Mục lục bài viết
Cập Nhật: 2022-03-19 19:06:12,Bạn Cần kiến thức và kỹ năng về Kể tên bốn vị thánh bất tử trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam. Quý khách trọn vẹn có thể lại Comment ở phía dưới để Tác giả đc tương hỗ.
– Chủ nhật, 16/02/2020 13:43 (GMT+7)
Người Việt như có sẵn một niềm tin thiêng liêng nào đó nên có một thứ tạm gọi là Đạo thờ phụng tổ tiên. Đó là thờ cha, mẹ, ông bà trong mái ấm gia đình dòng họ, thờ thành hoàng, bản thổ, thờ người khai mở xóm làng, khai nghiệp khai canh. Rộng ra toàn nước là thờ Hùng Vương.
Tứ bất tử Việt Nam qua nét vẽ hiện đại. Nguồn: Pinterest
Lại có Đạo Tiên, xuất phát từ việc thờ cúng Chử Đồng Tử, người dân có nhiều pháp thuật, đã cùng hai bà vợ chữa bệnh cứu người. Rồi Đạo Mẫu, Đạo Tứ Phủ thờ những Mẹ Trời, Nước, Rừng… thờ Âu Cơ, Liễu Hạnh và thật nhiều vị thần khác có công với dân với nước. Còn Nội đạo tràng, tên gọi như một sự xác lập đây mới là đạo của riêng việt nam (nội đạo) để trọn vẹn có thể phần nào đối trọng với những đạo khác. Đạo này còn có những nhân vật được gọi là Thánh như Tiền Quan thánh, Tả Quan thánh…
1. Nhu cầu của đời sống tâm linh thôi thúc làm cho những người dân Việt một mặt tiếp thu những giáo lý, những phương pháp sùng bái thần linh ở ngoài vào, một mặt lại sáng tạo ra những hình thức tín ngưỡng. Tuy nhiên, trọn vẹn có thể thấy, những “đạo” của người Việt dường như không được xây dựng thành những học thuyết, chưa thực sự có một giáo chủ, một giáo lý hay những khối mạng lưới hệ thống kinh sách, quy phạm.
Nhưng lại sở hữu một thực tiễn là ở việt nam có thật nhiều đền miếu thờ những vị sẽ là thần – có thần sông thần núi, thần đất, thần cây… nhưng hầu hết đền miếu là thờ những con người thực, được tôn vinh theo ý niệm: Thông minh chính trực vị chi thần. Tục ngữ nói: Chuông làng nào làng ấy đánh, thánh làng nào làng ấy thờ, thì đã thể hiện rõ cái thái độ xem toàn bộ vị này vừa là thần vừa là thánh. Người ta gọi những vị như Gióng, Sơn Tinh, Trần Hưng Đạo là Thánh Gióng, Thánh Tản, Thánh Trần… gọi những Mẫu là Thánh Mẫu, dưới đó là những thánh Cô, thánh Cậu, thánh Cả, thánh Hai… mà không gọi là thần. Khi khấn vái lại gọi chung là “chư vị Đức thánh”.
Chữ “Thánh” như vậy là để chỉ vào một trong những bậc tài năng xuất sắc, đạo đức cao cả. Chữ “Thánh” được sử dụng cho nhà vua gọi là Thánh thượng, ý vua gọi là thánh ý, lời lẽ của vua là thánh dụ, thánh chỉ, ơn vua gọi là thánh trạch. Trong sinh hoạt dân gian, ai đó có một kĩ năng vượt trội, một phát hiện độc lạ và rất khác nhau, mới mẻ cũng rất được bạn hữu xem là thánh, giỏi hơn thì còn gọi là “thánh sống”. Như vậy, thánh vừa rất thực lại vừa rất siêu trần. Mỗi vị thánh thường gắn với những lịch sử một thời nhưng đều đậm màu trần gian bởi họ xuất phát điểm đều từ những con người thực. Người thực nhưng không hề cái tôi nhỏ bé nữa mà đã đạt tới mức phi thường.
