Mục lục bài viết
Cập Nhật: 2022-03-26 11:44:11,You Cần tương hỗ về Tính dị bản là gì ví dụ. Bạn trọn vẹn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin đc lý giải rõ ràng hơn.
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (63.37 KB, 9 trang )
Đang xem: Tính dị bản của văn học dân gian
Đặc tính mở của văn bản tác phẩm văn học Dân gianVăn học dân gian trong quy trình lưu hành, không tồn tạidưới hình thức văn bản. Tuy nhiên, những nhà sưu tầm đã làmcho văn học dân gian tồn tại từ trạng thái động sang trạngthái tĩnh. Dưới hình thức văn bản sưu tầm, văn học dângian được cố định và thắt chặt bởi chữ viết (trọn vẹn có thể là chữ Hán, chữNôm hoặc chữ Quốc ngữ). Mặc dù được cố định và thắt chặt hóa, vănhọc dân gian vẫn còn đấy mang đặc tính riêng khác hoàn toàn với cácsáng tác văn học viết. Đó là tính mở của tác phẩm khi tồntại dưới hình thức văn bản.Điều mà những nhà nghiên cứu và phân tích, sưu tầm đã thấy được từ lâu,nhưng chưa xác lập đặc tính mở của tác phẩm văn họcdân gian khi tồn tại dưới hình thức văn bản, đó là việc tìmra những dị bản của cùng một tác phẩm. Mỗi tác phẩm vănhọc dân gian tồn tại trải qua những dị bản. Có thể nêu ramột định nghĩa về dị bản như sau: Các dị bản của cùng mộttác phẩm văn học dân gian là những văn bản sưu tầm đượctừ trong đời sống, giống nhau về chủ đề và những nội dungchính. Như vậy những văn bản sưu tầm không tồn tại những nội dungchính và không tồn tại cùng chủ đề với nhóm văn bản trên, sẽthuộc về một tác phẩm khác, tuy nhiên nó vẫn còn đấy nhiều chỗgiống với nhóm văn bản trên. Ví dụ, ca dao người Việt cócác bài giống nhau:1- Cô kia cắt cỏ bên sôngCó muốn ăn nhãn thì lồng sang đâySang đây anh nắm cổ tayAnh hỏi câu này: cô lấy anh chăng ?2- Cô kia cắt cỏ bên sôngMuốn ăn sung chín thì lồng sang đâySang đây anh bấm cổ tayAnh hỏi câu này: có lấy anh chăng ?3- Cô kia cắt cỏ một mìnhCho anh cắt với chung tình làm đôiCô còn cắt nữa hay thôi ?Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng.Trong ba bài ca dao trên, toàn bộ chúng ta thấy ngay bài thứ nhất vàthứ hai có cùng chủ đề (chàng trai tỏ tình một cách vuinhộn) và những nội dung chính (mời gọi cô nàng sang, hỏi mộtcách sấn sổ). Hai bài này chỉ rất khác nhau một vài từ (nhãnsung chín, nắm- bấm, cô- có). Chắc chắn đấy là những dị bảncủa cùng một bài ca dao, trọn vẹn có thể lấy tiêu đề là bài “Cô kiacắt cỏ bên sông”.Bài ca dao thứ ba giống hai bài trên ở hình ảnh cô nàng cắtcỏ, chàng trai dữ thế chủ động tỏ tình nhưng chủ đề đã khác,không hề là yếu tố tỏ tình vui nhộn nữa mà là tỏ tình một cáchnghiêm trang. Tóm lược đại ý quan trọng trong bài của bài thứ ba cũng khác vớihai bài trên, không tồn tại sự mời gọi, không tồn tại hành vi sấn sổ.Bài ca này là một tác phẩm khác, không phải là dị bản củabài “Cô kia cắt cỏ bên sông”. Nó trọn vẹn có thể được đặt tên là bài“Cô kia cắt cỏ một mình”.Hiện tượng dị bản khá phổ cập trong văn học dân gian vàhiển nhiên nó là biểu lộ của tính mở. Tuy vậy, dị bảnkhông phải là yếu tố biểu lộ khá đầy đủ tính mở của tác phẩmvăn học dân gian sau khoản thời hạn được ghi lại dưới hình thức vănbản. Về phương diện lý luận, trọn vẹn có thể khái quát những hình thứcbiểu hiện của tính mở như sau:1. Thay