Mục lục bài viết
Update: 2022-02-16 21:13:09,Bạn Cần biết về Chính vị hiệu là gì. Bạn trọn vẹn có thể lại phản hồi ở phía dưới để Mình được tương hỗ.
Nhân vật và sự kiện
– Ban chỉ huy xây dựng nhân vật lịch sử dân tộc bản địa thời quân chủ tiêu biểu vượt trội trong hoạt động giải trí và sinh hoạt xét xử đã lựa chọn ra hai nhân vật là vua Lý Thái Tông (1000-1054) và vua Trần Nhân Tông (1250-1308 ) để lấy ý kiến bầu chọn rộng tự do. Tạp chí Tòa án nhân dân điện tử xin lần lượt trình làng về hai vị vua anh minh này để bạn đọc tìm hiểu thêm.
27 tháng 12 năm 2019 15:00 GMT+7 0 Bình luận Chia sẻ
Vị vua nhân từ
Lý Thái Tông (1000 1054) là vị nhà vua thứ hai của triều đại Nhà Lý, cai trị trong 26 năm (10281054). Ông được định hình và nhận định là một vị nhà vua tài giỏi, thời đại của ông sẽ là khởi đầu sự thịnh vượng của Nhà Lý.
Lý Thái Tông tên thật là Lý Phật Mã, là con trưởng của Lý Thái Tổ, được mô tả uy dũng hơn người, bách chiến bách thắng, trải qua Loạn Tam vương mà lên ngôi, công danh sự nghiệp rạng rỡ. Đế củng cố quyền lực tối cao cho Nhà Lý, bên trong dùng quyết sách hòa thân, gả công chúa cho những quan Châu mục, không riêng gì có có thế còn dẹp loạn đảng làm phản như loạn họ Nùng; bên phía ngoài đánh được Chiêm Thành, công tích đánh dẹp uy nghi, tiền đề cho những đời sau tăng trưởng phồn thịnh.
Đối với quần thần, Thái Tông thường tỏ ra nhân từ, không xử tội những Vương tham gia vụ loạn tam vương, cho tha tội mà còn phục chức. Đối với quân địch như Chiêm Thành, vua còn ra lệnh không tùy tiện chém giết, lệnh cho binh lính không được làm bậy. Sử gia Ngô Sĩ Liên nhận định: Tấm lòng ấy của vua cũng như tấm lòng của Tống Thái Tổ chăng?! Truyền ngôi được lâu dài là phải lắm.
Lý Thái Tông lên làm vua đã hơn 15 năm, mà nước Chiêm Thành láng giềng không chịu thông sứ và lại cứ quấy nhiễu ở mặt bể. Thấy vậy, năm 1044, vua Lý Thái Tông đi đánh Chiêm Thành. Quân Chiêm dàn trận ở phía nam sông Ngũ Bồ. Lý Thái Tông truyền thúc quân đánh tràn sang, quân Chiêm thua chạy. Quân Lý bắt được hơn 5.000 người và 30 con voi. Tướng Chiêm là Quách Gia Di chém chết vua Sạ Đẩu đem đầu sang xin hàng.
Bấy giờ quân Chiêm Thành và dân bản xứ bị giết thật nhiều. Vua Thái Tông trông thấy động lòng thương, ra lệnh cấm không được giết người Chiêm, hễ ai trái lệnh thì theo phép quân mà trị tội.
Ông tiến binh đến quốc đô Phật Thệ (nay ở làng Nguyệt Hậu, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế), vào thành bắt được vương phi Mỵ Ê và những cung nữ đem về. Mỵ Ê giữ tiết không chịu lấy vua, nhảy xuống sông tự tử. Mỵ Ê được ông khen là trinh tiết, phong làm Hiệp Chính Hựu Thiện phu nhân.