Ở tầm vương quốc, từ lâu, người Việt đã gắn bó với tín ngưỡng Tứ bất tử tôn thờ những vị Tản Viên, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử và Liễu Hạnh. Thực ra, hiểu cho thật khá đầy đủ diện mạo Thánh ở Việt Nam phải gồm có nhiều dòng nữa là loại những linh thánh (thường là những nhân vật lịch sử dân tộc bản địa như Thánh Chèm – Lý Ông Trọng; Thánh Bưng – Lê Phụng Hiểu; Thánh Lưỡng – Trần Khát Chân; Thanh Lôi – Lữ Gia…), dòng những thánh mẫu (mẫu Cửu Trùng, mẫu Thượng Ngàn, mẫu Thoải, mẫu Thiên Y A Na…), dòng những thánh tổ, thánh sư (Không Lộ, Giác Hải, Từ Đạo Hạnh…), dòng những vị thành hoàng… Phạm vi nội dung bài viết ngắn này chỉ xin đề cập tới dòng thánh Tứ bất tử.
2. Tứ bất tử là bốn vị thánh bất tử như đã nói là Đức Thánh Tản, Chử Đạo Tổ, Đức Thánh Gióng và Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Bốn vị thánh này là hình tượng của sự việc vĩnh cửu, bất diệt của dân tộc bản địa ta theo tâm thức dân gian.
Đứng đầu Tứ Bất Tử là thánh Tản Viên. Truyện cổ tích thần kỳ kể rằng ông đó là Sơn Tinh được làm rể vua Hùng và vì thế mà có mối thù truyền kiếp gây ra cuộc chiến tranh với Thủy Tinh “Năm năm báo thù, đời đời đánh ghen”. Sơn Tinh cũng rất sẽ là đã làm vua Văn Lang và khuyên vua Hùng nhường ngôi cho vua Thục. Thần tích thì xem ông là vị Tổ đầu trong Bách nghệ tổ sư, cùng vợ là Ngọc Hoa dạy dân làm ruộng, săn bắt, dệt lụa, mở hội…
Hình tượng Tản Viên thực ra là hình tượng người dân lao động Việt Nam từ thuở bình minh của lịch sử dân tộc bản địa đã phải dũng mãnh chống chọi với vạn vật thiên nhiên đắp đê, chống bão lụt bảo vệ đồng ruộng mùa màng. Nếu Thủy Tinh là mưa lũ, bão nước, thì Sơn Tinh là đê điều, núi đồi ngăn nước, còn nàng Mị Nương xinh đẹp là đồng bằng Bắc bộ mầu mỡ nên phải bảo vệ giữ gìn.
Vị thánh bất tử thứ hai là một anh hùng. Cậu bé làng Gióng ba tuổi vụt lớn lên thành dũng sĩ ăn hết bảy nong cơm ba nong cà, đòi nhà vua cho ngựa sắt, roi sắt để đánh giặc Ân. Roi sắt gẫy thì nhổ tre đuổi giặc. Đúng là:
Phá tặc đãn hiềm tam tuế vãn
Đằng vân do hận cửu thiên đê
(Cao Bá Quát)
Dịch là:
Giết giặc chẳng hiềm ba tuổi nhỏ
Bay chín tầng trời vẫn chưa cao
Thánh Gióng cũng là hình tượng của người Việt ngay từ những ngày đầu mở mang giang sơn đã phải lập tức chống với giặc ngoại xâm. Tản Viên và Thánh Gióng là những người dân dân Việt thứ nhất phải thắng lợi vạn vật thiên nhiên, thắng lợi giặc ngoại xâm để tồn tại.
Một vị bất tử nữa là Chử Đồng Tử. Chàng trai nghèo nhưng vô cùng hiếu thuận đã giành chiếc khố độc nhất chôn liệm cho cha, chịu khoả thân ngâm mình trong nước dưới nước kiếm tép tôm độ nhật. Tình cờ Chử Đồng Tử gặp được Tiên Dung nhưng vợ chồng chàng bị vua cha ruồng rẫy thậm chí còn cho là phản loạn. Họ học được phép tiên nên chuyên chữa bệnh giúp dân lành. Họ còn hiển linh giúp giang sơn chống ngoại xâm và trở thành vị Tổ của đạo thần tiên được tôn vinh là Chử Đạo Tổ.
