Categories: Thủ Thuật Mới

Review Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu Mới nhất

Mục lục bài viết

Kinh Nghiệm về Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu Chi Tiết

Update: 2022-04-07 03:23:11,Bạn Cần biết về Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu. Bạn trọn vẹn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad đc tương hỗ.


14 Trả lời

Tóm lược đại ý quan trọng trong bài

  • Hình tượng vú dài

Theo dõi vướng mắc này

Thành viên VIP của luyenthi123 mới được xem tiếp câu vấn đáp khác

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.

Create an account

Bà Triệu
(趙氏貞)

Tranh Đông Hồ “Bà Triệu cưỡi voi”

Sinh8 tháng 11 năm 226
Yên Định, Cửu Chân, Giao ChỉMất4 tháng bốn năm 248
Hậu Lộc, Cửu Chân, Giao ChỉNguyên nhân mấtTự vẫnNơi an nghỉnúi Tùng (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá ngày này)Đài tưởng niệmĐền Bà Triệu, Hậu Lộc, Thanh HóaTên khácTriệu Trinh Nương
Triệu Thị Trinh
Triệu Quốc TrinhDân tộcViệtNgười thânTriệu Quốc ĐạtDanh hiệuTriệu Ẩu, Nhuỵ Kiều Tướng Quân, Lệ Hải Bà Vương
Loạt bài
Lịch sử Việt Nam

Thời tiền sử

Hồng Bàng

An Dương Vương

Bắc thuộc lần I (207 TCN – 40)
   Nhà Triệu (207 – 111 TCN)
Hai Bà Trưng (40 – 43)
Bắc thuộc lần II (43 – 541)
   Khởi nghĩa Bà Triệu
Nhà Tiền Lý và Triệu Việt Vương (541 – 602)
Bắc thuộc lần III (602 – 905)
   Mai Hắc Đế
   Phùng Hưng
Tự chủ (905 – 938)
   Họ Khúc
   Dương Đình Nghệ
   Kiều Công Tiễn
Nhà Ngô (938 – 967)
   Loạn 12 sứ quân
Nhà Đinh (968 – 980)
Nhà Tiền Lê (980 – 1009)
Nhà Lý (1009 – 1225)
Nhà Trần (1225 – 1400)
Nhà Hồ (1400 – 1407)
Bắc thuộc lần IV (1407 – 1427)
   Nhà Hậu Trần
   Khởi nghĩa Lam Sơn

Nhà Hậu Lê
   Nhà Lê sơ (1428 – 1527)
   Lê
   trung
   hưng
(1533 – 1789)
Nhà Mạc (1527 – 1592)
Trịnh–Nguyễn
phân tranh
Nhà Tây Sơn (1778 – 1802)
Nhà Nguyễn (1802 – 1945)
   Pháp thuộc (1887 – 1945)
   Đế quốc Việt Nam (1945)
Chiến tranh Đông Dương (1945 – 1975)
   Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
   Quốc gia Việt Nam
   Việt Nam Cộng hòa
   Cộng hòa Miền Nam Việt Nam
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (từ 1976)

Xem thêm

  • Vua Việt Nam
  • Nguyên thủ Việt Nam
  • Các vương quốc cổ
  • Niên biểu lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam

sửa

Bà Triệu (chữ Hán: 趙婆), còn được gọi là Triệu Ẩu (趙嫗, “bà Triệu”), Triệu Trinh Nương (趙貞娘), Triệu Thị Trinh (趙氏貞), Triệu Quốc Trinh (8 tháng 11 năm 226 – 4 tháng bốn năm 248), là một trong những vị anh hùng dân tộc bản địa trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam.

Năm 226, Sĩ Nhiếp mất, vua Đông Ngô là Tôn Quyền bèn chia đất từ Hợp Phố về bắc thuộc Quảng Châu Trung Quốc dùng Lã Đại làm thứ sử; từ Hợp Phố về nam là Giao Châu, sai Đới Lương làm thái thú; và sai Trần Thì làm thái thú quận Giao Chỉ. Lúc bấy giờ, con của Sĩ Nhiếp là Sĩ Huy tự nối ngôi và xưng là thái thú, liền đem binh chống lại.