Đại Việt sử ký toàn thư ghi nhận: Vua từ Chiêm Thành về, làm lễ cáo thắng trận ở miếu Thái Tổ, xong về ngự ở điện Thiên An, mở tiệc rượu làm lễ mừng về đến nơi. Ngày hôm ấy, bầy tôi dâng tù binh hơn 5 nghìn tên và những thứ vàng bạc châu báu. Xuống chiếu cho những tù binh đều được trao người cùng bộ tộc, cho ở từ trấn Vĩnh Khang đến Đăng Châu (nay là Quy Hóa), đặt hương ấp phỏng tên thường gọi cũ của Chiêm Thành.
Ban hành Hình thư
Thái Tông Hoàng đế còn chủ trương sửa lại luật pháp, định những bậc hình phạt, những cách tra hỏi. Kẻ nào đêm hôm vào trong nhà gian dâm vợ cả, vợ lẽ người ta, người chủ đánh chết ngay lúc bấy giờ thì không trở thành tội. Những người từ 70 tuổi trở lên, 80 tuổi trở xuống, từ 10 tuổi trở lên, 15 tuổi trở xuống và những người dân ốm yếu cho tới những thân thuộc Đế từ hạng đại công trở lên phạm tội thì cho chuộc bằng tiền, nếu phạm tội thập ác thì không được theo lệ này.
Xuống chiếu về việc phú thuế của trăm họ, được cho phép người thu, ngoài 10 phần phải nộp quan được lấy thêm một phần nữa, gọi là hoành đầu. Lấy quá thì xử theo tội ăn trộm, trăm họ có người tố cáo được tha phú dịch cho toàn bộ nhà trong 3 năm, người ở kinh thành mà cáo giác thì thưởng cho bằng hiện vật thu được. Nếu quản giáp, chủ đô và người thu thuế thông đồng nhau thu quá lệ, tuy xẩy ra đã lâu, nhưng có người tố cáo thì quản giáp, chủ đô và người thu thuế cũng phải tội như nhau.
Cơ quan chuyên trách pháp lý của nhà Lý là Bộ Hình và Thẩm hình viện. Đảm nhận chức vụ này thường là á tướng kiêm nhiệm. Trong một số trong những trường hợp, vua đích thân xử án như vụ kiện năm 1065 được vua Lý Thánh Tông thân hành xét xử.
Năm 1042, Thái Tông Hoàng đế ban Hình thư. Trước kia, việc kiện tụng trong nước phiền nhiễu, quan lại giữ luật pháp câu nệ luật văn, cốt làm cho khắc nghiệt, thậm chí còn có người bị oan uổng quá đáng. Vua lấy làm thương xót, sai Trung thư san định luật lệnh, châm chước cho thích dụng với thời thế, chia ra môn loại, biên thành lao lý, làm thành sách Hình thư, làm cho những người dân xem dễ hiểu. Sách làm xong, xuống chiếu phát hành, dân lấy làm tiện. Đến đây phép xử án được bằng thẳng rõ ràng, cho nên vì thế mới đổi niên hiệu là Minh Đạo và đúc tiền Minh Đạo.