3. Vị bất tử thứ tư là công chúa Liễu Hạnh. Bà là con gái Ngọc Hoàng thác sinh vào trong nhà họ Lê. Theo luật trời, theo một kỳ hạn nhất định thì được trở lại thiên đình. Nhưng Liễu Hạnh không chịu theo luật này mà hai lần bà quyết tâm được sống ở trần gian. Bà sống vui vẻ hòa đồng với dân gian, trêu ghẹo người này, gia ơn cho kẻ khác, đàm đạo với danh sĩ, kết hôn với văn nhân… được tôn vinh ở cõi Nam Thiên Bất Tử, sẽ là thánh Mẫu.
Tứ Bất Tử tiêu biểu vượt trội cho những tấm gương sáng chói của một dân tộc bản địa xác lập sự tồn tại của tớ. Thực ra những tấm gương này trong xã hội Việt có thật nhiều nhưng nên phải có một lựa chọn thích hợp. Ý thức vĩnh cửu quật cường của dân tộc bản địa ta là một nét thường trực, một nhu yếu hằng ngày.
Người dân Việt rất mong ước những hình tượng sinh động thiêng liêng mà nửa thực nửa lịch sử một thời, mơ đấy nhưng phải thật thân thiện. Chính vì thế mà Tản Viên, thánh Gióng là những hình ảnh hay và đẹp, lại rất thực để minh chứng một cách sinh động cái tinh thần đấu tranh với vạn vật thiên nhiên, tinh thần chiến đấu với ngoại xâm, để tồn tại, để xác lập, để vươn lên. Đây mới thật là những tấm gương không cần đến việc phát thưởng, trao huân chương, chia đất làm nghĩa trang hay làm nhà thời thánh tưởng niệm.
Hình ảnh Chử Đồng Tử là chứng tỏ một tấm gương bất tử về yếu tố tự do, tự tạo lấy niềm hạnh phúc cho mình, cả về yếu tố gợi mở về những chuyến du ngoạn xa, về việc mở mang những đô thị mới, những vùng đất mới giao lưu với xã hội bên phía ngoài mở hướng tăng trưởng của dân tộc bản địa.
Ở nhân vật Liễu Hạnh lại mang một nét tươi tắn rất thân thiện. Liễu Hạnh hình tượng cho một sự giải phóng. Liễu Hạnh là người phụ nữ biết yêu và tha thiết với tình yêu, một tình yêu ở phàm trần. Bà vừa là nghệ sĩ lại vừa là một chiến sỹ, bà thân thiện với mọi hạng người.
Liễu Hạnh thể hiện rõ phẩm chất nhân văn nên bà vừa là mẹ vừa là thánh Mẫu. Bà có cái ngang tàng nghịch ngợm và lại sở hữu cái khuôn phép hiền lành. Người Việt thờ mẹ Cửu trùng, mẹ Nước, mẹ Rừng, nhưng mẹ Liễu Hạnh là bà mẹ gắn với đời thường hơn hết. Bởi thế, bà là người bất tử.
Có thể xác lập Tứ bất tử đó là hệ ý thức nhân sinh Việt Nam đã được ký thác vào những hình tượng thuần túy Việt Nam, vào những thần linh Việt Nam mà dân gian tôn là Thánh. Người Việt bao thế hệ nay đều suy tôn, thờ phụng những bậc thánh ấy bởi họ đó là tinh thần là sức sống, là sức mạnh Việt Nam.
Họ cũng tiêu biểu vượt trội cho cách hiểu về đạo lý Việt. Đây là một niềm tin tâm linh trọn vẹn có cơ sở triết học và khoa học.
[Total: 23 Average: 3.4/5]
Bốn vị thần được dân gian tôn vinh là Tứ bất tử. Đó là bốn vị rất linh trường sinh bất tử trong thần điện Việt Nam. Mọi người vẫn nhận định rằng đó là Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đồng Tử, Tháng Gióng và Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Thực ra, trong lịch sử dân tộc bản địa đã đã trình làng không phải trọn vẹn như vậy, và trong toàn bộ chúng ta không phải ai cũng biết Tứ bất tử là những ai và có từ lúc nào.