 

Bản đồ Tam quốc năm 262, Đông Ngô trấn áp Giao Châu.

Thứ sử Lã Đại bèn xua quân sang đánh. Do nghe lời chiêu dụ, Sỹ Huy cùng năm bạn hữu ra hàng. Lã Đại đem chém toàn bộ rồi đem đầu gửi về Vũ Xương. Dư đảng của Sỹ Huy tiếp tục chống lại, khiến Lã Đại mang quân vào Cửu Chân giết hại một lúc hàng vạn người.

 

Tượng Bà Triệu tại đền thờ trên núi Nưa thuộc thị xã Nưa huyện Triệu Sơn tỉnh Thanh Hóa.

Bà Triệu sinh ngày 2 tháng 10 năm Bính Ngọ (8 tháng 11 năm 226)[1] tại miền núi Quan Yên (hay Quân Yên), quận Cửu Chân, nay thuộc làng Quan Yên (hay còn gọi là Yên Thôn), xã Định Tiến, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.

Từ nhỏ, bà sớm tỏ ra có chí khí hơn người. Khi cha bà hỏi về chí hướng tương lai, tuy còn ít tuổi, bà đã rắn rỏi thưa: “Lớn lên con sẽ đi đánh giặc như bà Trưng Trắc, Trưng Nhị”. Cha mẹ đều mất sớm, Bà Triệu đến ở với anh là Triệu Quốc Đạt, một hào trưởng[2] ở Quan Yên.

Lớn lên, bà là người dân có sức mạnh, giỏi võ nghệ, lại sở hữu chí lớn. Đến năm 19 tuổi gặp phải người chị dâu (vợ ông Đạt) ác nghiệt,[3] bà giết chị dâu rồi vào sinh sống trong núi Nưa (nay thuộc những thị xã Nưa huyện Triệu Sơn, xã Mậu Lâm huyện Như Thanh, xã Trung Thành huyện Nông Cống, Thanh Hóa), chiêu mộ được hơn ngàn tráng sĩ.

Mùa xuân năm Mậu Thìn (248), thấy quan lại nhà Đông Ngô (Trung Quốc) tàn ác, dân khổ sở, Bà Triệu bèn bàn với anh việc khởi binh chống lại. Lúc đầu, anh bà không tán thành nhưng sau chịu nghe theo ý kiến của em.

Từ hai địa thế căn cứ núi vùng Nưa và Yên Định, hai bạn hữu bà dẫn quân lấn chiếm huyện trị Tư Phố[4] nằm ở vị trí vị trí hữu ngạn sông Mã. Đây là địa thế căn cứ quân sự chiến lược lớn của quan quân nhà Đông Ngô trên đất Cửu Chân. Thừa thắng, lực lượng nghĩa quân chuyển hướng xuống hoạt động giải trí và sinh hoạt ở vùng đồng bằng dòng sông này.

Đang lúc ấy, Triệu Quốc Đạt lâm bệnh qua đời.[5] Các nghĩa binh thấy bà làm tướng có can đảm và mạnh mẽ, bèn tôn vinh làm chủ. Bà đã phối thích phù hợp với ba bạn hữu họ Lý ở Bồ Điền lấn chiếm những vùng đất còn sót lại ở phía Bắc Thanh Hóa ngày này, đồng thời xây dựng tuyến phòng thủ từ vùng địa thế căn cứ Bồ Điền đến cửa biển Thần Phù (Nga Sơn, Thanh Hoá) để ngăn ngừa viện binh tương hỗ của giặc Ngô theo đường thủy tiến công từ phía Bắc. Khi ra trận, Bà Triệu mặc áo giáp vàng, đi guốc ngà, cài trâm vàng, cưỡi voi trắng một ngà[6] và được tôn là Nhụy Kiều tướng quân. Quân Bà đi đến đâu cũng rất được dân chúng hưởng ứng, khiến quân thù lo âu. Phụ nữ xung quanh thúc giục chồng con ra quân theo Bà Triệu đánh giặc. Để chia rẽ nghĩa quân, giặc đã xảo quyệt phong cho Bà Triệu đến chức Lệ Hải Bà Vương (nữ vương xinh đẹp của vùng ven bờ biển), tuy nhiên Bà không một chút ít xao động. Để mua chuộc Bà Triệu, giặc bí mật sai tay chân thân tín tới gặp và hứa sẽ phục vụ nhu yếu cho Bà thật nhiều tiền bạc, tuy nhiên, Bà cũng chẳng chút tơ hào. Sau nhiều trận trực tiếp đối địch và cũng là hơn nhiều trận liên tục chịu nhiều thất bại đau đớn, hễ nghe tới việc phải đi đàn áp Bà Triệu là binh lính giặc lại lo ngại đến kinh hồn bạt vía. Tương truyền, quân Ngô khiếp uy dũng của Bà Triệu nên phải thốt lên rằng:

