0,1(mol) ->CM(HCl) = 0,2 = 0,5MNhận xét 3: Các trường hợp đưa ra ở ví dụ 1,2 là trường hợp hoà tan chất rắnvào chất lỏng thì thể tích dung dịch sau phản ứng chính bằng thể tích của chấtlỏng ( hay coi thể tích dung dịch sau phản ứng thay đổi không đáng kể).Dạng bài tập này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học củabài “Một số axit quan trọng ”Bài tập về nhà: Hoà tan 2,8 g CaO vào 100 ml dd HCl 1M, thu được dung dịchA và khí B. Tính nồng độ mol của dung dịch A.Sau đấy là những ví dụ về trường hợp hoà tan chất khí vào chất lỏng.
13
Ví dụ 3: Hấp thụ trọn vẹn 2,24 lít CO2 (đkc) cần 200ml ddNaOH 1M thu đượcdung dịch A. Tính nồng độ mol của dd A.Hướng dẫn giải.Thực hiện giải.Bước 1: Đổi số liệu về tài liệu cơTheo đề ta có: nCO 2 = 0,1( mol).bản.nNaOH = CM. V = 1 .0,2 = 0,2 (mol).Bước 2: Viết PTHH của phản ứng.PTHH: CO2 + 2 NaOHNa2CO3 + H2OBước3:Xác định dd sau phản ứng.Theo đề ta có: nNaOH: nCO 2 =2:1 nên dungThiết lập tỉ lệ số mol của chất cần dịch A là : Na2CO3.tìm với chất đã biết.Theo PTHH : nNa 2 CO 3 = nCO 2 = 0,1 mol.. Nồng độ mol của dung dịch thu được là :0,1nBước 4: Tìm kết quả.CM = = 0,2 = 0,5M
v
Ví dụ 3 là trường hợp dung dịch thu được sau phản ứng chỉ có một chất tan,ở ví dụnày những em hay nhầm lẫn phần xác lập dung dịch thu được sau phản ứng, do đógiáo viên cần lưu ý học viên sử dụng để ý 3 nêu trên.Ví dụ 3 này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “ Tínhchất hoá học của bazơ”Sau khi tham gia học viên làm được ví dụ 3 thì giáo viên xây dựng đề bài với
trường hợp dung dịch thu được có nhiều chất tan.
Ví dụ 4: Hấp thụ trọn vẹn 2,24 l khí CO2 (đkc) cần 200 mldd NaOH 2M thuđược dung dịch A. Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch A.Với đề bài này học viên tiến hành bước đổi số liệu về tài liệu cơ bản:
2,24
Theo đề ta có: nCO 2 = 22,4 = 0,1( mol) ; nNaOH = CM. V = 2 .0,2 = 0,4 (mol).Vì: nNaOH :nCO 2 =0,4:0,1=4 >2. Nên thành phầm thu được là:Na2CO3vàNaOH (dư).PTHH : CO2 + 2 NaOHNa2CO3 + H2O.Các bước tiếp theo học viên làm như ví dụ 3, chỉ việc thêm phép tính nồng độmol NaOH (dư) trong dung dịch sau phản ứng.
Ta có: nNaOH (dư) = 0,4- 0,2 = 0,2 mol.
⇒
CM( NaOH) =
n 0,2== 1M.
v 0,2
Thay đổi tài liệu của đề bài trên bằng 1 tài liệu khác, khi đó ta có ví dụ 5.
14
Ví dụ 5 : Hấp thụ trọn vẹn 2,24 l khí CO2 (đkc) bằng 150 ml dd NaOH 1M, thuđược hỗn hợp 2 muối axit và muối trung hoà. Tính nồng độ mol của những chấttrong dung dịch thu được.
Hướng dẫn giải.
Thực hiện giải.2,24Bước 1 : Đổi số liệu vềTheođềtacó:nCO 2 = 22,4 = 0,1( mol).tài liệu cơ bản.nNaOH = CM. V = 1 .0,15 =0,15(mol).Bước 2 : Viết PTHH của PTHH: CO2 + NaOHNaHCO3 (1)phản ứng.CO2 +2 NaOHNa2CO3 + H2O (2)Vì :1 < nNaOH : nCO 2 = 0,15:0,1 0); nNa 2 CO 3 = y( y>0 ).thu được.Thiết lập tỉ lệ số mol của Theo PTHH(1) ta có: n NaHCO 3 = nNaOH = nCO 2 = x.chất cần tìm với chất đã Theo PTHH(2) ta có: nCO 2 = nNa 2 CO 3 = y.biết chấtnNaOH = 2 nNa 2 CO 3 = 2y.Theo đề ta có : x + y = 0,1.x + 2y = 0,15.
Bước 4 : Tìm kết quả.
Giải hệ ta có : x = 0,05 ; y = 0,05CM (NaHCO 3 ) = CM (Na 2 CO 3 ) = 0,33 (M)Các ví dụ 4, 5 tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “ Mộtsố bazơ quan trọng” tiết 1, tức là sau khoản thời hạn học viên học tuy nhiên phầnNatrihiđroxit.Nhận xét 4: Vậy là những ví dụ trên đã được xây dựng trên cơ sở tăng trưởng dần từdễ đến khó, từ trường hợp có một chất tan trong dung dịch thu được sau phảnứng đến trường hợp có nhiều chất tan thu được trong dung dịch sau phản ứng,từ trường hợp chỉ việc lập mối tương quan giữa những chất cần tìm với chất đã biếtđến trường hợp ta phải lập hệ phương trình để tìm kết quả. Nhưng những ví dụ trênđều phải tìm thể tích của dung dịch thu được sau phản ứng bằng thể tích củadung dịch trước phản ứng ( bỏ qua thể tích của chất khí).Bài tập về nhà: Dẫn từ từ là một trong những,568 lít khí CO2(đktc) vào 100ml dung dich NaOH1,5M. Tính nồng độ mol của những chất thu được sau phản ứng. ( Coi thể tích dungdịch thay đổi không đáng kể)
15
Sau đấy là những ví dụ về trường hợp trộn dung dịch A (thể tích V 1) với dung dịchB (thể tích V2) được dung dịch C (thể tích V = V1 + V2)Ví dụ 1: Trộn 200ml dung dịch Ba(OH)2 0,1M với 200ml dung dịch HCl 0,2Mthu được V lit dung dịch A. Tính nồng độ mol của chất trong dung dịch A.Hướng dẫn giải.Bước 1 : Đổi số liệu về dữ
liệu cơ bản.
Thực hiện giải.Theo đề: nBa(OH) 2 = CM.V = 0,1 .0,2 = 0,02mol.
nHCl = CM.V = 0,2. 0,2 = 0,04 mol
Bước2: Viết PTHH.Bước3: Xác định dungdịch sau phản ứng.Thiếtlập tỉ lệ số mol của chấtcần tìm với chất đã biết.
Bước 4 : Tìm kết quả.
PTHH: Ba(OH)2 + 2HClBaCl2+ 2H2OTừ tỉ lệ số mol của những chất tham gia phản ứng theođề và theo PTHH ⇒ Ba(OH)2 và HCl phản ứng vừađủ nên: dung dịch thu được sau phản ứng là BaCl2.Theo PTHH :nBaCl 2 = nBa(OH) 2 = 0,02 mol.Thể tích dung dịch thu được sau phản ứng là :V= V1+V2 = 200 + 200 = 400 ml = 0,4 l ⇒ CM = 0,05MVí dụ này dung dịch thu được chỉ có một chất tan, những chất tham gia phảnứng vừa đủ nên việc tiến hành bài giải là đơn thuần và giản dị. Sau khi cho học viên đã làmtốt bài tập này thì giáo viên xây dựng đề bài với mức độ khó hơn đó là cho dữkiện bài toán để dung dịch thu được có nhiều chất tan.( Ví dụ 2).Ví dụ 2: Trộn 200 ml dung dịch Ba(OH)2 0,1M với 300 ml dung dịch HCl 0,2M
thu được V lit dung dịch A. Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch A.