đổi từ hoặc cụm từ nửa những dị bảnTrường hợp những bài ca dao thứ nhất và thứ hai là yếu tố thayđổi từ hoặc cụm từ. Sựthay đổi này sẽ không đóng vai trò quan trọng trong việc hìnhthành chủ đề tác phẩm. Nó không mang tính chất chất quy luật màchỉ là yếu tố ngẫu hứng. Tuy nhiên, sự thay đổi này cũng tạo nênnhững giá trị thẩm mỹ và làm đẹp tuyệt vời nhất định. Đọc bài ca số 1 trong những vídụ nêu trên, toàn bộ chúng ta thấy câu “Có muốn ăn nhãn thì lồngsang đây” rõ ràng có hiện tượng kỳ lạ chơi chữ. Từ “nhãn lồng”(một loại nhãn ngon nổi tiếng ở Hưng Yên) được tách làmhai bởi chữ “thì”. Còn ở bài ca dao số 2, “sung chín” đãthay thế “nhãn lồng”. Tín hiệu thẩm mỹ và làm đẹp nó lại tạo ra một ýnghĩa khác: “sung” là trái sung nhưng cũng tượng trưngcho sự sung túc, sung sướng về vật chất. Cả hai trường hợpđều mang ý nghĩa mời gọi nhưng lại rất khác nhau về nội dungcụ thể.Sự ngẫu hứng này đã được những nhà sưu tầm rất là trântrọng bới vì những tín hiệu thẩm mỹ và làm đẹp, sau khoản thời hạn được tập hợplại, sẽ cho những kết luận khoa học có mức giá trị về yếu tố biến đổicủa một tác phẩm văn học dân gian trong quy trình lưutruyền.2. Thêm từ hoặc cụm từ vào những dị bảnHình thức này mang tính chất chất lôgic nội tại nhiều hơn thế nữa là yếu tố ngẫuhứng ở trên. Nó làkết quả của yêu cầu từ phía nội dung thể hiện. Ở đây, chúngtôi để ý đến hiện tượng kỳ lạ lục bát biến thể trong ca dao:1. Yêu nhau tam tứ núi cũng trèoNgũ lục sông cũng lội, thập cửu đèo cũng qua.2. Yêu nhau tam tứ núi cũng trèoNgũ lục sông cũng lội, thất bát thập cửu đèocũng qua.3. Đèo nào cao cho bằng đèo Cây CốcDốc nào cao cho bằng dốc Xuân ĐàiAnh thương em thương huỷ thương hoàiDù em có chốc, có sài, anh vẫn thương4. Đèo nào cao……Thương huỷ thươnghoàiDù em có ghẻ, có lở, có chốc, có sài, anh vẫnthương.Qua bốn ví dụ nêu trên, toàn bộ chúng ta thấy dường như hình thứccủa bài ca dao 1 và 3 không chứa được hết nội dung cầnchuyển tải. Tình cảm trong tâm chàng trai, cô nàng dâng tràođến mức không thể chịu nổi cái khung thường thì củamột dòng thơ lục bát hay tuy nhiên thất lục bát. Nó cần phảiđược nhấn mạnh vấn đề hơn thế nữa, và việc bổ trợ update từ hoặc cụm từvào văn bản đã trình làng như thể một sự tất yếu. Đó chính làquy luật tương tác giữa nội dung và hình thức thể hiệntrong tác phảm nghệ thuật và thẩm mỹ ngôn từ.Trong thơ ca dân gian, tuy nhiên tính cố định và thắt chặt của ngôn ngữtương đối rõ tuy nhiên hình thức biểu lộ 1 và 2 của tính mở đãxuất hiện quá nhiều. Trên đây chỉ là một vài ví dụ. Còn trongcác thể loại truyện kể dân gian, sự thay đổi từ ngữ, thêmbớt từ ngữ ở những dị bản của cùng một tác phẩm là hết sứcphổ biến. Tuy vậy, so với những dị bản của truyện kể dângian, không phải bất kể sự thay đổi hoặc bổ trợ update từ ngữnào cũng trở thành những tín hiệu thẩm mỹ và làm đẹp có mức giá trị. Chỉcó sự thay đổi, bổ trợ update từ ngữ tương quan đến hành vi củanhân vật mới đáng được để ý vì trong truyện kể dân gian,khối mạng lưới hệ thống hành vi của nhân vật tương quan trực tiếp tớiviệc thể hiện chủ đề tác phẩm.3. Mở rộng nội dung và hình thức tác phẩmKết quả sưu tầm, ghi chép những dị bản cho toàn bộ chúng ta thấy mộthình thức tồn tại tự do hơn của tác phẩm