Hoành qua đương hổ dị,
Đối diện Bà vương nan.

Dịch:

Múa giáo đánh cọp dễ,
Đối mặt Vua Bà thì thực khó.

Được tin cuộc khởi nghĩa lan nhanh,[7] vua Ngô là Tôn Quyền liền phái tướng Lục Dận (cháu của Lục Tốn), sang làm Thứ sử Giao Châu, An Nam hiệu úy, đem theo 8.000 quân sang đàn áp cuộc khởi nghĩa. Đến nơi, tướng Lục Dận liền dùng của cải mua chuộc một số trong những lãnh tụ địa phương để làm suy yếu và chia rẽ lực lượng nghĩa quân.

Những trận đánh ác liệt đã trình làng tại địa thế căn cứ Bồ Điền.[8] Song do chênh lệch về lực lượng và không tồn tại sự tương hỗ của những trào lưu đấu tranh khác nên địa thế căn cứ Bồ Điền bị vây hãm cô lập, và chỉ tại vị được trong hơn hai tháng.

 

Đền Bà Triệu tại xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa.

Theo Trần Trọng Kim trong Việt Nam sử lược, bà chống đỡ với quân Đông Ngô được năm, sáu tháng thì thua. Bà Triệu đã tuẫn tiết trên núi Tùng (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa) vào năm Mậu Thìn (248), lúc mới 23 tuổi.[9]

Theo truyền thuyết, sau khoản thời hạn tìm thấy thi thể nữ chủ tướng, ba bạn hữu họ Lý đã đắp mộ chu toàn cho Bà ngay trên đỉnh núi. Không bao lâu tiếp sau đó, ba ông đã và đang tuẫn tiết dưới chân núi Tùng để giữ trọn lời thề với nữ chủ tướng của tớ.[10]

Nước Việt lại bị nhà Đông Ngô đô hộ cho tới 263[11], khi Lã Hưng giết thứ sử Tôn Tư và dâng những châu cho Tào Ngụy, sau này là nhà Tấn.

Năm 19 tuổi, đáp lời người hỏi bà về việc chồng con, Bà Triệu nói:

Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá trường kình ở biển Đông, lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách nô lệ, chứ không chịu khom sống lưng làm tì thiếp cho những người dân![12]

Về sau vua Lý Nam Đế (tức Lý Bí) khen Bà Triệu là người trung dũng, sai lập miếu thờ, phong là: “Bậc chính anh liệt hùng tài trinh nhất phu nhân”.

Sử gia Lê Tung ở thế kỷ 16 viết:

Triệu Ẩu (tức Bà Triệu) là người con gái ở quận Cửu Chân, họp quân trong núi, đánh phá thành ấp, những bộ đều theo như bóng theo như hình, dễ hơn trở bàn tay. Tuy chưa chiếm giữ được đất Lĩnh Biểu như việc cũ của Trưng Vương, nhưng cũng là bậc hùng tài trong phụ nữ.[13]

Vua Tự Đức ở thế kỷ 19 cũng viết:

Con gái việt nam có nhiều người hùng dũng lạ thường. Bà Triệu Ẩu thật xứng danh là người sánh vai được với Hai Bà Trưng. Xem thế thì há có phải chỉ Trung Quốc mới có đàn bà khét tiếng như chuyện Thành Phu Nhân và Nương Tử Quân mà Bắc sử đã chép đâu.[14]

