Mục lục bài viết
Update: 2022-04-22 15:04:13,You Cần biết về Vì sao trào lưu Cần Vương 1885 — 1896 được phân thành hai quá trình tăng trưởng. You trọn vẹn có thể lại Thảo luận ở phía dưới để Mình được tương hỗ.
Phong trào Cần Vương (Chữ Nôm: 風潮勤王) nổ ra vào thời gian cuối thế kỷ 19 do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi đề xướng trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp.
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
Phong trào Cần VươngMột phần của Phong trào giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam (1885-1945)
Toàn văn Chiếu Cần Vương.Thời gian1885 – 1896Địa điểm
Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ
Kết quả
Phong trào thất bạiTham chiến
Triều đình Hàm Nghi và những lãnh tụ hưởng ứng trào lưu
Pháp
Liên bang Đông Dương
Bắc Kỳ
Trung Kỳ
Nhà Nguyễn
Nam KỳChỉ huy và lãnh đạo
Hàm Nghi
Tôn Thất Thuyết
Trần Xuân Soạn
Phan Đình Phùng
Nguyễn Thiện Thuật
Mai Xuân Thưởng
Nguyễn Quang Bích
Nguyễn Văn Giáp
Tạ Hiện
Tống Duy Tân
và những lãnh tụ Cần Vương khác
Toàn quyền Đông Dương
Tổng Trú sứ Trung–Bắc Kỳ
Khâm sứ Trung Kỳ
Thống sứ Bắc Kỳ
Thống đốc Nam Kỳ
Đồng Khánh
Hoàng Cao Khải
Trần Bá Lộc
Nguyễn Thân
Đinh Nho Quang
Lê Hoan
Cao Ngọc Lễ
Tại triều đình Huế, sau khoản thời hạn vua Tự Đức mất (tháng 7 năm 1883) thì sự phân hóa trong nội bộ đình thần, quan lại nhà Nguyễn càng thâm thúy, triều đình phân hóa thành 2 phe rõ rệt – phe chủ chiến và phe chủ hòa. Phe chủ chiến nhất quyết không khuất phục thực dân Pháp, muốn cứu lấy sự tồn tại của giang sơn, của triều đình. Còn phe chủ hòa sẵn sàng quy thuận và hợp tác với Pháp để bảo vệ quyền lợi giai cấp. Đứng đầu phe chủ chiến là Tôn Thất Thuyết. Tôn Thất Thuyết là Thượng thư Bộ binh, sở hữu quân đội trong tay và là nhân vật quan trọng nhất trong Hội đồng phụ chính. Ngoài ra, Tôn Thất Thuyết còn tồn tại liên hệ mật thiết với nhiều thủ lĩnh nghĩa quân chống Pháp. Tôn Thất Thuyết quyết tâm xây dựng, củng cố lực lượng để quyết chiến với thực dân Pháp. Ông cho xây dựng một khối mạng lưới hệ thống sơn phòng từ Quảng Trị đến Ninh Bình và từ Quảng Nam đến Bình Thuận; chiêu mộ thêm nghĩa binh, tăng cường xây dựng đồn lũy. Tại Huế, ông cho củng cố quân đội và lập thêm 2 đạo quân đặc biệt quan trọng – Phấn Nghĩa quân và Đoàn Kiệt quân. Đây là lực lượng cơ động, tinh nhuệ trong những cuộc đối đầu với Pháp và bảo vệ vua cùng Hội đồng phụ chính.
Ngày 31 tháng 7 năm 1884, Tôn Thất Thuyết cho phế truất vua Kiến Phúc – một ông vua có tư tưởng thân Pháp – và đưa Ưng Lịch mới 14 tuổi lên ngôi, lấy hiệu là Hàm Nghi.
Cuối năm 1884, giữa lúc quân Pháp đang khốn đốn ở Bắc Kỳ, phe chủ chiến ở Huế, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết, lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi phản đối việc 300 quân Pháp kéo vào Huế lập địa thế căn cứ Mang Cá ngay trong Hoàng thành. Đáp lại Pháp cho tăng thêm số quân đóng ở Mang Cá lên hàng nghìn tên.