* Những ghi chép trong thư tịch cổ
Tài liệu xưa nhất về thuật ngữ Tứ bất tử mà chúng tôi được biết là bản Dư địa chí, in trong bộ Ức Trai di tập, (VHv.1772/3 q.6) do Nhà in Phúc Khê, in năm Mậu Thìn (1868) niên hiệu Tự Đức.
Bản Dư địa chí mà toàn bộ chúng ta hiện có là một khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích tập thể. Ngoài lời tập chú của Nguyễn Thiên Túng, lời cẩn án của Nguyễn Thiên Tích và lời thông luận của Lý Tử Tấn, Dư địa chí còn tồn tại những phần do người những thời sau (rõ ràng là người những thế kỷ 16, 17, 18) đã thêm vào và sửa chữa thay thế nhiều lần. Trong số họ, có Thư Hiên Nguyễn Tông Quai (1693-1767).
Thư Hiên Nguyễn Tông Quai ở thế kỷ XVII là người thứ nhất lý giải thuật ngữ Tứ bất tử, khi ông chú giải điều 32 trong sách Dư địa chí (VHv.1772/3 tờ 13a) của Nguyễn Trãi.
Lời chú ấy như sau: “… Người đời Thanh nói: Tản Viên Đại Vương đi từ biển lên núi, Phù Đổng Thiên Vương cưỡi ngựa bay lên không trung, Đồng tử nhà họ Chử gậy nón lên trời; Ninh Sơn (nay là Sài Sơn) Từ Đạo Hạnh in dấu vào đá để đầu thai. Ấy là An Nam Tứ bất tửvậy” (Nguyễn Thư Hiên viết: … Thanh nhân xưng Tản Viên Đại Vương chi tự hải vãng sơn; Phù Đổng Thiên Vương chi kỵ mã đằng không; Chử gia Đồng tử chi trượng lạp thăng thiên; Ninh sơn (kim Sài Sơn) Từ Đạo Hạnh chi ấn thạch đầu thai. Vị An NamTứ bất tử vân).
Giá Sơn Kiều Oánh Mậu (1854-1911) người làng Đường Lâm là nhà học giả nổi tiếng của thời gian cuối thế kỷ 19 thời gian đầu thế kỷ 20, trong lời Án sách Tiên phả dịch lục (AB.289, tờ 4a), in năm Canh Tuất 1910 có viết:
“Tên những vị Tứ bất tử của việt nam, người đời Minh cho là: Tản Viên, Phù Đổng, Chử Đồng Tử, Nguyễn Minh Không. Đúng là như vậy. (Vì) bấy giờ Tiên chúa (Liễu Hạnh) chưa giáng sinh nên người đời chưa thể lưu truyền, sách vở chưa thể ghi chép. Nay chép tiếp vào. (Án: Ngã Tứ bất tử chi danh, Minh nhân dĩ Tản Viên, Phù Đổng, Chử Đồng Tử, Nguyễn Minh Không. Đương chi nhiên; thử thời Tiên chúa vị giáng, cố vị cập thế nhân sở truyền, văn hiến khả trung. Kim tục chi).
Trên đấy là những thông tin về Tứ bất tử trong thư tịch Hán Nôm, hiện giờ đang tàng trữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Các tài liệu tiếng Việt tân tiến về Tứ bất tử thì phong phú hơn nhiều. Dưới đây, chúng tôi xin điểm qua những tài liệu đó:
Nguyễn Tuân (1910-1987), trong thiên truyện Trên đỉnh non Tản in trong tập Vang bóng thuở nào, có viết: “… Bốn vị Tứ bất tử nơi toàn thế giới u linh: thánh Tản Viên, chúa Liễu Hạnh, Chử Đồng Tử, và Phù Đổng thiên vương”.
Hà Kỉnh (1922-1995) trong cuốn Truyền thuyết Sơn Tinh viết: “Ở Việt Nam ta có bốn vị thần bất tử là: Phù Đổng Thiên Vương, Chử Đồng Tử, Bà chúa Liễu Hạnh, Tản Viên Sơn Thần”.