Hiện nay, nơi núi Tùng (xã Triệu Lộc) vẫn còn đấy di tích lịch sử lăng mộ của bà. Cách nơi bà mất không xa, trên núi Gai ngay sát quốc lộ 1A (đoạn trải qua thôn Phú Điền, xã Triệu Lộc, cách thành phố Thanh Hóa 18 km về phía Bắc) là đền thờ bà. Hằng năm, vào trong thời gian ngày 21 tháng 2 (âm lịch), người dân trong vùng vẫn tổ chức triển khai làm lễ giỗ bà.

 

Đền Bà Triệu ở dưới chân núi Gai tại xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa

Tên của bà được đặt cho một số trong những địa điểm tại tỉnh Thanh Hóa như huyện Triệu Sơn (từ thời gian năm 1964[15]) và xã Triệu Lộc (thuộc huyện Hậu Lộc, từ thời gian năm 1954).

Tại nhiều tỉnh thành ở Việt Nam, tên bà cũng được vốn để làm đặt tên cho nhiều trường học và đường phố; riêng tại Tp Hà Nội Thủ Đô, có một con phố mang tên phố Bà Triệu.

Tháng 5 năm 2020, Firaxis Games xác nhận Bà Triệu sẽ là người lãnh đạo nền văn minh Việt Nam trong bản mở rộng New Frontier Pass của trò chơi Civilization VI.

Trong Đại Nam quốc sử diễn ca có đoạn “Bà Triệu Ẩu đánh Ngô”, khái quát rất sinh động:

Binh qua trải bấy nhiêu ngày,
Mới sai Lục Dận sang thay phiên thần.
Anh hùng chán mặt phong trần,
Nữ nhi lại cũng luôn có thể có lần cung đao.
Cửu Chân có ả Triệu Kiều,
Vú dài ba thước tài cao muôn người.

Gặp cơn thảo muội cơ trời,
Đem thân bồ liễu theo loài bồng tang.
Đầu voi phất ngọn cờ vàng,
Sơn thôn mấy cõi mặt trận xông pha.
Chông gai một cuộc quan hà,
Dù khi chiến tử còn là một hiển linh.

Tương truyền quân Ngô khiếp uy dũng của Bà Triệu nên có câu:

Hoành qua đương hổ dị,
Đối diện Bà vương nan.

Dịch:
Múa giáo đánh cọp dễ,
Đối mặt Vua Bà thì thực khó.

Trong dân gian lúc bấy giờ cũng còn truyền tụng nhiều câu thơ ca và câu đối tương quan đến bà như sau:

  • Ru con con ngủ cho lành,

Để mẹ gánh nước rửa bành ông voi.
Muốn coi, lên núi mà coi,
Có bà Triệu tướng cưỡi voi, đánh cồng.
Túi gấm cho lẫn túi hồng
Têm trầu cánh kiếm cho chồng ra quân.

  • Tùng Sơn nắng quyện mây trời,

Dấu chân Bà Triệu tỏa sáng sử xanh.

  • Cửu Chân trăm trận gan hơn sắt,

Lục Dận nhiều phen mắt đã vàng.

  • Trông bành voi, Ngô cũng lắc đầu, sợ uy Lệ Hải Bà Vương, những muốn bon chân về Bắc quốc;

Ngồi yên ngựa, khách đi hoài cổ, tưởng sự Lạc Hồng nữ tướng, có chăng thẹn mặt đấng nam nhi.”
(Khuyết danh)

  • Một đầu voi chống chọi với quân thù, sau Trưng nữ rạng danh bà Lệ Hải;

Ba thước vú tử sinh cùng giang sơn, cho Ngô hoàng biết mặt gái Giao Châu.
Chí sĩ Dương Bá Trạc

Ngoài ra, trong Hồng Đức quốc âm thi tập và trong những tập thơ của những danh sĩ như Nguyễn Đôn Phục, Nguyễn Đôn Dự… đều phải có thơ khen ngợi Bà Triệu.