Tôn Thất Thuyết kêu gọi số quân còn sót lại ở những địa phương triệu tập về Huế, bí mật tổ chức triển khai một cuộc phản công. Dò biết tình hình, ngày 27 tháng 6 năm 1885, De Courcy (tổng chỉ huy vừa mới được cử sang) đem 4 đại đội và 2 tàu chiến từ Hải Phòng Đất Cảng vào trực tiếp Huế nhằm mục tiêu loại trừ phe chủ chiến, dự tính bắt cóc Tôn Thất Thuyết.
Ngày 2 tháng 7 năm 1885, De Courcy đến Thuận An rồi lên Huế, yêu cầu Hội đồng phụ chính đến hội thương. Tôn Thất Thuyết cáo bệnh không đến, quay quồng kiểm soát và chấn chỉnh quân sĩ, đào hào đắp lũy trong thành, sắp xếp hai đạo quân đặc biệt quan trọng phòng thủ hoàng thành, nhằm mục tiêu giành thế dữ thế chủ động trước lúc De Courcy bày đặt việc triều yết vua Hàm Nghi để đột nhập hoàng thành.
Tối ngày 4 tháng 7 năm 1885, giữa lúc De Courcy đang dự tiệc ở sứ quán bên kia sông Hương và bàn kế đột nhập kinh thành Huế thì Tôn Thất Thuyết bí mật chia quân làm hai cánh. Cánh thứ nhất (do Tôn Thất Lệ chỉ huy) có trách nhiệm tiến công sứ quán Pháp. Cánh thứ hai (do Tôn Thất Thuyết đích thân chỉ huy) sẽ đánh úp tiêu diệt toàn bộ lính Pháp ở đồn Mang Cá.
Biết trước thủ đoạn của giặc nên tuy nhiên việc sẵn sàng chưa thật khá đầy đủ, Tôn Thất Thuyết vẫn nổ súng trước nhằm mục tiêu giành thế dữ thế chủ động cho cuộc tiến công. Đúng 1 giờ sáng ngày 5 tháng 7 năm 1885, trong cảnh khuya vắng lặng của kinh thành Huế, bỗng có tiếng súng thần công nổ rầm trời. Lệnh phát hỏa vừa dứt, đồn Mang Cá bốc cháy, quân ta đột nhập đồn, lính Pháp rối loạn, vài sĩ quan bị thương, bị chết. Đồng thời sứ quán Pháp bên kia sông Hương cũng trở nên tiến công, những trại lính địch bốc cháy kinh hoàng. De Courcy đối phó cầm chừng, chờ sáng. Trại Mang Cá, tận dụng quân Nguyễn chuyển hướng tiến công sang sứ quán, quân Pháp kéo 3 lực lượng vào chiếm thành Huế, đốt phá dinh thự, tàn sát dân chúng, vượt qua những ổ phục kích lọt vào hoàng thành.
Quân Pháp đã trắng trợn cướp bóc của cải và tàn sát vô cùng dã man nhiều người dân vô tội trên đường tiến quân. Trong ngày hôm đó, hầu như nhà nào thì cũng luôn có thể có người bị giết. Do vậy từ đó về sau, hằng năm Nhân dân Huế đã lấy ngày 23 tháng 5 Âm lịch làm ngày giỗ chung.
Không chỉ hàng vạn người bị giết hại mà kinh thành Huế còn bị cướp đi phần lớn những tài sản quý báu nhất. Quân Pháp chiếm hữu được một số trong những lớn của cải mà triều đình còn chưa kịp chuyển đi, gồm 2,6 tấn vàng và 30 tấn bạc, trong số này chỉ có một phần rất nhỏ sau này được hoàn trả cho triều đình Huế. Còn lại, số 700.000 lạng bạc phải được 5 lính Pháp đóng hòm trong 5 ngày mới xong và chở về Pháp.[1]
Linh mục Père Siefert Khanhngu, nhân chứng sự kiện này đã ghi lại: “Kho tàng trong hoàng cung đã mất đi gần 24 triệu quan vàng và bạc… Cuộc cướp cạn ấy kéo dãn trong 2 tháng còn gây tăm tiếng hơn cuộc cướp phá Cung điện Mùa Hè của Thanh Đế ở Bắc Kinh”. Cũng theo Père Siefert, khi so sánh với bảng kiểm kê tài sản của hoàng gia, thì quân Pháp đã cướp “228 viên kim cương, 266 món nữ trang có nạm kim cương, hạt trai, hạt ngọc, 271 đồ bằng vàng trong cung của bà Từ Dụ. Tại những tôn miếu thờ những vua… thì hầu hết những thứ trọn vẹn có thể mang đi… đều bị cướp”[2]
Quốc sử quán triều Nguyễn ghi: riêng tại Phủ Nội vụ tại tầng dưới cất giữ 91.424 thỏi bạc đỉnh 10 lạng, 78.960 thỏi bạc đỉnh 1 lượng; tầng trên cất giữ khoảng chừng 500 lạng vàng, khoảng chừng 700.000 lạng bạc; kho gần cửa Thọ Chỉ cất giữ 898 lạng vàng, 3.400 lạng bạc. Toàn bộ số vàng bạc này đã biết thành Pháp chiếm. Tướng De Courcy, chỉ huy cuộc tiến công vào kinh đô Huế, ngày 24/7/1885 đã gửi cho chính phủ nước nhà Pháp một bức điện với nội dung sau: “Trị giá phỏng chừng những quý vật bằng vàng hay bằng bạc dấu kỹ trong những hầm kín là 9 triệu quan. Đã mày mò thêm nhiều ấn tín và kim sách đáng giá bạc triệu. Xúc tiến rất trở ngại việc triệu tập những kho tàng mỹ thuật. Cần cử sang đây một chiếc tàu cùng thật nhiều nhân viên cấp dưới thành thạo để mang về mọi thứ cùng với kho tàng”. Ngoài ra, trong quy trình quân Pháp truy đuổi Tôn Thất Thuyết từ thời gian tháng 7/1885, đã thu giữ ở tỉnh Quảng Trị 34 hòm bạc chứa 36.557 tiền bạc và 6 hòm bạc chứa 196 thỏi bạc, mỗi thỏi 10 lạng và 18.696 tiền bạc[2].
Sáng mùng 5 tháng 7, Tôn Thất Thuyết đã đưa vua Hàm Nghi cùng đoàn tùy tùng đời kinh đô Huế chạy ra sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, ngày 13 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết, lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi, đã hạ chiếu Cần Vương lần thứ nhất. Ở Quảng Trị thuở nào hạn, để tránh sự truy lùng gắt gao của quân Pháp, Tôn Thất Thuyết lại đưa Hàm Nghi vượt qua đất Lào đến sơn phòng Ấu Sơn (Hương Khê, thành phố Hà Tĩnh). Tại đây, Hàm Nghi lại xuống chiếu Cần Vương lần hai ngày 20 tháng 9 năm 1885.
Hai tờ chiếu này triệu tập tố cáo thủ đoạn xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp, đồng thời lôi kéo sĩ phu, văn thân và nhân dân toàn nước đứng lên kháng chiến giúp vua bảo vệ quê nhà giang sơn.
Mặc dù trình làng dưới danh nghĩa Cần Vương, thực tiễn đấy là một trào lưu đấu tranh yêu nước chống Pháp xâm lược của Nhân dân Việt Nam. Trong thời kì này, trọn vẹn vắng mặt sự tham gia của quân đội triều đình. Lãnh đạo những cuộc khởi nghĩa Cần Vương không phải là những võ quan triều Nguyễn như trong thời kỳ đầu chống Pháp, mà là những sĩ phu văn thân yêu nước có chung một nỗi đau mất nước với quần chúng lao động, nên đã tự nguyện đứng về phía nhân dân chống Pháp xâm lược. Phong trào Cần Vương bùng nổ từ sau sự biến kinh thành Huế vào thời gian đầu tháng 7 năm 1885 và tăng trưởng qua hai quá trình:
Cần vương mang nghĩa “giúp vua”. Trong lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam, trước thời nhà Nguyễn từng có những lực lượng nhân danh giúp nhà vua phát sinh như thời Lê sơ, những cánh quân hưởng ứng lời lôi kéo của vua Lê Chiêu Tông chống lại quyền thần Mạc Đăng Dung. Tuy nhiên, trào lưu này sẽ không để lại nhiều dấu ấn và khi nhắc tới Cần Vương thường được hiểu là trào lưu chống Pháp xâm lược.
Phong trào thu hút được một số trong những những quan lại trong triều đình và văn thân. Ngoài ra, trào lưu còn thu hút phần đông những tầng lớp sĩ phu yêu nước thời bấy giờ. Phong trào Cần Vương thực ra đang trở thành một khối mạng lưới hệ thống những cuộc khởi nghĩa vũ trang trên khắp toàn nước, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, kéo dãn từ thời gian năm 1885 cho tới năm 1896.
Chiếu Cần Vương lôi kéo nhân dân cùng tham gia chống Pháp, Phục hồi nền độc lập, Phục hồi quyết sách phong kiến có vua là người tài giỏi. Khẩu hiệu này đã nhanh gọn thổi lên ngọn lửa tình yêu quê nhà và lòng căm thù quân xâm lược của toàn thể nhân dân.
Hưởng ứng chiếu Cần Vương, nhân dân ta ở khắp nơi, dưới sự lãnh đạo của những sĩ phu văn thân yêu nước, đã sôi sục đứng lên chống Pháp:
Tối ngày 30 tháng 10 năm 1888, vua Hàm Nghi bị người Pháp bắt trong lúc mọi người đang ngủ say. Bắt được vua Hàm Nghi thực dân Pháp ra sức dụ dỗ thuyết phục, mua chuộc nhà vua trẻ cộng tác với chúng nhưng vua Hàm Nghi đã từ chối quyết liệt. Không mua chuộc được vua Hàm Nghi thực dân Pháp quyết định hành động đưa vua Hàm Nghi đi đày tại Algeria, một thuộc địa của Pháp ở Bắc Phi (châu Phi), những cuộc khởi nghĩa chống Pháp vẫn tiếp tục. Tuy nhiên, trào lưu Cần Vương suy yếu dần; từng cuộc khởi nghĩa lần lượt bị tiêu diệt. Từ thời gian ở thời gian cuối năm 1895 đầu 1896, khi tiếng súng cuộc khởi nghĩa Hương Khê của Phan Đình Phùng thất bại, trào lưu Cần Vương coi như chấm hết.
Tác giả Nguyễn Thế Anh trong sách Kinh tế và xã hội Việt Nam dưới những triều vua nhà Nguyễn nêu những nguyên nhân thất bại của trào lưu Cần Vương:
Theo Đào Duy Anh, ngoài việc thiếu link và thống nhất về tổ chức triển khai (tương tự như “tính chất địa phương” mà Nguyễn Thế Anh phản ánh), trào lưu Cần Vương còn tồn tại những nguyên nhân thất bại khác[6]:
Wikisource tiếng Việt có toàn văn tác phẩm về:
Chiếu Cần Vương
Reply
4
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Vì sao trào lưu Cần Vương 1885 — 1896 được phân thành hai quá trình tăng trưởng tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Download Vì sao trào lưu Cần Vương 1885 — 1896 được phân thành hai quá trình tăng trưởng “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comment nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Vì #sao #phong #trào #Cần #Vương #được #chia #thành #hai #giai #đoạn #phát #triển Vì sao trào lưu Cần Vương 1885 — 1896 được phân thành hai quá trình tăng trưởng