Vũ Ngọc Khánh và Ngô Đức Thịnh, trong chuyên khảo Tứ bất tử chỉ thấy trình diễn về bốn vị thánh bất tử gồm: Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đạo Tổ, Đức Thánh Gióng và Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
Bảng thống kê tại đây sẽ đã cho toàn bộ chúng ta biết sự xuất hiện của những vị Tứ bất tử trong những tư liệu kể trên (số thứ tự như số thứ tự những cty chức năng tư liệu đã trình ở trên):
STT
Tản Viên
Sơn Thánh
Chử
Đạo Tổ
Thánh Gióng
Từ Đạo Hạnh
Nguyễn
Minh Không
Liễu Hạnh
1
+
+
+
+
2
+
+
+
+
3
+
+
+
+
4
+
+
+
+
5
+
+
+
+
Như vậy những vị Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đạo Tổ và Thánh Gióng luôn luôn cố định và thắt chặt và nhất quán trong những tài liệu, những thời đại. Khi Liễu Hạnh chưa giáng sinh thì Từ Đạo Hạnh hoặc Nguyễn Minh Không được xếp vào hàng Tứ bất tử. Thư tịch cổ cũng cho biết thêm thêm rằng, việc người Việt thờ phụng Tứ Bất Tử được người Trung Hoa nghe biết và ghi nhận. Điều đó chứng tỏ việc phụng thờ Tứ Bất tử là một nét tâm linh rất độc lạ và rất khác nhau và riêng khác của người Việt.
* Lý giải về Tứ bất tử
Trước hết, nói về số lượng bốn (tứ). Trong tư duy của người Việt, số lượng này mang tính chất chất ước lệ và có ý nghĩa lớn. Tứ (bốn) là một hằng số được vốn để làm khái quát về một phạm trù nào đó. Ví dụ: Tứ trấn, An Nam tứ đại tài, Tràng An tứ hổ, Sơn Tây tứ quý, Mỗ-La-Canh-Cót tứ danh hương v.v..
Và việc chọn lấy 4, trong toàn thể của một tập hợp là chọn lấy những gì tiêu biểu vượt trội nhất, độc lạ và rất khác nhau nhất và có tính thời đại.
Từ bất tử cũng là một tập hợp như vậy. Cũng chính vì thế mà có đến 6 vị thánh sẽ là bất tử trong tín ngưỡng dân tộc bản địa Việt. đó là những vị: Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đạo Tổ, Thánh Gióng, Liễu Hạnh, Từ Đạo Hạnh, Nguyễn Minh Không.
* Sơn Tinh – Tản Viên Sơn Thánh:
Sơn Tinh – Tản Viên Sơn Thánh là tên gọi thường gọi của vị Thần núi Tản, vị thần tối cổ trong tâm linh dân tộc bản địa Việt. Tản Viên Sơn tức là núi Ba Vì, “núi tổ của việt nam” (Nguyễn Trãi – Dư địa chí). Núi có ba ngọn cao chót vót. Ba bạn hữu Thánh Tản (còn gọi là Tam vị Đại Vương Quốc chúa Thượng đẳng thần) chia nhau quản trị và vận hành, từng người một ngọn núi.
Xuất phát từ nhận định cốt lõi tín ngưỡng Sơn Tinh – Tản Viên Sơn Thánh là TÍN NGƯỠNG THẦN NÚI (Sơn Tinh, Sơn thần) nằm trong khối mạng lưới hệ thống tín ngưỡng những hiện tượng kỳ lạ tự nhiên, chúng tôi xác lập rằng, nói Sơn Tinh – Tản Viên Sơn Thánh là nói tới cả ba bạn hữu thần núi. Như vậy, đương nhiên cả ba vị thần này đều thuộc Tứ bất tử.
Cũng từ cốt lõi của tín ngưỡng thần núi của người Việt, cho nên vì thế có hiện tượng kỳ lạ công chúa Ngọc Hoa, vợ của Thánh Tản (người anh cả) không được tôn vinh ngang hàng với Tam vị Tản Viên Sơn Thánh, mặc dầu ở một só làng nơi giáp ranh giữa Sơn Tây, Ba Vì, Phú Thọ vẫn đang còn những liên hoan tôn vinh Ngọc Hoa.