Hướng dẫn giải.Thực hiện giải.Bước 1: Đổi số liệu Theo đề ta có: nBa(OH) 2 = CM.V= 0,1.0,2= 0,02mol.về tài liệu cơ bảnnHCl = CM.V = 0,2. 0,3 = 0,06 molBước 2 : Viết PTHH PTHH: Ba(OH)2 + 2HClBaCl2+ 2H2O
Bước 3: Xác định
dung dịch thu đượcsau phản ứng.Thiết lập tỉ lệ số molcủa chất cần tìm với
chất đã biết.
nBa(OH) 2 ( theo đề)
nBa(OH) 2 (theoPTHH)
0,02 (1)
1
; nHCl (theo đề)
nHCl(theoPTHH)
0,06 (2)
2
Từ (1) và (2) suy ra HCl dư.Dung dịch thu được sau phản ứng là BaCl 2 và dung dịchHCl. Theo PTHH ta có ; nBaCl 2 = nBa(OH) 2 =0,02 mol.nHCl= 2 nBa(OH) 2 = 0,04 mol; nHCl(dư)=0,06- 0,04= 0,02 mol.Thể tích dung dịch thu được sau phản ứng là :Bước 4 : Tìm kết V = V1+ V2 = 200 + 300 = 500 ml =0,5ln 0,02n 0,02quả.
CM(BaCl 2 )= v = 0,5 = 0,04M ;
CM(HCl) = v = 0,5 = 0,04 M
16
Các ví dụ 1,2 này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “Phân bón hoá học”. Ví dụ 2 tôi chỉ hướng dẫn tại lớp cho học viên đến phầntìm ra HCl là chất dư, phần còn sót lại học viên về nhà tự làm.Bài tập về nhà : Cho 20ml dung dịch AgNO3 1M (D=1,1g/ml) vào 150ml dungdịch HCl 0,5M (D=1,05g/ml). Tính nồng độ mol của dung dịch thu được sauphản ứng. Cho rằng phản ứng không làm thay đổi thể tích dung dịch.Nếu như bài toán cho khối lượng riêng của dung dịch thu được thì thể tích
dung dịch thu được được xem như sau:
Vdd =
mdd,
D
mdd = mdd1 + mdd2.
Sau đấy là những ví dụ rõ ràng.Ví dụ 3: Trộn 200 ml dung dịch NaOH 1M ( D = 1,2 g/ml) với 400 ml dungdịch HCl 0,5M ( D = 1,12 g/ ml) thu được dung dịch A có khối lượng riêng là1,1g/mlHướng dẫn giải .Thực hiện giải.Bước 1: Đổi số liệu Theo đ ề : nNaOH =CM.V =1 .0,2=0,2mol.về tài liệu cơ bản.
nHCl = CM.V = 0,5. 0,4 = 0,2 mol
Bước 2 : Viết PTHHPTHH: NaOH + HClNaCl + H2OBước3:Xác định dd Theo tỉ lệ số mol của những chất tham gia phản ứng theo đềsau phản ứngvà theo PTHH thì những chất tham gia phản ứng là vừa đủThiết lập tỉ lệ số mol nên dung dịch thu được sau phản ứng là NaCl.của chất cần tìm với Theo PTHH ta có:nNaCl =nNaOH = 0,2 mol.chất đã biết.Khối lượng dung dịch NaOH là: mdd =V.D =200. 1,2 = 240(g).Bước 4 : Tìm kết Khối lượng dung dịch HCl là :mdd = V.D = 400 .1,12 = 448(g).quả.mddsaupư = mddNaOH + mddHCl = 240 + 448 = 688(g).Thể tích dd thu được sau phản ứng là:
V=
688=598ml
1,15
⇒ CM(NaCl) =
0,2n== 0,334 M
v 0,598
Dạng bài tập ở ví dụ 3 tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết 17“Mối quan hệ
giữa những loại hợp chất vô cơ ”.
Nhận xét 5: Các ví dụ 1,2,3 của trường hợp này là dạng bài trộn 2 dung dịchvào với nhau, nên phải xác lập đúng chất tan trong dung dịch thu được và biết
tính thể tích dung dịch thu được sau phản ứng.
17
Phần 3 : KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆMI- KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:Khi sử dụng phương pháp này, trong quy trình giảng dạy ở lớp 9C, 9D, saukhi học viên học xong chương I, tôi đã tiến hành kiểm tra chất lượng học sinhvào tiết rèn luyện trong thời hạn 15 phút với đề bài sau:Đề bài:Câu 1: Hoà tan 6,5 g Zn vào 100 g dung dịch HCl 14,6%. Thu được dung dịchA và khí B. Tính nồng độ Phần Trăm của những chất thu được sau phản ứng.Câu 2: Hoà tan 6,5 g Zn vào 200ml dung dịch HCl 1M. Thu được dung dịch Avà khí B. Tính nồng độ mol của dung dịch thu được sau phản ứng ( coi thể tíchdung dịch thay đổi không đáng kể).Sau khi chấm bài tôi thống kê những lỗi học viên còn phạm phải như sau:Tống sốHS được
khảo sát
Số HS chưa chứng minh và khẳng định vận Số HS xác lập saidụng công thức:chất tan thu đượcmtrong dung dịch sauC% = ct .100%
phản ứng.
mddSL%SL%0010
16,7
60
Số HS xác lập saikhối lượng dung dịchthu được sau phảnứng.SL%5
8,3
Tôi thấy số lượng học viên làm được bài tập tăng thêm số học viên mắc lỗi đã giảmđi nhiều, hầu hết những em đã biết xác lập đúng chất tan thu được trong dung dịchsau phản ứng, xác lập đúng khối lượng của dung dich thu được sau phản ứng vàcác em đã và đang biết xác lập đúng thể tích của dung dịch thu được sau phản ứngtrong những trường hợp rất khác nhau.Điểm bài kiểm tra của học viên được thống kê theo bảng sau:
Lớp
Tổng
số
Kết quảĐiểm kém
0 đến 3,4
9C,9D 60
SL
0
%
0
Điểm yếu
3,5 đến 4,9
Điểm TB
5 đến 6,4
Điểm Khá
6,5 đến 7,9
Điểm giỏi
8 đến 10
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
5
8,3
25
41,7
20
33,3
10
16,7
18
Xem thêm: Cách khóa ứng dụng trên điện thoại cảm ứng Samsung bằng vân tay
II – BÀI HỌC KINH NGHIỆM:Trong phạm vi đề tài này, tôi đã vận dụng quy trình giảng dạy như đã làm ởtrên thì học viên trường tôi đã làm tốt được dạng bài tập “ Tính nồng độ dungdịch thu được sau phản ứng” và khắc phục được những lỗi sai mà những em thườngmắc phải.Với phương pháp như đã nêu ở trên phù thích phù hợp với việc dạy học bám sát đốitượng và phát hiện đối tượng người tiêu dùng học viên khá giỏi, từ đó tôi phân loại học viên đểbồi dưỡng cho học viên khá giỏi và phụ đạo cho học viên yếu kém nhằm mục tiêu mụcđích nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng môn học nói riêngcho học viên.Tôi đã tiến hành quy trình giảng dạy như trên trong 3 năm học mới gần đây vàchất lượng môn Hoá học ở trường tôi trong trong năm mới tết đến gần đây có nhiều tiến bộ,học viên yếu kém giảm, học viên khá giỏi tăng, số học viên giành giải trong những kỳthi học viên giỏi những cấp tăng về số lượng và chất lượng.Trên đấy là một số trong những kinh nghiệm tay nghề mà tôi đã rút ra được trong quá trìnhgiảng dạy và vận dụng so với học viên của tôi, kết quả thu được rất là khả quan.Để nội dung và hình thức sáng tạo độc lạ thêm phong phú, rất mong được sự góp phần
ý kiến của những cấp lãnh đạo, quý thầy cô giáo, bạn đọc và đồng nghiệp.
Nhận xét của
Hội đồng khoa học Nhà trường
Vĩnh Hùng, ngày 10/12/2010.
Người viết
Nguyễn Thị Nga.
19
MỤC LỤC.NỘI DUNG
Phần I.
Trang.
ĐẶT VẤN ĐỀ.