Lâu nay sử sách đều biên chép cuộc khởi nghĩa Bà Triệu thất bại, và bà đã tự vẫn năm 248. Tuy nhiên, GS Lê Mạnh Thát đã dẫn Thiên Nam ngữ lục và Ngụy chí để kết luận rằng Bà Triệu đang không thua bởi tay Lục Dận, trái lại đã vượt mặt viên tướng này. Lục Dận chỉ chiếm khoảng chừng hữu được vùng đất nay thuộc Quảng Tây và Bà Triệu đã giữ được độc lập cho giang sơn đến khi Đặng Tuân được Tôn Hựu sai sang đánh Giao Chỉ vào năm 257[16]. Tuy nhiên, ý kiến mới này còn phải được sự đồng thuận của nhiều người trong giới.

Tên gọi

Những bộ sử cổ chỉ gọi bà là Triệu nữ (cô nàng Triệu), Triệu Ẩu. Những tên thường gọi Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh, Triệu Quốc Trinh… theo Văn Lang thì rõ ràng là mới đặt mới gần đây. Tác giả cho biết thêm thêm yếu tố tên thường gọi này (cũng như tên thường gọi của Bà Trưng) thuộc phạm trù ngôn từ Việt cổ và cách đặt tên người ở thời hạn đầu Công nguyên, còn đang rất được nghiên cứu và phân tích (tr. 33).

Ngoài ra, Bà Triệu còn được người đời tôn là Nhụy Kiều tướng quân (vị tướng yêu kiều) và Lệ Hải bà vương (vua bà ở vùng biển mỹ lệ)[17].

Riêng tên gọi Triệu Ẩu (趙嫗), thấy xuất hiện lần đầu trong Nam Việt chí, Giao Châu ký (thế kỷ 4, 5) rồi đến Tỉnh Thái bình hoàn vũ (thế kỷ 10) dưới mục Quân Ninh (tức Quân Yên cũ)[18].

Trước đây, Hồng Đức quốc âm thi tập, Đại Việt sử ký toàn thư, Thanh Hóa kỉ thắng, Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục… đều gọi bà là Triệu Ẩu. Sau, sử gia Trần Trọng Kim khi cho tái bản Việt Nam sử lược đang không lý giải mà chỉ ghi chú rằng: Bà Triệu, những kỳ xuất bản trước để là Triệu Ẩu. Nay xét ra nên để là Triệu Thị Chinh (tr. 52).

Kể từ đó có nhiều lý giải rất khác nhau, như:

  • Sử gia Phạm Văn Sơn: Vì người Tàu căm giận nên được đặt tên là Triệu Ẩu (Ẩu tức là mụ) để tỏ ý khinh mạn (tr. 205).
  • Nhóm tác giả sách Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1, tập 1): Sách sử Trung Quốc gọi bà là Triệu Ẩu với nghĩa xấu (người vú em) (tr. 109).
  • Một số người lại lý giải “ẩu” nghĩa là con mụ họ Triệu, là bà già, hoặc là “nữ tù trưởng Triệu”.

Hình tượng vú dài

Sách Giao Chỉ chí chép:

Trong núi ở quận Cửu Chân có người con gái họ Triệu, vú dài ba thước, không lấy chồng, họp đảng cướp bóc những quận, huyện, thường mặc áo ngắn màu vàng, chân đi giày mũi cong, ngồi đầu voi mà chiến đấu, sau chết làm thần.[19]

Sách Những trang sử vẻ vang lý giải: Phụ nữ khổng lồ, vú dài… là lịch sử một thời về bà Mẹ-Đất (terre-Mère, Déesse-Mère). Sau hình tượng này được khoác cho bất kỳ một phụ nữ hiệt kiệt nào (tr. 129). Các tác giả sách Lịch sử Việt Nam (tập I) cũng đều nhận định rằng lịch sử một thời về một người phụ nữ có “vú dài ba thước” vốn rất phổ cập ở phương Nam, từ Hợp Phố đến Cửu Chân. Như truyện “Tẩy thị phu nhân”, “Tiểu quốc phu nhân” đều nói họ là những phụ nữ cao to và có vú dài đôi ba thước… Có thể, vì bà Triệu cũng là một người phụ nữ kiệt xuất, nên dân gian đã dùng hình tượng này khoác lên cho bà (tr. 345).

  • ^ “Cổng tin tức Điện Tử Tỉnh Hậu Giang Trang chủ”. Truy cập 5 tháng 10 năm năm ngoái.
  • ^ Truyền thuyết và thần tích nhận định rằng Triệu Quốc Đạt làm huyện lệnh. (Lịch sử Việt Nam, Tập I, tr. 345).
  • ^ Ghi theo Việt Nam sử lược (tr. 52). Từ điển nhân vật lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (tr. 905) và Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, tr. 108) đều chép rằng: Biết sự sẵn sàng khởi nghĩa của Bà Triệu, người chị dâu toan đi tố cáo với quân Ngô nên bị bà giết chết. Truyền thuyết và thần tích thì nhận định rằng bà này phạm tội lăng loàn (Lịch sử Việt Nam, trước thế kỷ 10, tr. 108).
  • ^ Tư Phố nằm ở vị trí vị trí hữu ngạn sông Mã, gần nơi hợp lưu của sông Chu vào sông Mã, là đầu mối giao thông vận tải quan trọng ngày này là đất thuộc làng Giàng, Xã Thiệu Dương, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
  • ^ Chép theo Từ điển nhân vật lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (tr. 905). Sách Giai thoại về phụ nữ VN (tr 10) và Danh nhân đất Việt (tr. 46) đều ghi ông Đạt tử trận.
  • ^ Hình ảnh này của Bà Triệu đã được sử phong kiến Trung Quốc là Nam Việt chí và Giao Châu chí ghi lại (Theo Danh nhân đất Việt, tập 1, tr. 47).
  • ^ Sách Ngô Thư chép: Toàn thể Giao Châu đều chấn động. Dẫn lại theo Danh nhân đất Việt (tập 1), tr. 50.
  • ^ Những trận đánh ác liệt trình làng tại địa thế căn cứ Bồ Điền đã để lại những dấu tích trong tâm đất nơi đây. Năm 1965, nhân dân đào mương làm thuỷ lợi đã phát hiện nhiều loại binh khí bằng đồng đúc như giáo, mác, mảnh giáp đồng và cả xương người và xương ngựa [1] Lưu trữ 2010-03-01 tại Wayback Machine.
  • ^ Theo thần tích đền Bà Triệu ở núi Gai (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá) thì trước kia dưới chân núi Tùng là một dòng sông Âu (còn gọi là sông Ấu) chảy qua. Để giữ trọn khí tiết, Bà Triệu đã lên đỉnh núi Tùng trầm mình xuống sông Âu tự vẫn.
  • ^ “Về thăm Khu di tích lịch sử đền Bà Triệu”. Bản gốc tàng trữ ngày 28 tháng một năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 9 năm 2020.
  • ^ Theo
  • ^ Chép theo Đại cương lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (Tập 1, tr. 89). Câu nói này thấy chép thứ nhất trong sách Thanh Hoá kỷ thắng của Vương Duy Trinh, sống vào thế kỷ 19, từng làm tổng đốc Thanh Hoá. Có bản chép khác một vài chữ. Thí dụ như trong sách Việt Nam sử lược: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển khơi, đánh đuổi quân Ngô giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, đâu chịu khom sống lưng làm tì thiếp cho những người dân!” (tr. 50).
  • ^ Đại Việt sử ký toàn thư (tập 1), tr. 101.
  • ^ Khâm định Việt sử Thông giám cương mục (Tiền biên, quyển 3, tờ 9). Đoạn sách trên có thêm câu nữa, đó là: Nhưng nếu nói vú dài ba thước thì thật là quái gở và đáng cười lắm.
  • ^ Quyết định 177-CP ngày 16/12/1964 về việc trấn áp và điều chỉnh địa giới của một số trong những huyện thuộc những tỉnh Lạng-sơn, Yên-bái và Thanh-hoá do Hội đồng nhà nước phát hành.
  • ^ Lịch sử Phật giáo Việt Nam (Tập 1, trang 385-386) hoặc xem rõ ràng ở Thiền sư Lê Mạnh Thát và những phát hiện lịch sử dân tộc bản địa chấn động Lưu trữ 2011-07-26 tại Wayback Machine.
  • ^ Lục Dận một mặt dùng tiền của đút lót mua chuộc những kẻ giao động, một mặt dụ dỗ Bà Triệu ra hàng, hứa sẽ phong làm Lệ Hải bà vương (theo Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1, tập 1, tr. 109)