văn học dân gian:nó được mở rộng về nội dung và hình thức.Chúng ta hãy khảo sát bài ca dao sau:Đồng Đăng có phố Kỳ LừaCó nàng Tô Thị, có chùa Tam ThanhAi lên xứ Lạng cùng anhBõ công (tiếc công?) bác mẹ sinh thành ra emTay cầm bầu rượu, nắm nemMảng vui quên hết lời em dặn dòBài ca dao này đã trọn vẹn về ý nghĩa, tuy nhiên vẫn đang còn dị bảnđược ghi tiếp:Gánh vàng đi đổ sông NgôĐêm nằm tơ tưởng đi mò sông Thương.Một dị bản khác lại tiếp:Vào chùa thắp một tuần hươngMiệng khấn tay vái bốn phương chùa này.Và lại tiếp nữa:Chùa này còn có một ông thầyCó hòn đá tảng có cây ngô đồngCây ngô đồng không trồng mà mọcRễ ngô đồng rễ dọc rễ ngang.Tiếp nữa:Quả dưa gang trong vàng ngoài trắngQuả mướp đắng trong trắng ngoài xanh.Hình như bài ca dao “Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa” vẫncòn bỏ lửng, không tồn tại điểm dừng, không tồn tại câu kết.Hình như nhân vật trữ tình đi thong thả trong một tâmtrạng bất định. Một vài nhà nghiên cứu và phân tích đã đi tìm tính thốngnhất trong chủ đề của bài ca dao này nhưng không thànhcông. Chúng tôi nhận định rằng, đấy là một bài hát ru. Mục đíchcủa hát ru là làm cho trẻ nhỏ ngủ, vì vậy, nó nên phải kéo dàiđể tiến hành hiệu suất cao này khi đứa trẻ chưa ngủ yên. Bàica dao đã được mở rộng không phải tại thuở nào gian màtrong những thời gian rất khác nhau, thậm chí còn trọn vẹn có thể ở những địaphương rất khác nhau.Trường hợp thứ hai là một truyền thuyết nổi tiếng có tiêuđề “Rùa vàng” hoặc “An Dương Vương”. Câu chuyện cóhai phần rất khác nhau, gần như thể trọn vẹn có thể tách rời nhau để tồn tạiđộc lập. Phần thứ nhất kể về việc An Dương Vương xâyLoa Thành, phần thứ hai kể về mối tình Mỵ Châu, TrọngThuỷ. Chúng tôi nhận định rằng, phần thứ hai là yếu tố mở rộng saunày, không được sáng tác vào cùng thuở nào gian với phầnthứ nhất.Trong truyện dân gian, việc mở rộng nội dung không riêng gì có làbổ sung những đoạn, những phần mới. Nó còn là một yếu tố mởrộng thêm những tầng (những lớp ý nghĩa). Vì vậy, khiphân tích, ta thấy trong cùng một truyện, có tầng nghĩa rấtcổ và tầng nghĩa rất mới. Ví dụ, trong truyện “Sự tích đáVọng Phu”, tầng nghĩa cổ nhất là yếu tố chuyển biến từ tìnhtrạng hôn nhân gia đình nội tộc sang hôn nhân gia đình ngoại tộc. Anh emlấy nhau là nội tộc hôn, điều này sẽ không được xã hội hônnhân ngoại tộc đồng ý. Tấn thảm kịch mái ấm gia đình đã xẩy ra.Sự tan vỡ của mái ấm gia đình nội tộc hôn là một tất yếu lịch sử dân tộc bản địa.Tuy vậy, “Sự tích đá Vọng Phu” lại là mẩu chuyện đề caolòng chung thuỷ, nghĩa vợ chồng. Đây là tầng nghĩa thứhai, mới hơn tầng nghĩa thứ nhất. “Sự tích đá Vọng Phu”còn là một bài ca phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa thời phongkiến. Người chồng đã đầu quân, để lại người vợ ở trong nhà vớinỗi buồn hóa đá. Tầng nghĩa này chứng minh và khẳng định chỉ được bổsung vào trong thời kỳ phong kiến, khi có những cuộc nộichiến xẩy ra.4. Các cách hiểu rất khác nhau về cùng một tác phẩm haymột rõ ràng trong tác phẩmTính mở của tác phẩm văn học dân gian không riêng gì có đượchiện hữu trong câu, từ, nội dung phản ánh mà còn từ phíangười tiếp nhận. Tác phẩm văn học dân gian, hơn ở đâuhết, được người đọc, người nghe tiếp nhận đa chiều, có thểtheo hướng đúng, sai, tốt, xấu, thậm chí còn có sự cố ý xuyêntạc. Ví dụ:Lì xì như chì đổ lỗCâu tục ngữ trên trọn vẹn có thể hiểu như sau:Người ít nói, nhìn mặt thấy khó tình cảm.Chì đang sôi, đổ vào khuôn thường có tiếng kêu lì xì.Chỉ người đang bực dọc, nói lẩm bẩm một điều gìkhông ai nghe rõ.Có lẽ tục ngữ là thể loại được tiếp nhận đa chiều nhiềunhất. Tuy nhiên, tác phẩm thuộc những thể loại khác cũngkhông phải không tồn tại những cách hiểu rất khác nhau.Chi tiết Tấm dội nước sôi giết Cám, lấy xác làm mắm gửicho gì ghẻ ăn là một ví dụ tiêu biểu vượt trội. Những cách hiểu và sự
phản ứng ngược chiều nhau của người đọc đã trình làng từlâu, nhưng thường xuyên hơn là trong thời đại của chúngta, tuy vậy, truyện cổ tích Tấm Cám vẫn tồn tại sừng sữngnhiều trăm trong năm này. Dân gian không chịu lược bỏ chi tiếtnày, chỉ có những nhà khoa học là vi phạm nguyên tắc khi cắtbỏ nó trong một vài ấn phẩm như cắt rời một phần máu thịttừ một khung hình sống.Đa số tác phẩm văn học dân gian thuộc những thời đại đã qua,càng cổ xưa thì nhiều vô kể rõ ràng, hình ảnh, hình tượng càng trởnên khó hiểu. Người đời phải dùng sự hiểu biết chủ quan đểphân tích, lý giải những “trầm tích văn hóa truyền thống”. Vì thế, sự khácnhau trong cách hiểu so với những trường hợp này làkhông thể tránh khỏi.Trên đấy là bốn biểu lộ của tính mở của văn bản tácphẩm văn học dân gian. Như vậy, tính mở là một phạm trùmỹ học, phản ánh quy trình tồn tại của tác phẩm văn họcdân gian trong đời sống thực tiễn. Nó là hệ quả từ sáng táctập thể và phương thức truyền miệng của văn học dân gian.
Xem thêm: Hsk Là Gì, Luyện Thi Hsk Như Thế Nào, Giới Thiệu Về Kỳ Thi Hsk
Nghiên cứu thiết kế sản xuất máy thu vệ tinh bằng tần c dùng trong truyền dẫn thông tin vệ tinh VINASAT 13 735 0
VỀ NHÓM TRUYỆN “VẬT LINH, ĐIỀM LẠ” TRONG TRUYỆN DÂN GIAN VỀ CHÚA NGUYỄN Ở VÙNG NAM BỘ docx 8 340 0
Kiểu truyện loài vật tinh ranh trong truyện dân gian Việt Nam và toàn thế giới 231 978 5
Báo cáo nghiên cứu và phân tích khoa học: ” “Thánh Tông di thảo” nhìn từ truyền thống cuội nguồn truyện dân gian Việt Nam và từ điểm lưu ý truyện truyền kỳ” ppt 7 795 7
Tương đồng quy mô diễn biến dân gian và những sáng tạo trong “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ_3 pptx 4 750 3
Tương đồng quy mô diễn biến dân gian và những sáng tạo trong “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ_2 pot 6 771 4
Tương đồng quy mô diễn biến dân gian và những sáng tạo trong “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ_1 docx 5 633 1
Báo cáo nghiên cứu và phân tích khoa học ” ” Liêu trai chí dị ” với sáng tác dân gian và văn học truyền thống cuội nguồn ” ppsx 9 499 1
Xem thêm: 7 Yếu Tố Cần Nhớ Trong Học Nhạc Lý Cơ Bản Của Piano, 4 Kiến Thức Học Nhạc Lý Piano Cơ Bản Bổ Ích
tóm tắt luận án kiểu truyện loài vật tinh ranh trong truyện dân gian việt nam và toàn thế giới 28 732 1
Reply
6
0
Chia sẻ
– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” đoạn Clip hướng dẫn Tính dị bản là gì ví dụ tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Cập nhật Tính dị bản là gì ví dụ “.
You trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Tính #dị #bản #là #gì #ví #dụ Tính dị bản là gì ví dụ