I. Lời nói đầu
II. Thực trạng của yếu tố.1. Thực trạng.2. Kết quả khảo sát trước lúc tiến hành đề tài.Phần II .
CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN.
12-32
2-3
I.Các giải pháp tiến hành tăng cấp cải tiến.II. Các giải pháp tiến hành.1. Rèn kĩ năng giải những bài tập cơ bản.2. Rèn kĩ năng giải một bài toán tổng quát.3. Làm cho học viên hiểu được bản chát của việc giải một bài toán hoáhọc.4. Hướng dẫn học viên phương pháp giải bài tập về nồng độ dung dịch
của những chất sau phản ứng.
5. Các dạng rõ ràng.Phần III.
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
44-1744
5
I. Kết quả đạt được.
18
19.
II. Bài học kinh nghiệm tay nghề.
5-6
6-17
20
1, THỰC TRẠNG : Trong quy trình giảng dạy môn Hoá học nhiều năm tại trường THCS VĩnhHùng tôi nhận thấy học viên trường tôi đang gặp nhiều trở ngại vất vả trong quá trìnhlàm bài tập Hoá học, đặc biệt quan trọng quan trọng là bài tập phần nồng độ dung dịch. Phần bài tậpnày rất phong phú và phức tạp, học viên hay bị nhầm lẫn những trường thích phù hợp với nhau. Các dạng bài tập này thường Open trong đề thi của học viên lớp 9 cũng nhưhọc sinh cấp THPT. Trong khi đó trong phân phối chương trình môn Hoá học lớp9 chỉ có 6 tiết rèn luyện mà khối lượng kiến thức và kỹ năng và kỹ năng thì thật nhiều và phong phú cácloại bài tập. Đứng trước tình hình này tôi rất do dự trăn trở, muốn tìm ramột giải pháp tương thích để tăng cấp tăng cấp cải tiến tình hình trên. Bài tập về nồng độ rất phong phú, trong khu vực phạm vi đề tài này tôi chỉ nêu ra giải pháp hướng dẫn học viên dạngbài tập đó là : “ Bài tập tính nồng độ dung dịch thu được sau phản ứng ”. 2, KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI. : Trước khi thực thi đề tài tôi đã khảo sát chất lượng học viên lớp 9C, D vào tiếtôn tập thời gian đầu xuân mới lớp 9 trong thời hạn 15 phút với đề bài sau : Đề bài : Câu1 : Hoà tan 4 gam NaOH vào 96 gam nước. Tính nồng độ Phần Trăm củadung dịch thu được. Câu 2 : Hoà tan 6,2 gam Na2O vào cốc chứa 93,8 gam nước. Tính nồng độ phầmtrăm của dung dịch thu được. Câu 3 : Cho 2,3 g Na vào 362 g H2O. Tính nồng độ Xác Suất của dung dịch thuđược. Tôi đã thực thi kiểm tra đề bài tập trên với 60 học viên lớp 9C, 9D, saukhi chấm bài tôi đã thống kê những lỗi mà học viên phạm phải như sau : Tổng số Số HS chưa chứng minh và khẳng định vận Số HS xác lập saiHS được dụng công thức : chất tan thu đượckhảo sát. trong dung dịch sauC % = ct. 100 % phản ứng. mddSLSL608, 335083,3 Số HS xác lập saikhối lượng dung dịchthu được sau phảnứng. SL5896, 7 Điểm bài kiểm tra của học viên được thống kê theo bảng sau : LớpTổngsốKết quảĐiểm kém0 đến 3,49 C ; 9D 60 Điểm yếu3, 5 đến 4,9 Điểm TB5 đến 6,4 Điểm Khá6, 5 đến 7,9 Điểm giỏi8 đến 10SLSLSLSLSL1016, 72033,32033,313,33,4 Vậy qua quy trình giảng dạy cũng như qua khảo sát thì tôi nhận thấy khi làmbài tập “ Tính nồng độ của dung dịch thu được sau phản ứng ” thì hầu hết họcsinh mắc lỗi là xác lập sai chất tan trong dung dịch, sai khối lượng dung dịchsau phản ứng, sai thể tích của dung dịch thu được sau phản ứng. Phần 2 : CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN.I – CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CẢI TIẾNBài tập Hoá học giữ vai trò quan trọng trong chiêu thức dạy bộ mônHoá học. Giải được bài tập Hoá học có ý nghĩa rất rộng, nhưng trong quá trìnhgiải làm thế nào để chọn được cách làm hay nhất, ngắn gọn nhất để tinh giảm thờigian là yếu tố tôi luôn đưa ra cho học viên khi giải bài tập Hoá học. Sau khi đã khảo sát và mày mò nguyên do mà học viên thường mắc sailầm khi giải bài tập “ Tính nồng độ của dung dịch thu được sau phản ứng ” Tôi đãtiến hành tìm hướng xử lý để khắc phục tình hình trên bằng phương pháp là phânloại bài tập và thiết kế xây dựng đề bài tập theo phía tăng trưởng liên tục từ dễ đến khó, do số tiết rèn luyện rất ít nên tôi đã lồng ghép những bài tập đó vào những tiết học mộtcách tương thích, tìm và chỉ ra những lỗi mà học viên thường phạm phải tiếp sau đó ra cácdạng bài tập tương tự như cho học viên về nhà làm rồi chấm bài sữa sai cho học viên. Phương pháp này hình thành ở học viên kĩ năng giải thành thạo những trườnghợp xẩy ra của bài toán “ Tính nồng độ dung dịch thu được sau phản ứng ”, đồng thời còn tương hỗ tôi phân loại được đối tượng người tiêu dùng người tiêu dùng học viên từ đó để chọn và bồidưỡng học viên khá giỏi, phụ đạo học viên yếu kém. II – CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN : 1. Rèn luyện kỹ năng và kiến thức và kỹ năng giải những bài tập cơ bảna, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về CTHH.b, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về PTHH.c, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về mol, khối lượng mol, thể tích mol. d, Kỹ năng giải bài tập cơ bản về nồng độ dung dịch. 2. Rèn luyện kỹ năng và kiến thức và kỹ năng giải một bài toán tổng quát. Học sinh nắm được những bước làm bài toán tổng quát : Bước 1 : Viết tổng thể những PTHHBước 2 : Chuyển đổi khối lượng ( m ) hoặc thể tích ( V ) ra lượng chất ( n ). Bước 3 : Dựa vào PTHH để tìm ra lượng chất ( n ) cần tìm từ lượng chất ( n ) đã cho. Bước4 : Tính khối lượng ( m ), thể tích ( V ), nồngđộ mol ( CM ), nồng độ Tỷ Lệ ( C % ) Học sinh phải nhớ được những công thức quy đổi : Công thứcSố mol1, m = n. M2, V = 22,4. n3, C M = m. 100 m ct. 1004, C % = ctmddV. dm mdd. C % V. d. C % 100. M100. M2 = > n = 22,43 = > n = CM. V1, 4 = > n = 3, Làm cho học viên hiểu thực ra của việc giải một bài toán hoá học. Khi giải một bài toán hoá học ta nên phải vị trí địa thế căn cứ vào những dữ kiện đã cho đểviết toàn bộ những PTHH xẩy ra. Những chất