Bộ luật Hình thư năm 1042 sẽ là bộ luật thứ nhất trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam. Việc phát hành bộ luật Hình thư được định hình và nhận định là một cột mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc bản địa lập pháp việt nam. Về mặt văn bản, Bộ luật này sẽ không hề bản gốc nhưng nội dung của nó còn được ghi chép lại trong sử cũ. Căn cứ vào những ghi chép trong Đại Việt sử ký toàn thư thì Hình thư là một sưu tập luật lệ có tính pháp điển. Về quy mô, theo Phan Huy Chú trong Lịch triều hiến chương loại chí, Hình thư gồm 3 quyển. Về nội dung, qua những ghi chép còn sót lại trong sử cũ, bộ luật có những quy định về tổ chức triển khai của triều đình, quân đội và khối mạng lưới hệ thống quan lại; quy định giải pháp trừng trị so với những hành vi nguy hiểm cho xã hội; quy định một số trong những yếu tố về sở hữu và mua và bán đất đai, tài sản; quy định về thuế Theo định hình và nhận định của những nhà nghiên cứu và phân tích, bộ luật Hình thư được phát hành để xác lập quyền lợi, vị thế của nhà nước phong kiến và giai cấp quý tộc quan liêu, đồng thời là công cụ để ổn định xã hội, giữ gìn kỷ cương, bảo vệ sản xuất nông nghiệp (Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn Lịch sử Chế độ Phong kiến Việt Nam, Tập 1, Nxb Giáo dục đào tạo, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1960, tr 272, 273)
Ngay sau khoản thời hạn phát hành luật, nhà Lý cho phát hành thể lệ chuộc tội, trừ khi người đó phạm phải những tội trong thập ác:
1.Mưu phản: làm nguy xã tắc
2.Mưu đại nghịch: làm nguy tông miếu, cung khuyết
3.Mưu bạn nghịch: nổi loạn theo giặc
4.Ác nghịch: đánh giết ông bà cha mẹ
5.Bất đạo: giết người vô tội
6.Đại bất kính: dùng những đồ dành riêng cho vua, trộm và hàng fake ấn vua
7.Bất hiếu: mắng chửi hay là không để tang ông bà cha mẹ
8.Bất mục: đánh giết những người dân thân thuộc gần
9.Bất nghĩa: dân giết quân, trò giết thầy, lính giết tướng, con giết cha
10.Nội loạn: thông dâm với họ hàng thân thiết, thiếp của ông hay cha.
Năm 1043, Lý Thái Tông đặt thêm quy định: Ai trộm lúa của dân sẽ bị đánh 100 trượng; nếu không lấy được mà làm bị thương người khác sẽ bị tội lưu. Quân lính lấy của cải của dân sẽ bị đánh 100 trường và thích 30 chữ.
Năm 1043, tháng 8, vua xuống chiếu rằng kẻ nào đem bán hoàng nam trong dân gian làm gia nô cho những người dân ta, đã bán rồi thì đánh 100 trượng, thích vào mặt 20 chữ, chưa bán mà đã thao tác cho những người dân thì cũng đáng trượng như vậy, thích vào mặt 10 chữ; người nào biết chuyện mà cũng mua thì xử giảm một bậc. Xuống chiếu rằng quân sĩ bỏ trốn quá một năm xử 100 trượng, thích vào mặt 50 chữ, chưa tới một năm thì xử theo mức tội nhẹ, kẻ nào quay trở lại thì cho về chỗ cũ. Quân sĩ không theo xa giá cũng xử trượng như vậy và thích vào mặt 10 chữ.
Bộ luật này còn có đề cập tới yếu tố xét xử tội tham ô, hối lộ. Đại Việt sử ký toàn thư ghi chép: Vào năm Quý Mùi (1043), vua đã xuống chiếu cho Quyến khố ty (ty coi việc kho lụa) ai nhận riêng một thước lụa của người thì xử 100 trượng, từ là một trong những tấm đến 10 tấm trở lên thì phạt trượng theo số tấm, gia thêm khổ sai 10 năm.
Việc Ra đời của Hình thư cũng như những cơ quan Bộ Hình và Thẩm hình sẽ là bước tiến trong việc tổ chức triển khai quản trị và vận hành của nhà nước thời Lý, tuy hiệu lực hiện hành vẫn còn đấy hạn chế.
Hình thư hiện đã biết thành thất truyền.
Đề cao sự khoan hồng
Lý Thái Tông còn được lịch sử dân tộc bản địa ghi nhớ vì quy định về tuyên thệ như một nghi thức của triều đình. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, thường niên, vua cùng quần thần đến đền Đồng Cổ (Thụy Khuê, Tây Hồ, Tp Hà Nội Thủ Đô ngày này) để cùng phát thệ: Kẻ nào làm con bất hiếu, làm tôi bất trung, thần minh tru diệt. Lễ thức này được duy trì qua nhiều triều vua đời Lý và sang cả đời Trần.
Nhiều lần dùng binh từ Nam chí Bắc nhưng Lý Thái Tông tỏ ra là vị nhà vua bao dung, nhân hậu. Các sử gia nhận định rằng Lý Thái Tông cũng như nhiều nhà vua Nhà Lý khác có lượng khoan hồng vì tác động của quốc giáo là đạo Phật. Trừ người em Vũ Đức vương làm mưa làm gió bị giết, với những vương tôn phản loạn khác ông đều tha tội. Trong cuộc phản loạn của những vương tôn, nhờ người em thứ hai của Thái Tông là Khai Quốc vương đem quân giải vây cho Thăng Long và Trường Yên (kinh đô Hoa Lư) giúp ông chống lại quân nổi loạn và chính Khai Quốc vương vận động quần thần tôn ông lên ngôi. Nùng Trí Cao nhiều lần làm phản nhưng ông vẫn đối đãi khá rộng lượng. Vì vậy nhà sử học Ngô Sĩ Liên theo quan điểm Nho giáo chê ông mê hoặc theo thuyết từ ái của đạo Phật mà tha tội cho bề tôi phản nghịch.
Có thể nói, nhà Lý vĩnh cửu trên 200 năm lịch sử dân tộc bản địa, đưa giang sơn vào quá trình cường thịnh có phần góp phần to lớn của Hình thư, cai trị giang sơn bằng pháp lý. Dẫu cũng luôn có thể có những quy định khắc nghiệt nhưng nhìn chung đó là bộ luật ngặt nghèo nhưng nhân đạo, vua Lý Thái Tông xứng danh là vị vua anh minh, cả về võ thuật và văn trị, nhìn từ góc nhìn xét xử, ông là một nhân vật tiêu biểu vượt trội cho tinh thần nghiêm minh kết thích phù hợp với nhân đạo, khoan dung.
Bình luận (0)
Gửi phản hồi của bạn
Bài viết cùng phân mục
Bút ký của THẾ MỸ
Những bài báo về Chánh án Tòa án huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận tự tử, sau khoản thời hạn Thư ký Tòa án bị khởi tố vì một quyết định hành động…
Chi tiết
Nhóm PVĐT
TANDTC tỉnh Ninh Thuận có Công văn số 474/CV-TA ngày 29/12/2021 do Chánh án Lê Hưng Dũng ký, gửi đến lãnh đạo Cơ quan khảo sát…
Chi tiết
LƯU THÁI BẢO
Việc Thẩm phán Hán Văn Nhuận giao cho Thư ký Quảng Thị Thái Bình tiến hành tổ chức triển khai phiên họp minh bạch chứng cứ, hòa giải……
Chi tiết
MINH NAM- MINH ANH
Đầu tháng 12, Tổ chức hàng hải quốc tế (IMO) đã tổ chức triển khai Lễ trao những phần thưởng và bằng khen năm 2021 tặng những những nhân, tập…
Chi tiết
Ðiền thông tin gửi phản hồi
Tên hiển thị: * Ðịa chỉ email: *
Nội dung (trên 20 ký tự): *
* Bình luận của những bạn sẽ tiến hành ban quản trị phê duyệt trong thời hạn sớm nhất
Gửi phản hồi Hủy × Thành công! Đã gửi phản hồi thành công xuất sắc, cảm ơn ý kiến góp phần của bạn! × Rất tiếc, đã gặp sự cố khi gửi phản hồi. Bài đọc nhiều nhất tuần
Giới thiệu nội dung cơ bản trong những nội dung bài viết đăng trên Tạp chí Tòa án nhân dân số 03 năm 2022 Xuất bản ngày 10 và 25 hàng tháng Liên kết hữu ích
Reply
1
0
Chia sẻ
– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” đoạn Clip hướng dẫn Chính vị hiệu là gì tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Down Chính vị hiệu là gì “.
You trọn vẹn có thể để lại Comment nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Chính #vị #hiệu #là #gì Chính vị hiệu là gì