Văn tế, sự sắp xếp những ngai thờ, nghi lễ, tự khí… mà chúng tôi khảo sát tại những ngôi đền thờ Thánh Tản ở vùng xung quanh núi Ba Vì càng góp thêm phần làm sáng tỏ cho những nhận định trên đây.
* Chử Đạo Tổ:
Nếu như ở lịch sử một thời Sơn Tinh – Tản Viên Sơn Thánh, người ta trọn vẹn có thể tìm thấy những lớp ý nghĩa cổ xưa nhất của tín ngưỡng chất phác, nguyên thủy bằng phương pháp bóc tách những lớp trầm tích tiềm ẩn trong văn bản thần tích thì với lịch sử một thời Chử Đồng Tử, việc làm trở nên rất trở ngại. Huyền thoại Chử Đồng Tử (Chử Đạo Tổ) là mẩu chuyện của Đạo Giáo, Đạo Thần Tiên, một tín ngưỡng vốn gia nhập từ bên phía ngoài vào việt nam từ rất sớm. Cốt lõi lịch sử một thời cũng như tín ngưỡng Chử Đạo Tổ là tín ngưỡng Đạo giáo mang sắc tố tín ngưỡng dân gian thuần Việt. Chử Đồng Tử đó là người đi tiên phong trong cuộc thụ phép thần tiên để tế độ và truyền dạy cho những người dân khác. Dân gian tôn vinh Chử Đồng Tử là Chử Đạo Tổ là vì thế.
Khảo sát khối mạng lưới hệ thống thờ tự ở đền chính thờ Chử Đồng Tử ở Đa Hòa, chúng tôi thấy, từ rất xa xưa, ở này đã có ba pho tượng đồng và ba pho tượng đất mà cứ vị ngồi ở giữa là Chử Đạo Tổ, hai vị ở hai bên là Tiên Dung và Nội Trạch Tây Cung. Ở đình Tự Nhiên (huyện Thường Tín, Hà Tây), trái chiều với Đa Hòa qua sông Hồng, khi mở hội cũng rước ba cỗ long kiệu ba vị kể trên.
Mặc dù vậy, nếu xuất phát từ cốt lõi tín ngưỡng Chử Đạo Tổ thì trong số ba vị này, chỉ có Chử Đồng Tử, là thuộc về Tứ bất tử, của tâm thức dân gian Việt Nam.
* Thánh Gióng
Là vị “anh hùng độc lập” trong Tứ bất tử.
* Từ Đạo Hạnh, Nguyễn Minh Không, Liễu Hạnh và quy trình hội nhập vào Tứ bất tử:
Trước kia, khi Liễu Hạnh chưa xuất hiện (giáng thế) thì Từ Đạo Hạnh hoặc Nguyễn Minh Không là một trong Tứ bất tử có lẽ rằng là từ những “tiêu chuẩn” tại đây:
– Cả hai vị đều “giáng sinh” trong một triều đại sớm của lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam.
– Từ hai vị này đều làm nảy nở những mẩu chuyện đậm sắc tố Đạo giáo – một tín ngưỡng sớm đến với Việt Nam và có nhiều kĩ năng hội nhập với tín ngưỡng địa phương.
– Hai vị này đều hóa thân sau khoản thời hạn mất, và đầu thai thành nhiều kiếp.
Khi Liễu Hạnh “giáng sinh” vào lúc thế kỷ XVI cũng đó là lúc ý thức hệ Nho giáo ở việt nam đang đi vào con phố suy thoái và khủng hoảng. Thực trạng xã hội loạn lạc, cuộc chiến tranh giết tróc, làm cho nhân dân vô cùng cực khổ, khao khát cháy bỏng về một cõi tâm linh an nhàn, siêu thoát. Phật giáo và Đạo giáo có cơ tăng trưởng trong dân gian. Về Phật giáo, ý niệm Tịnh Độ tông với lối sống từ bi hỷ xả, với phương thức thỏa mãn thị hiếu nhu yếu tinh thần của con người, với tính chất dung hòa và phổ cập đã trở nên thắng thế và phổ cập trong suốt những thế kỷ XVI và XVII. Còn Đạo giáo, với những bùa chú, phép thuật, với những lối hành đạo phức tạp bởi những hình tượng đã nhiều lúc trở thành cứu cánh để người ta tìm về làm chỗ tựa và nuôi dưỡng niềm tin về yếu tố giải thoát. Nội Đạo tràng Ra đời vào thời gian lúc bấy giờ và sớm trở nên thịnh hành, được vua Lê thừa nhận. Tín ngưỡng tam phủ, mà TT là thờ Mẫu hình thành và tăng trưởng khá nhanh.