viết trong những PTHH là nguyên chất. Hiệu suất phản ứng sẽ là 100 %. Thể tích của khí tham gia hay thu đượcđều quy về Đk kèm theo tiêu chuẩn ( 0 0 C và 1 at ) Các dữ kiện khởi đầu đề bài cho thường là những dữ kiện không cơbản ( chất không nguyên chất hoặc ở dạng dung dịch, hiệu suất phản ứng nhỏ hơn100 %, thể tích những khí cho ở Đk kèm theo thường v.v… ). Trước khi đo lường và thống kê và thống kê theocác phương trình phản ứng xẩy ra trong bài ta phải đưa những giả thiết không cơbản sang giả thiết cơ bản ( tính lượng nguyên chất nếu có tạp chất hoặc ở dạngdung dịch, thường đổi khối lượng những chất từ gam sang mol, đổi thể tích những khíở Đk kèm theo thường về đktc, tính lượng chất có trong dung dịch ra mol … ). Saukhi dùng những giả thiết cơ bản để đo lường và thống kê và thống kê theo PTHH, tác dụng thu được cần phảichuyển ngược lại từ dạng cơ bản sang dạng không cơ bản theo nhu yếu của đầubài. 4, Hướng dẫn học viên chiêu thức chung khi giải bài tập về nồng độdung dịch của những chất sau phản ứng là : * Thực hiện những bước giải bài toán tổng quát nêu ở phần 2. * Khi làm bài tập phần này cần quan tâm những điểm sau : 4.1, Khi hoà tan một chất vào nước hoặc trộn lẫn những dung dịch vào với nhau màcó phản ứng xẩy ra giữa chất tan và dung môi hoặc những chất tan khi trộn lẫn, cầnphải xác lập đúng thành phần dung dịch sau phản ứng trước lúc tính nồng độdung dịch. 4.2, Khối lượng dung dịch là khối lượng của tổng thể những chất trong dung dịch baogồm dung môi và những chất tan ( quan tâm phải trừ lượng khí thoát ra hay kết tủa xuấthiện trong phản ứng ). 4.3, Khi hoà tan chất rắn hay chất khí vào chất lỏng thì thể tích chất lỏng đượcxem là thể tích dung dịch ( nếu đề bài không cho thông tin về dung dịch mới nhưsự đổi khác thể tích, khối lượng riêng của dung dịch ). 4.4, Khi trộn hai dung dịch với nhau, nếu đề bài không cho khối lượng riêng củadung dịch mới thì thể tích dung dịch mới bằng thể tích những dung dịch trộn lẫn. VD : Trộn dung dịch A vào dung dịch B thu được dung dịch C.Khi đó : VddA + VddB = VddCNếu đề bài cho khối lượng riêng của dung dịch mới thì : Vdd = mdd5. Các dạng đơn cử : Dạng bài tập 1 : Tính nồng độ Phần Trăm của chất tan trong dung dịch thu được sau phản ứng. Phương pháp : – Sử dụng giải pháp chung của bài toán tính nồng độ của dung dịch sauphản ứng đã nêu ở trên. – Sử dụng những công thức : n = ; C % = ct. 100 % ; mdd = V.D ; mdd = mdm – m ctmdd – Sử dụng quan tâm 1 và 2 nêu trên. Ví dụ 1 : Hoà tan 25,3 g BaO vào 74,7 g nước thu được dung dịch A. Tínhnồng độ Tỷ Lệ của dung dịch A.Hướng dẫn giảiThực hiện giải15, 3B ước 1 : Đổi số liệu về giữ liệuTheo đề ta có : nBaO = = 0,1 ( mol ) 153 cơ bản. Bước 2 : Viết PTHH.BaO + H2OBa ( OH ) 2B ước 3 : Xác định đúng chất Dung dịch thu được là : Ba ( OH ) 2.tan trong dung dịch thu được. Theo PTHH ta có : nBa ( OH ) 2 = nBaO = 0,1 molLập tỉ lệ số mol của chất cầntìm và chất đã biết. Khối lượng dung dịch thu được là : mdd = 25,3 + 74,7 = 100 ( g ). Bước 4 : Tìm tác dụng. Khối lượng Ba ( OH ) 2 = 0,1. 171 = 17,1 ( g ). Nồng độ Tỷ Lệ của dung dịch thu được là : C % = 17,1. 100 % = 17,1 %. 100T rên đấy là bài tập cơ bản và đơn thuần nhất, mẫu thành phầm thu được sau phảnứng chỉ có một chất tan. Ở bài tập này học viên chỉ việc phải có kĩ năng giải bài tậptính theo PTHH, biết xác lập đúng chất tan thu được sau phản ứng, xác địnhđúng khối lượng dung dịch sau phản ứng, vận dụng công thức C % = mct. 100 % mddđể tính. Sau khi tham gia học viên làm được bài tập trên, tôi đã nâng mức độ khó của đề lênđó là dạng bài tập có nhiều chất tan trong dung dịch thu đươc sau phản ứng ( vídụ 2 ) Ví dụ 2 : Cho 1,6 g đồng ( II ) oxit hiệu suất cao với 100 g dung dịch axit sufuric cónồng độ 20 %. Tính nồng độ Xác Suất của những chất có trong dung dịch sau khiphản ứng kết thúc. Hướng dẫn giải. Bước 1 : Đổi số liệu. Bước2 : ViếtPTHHBước 3 : Xác địnhchất tan trong dungdịch sau phản ứng, lập tỉ lệ số mol củachất cần tìm vàchất đã biết. Thực hiện giải. nCuO = 1,6100. 2020 = 0,02 ( mol ) ; mH 2 SO 4 = = 20 ( g ) ⇒ nH 2 SO 4 = = 0,2 ( mol ) 8010098PTHH : CuO + H2SO4CuSO4 + H2OTa có : nCuO ( theo đề ) : nCuO ( theo PTHH ) = 0,02 : 1 = 0,02 nH 2 SO 4 ( theo đề ) : nH 2 SO 4 ( theo PTHH ) = 0,2 : 1 = 0,2 Vậy H2SO4 dư, dung dịch sau phản ứng có 2 chất tan đó là : CuSO4 và H2SO4. ( dư ) Theo PTHH ta có : nCuSO 4 = nH 2 SO 4 = nCuO = 0,02 ( mol ) mH 2 SO 4 ( fư ) = 98. 0,02 = 1,96 ( g ) ; mH 2 SO 4 ( dư ) = 20-1, 96 = 18,04 ( g ) Khối lượng dung dịch thu được : mdd = 100 + 1,6 = 101,6 ( g ) Bước 4 : Tìm kết3, 2.100 % NồngđộCuSOtrongdungdichlà : C % CuSOquả. 101,6 = 3,15 %. Nồng độ H2SO4 ( dư ) trong dung dich là : C % H 2 SO 4 = 18,04. 100 % = 17,76 % 101,6 Hai bài tập này tôi đã hướng dẫn học viên làm vào thời điểm cuối tiết học củabài “ Tính chất hoá học của oxit. Khái quát về yếu tố phân loại oxit ”. Ở ví dụ 2 tôi chỉ hướng dẫn học viên đến bước 3, còn bước 4 nhu yếu học viên về nhàlàm và ra thêm bài tập tương tự như về nhà cho học viên tự làm. Bài tập : Cho 1,6 g CuO tính năng với 100 g dung dịch HCl có nồng độ 10 %. Tínhnồng độ Tỷ Lệ của những chất có trong dung dịch sau khoản thời hạn phản ứng kết thúc. Sau khi tham gia học viên làm được ví dụ trên thì giáo viên nâng mức độ khó củađề lên bằng phương pháp biến hóa chất tham gia phản ứng, biến hóa giữ kiện để sảnphẩm thu được có nhiều chất ( có chất tan, có chất không tan ), trong số đó yêu cầuhọc sinh phải ghi nhận xác lập đúng chất tan có trong dung dịch. Ví dụ2 : Trộn 100 g dung dịch H2SO4 9,8 % với 400 g dung dịch BaCl 2 5,2 % thuđược kết tủa A và dung dịch B. Tính khối lượng kết tủa A và nồng độ phần trămcủa chất trong dung dịch B.Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. Theo đề ta có : 9,8. 1009,8 Bước 1 : Đổi số liệu về ⇒ nH 2 SO 4 = = 9,8 ( g ) H 2 SO 4 = 10098 = 0,1 moldữ liệu cơ bản : 5,2. 40020,8100 = 20,8 ( g ) nBaCl 2 = 208 = 0,1 molmBaCl 2 = Bước 2 : Viết PTHH.PTHH : H2SO4 + BaCl2BaSO4 + 2 HClBước 3 : Xác định kết Kết tủa A là : BaSO4 ; vì hai chất tham gia phản ứngtủa A và dung dịch B.vừa đủ nên dung dịch B là BaCl2. Lập tỉ lệ số mol của chất Theo PTHH : nBaSO 4 = nH 2 SO 4 = 0,1 mol. cần tìm và chất đã biết. nHCl = 2 nH 2 SO 4 = 0,2 mol. Bước 4 : Tìm hiệu suất cao. Vậy : mA = mBaSO 4 = 0,1. 23 = 23,3 ( g ) ; mHCl = 0,2. 36,5 = 7,3 ( g ). GV nhu yếu học viên sửmdd = ( mddH 2 SO 4 + mddBaCl 2 ) – mBaSO 4 = ( 100 + 400 ) – 23,3 = 476,7 ( g ). dụng để ý quan tâm 2 nêu trên. 7,3 ⇒ C % = 476,7. 100 % = 15,3 %. Để giải được ví dụ 2, học viên phải xác lập đúng chất tan có trong dungdịch sau phản ứng và biết xác lập khối lượng dung dịch sau phản ứng. Vìtrường hợp này mẫu thành phầm tạo thành có kết tủa nên : mdd = ∑ m ( những chất tham gia phản ứng ) – m ( kết tủa ) Trường hợp đưa ra ở ví dụ 2 là những chất tham gia phản ứng vừa đủ, dungdịch thu được chỉ có một chất tan nên việc thực thi giải bài tập cũng đơn giảnhơn. Sau đây giáo viên sẽ đưa ra bài tập ở tại mức độ khó hơn, đó là trường hợpdung dịch thu được sau phản ứng có nhiều chất tan. Ví dụ 3 : Trộn 100 ml dung dịch H2SO4 20 % ( d = 1,137 ml ) với 400 g dung dịchBaCl2 5,2 % thu được kết tủa B. Tính khối lượng kết tủa và nồng độ phần trămcủa những chất trong dung dịch B.Với đề bài này, học viên triển khai những bước giải như sau : Bước 1 : Đổi số liệu về tài liệu cơ bản : Theo đề : mdd = d. V = 1,137. 100 = 113,7 ( g ) ⇒ mH 2 SO 45,2. 40022,74 nH 2 SO 4 = 98 = 0,232 ( mol ) ; mBaCl 2 = 100 = 20,8 ( g ) Bước 2 : Ta có : PTHH : H2SO4 + BaCl2nH 2 SO 4 ( theo đề ) 20.113,7100 = 22,74 ( g ). nBaCl 2 = 20,8208 = 0,1 molBaSO4 + 2 HCl. 0,23 nBaCl 2 ( theo đề ) nH 2 SO 4 ( PTHH ) nBaCl 2 ( PTHH ) Từ 2 thương số trên học viên xác lập được chất dư là H2SO4. 0,1 Theo PTHH : nH 2 SO 4 = nBaCl 2 = 0,1 mol. ⇒ nH 2 SO 4 ( dư ) = 0,232 – 0,1 = 0,132 ( mol ). Đến đây học viên phải lập tỉ lệ số mol của những chất cần tìm với số mol của BaCl2và xác lập được chất rắn A là BaSO4, dung dịch B gồm HCl và H2SO4 ( dư ). Bây giờ việc giải bài toán cơ bản tựa như ví dụ 2, học viên chỉ việc thực hiệnthêm một phép tính đó là tính nồng độ Tỷ Lệ của dd H2SO4. Cụ thể : C % ( H 2 SO 4 ) = 0,132. 98476,7. 100 % = 2,7 % Nhận xét 1 : Các ví dụ 2,3 cùng một dạng đó là loại thành phầm tạo thành có chấtkhông tan, tiềm năng ở đấy là học viên phải xác lập đúng những chất tan trongdung dịch thu được và xác lập được khối lượng dung dịch thu được sau phảnứng. Các ví dụ 2,3 tôi hướng dẫn học viên làm vào thời điểm cuối tiết 2 của bài “ Mộtsố axit quan trọng ”. Ở ví dụ 2 tôi chỉ hướng dẫn cho học viên đến bước tìmđược H2SO4 dư, phần còn sót lại nhu yếu học viên về nhà làm. Sau đây sẽ là những ví dụ cho học viên làm quen với trường hợp có chất khítạo thành ở mẫu thành phầm. Ví dụ 5 : Hoà tan 28 g Fe vào 365 g dung dịch HCl 10 %. Tính nồng độphần trăm của dung dịch thu được sau phản ứng. Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. m Fe28Bước 1 : Đổi số liệu : Theo đề : nFe = M = = 0,5 mol. 56F eBước 2 : Viết PTHH.PTHH : Fe + 2 HClmct = 36,5 C %. mdd 10.365 = 36,5 ( g ) ⇒ n = = 0,1 mol. 36,5100100 % FeCl2 + H2Bước 3 : Xác định chất tan Hai chất tham gia phản ứng vừa đủ nên chất tantrong dung dịch. Lập tỉ lệ số trong dung dịch là : FeCl2. mol của chất cần tìm và chất Theo PTHH ta có : nFeCl 2 = nH 2 = nFe = 0,1 mol. đã biết. mFeCl 2 = 0,1. 127 = 12,7 ( g ) ; mH 2 = 0,1. 2 = 0,2 ( g ) Bước 4 : Tìm hiệu suất cao. mdd = ( mFe + mddHCl ) – mH 2 = ( 28 + 365 ) 0,2 = 392,8 ( g ) 12,7 Vậy C % ( FeCl2 ) = 392,8. 100 % = 3,2 %. Để làm được ví dụ 5 thì học viên cần xác lập đúng dung dịch thu đượcsau phản ứng là chất nào, và phải tìm kiếm được khối lượng của dung dịch mới thuđược. Ví dụ này trong dung dịch thu được sau phản ứng chỉ có một chất tan. Không chỉ dừng ở đây mà còn phải thiết kế xây dựng đề ở tại mức độ khó hơn, cầncho học viên xác lập những chất tan trong dung dịch ( tức là dung dịch sau phảnứng trọn vẹn trọn vẹn có thể có nhiều chất tan ). Ví dụ 6 : Hoà tan 28 g Fe vào 547,5 g dd HCl 10 %. Tính nồng độ Phần Trăm cácchất trong dung dịch thu được sau phản ứng. Hướng dẫn giải. Thực hiện giảim FeBước 1 : Đổi số liệu. 28T heo đề ta có : nFe = M = = 0,5 mol. 56F emctTừ công thức : C % = m. 100 % dd54, 75C %. mdd 10.547,5 ⇒ mct = = 54,75 ( g ) ⇒ nHCl = 36,5 = 1,5 ( mol. ) 100100 % Bước2 : ViếtPTHHPTHH : Fe + 2 HClFeCl2 + H210Bước3 : – Xác địnhTa có thương số : chất dư. nHCl ( theo đề ) 0,23 ( 1 ) ; nFe ( theo đề ) 0,1 ( 2 ) – Thiết lập tỉ lệ sốnHCl ( theoPTHH ) nFe ( theo PTHH ) 1 mol của chất cầnTừ ( 1 ) và ( 2 ) suy ra chất dư là HCl. tìm với chất đã Theo PTHH : nFeCl 2 = nH 2 = nFe = 0,1 mol. biết. nHCl ( phản ứng ) = 2 nFe = 1 mol ⇒ nHCl ( dư ) = 1,5 – 1 = 0,5 molDung dịch B gồm FeCl2 và HCl dư. Bước4 : mddB = ( mFe + mddHCl ) – mH 2 = ( 28 + 547,5 ) – 0,2 = 575,3 ( g ). Tìm hiệu suất cao. 0,5. 36,50,1. 127C % ( ddHCl ) = 575,3. 100 % = 3,2 % ; C % ( ddFeCl 2 ) = 575,3100 % = 2,2 % Nhận xét 2 : Các ví dụ 5,6 là dạng hoà tan chất rắn vào dung dịch có chất khíthoát ra. Tuy cùng một dạng nhưng mức độ đề được thiết kế xây dựng từ đơn thuần đếnphức tạp, từ dễ đến khó. Dạng bài này nhu yếu học viên phải ghi nhận xác lập dungdịch thu được sau phản ứng và khối lượng của nó. Vì những bài tập này thuộc trường hợp có chất khí ở mẫu thành phầm nên khối lượngdung dịch được xem như sau : mdd = ∑ m ( những chất tham gia phản ứng ) – m ( chất khí ) Ví dụ 5,6 tôi lồng ghép hướng dẫn học viên trong tiết rèn luyện : Tínhchất hoá học của oxit và axit. Bài tập về nhà : Hoà tan 6,5 g Zn vào 100 g dung dịch H2SO4 có nồng độ 10 %. Tính nồng độ Phần Trăm của dung dịch thu được sau phản ứng. Sau khi tham gia học viên đã làm thành thạo những dạng trên thì giáo viên đưa ra bàitập tổng hợp hơn đó là loại thành phầm tạo thành có cả chất không tan và chất khí. Khi đó khối lượng dung dịch thu được xem như sau : mdd = ∑ m ( những chất tham gia phản ứng ) – ( m ( chất khí ) + m ( chất không tan ) ) Sau đấy là ví dụ đơn cử : Ví dụ 7 : Cho 27,4 g Bari sắt kẽm sắt kẽm kim loại vào 400 g dung dịch CuSO 4 3,2 % thu đượckhí A, kết tủa B và dung dịch C.Tính nồng độ Xác Suất của dung dịch thu đượcsau phản ứng. Hướng dẫn giải. Bước 1 : Đổi số liệu về dữliệu cơ bản. Thực hiện giải. 27,4 Theo đề ta có : nBa = = 0,2 ( mol ). 137 c %. mdd 3,2. 40012,8 mCuSO 4 = 100 % = 100 = 12,8 ( g ) ⇒ n CuSO 4 = 160 = 0,08 ( mol ). 11B ước 2 : Viết PTHHcủa phản ứng. Bước 3 : – Lập tỉ lệ sốmol của chất cần tìmvà chất đã biết. – Xác định chất tantrong dung dịch C.Ba + 2 H2OBa ( OH ) 2 + H2. ( 1 ) Ba ( OH ) 2 + CuSO4BaSO4 + Cu ( OH ) 2 ( 2 ) Theo PTHH ( 1 ) : nBa ( OH ) 2 = nBa = 0,2 mol. Theo PTHH ( 2 ) : n Ba ( OH ) 2 = n CuSO 4 = 0,08 mol. nBaSO 4 = nCu ( OH ) 2 = n CuSO 4 = 0,08 mol. n Ba ( OH ) 2 ( dư ) = 0,2 – 0,08 = 0,12 ( mol ). Vậy chất tan trong dung dịch C là Ba ( OH ) 2. Bước 4 : Tìm khối Khối lượng dung dịch thu được sau phản ứng : lượng dung dịch thu mdd = ( mBa + mdd ) – ( mBaSO 4 + m Cu ( OH ) 2 + mH 2 ) được sau phản ứng. = ( 27,4 + 400 ) – ( 0,08. 233 + 0,08. 98 + 0,2. 2 ) Tìm C % củadd0, 12.171 = 400,52 ( g ). ⇒ C % Ba ( OH ) 2 = 400,52. 100 % = 5,12 % Ba ( OH ) 2. Ví dụ 7 là dạng bài tập khó và nhu yếu người học phải có kĩ năng suyluận tốt, có kĩ năng giải bài tập tổng hợp tốt, xác lập đúng thành phần chất tantrong dung dịch thu được ( chất tan trong dung dịch thu được ở bài này làBa ( OH ) 2 dư ), tính được khối lượng dung dịch thu được sau phản ứng. Vì vậy dạng bài tập này tôi ra cho đối tượng người tiêu dùng người tiêu dùng học viên khá giỏi vàhướng dẫn những em vào những buổi ôn luyện đội tuyển học viên giỏi. Dạng bài tập 2 : Tính nồng độ mol của những chất tan trong dung dịch thu được sau phản ứngPhương pháp : – Sử dụng những công thức : n = CM = ; mdd = V.D – Sử dụng chiêu thức làm bài tập tính nồng độ dung dịch của những chất trongdung dịch sau phản ứng. – Sử dụng để ý quan tâm 3 và 4 đã nêu trên. Sau đấy là những ví dụ vận dụng : Ví dụ 1 : Hoà tan 2,8 g Fe vào 100 ml dd HCl 1M, thu được dung dịch A và khíB. Tính nồng độ mol của dung dịch A.Hướng dẫn giải. Bước 1 : Đổi số liệu về tài liệu cơ bản. Thực hiện giải. 2,8 = 0,05 ( mol ). 56 nHCl = V.CM = 0,1. 1 = 0,1 ( mol ). Theo đề : nFe = 12B ước2 : Viết PTHH của phản ứng. Bước3 : Xác định chất tan có trongdung dịch thu được. Thiết lập tỉ lệ sốmol của chất cần tìm với chất đã biết. Bước 4 : Tìm hiệu suất cao. PTHH : Fe + 2 HClFeCl2 + H2Hai chất tham gia phản ứng là vừa đủ nêndung dịch A là FeCl2 và khí B là H2. Theo PTHH ta có : nFeCl 2 = nFe = 0,05 ( mol ). Nồng độ mol của dung dịch A là : CM = n 0,05 = 0,5 ( M ). v 0,1 Ví dụ một là trường hợp những chất tham gia phản ứng vừa đủ, dung dịch sauphản ứng chỉ có một chất tan. Khi học viên làm tốt trường hợp trên thì giáo viêncần đưa ra bài tập khác với nhu yếu cao hơn nữa đó là trường hợp dung dịch thu đượccó 2 chất tan ( Ví dụ 2 ). Ví dụ 2 : Hoà tan 2,8 g Fe vào 200 ml ddHCl 1M, thu được dung dịch A và khí B.Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch B.Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. 2,8 Bước 1 : Đổi số liệu về dữTheo đề : nFe = = 0,05 ( mol ). 56 liệu cơ bản. nHCl = V.CM = 0,2. 1 = 0,2 ( mol ). Bước 2 : Viết PTHH. PTHH : Fe + 2 HClFeCl2 + H2Bước3 : Xác định chất dư. Dung dịch A là FeCl2, HCl ( dư ) và khí B là H2. Thiết lập tỉ lệ số mol của TheoPTHH ta có : nFeCl 2 = nFe = 0,05 ( mol ). chất cần tìmvới chất đã biết. nHCl = 2 nFe = 2.0,05 = 0,1 ( mol ). Nồng độ mol của những chất trong dd A là : n 0,05 Bước 4 : Tìm tác dụng. CM ( FeCl 2 ) = v = 0,2 = 0,25 ( M ). 0,1 nHCl ( dư ) = 0,2 – 0,1 = 0,1 ( mol ) -> CM ( HCl ) = 0,2 = 0,5 MNhận xét 3 : Các trường hợp đưa ra ở ví dụ 1,2 là trường hợp hoà tan chất rắnvào chất lỏng thì thể tích dung dịch sau phản ứng chính bằng thể tích của chấtlỏng ( hay coi thể tích dung dịch sau phản ứng đổi khác không đáng kể ). Dạng bài tập này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học củabài “ Một số axit quan trọng ” Bài tập về nhà : Hoà tan 2,8 g CaO vào 100 ml dd HCl 1M, thu được dung dịchA và khí B. Tính nồng độ mol của dung dịch A.Sau đấy là những ví dụ về trường hợp hoà tan chất khí vào chất lỏng. 13V í dụ 3 : Hấp thụ trọn vẹn 2,24 lít CO2 ( đkc ) cần 200 ml ddNaOH 1M thu đượcdung dịch A. Tính nồng độ mol của dd A.Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. Bước 1 : Đổi số liệu về tài liệu cơTheo đề ta có : nCO 2 = 0,1 ( mol ). bản. nNaOH = CM. V = 1. 0,2 = 0,2 ( mol ). Bước 2 : Viết PTHH của phản ứng. PTHH : CO2 + 2 NaOHNa2CO3 + H2OBước3 : Xác định dd sau phản ứng. Theo đề ta có : nNaOH : nCO 2 = 2 : 1 nên dungThiết lập tỉ lệ số mol của chất cần dịch A là : Na2CO3. tìm với chất đã biết. Theo PTHH : nNa 2 CO 3 = nCO 2 = 0,1 mol .. Nồng độ mol của dung dịch thu được là : 0,1 Bước 4 : Tìm hiệu suất cao. CM = = 0,2 = 0,5 MVí dụ 3 là trường hợp dung dịch thu được sau phản ứng chỉ có một chất tan, ở ví dụnày những em hay nhầm lẫn phần xác lập dung dịch thu được sau phản ứng, do đógiáo viên cần để ý quan tâm học viên sử dụng để ý quan tâm 3 nêu trên. Ví dụ 3 này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “ Tínhchất hoá học của bazơ ” Sau khi tham gia học viên làm được ví dụ 3 thì giáo viên thiết kế xây dựng đề bài vớitrường hợp dung dịch thu được có nhiều chất tan. Ví dụ 4 : Hấp thụ trọn vẹn 2,24 l khí CO2 ( đkc ) cần 200 mldd NaOH 2M thuđược dung dịch A. Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch A.Với đề bài này học viên thực thi bước đổi số liệu về tài liệu cơ bản : 2,24 Theo đề ta có : nCO 2 = 22,4 = 0,1 ( mol ) ; nNaOH = CM. V = 2. 0,2 = 0,4 ( mol ). Vì : nNaOH : nCO 2 = 0,4 : 0,1 = 4 > 2. Nên loại thành phầm thu được là : Na2CO3vàNaOH ( dư ). PTHH : CO2 + 2 NaOHNa2CO3 + H2O. Các bước tiếp theo học viên làm như ví dụ 3, chỉ việc thêm phép tính nồng độmol NaOH ( dư ) trong dung dịch sau phản ứng. Ta có : nNaOH ( dư ) = 0,4 – 0,2 = 0,2 mol. CM ( NaOH ) = n 0,2 = 1M. v 0,2 Thay đổi tài liệu của đề bài trên bằng 1 tài liệu khác, khi đó ta có ví dụ 5.14 Ví dụ 5 : Hấp thụ trọn vẹn 2,24 l khí CO2 ( đkc ) bằng 150 ml dd NaOH 1M, thuđược hỗn hợp 2 muối axit và muối trung hoà. Tính nồng độ mol của những chấttrong dung dịch thu được. Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. 2,24 Bước 1 : Đổi số liệu vềTheođềtacóCO 2 = 22,4 = 0,1 ( mol ). tài liệu cơ bản. nNaOH = CM. V = 1. 0,15 = 0,15 ( mol ). Bước 2 : Viết PTHH của PTHH : CO2 + NaOHNaHCO3 ( 1 ) phản ứng. CO2 + 2 NaOHNa2CO3 + H2O ( 2 ) Vì : 1 < nNaOH : nCO 2 = 0,15 : 0,1 0 ) ; nNa 2 CO 3 = y ( y > 0 ). thu được. Thiết lập tỉ lệ số mol của Theo PTHH ( 1 ) ta có : n NaHCO 3 = nNaOH = nCO 2 = x. chất cần tìm với chất đã Theo PTHH ( 2 ) ta có : nCO 2 = nNa 2 CO 3 = y. biết chấtnNaOH = 2 nNa 2 CO 3 = 2 y. Theo đề ta có : x + y = 0,1. x + 2 y = 0,15. Bước 4 : Tìm hiệu suất cao. Giải hệ ta có : x = 0,05 ; y = 0,05 CM ( NaHCO 3 ) = CM ( Na 2 CO 3 ) = 0,33 ( M ) Các ví dụ 4, 5 tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “ Mộtsố bazơ quan trọng ” tiết 1, tức là sau khoản thời hạn học viên học tuy nhiên phầnNatrihiđroxit. Nhận xét 4 : Vậy là những ví dụ trên đã được thiết kế xây dựng trên cơ sở tăng trưởng dần từdễ đến khó, từ trường hợp có một chất tan trong dung dịch thu được sau phảnứng đến trường hợp có nhiều chất tan thu được trong dung dịch sau phản ứng, từ trường hợp chỉ việc lập mối đối sánh tương quan tương quan Một trong những chất cần tìm với chất đã biếtđến trường hợp ta phải lập hệ phương trình để tìm tác dụng. Nhưng những ví dụ trênđều phải tìm thể tích của dung dịch thu được sau phản ứng bằng thể tích củadung dịch trước phản ứng ( bỏ qua thể tích của chất khí ). Bài tập về nhà : Dẫn từ từ là một trong những,568 lít khí CO2 ( đktc ) vào 100 ml dung dich NaOH1, 5M. Tính nồng độ mol của những chất thu được sau phản ứng. ( Coi thể tích dungdịch biến hóa không đáng kể ) 15S au đấy là những ví dụ về trường hợp trộn dung dịch A ( thể tích V 1 ) với dung dịchB ( thể tích V2 ) được dung dịch C ( thể tích V = V1 + V2 ) Ví dụ 1 : Trộn 200 ml dung dịch Ba ( OH ) 2 0,1 M với 200 ml dung dịch HCl 0,2 Mthu được V lit dung dịch A. Tính nồng độ mol của chất trong dung dịch A.Hướng dẫn giải. Bước 1 : Đổi số liệu về dữliệu cơ bản. Thực hiện giải. Theo đề : nBa ( OH ) 2 = CM.V = 0,1. 0,2 = 0,02 mol. nHCl = CM.V = 0,2. 0,2 = 0,04 molBước2 : Viết PTHH.Bước 3 : Xác định dungdịch sau phản ứng. Thiếtlập tỉ lệ số mol của chấtcần tìm với chất đã biết. Bước 4 : Tìm tác dụng. PTHH : Ba ( OH ) 2 + 2HC lBaCl2 + 2H2 OTừ tỉ lệ số mol của những chất tham gia phản ứng theođề và theo PTHH ⇒ Ba ( OH ) 2 và HCl phản ứng vừađủ nên : dung dịch thu được sau phản ứng là BaCl2. Theo PTHH : nBaCl 2 = nBa ( OH ) 2 = 0,02 mol. Thể tích dung dịch thu được sau phản ứng là : V = V1 + V2 = 200 + 200 = 400 ml = 0,4 l ⇒ CM = 0,05 MVí dụ này dung dịch thu được chỉ có một chất tan, những chất tham gia phảnứng vừa đủ nên việc thực thi bài giải là đơn thuần. Sau khi cho học viên đã làmtốt bài tập này thì giáo viên thiết kế xây dựng đề bài với mức độ khó hơn đó là cho dữkiện bài toán để dung dịch thu được có nhiều chất tan. ( Ví dụ 2 ). Ví dụ 2 : Trộn 200 ml dung dịch Ba ( OH ) 2 0,1 M với 300 ml dung dịch HCl 0,2 Mthu được V lit dung dịch A. Tính nồng độ mol của những chất trong dung dịch A.Hướng dẫn giải. Thực hiện giải. Bước 1 : Đổi số liệu Theo đề ta có : nBa ( OH ) 2 = CM.V = 0,1. 0,2 = 0,02 mol. về tài liệu cơ bảnnHCl = CM.V = 0,2. 0,3 = 0,06 molBước 2 : Viết PTHH PTHH : Ba ( OH ) 2 + 2HC lBaCl2 + 2H2 OBước 3 : Xác địnhdung dịch thu đượcsau phản ứng. Thiết lập tỉ lệ số molcủa chất cần tìm vớichất đã biết. nBa ( OH ) 2 ( theo đề ) nBa ( OH ) 2 ( theoPTHH ) 0,02 ( 1 ) ; nHCl ( theo đề ) nHCl ( theoPTHH ) 0,06 ( 2 ) Từ ( 1 ) và ( 2 ) suy ra HCl dư. Dung dịch thu được sau phản ứng là BaCl 2 và dung dịchHCl. Theo PTHH ta có ; nBaCl 2 = nBa ( OH ) 2 = 0,02 mol. nHCl = 2 nBa ( OH ) 2 = 0,04 mol ; nHCl ( dư ) = 0,06 – 0,04 = 0,02 mol. Thể tích dung dịch thu được sau phản ứng là : Bước 4 : Tìm kết V = V1 + V2 = 200 + 300 = 500 ml = 0,5 ln 0,02 n 0,02 quả. CM ( BaCl 2 ) = v = 0,5 = 0,04 M ; CM ( HCl ) = v = 0,5 = 0,04 M16Các ví dụ 1,2 này tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết học của bài “ Phân bón hoá học ”. Ví dụ 2 tôi chỉ hướng dẫn tại lớp cho học viên đến phầntìm ra HCl là chất dư, phần còn sót lại học viên về nhà tự làm. Bài tập về nhà : Cho 20 ml dung dịch AgNO3 1M ( D = 1,1 g / ml ) vào 150 ml dungdịch HCl 0,5 M ( D = 1,05 g / ml ). Tính nồng độ mol của dung dịch thu được sauphản ứng. Cho rằng phản ứng không làm đổi khác thể tích dung dịch. Nếu như bài toán cho khối lượng riêng của dung dịch thu được thì thể tíchdung dịch thu được được xem như sau : Vdd = mddmdd = mdd1 + mdd2. Sau đấy là những ví dụ đơn cử. Ví dụ 3 : Trộn 200 ml dung dịch NaOH 1M ( D = 1,2 g / ml ) với 400 ml dungdịch HCl 0,5 M ( D = 1,12 g / ml ) thu được dung dịch A có khối lượng riêng là1, 1 g / mlHướng dẫn giải. Thực hiện giải. Bước 1 : Đổi số liệu Theo đ ề : nNaOH = CM.V = 1. 0,2 = 0,2 mol. về tài liệu cơ bản. nHCl = CM.V = 0,5. 0,4 = 0,2 molBước 2 : Viết PTHHPTHH : NaOH + HClNaCl + H2OBước3 : Xác định dd Theo tỉ lệ số mol của những chất tham gia phản ứng theo đềsau phản ứngvà theo PTHH thì những chất tham gia phản ứng là vừa đủThiết lập tỉ lệ số mol nên dung dịch thu được sau phản ứng là NaCl. của chất cần tìm với Theo PTHH ta có : nNaCl = nNaOH = 0,2 mol. chất đã biết. Khối lượng dung dịch NaOH là : mdd = V.D = 200. 1,2 = 240 ( g ). Bước 4 : Tìm kết Khối lượng dung dịch HCl là : mdd = V.D = 400. 1,12 = 448 ( g ). quả. mddsaupư = mddNaOH + mddHCl = 240 + 448 = 688 ( g ). Thể tích dd thu được sau phản ứng là : V = 688 = 598 ml1, 15 ⇒ CM ( NaCl ) = 0,2 = 0,334 Mv 0,598 Dạng bài tập ở ví dụ 3 tôi hướng dẫn học viên vào thời điểm cuối tiết 17 “ Mối quan hệgiữa những loại hợp chất vô cơ ”. Nhận xét 5 : Các ví dụ 1,2,3 của trường hợp này là dạng bài trộn 2 dung dịchvào với nhau, nên phải xác lập đúng chất tan trong dung dịch thu được và biếttính thể tích dung dịch thu được sau phản ứng. 17P hần 3 : KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆMI – KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC : Khi sử dụng chiêu thức này, trong quy trình giảng dạy ở lớp 9C, 9D, saukhi học viên học xong chương I, tôi đã triển khai kiểm tra chất lượng học sinhvào tiết rèn luyện trong thời hạn 15 phút với đề bài sau : Đề bài : Câu 1 : Hoà tan 6,5 g Zn vào 100 g dung dịch HCl 14,6 %. Thu được dung dịchA và khí B. Tính nồng độ Xác Suất của những chất thu được sau phản ứng. Câu 2 : Hoà tan 6,5 g Zn vào 200 ml dung dịch HCl 1M. Thu được dung dịch Avà khí B. Tính nồng độ mol của dung dịch thu được sau phản ứng ( coi thể tíchdung dịch biến hóa không đáng kể ). Sau khi chấm bài tôi thống kê những lỗi học viên còn phạm phải như sau : Tống sốHS đượckhảo sátSố HS chưa chứng minh và khẳng định vận Số HS xác lập saidụng công thức : chất tan thu đượctrong dung dịch sauC % = ct. 100 % phản ứng. mddSLSL1016, 760S ố HS xác lập saikhối lượng dung dịchthu được sau phảnứng. SL8, 3T ôi thấy số lượng học viên làm được bài tập tăng thêm số học viên mắc lỗi đã giảmđi nhiều, hầu hết những em đã biết xác lập đúng chất tan thu được trong dung dịchsau phản ứng, xác lập đúng khối lượng của dung dich thu được sau phản ứng vàcác em đã và đang biết xác lập đúng thể tích của dung dịch thu được sau phản ứngtrong những trường hợp rất khác nhau. Điểm bài kiểm tra của học viên được thống kê theo bảng sau : LớpTổngsốKết quảĐiểm kém0 đến 3,49 C, 9D 60SL Điểm yếu3, 5 đến 4,9 Điểm TB5 đến 6,4 Điểm Khá6, 5 đến 7,9 Điểm giỏi8 đến 10SLSLSLSL8, 32541,72033,31016,718 II – BÀI HỌC KINH NGHIỆM : Trong khu vực phạm vi đề tài này, tôi đã vận dụng quy trình giảng dạy như đã làm ởtrên thì học viên trường tôi đã làm tốt được dạng bài tập “ Tính nồng độ dungdịch thu được sau phản ứng ” và khắc phục được những lỗi sai mà những em thườngmắc phải. Với chiêu thức như đã nêu ở trên tương thích với việc dạy học bám sát đốitượng và phát hiện đối tượng người tiêu dùng người tiêu dùng học viên khá giỏi, từ đó tôi phân loại học viên đểbồi dưỡng cho học viên khá giỏi và phụ đạo cho học viên yếu kém nhằm mục tiêu mục tiêu mụcđích nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng môn học nói riêngcho học viên. Tôi đã triển khai quy trình giảng dạy như trên trong 3 năm học mới gần đây vàchất lượng môn Hoá học ở trường tôi trong trong năm mới tết đến gần đây có nhiều văn minh, học viên yếu kém giảm, học viên khá giỏi tăng, số học viên giành giải trong những kỳthi học viên giỏi những cấp tăng về số lượng và chất lượng. Trên đấy là một số trong những ít kinh nghiệm tay nghề tay nghề mà tôi đã rút ra được trong quá trìnhgiảng dạy và vận dụng so với học viên của tôi, tác dụng thu được rất là khả quan. Để nội dung và hình thức sáng tạo độc lạ và rất khác nhau thêm phong phú chủng loại và phong phú, rất mong được sự đóng gópý kiến của những cấp chỉ huy, quý thầy cô giáo, bạn đọc và đồng nghiệp. Nhận xét củaHội đồng khoa học Nhà trườngVĩnh Hùng, ngày 10/12/2010. Người viếtNguyễn Thị Nga. 19M ỤC LỤC.NỘI DUNGPhần I.Trang.ĐẶT VẤN ĐỀ.I. Lời nói đầuII. Thực trạng của yếu tố. 1. Thực trạng. 2. Kết quả khảo sát trước lúc thực thi đề tài. Phần II. CÁC GIẢI PHÁP CẢI TIẾN. 2-32-3 I.Các giải pháp triển khai tăng cấp tăng cấp cải tiến. II. Các giải pháp triển khai. 1. Rèn kĩ năng giải những bài tập cơ bản. 2. Rèn kĩ năng giải một bài toán tổng quát. 3. Làm cho học viên hiểu được bản chát của việc giải một bài toán hoáhọc. 4. Hướng dẫn học viên chiêu thức giải bài tập về nồng độ dung dịchcủa những chất sau phản ứng. 5. Các dạng đơn cử. Phần III.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM. 4-17 I. Kết quả đạt được. 1819. II. Bài học kinh nghiệm tay nghề tay nghề. 5-66-1720
Source: mindovermetal
Category: Ứng dụng hay
Reply
4
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Tính C những chất trong dung dịch sau phản ứng tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Down Tính C những chất trong dung dịch sau phản ứng “.
You trọn vẹn có thể để lại Comment nếu gặp yếu tố chưa hiểu nghen.
#Tính #những #chất #trong #dung #dịch #sau #phản #ứng Tính C những chất trong dung dịch sau phản ứng