  • ^ Theo ‘Lịch sử Việt Nam (Tập 1), tr. 343.
  • ^ Ngoài ra sử xưa Trung Quốc còn nhận định rằng, khi quân Ngô lõa thân ra đánh, Bà Triệu sợ chạy lên núi tự tận. Nhóm tác giả sách Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1 tập 1) phê: Phong kiến Trung Quốc tìm mọi cách hạ nhục bà, hòng xóa nhòa ý nghĩa lớn lao của cuộc khởi nghĩa (tr. 109).
    • Khuyết danh, Đại Việt sử lược (Nguyễn Gia Tường dịch. Nguyễn Khắc Thuần hiệu đính). Nhà xuất bản TP. Hồ Chí Minh, 1993.
    • Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư (Tập 1). Nhà xuất bản KHXH, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1983.
    • Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược. Nhà xuất bản Tân Việt, Sài Gòn, 1968.
    • Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (Quyển 1). Nhà xuất bản Khai Trí, Sài Gòn, lần tái bản năm 1968.
    • Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh, Lịch sử VN (tập I). Nhà xuất bản Đại học & THCN, 1983.
    • Trương Hữu Quýnh-Phan Đại Đoàn-Nguyễn Cảnh Minh, Đại cương lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (tập I). Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo, 2007.
    • Nhiều người soạn, Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10), quyển 1 tập 1. Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo, 1977.
    • Nguyễn Q.. Thắng-Nguyễn Bá Thế, Từ điển nhân vật lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam. Nhà xuất bản KHXH, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1992.
    • Văn Lang-Quỳnh Cư-Nguyễn Anh, Danh nhân đất Việt (Tập 1). Nhà xuất bản Thanh niên, 1995.
    • Hồng Nam-Hồng Lĩnh, Những trang sử vẻ vang của dân tộc bản địa Việt Nam chống phong kiến Trung Quốc xâm lược. Nhà xuất bản KHXH, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1984.
    • Hoàng Khôi-Hoàng Đình Thi, Giai thoại về phụ nữ Việt Nam. Nhà xuất bản Phụ nữ, 1987.
    • ĐỗThị Hảo- Mai Thị Ngọc Chúc, Các nữ thần Việt Nam. Nhà xuất bản Phụ nữ, 1984.
    • Đặng Duy Phúc, Việt Nam anh kiệt. Nhà xuất bản Tp Hà Nội Thủ Đô, 2004.
    • Nhiều người soạn, Hỏi đáp lịch sử dân tộc bản địa (Quyển 1). Nhà xuất bản Trẻ, 2006.
    • Triệu Thị Trinh tại Từ điển bách khoa Việt Nam
    • Triệu Thị Trinh Lưu trữ 2006-10-08 tại Wayback Machine trang Văn hóa Việt Nam – Bưu điện Tp Thành Phố Đà Nẵng.
    • Ngọn cờ vàng, tác giả Đinh Gia Thuyết, đăng tại website của Bộ Văn hóa – tin tức (Việt Nam).
    • Triệu Thi Trinh trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư
    • Triệu Thị Trinh[link hỏng] trang quận 8 Thành phố Hồ Chí Minh

    Lấy từ “vi.wikipedia/w/index.php?title=Bà_Triệu&oldid=68398264”

    Reply
    4
    0
    Chia sẻ

    Review Share Link Cập nhật Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu ?

    – Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Tải Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu “.

    Hỏi đáp vướng mắc về Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu

    Quý khách trọn vẹn có thể để lại phản hồi nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
    #Căn #cứ #cuộc #khởi #nghĩa #Bà #Triệu #ở #đâu Căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu ở đâu

    Phương Bách

    Published by
    Phương Bách