Liễu Hạnh “giáng thế” phục vụ nhu yếu nhu yếu thỏa mãn thị hiếu tâm linh của mọi giai tầng trong xã hội, phù thích phù hợp với tâm thức dân gian Việt Nam. Nếu so với Từ Đạo Hạnh, Nguyễn Minh Không thì sự phụng thờ Liễu Hạnh bắt nguồn sâu xa từ trong tín ngưỡng thuần Việt của tâm thức dân gian, rồi lại xâm thực và hòa đồng vào tín ngưỡng Tứ phủ, nên tín ngưỡng này mang nhiều hơi hướng thời đại, update và phù thích phù hợp với thực tại. Ra đời trong thời kỳ đó, và với vai trò như vậy, việc tín ngưỡng Liễu Hạnh trở thành TT của tín ngưỡng Tứ phủ và hội nhập với Tứ bất tử, trở thành hình tượng của sự việc vĩnh cửu là một điều dễ hiểu.
Từ đó đến nay, tín ngưỡng Tam phủ rồi Tứ phủ luôn vẫn là một trong những TT tín ngưỡng của tâm thức dân gian. Ảnh hưởng của tín ngưỡng Mẫu Liễu Hạnh mang tính chất chất bao trùm, có phạm vi rộng to nhiều hơn so với tác động của Từ Đạo Hạnh, Nguyễn Minh Không là yếu tố đã xác lập trong dân gian.
Tóm lại, trong tâm thức dân gian Việt Nam từng có Tứ bất tử. Các vị từng sẽ là có chân trong Tứ bất tử gồm:
– Tản Viên Sơn thánh (3 bạn hữu)
– Chử Đạo Tổ
– Thánh Gióng
– Thánh Láng Từ Đạo Hạnh
– Nguyễn Minh Không
– Thánh Mẫu Liễu Hạnh
Qua thời hạn, cùng với việc xuất hiện những yếu tố mới, mang tính chất chất thời đại về tư tưởng, triết lý, ý niệm thì niềm tin, tín ngưỡng, ý niệm về Tứ bất tử có sự thay đổi, dẫn đến việc Thánh Mẫu Liễu Hạnh thay thế Từ Đạo Hạnh, Nguyễn Minh Không, đứng vào hàng Tứ bất tử như thể một tất yếu.
Tuy nhiên, những cắt nghĩa trên đây chỉ là những nét phổ quát nhất, trên mặt phẳng tín ngưỡng của dân gian trong phạm vi to lớn, mang điểm lưu ý chung nhất. Ở một số trong những nơi, một số trong những vùng, ý niệm tín ngưỡng vẫn đang còn những nét riêng, và tất yếu, không phổ cập và chỉ có tác động ở phạm vi nhỏ, hẹp.
Việc phụng thờ Tứ Bất tử là một tín ngưỡng thuần túy Việt Nam, kết tinh từ những truyền thuyết đẹp tươi và là một bộ phận không thể tách rời trong di sản tôn giáo và tinh thần của giang sơn. Và chính người Trung Quốc, từ bao đời nay đã và đang nghe biết và ghi nhận tín ngưỡng Tứ Bất tử của Việt Nam.
Nguồn: Thông báo Hán Nôm học 1996.
Reply
0
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Kể tên bốn vị thánh bất tử trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Download Kể tên bốn vị thánh bất tử trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Kể #tên #bốn #vị #thánh #bất #tử #trong #lịch #sử #Việt #Nam Kể tên bốn vị thánh bất tử trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam