Mục lục bài viết
Update: 2022-04-17 03:11:11,You Cần biết về Phân tích bài bài ca ngất ngưởng. You trọn vẹn có thể lại Thảo luận ở phía dưới để Admin được tương hỗ.
Trong chương trình Ngữ văn lớp 11, những bạn học viên sẽ phải học và cảm nhận tác phẩm Bài ca ngất ngưởng của nhà thơ Nguyễn Công Trứ. Nhằm phục vụ cho việc cảm nhận tác phẩm này của những bạn, Cunghocvui sẽ mang lại cho những bạn bài phân tích Bài ca ngất ngưởng hay nhất và khá đầy đủ nhất. Cùng tìm hiểu thêm qua nội dung bài viết tại đây nhé!
Bài làm
Trong văn học, ngoài cái tôi lãng mạn, hào hoa khiến người ta say đắm thì còn một chiếc tôi ngang tàn, ngạo nghễ cũng không kém phần thu hút. Nếu như cái “ngông” của Nguyễn Tuân thể hiện ở sự phản ứng xấu đi và đầy kiêu ngạo trước đời sống, ông thể hiện phong thái tài hoa của tớ qua những trang viết lịch sự và trang nhã, đặt mình lên trên thiên hạ thì Nguyễn Công Trứ cũng thể hiện sự “ngất ngưởng”, phóng khoáng trong cả tài năng, trí tuệ lần cốt cách của ông. Điều này được thể hiện rõ ràng qua tác phẩm Bài ca ngất ngường. Có thể nói, bài thơ đó là lời xác lập của nhà thơ về thái độ sống của tớ với đời sống.
Bài ca ngất ngưởng được sáng tác năm 1848, Nguyễn Công Trứ từ quan về quê nhà sau hơn 30 năm ông làm quan dưới triều Nguyễn. Trong suốt hơn 30 năm, Nguyễn Công Trứ lúc làm lính thú, lúc cầm quân chinh chiến, khi lại làm đại quan… ông đã từng vinh nhục kinh qua, thăng trầm có cả nên trọn vẹn có thể nói rằng bài thơ Bài ca ngất ngưởng vang lên như một lời tự thuật vể đời sống, thông qua đó ông Hi Văn tự hào vể tài năng, đức độ và công danh sự nghiệp của tớ, biểu lộ một đậm cá tính, một phong thái sống tài tử, phóng khoáng ở đời. Bài hát nói này còn có hai khổ đôi, toàn bộ có 19 câu thơ đầy vần điệu, nhạc điệu trầm bổng, réo rắt, lúc khoan thai, lúc hào hùng, đọc lên nghe rất thú vị. Hát nói là một thể thơ dân tộc bản địa, có bố cục tổng quan ngặt nghèo, chất thơ, chất nhạc phối hợp rất hài hoà, mê hoặc.
Xem thêm Soạn Bài ca ngất ngưởng
Phân tích bức chân dung tự họa của Nguyễn Công Trứ trong Bài ca ngất ngưởng
Vẻ đẹp của Bài ca ngất ngưởng
Mở đầu bài thơ là lời xác lập của tác giả về ý niệm sống của một đấng làm trai:
“Vũ trụ nội mạc phi phận sự.”
(Mọi việc trong vũ trụ chẳng có việc nào không là phận sự của ta).
Nguyễn Công Trứ muốn xác lập cái ngông của chính mình, rằng mọi việc trên đời này đều là việc của ông. Đây đó là yếu tố xác lập được vị trí của mình mình, là tuyên ngôn của kẻ sĩ có tài năng. Nếu như những nhà văn thường chỉ bày tỏ cái nhìn của tớ so với những khía cạnh rất khác nhau của đời sống và cảm xúc của tớ với một trong những khía cạnh đó thì Nguyễn Công Trứ ngược lại trọn vẹn, ông nhận định rằng đã là nam nhi trong thiên hạ thì không tồn tại một việc gì là không xử lý và xử lý được. Đấng làm trai cũng không lúc nào được trốn tránh những việc tương quan đến phận sự của tớ trong thiên hạ, trong trời đất. Để chứng tỏ cho ý niệm này thì Nguyễn Công Trứ đã nêu ra cái bản ngã của đời sống mình:
“Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng
Khi thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông
Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng.
Lúc bình Tây, cờ đại tướng,
Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên.”
Là một người dân có kinh nghiệm tay nghề làm quan trên 30 năm, tác giả kể ra những chức vụ mà tôi đã từng đảm nhiệm trong suốt trong năm tháng phụng sự cho giang sơn ấy. Đó là: “Thủ khoa, Tham tán, Tổng đốc Đông…”. Hẳn phải là một người tài giỏi, trí tuệ hơn người, thông minh, điều sự đều nhanh trí thì Nguyễn Công Trứ mới được giao cho nhiều trọng trách như vậy. Vì lẽ này mà không một việc làm gì mà tác giả trước đó chưa từng nếm trải qua, nên ông đã xác lập với những đấng nam nhi còn sót lại trên đời sống này một lí lẽ cứng ngắc như vậy. Những chứng cứ nhà thơ nêu ra rất xác đáng, là ví dụ không thể chối cãi cho lập luận ban sơ của ông.
Những tưởng chỉ khi làm quan, có chức có quyền thì Nguyễn Công Trứ mới bày tỏ cái tôi ngạo nghễ, phi thường đến như vậy nhưng không, kể cả trong môi trường sống đời thường thường ngày hay khi cáo quan về quê thì cái tôi ấy vẫn không hề mất đi mà còn tự do hơn:
“Đô môn giải tổ chi niên
Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng”
Hình ảnh “đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng” đã cho toàn bộ chúng ta biết thái độ giễu cợt của tác giả so với đời sống. Ông trước đó chưa từng thấy cái tôi của tớ nhỏ bé, thấp hèn mà luôn thấy nó to lớn, sánh ngang với đời sống, để trọn vẹn có thể hiển nhiên mà chế giễu. Đến cả Bụt cũng phải cười trước yếu tố ngất ngưởng của nhà thơ:
“Kìa núi nọ phau phau mây trắng
Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi
Gót tiên theo đủng đinh một đôi dì
Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng.”
Từ giã đời sống làm quan, trở về với môi trường sống đời thường thường thì giản dị nhưng lối sống của Nguyễn Công Trứ lại không tầm thường một chút ít nào. Hình ảnh miêu tả thật hóm hỉnh “Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi”, cũng dễ hiểu thôi bởi nhà thơ trước kia là một người ở chốn quan trường đầy xô bồ, mưu mẹo, nay sống một môi trường sống đời thường của người dân thường thì bỗng cảm thấy mình thật “từ bi”. Ông đi lễ chùa mà cũng phải “Gót tiên đủng đỉnh một đôi dì”. Quả thật, Nguyễn Công Trứ là một con người sống vô cùng phóng túng, sống hết mình mà chơi cũng hết mình. Ông luôn tỏ một thái độ hiên ngang, giễu cợt trước đời sống, làm cho tới cả Bụt cũng phải cười trước yếu tố “ngất ngưởng” của riêng ông. Có thể nói, mấy ai đạt được đến cái sự bất cần, ung dung như Nguyễn Công Trứ. Nhà thơ đã có được cái phong thái này bởi lẽ:
“Được mất dương dương người thái thượng
Khen chê phơi phới ngọn đông phong”
Chốn quan trường giờ đây đã chẳng còn tồn tại ý nghĩa so với tác giả. Bởi ông không hề phải phục tùng bề trên, nghi lệnh cho cấp dưới nữa. Mọi khen, chê, thưởng, phạt của đời sống làm quan giờ chỉ là hư vô. Nhà thơ đã thoát khỏi cái vòng danh lợi luẩn quẩn, để được thỏa sức vẫy vùng khắp bốn phương. Cuộc sống ấy thật đáng ngưỡng mộ:
“Khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng
Không Phật, không Tiên, không vướng tục.”
Nhà thơ không hề phải vướng bận bất kể điều gì trên trần thế, ông trọn vẹn có thể vui chơi, đàn hát, uống rượu…. một môi trường sống đời thường tự do, tự tại hơn lúc nào hết. Trải qua biết bao nhiêu năm góp sức và phụng sự cho triều Nguyễn, tác giả ở đầu cuối cũng rất được tận thưởng trọn vẹn môi trường sống đời thường của riêng mình một cách “ngất ngưởng” nhất. Thái độ, phong thái này vốn có từ khi nhà thơ khởi đầu làm quan nhưng càng thể hiện rõ ràng hơn khi ông về già, về nghỉ hưu.
Ba câu thơ cuối nhà thơ xác lập rằng “không tồn tại một ai ngất ngưởng bằng mình”:
“Chẳng Trái, Nhạc cũng vào phường Hàn, Phú
Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo xơ chung
Trong triều ai ngất ngưởng như ông!”
Nguyễn Công Trứ xác lập với mọi người rằng ông là một vị trung thần tận tâm với triều đình bằng lối so sánh với những bậc anh hùng như Nhạc Phi, Hàn Kì, Phú Bật… của đời Hán, Tống bên Trung Quốc. Công lao và những góp phần của ông là vô cùng thật nhiều và to lớn. Giọng văn đĩnh đạc, hào hùng như thể lời xác lập đầy tự hào của tác giả về bản thân. Cho nên ông đã tuyên bố: “Trong triều ai ngất ngưởng như ông!” Câu thơ ở đầu cuối nói lên nội dung của toàn bài, là yếu tố cắt nghĩa, lí giải về ý niệm làm một đấng nam nhi ở trong trời đất của nhà thơ. Bằng việc xác lập thái độ sống của tớ, ông muốn gửi tới những bậc nam nhi trong thiên hạ rằng phải ghi nhận vị trí của tớ so với trời đất, “trị quốc bình thiên hạ” là phận sự của từng người. Lời xác lập tuy ngắn gọn mà súc tích, bày tỏ sự chứng minh và khẳng định trong chí vị trí hướng của một người đã từng làm quan.
Toàn bộ bài thơ với nội dung mà nó truyền tải, người đọc chứng minh và khẳng định sẽ hiểu được cái “ngất ngưởng” trong thơ của Nguyễn Công Trứ. Bằng tài năng, kinh nghiệm tay nghề và những góp phần của tớ cho non sông, giang sơn, tác giả đã làm cho mọi người ý thức hơn về trách nhiệm của mỗi con người, nhất là người con trai so với đời sống. Như vậy, cái tôi “ngất ngưởng” của nhà thơ không phải là một thái độ xấu đi mà là yếu tố xác lập bản thân của tớ, là bản lĩnh dám sống ở đời, và một phong thái sống tài hoa, tài tử.
Chỉ qua một bài thơ ngắn mà tác giả đã gửi gắm được toàn bộ lối sống và cái nhìn của tớ trước đời sống. Thể thơ Nôm độc lạ và rất khác nhau với nhịp điệu rõ ràng, nhấn mạnh vấn đề được phong thái hơn người của Nguyễn Công Trứ. Đọc bài thơ, ta thấy thêm cảm phục những người dân nam nhi đã góp sức hết mình cho giang sơn trong thời kì phong kiến, cũng thấy trân trọng thêm thái độ và tinh thần của tác giả so với đời sống.
Thông qua bài Phân tích Bài ca ngất ngưởng khá đầy đủ này, Cunghocvui kỳ vọng đây sẽ là một trong những bài Phân tích Bài ca ngất ngưởng hay nhất gửi đến những bạn. Chúc những bạn học tốt!
Nguyễn Công Trứ, tên gọi thật sự quen thuộc và thân thiện mà từ xưa đến nay vẫn được bao người dân Việt Nam nhắc tới như một sự biết ơn trân trọng về công lao khai thác ra hai vùng đất trù phú: Tiền Hải (Thái Bình) và Kim Sơn (Ninh Bình). Song không vì thế mà ta trọn vẹn có thể quên đi một Nguyễn Công Trứ, nghệ sĩ tài hoa, một nhân cách đã xác lập được cái bản ngã của chính mình, để từ đó định hình nên một tính cách, một bản lĩnh trong môi trường sống đời thường và sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ. “Bài ca ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ sẽ cho ta thấy rõ cái bản lĩnh riêng không thể trộn lẫn ấy của ông.
Theo “Từ điển Tiếng Việt’’, “ngất ngưởng” được hiểu là ở thế không vững lắc lư, nghiêng ngả như chực ngã. Tuy nhiên hai chữ ngất ngưởng trong bài thơ này của Nguyễn Công Trứ nên phải hiểu theo một cách khác, ở đây ngất ngưởng cần hiểu gắn với một cách sống, một thái độ sống. Có như vậy ta mới trọn vẹn có thể hiểu được về con người Nguyễn Công Trứ – một con người dân có lối sống khác thường, mặc kệ mọi thế lực ở đời, một lối sống được xác lập bằng chính tài năng tuyệt vời.
Toàn bộ bài thơ không riêng gì có là yếu tố cắt nghĩa lí giải về cái sự ngất ngưởng của chính mình, mà nó còn được xem như thể một lời tự thuật về đời sống, là niềm tự hào về con người dân có công dài, tiền tài, đồng thời cho ta thấy một phong thái lối sống tài tử phóng khoáng của Nguyễn Công Trứ.
Mở đầu bài thơ là lời xác lập về ý niệm sống của một đấng làm trai:
Vũ trụ nội mạc phi phận sự.
(Mọi việc trong vũ trụ chẳng có việc nào không là phận sự của ta).
Câu thơ vang lên cứng ngắc, xác lập một cách mạnh mẽ và tự tin và tự hào về ý niệm làm trai của Nguyễn Công Trứ. Đây là một ý niệm đã cho toàn bộ chúng ta biết Nguyễn Công Trứ luôn luôn ý thức được về bản thân mình, đồng thời luôn xác lập được vị trí của tớ trong đời sống. Điều này còn đã có được từ một kẻ sĩ có tài năng. Tuyên ngôn này của Nguyễn Công Trứ đã được xác lập như một chân lí và trở đi trở lại như một mệnh đề quen thuộc trong thơ ông.
Vũ trụ giai ngô phận sự
(Những việc trong vũ trụ đều thuộc phận sự của ta – Nợ tang bồng).
Hay trong bài Gánh trung hiếu, Nguyễn Công trứ đã và đang xác lập:
Vũ trụ chức phận nộ
(Việc trong vũ trụ là chức phận của ta)
Nói như vậy để ta xác lập rằng Nguyễn Công Trứ luôn luôn xác lập cho mình một ý niệm sống tích cực, đồng thời càng đã cho toàn bộ chúng ta biết rõ sự tự ý thức về bản thân của chính tác giả.
Chính vì luôn luôn có ý thức về vị trí của chính mình trong trời đất mà Nguyễn Công Trứ không ngại ngùng xác lập về chí làm trai, tác giả lần lượt chứng tỏ cho những người dân đọc thấy được tài năng và bản ngã của chính mình:
Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng
Khi thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông
Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng.
Nguyễn Công Trứ đã tự xưng danh, đồng thời xác lập tài bộ (tài năng lớn, nhiều mặt) của mình mình với những thực danh: Thủ khoa, tham tán, Tổng đốc Đông. Câu thơ được ngắt nhịp ngắn đều, chậm rãi cùng với việc sử dụng điệp từ khi tạo ra một lối nói xác lập đầy sự tự hào.
Tuy nhiên hiện lên trong bài thơ không riêng gì có là một Nguyễn Công Trứ thiên tài, mà còn là một một Nguyễn Công Trứ có tài năng kinh bang tế thế:
Lúc bình Tây, cờ đại tướng,
Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên.
Như vậy đến đây toàn bộ chúng ta có khá đầy đủ cơ sở để xác lập một con người dân có tài năng năng thực sự và luôn luôn ý thức được về tài năng của chính bản thân mình mình. Đây cũng đó là yếu tố xác lập bản ngã của Nguyễn Công Trứ, là một phần trong phẩm chất mà ông tự hào gọi là tay ngất ngưởng. Để từ đó ta trọn vẹn có thể hiểu ngất ngưởng theo một nghĩa tích cực, trong số đó có sự xác lập bản ngã của chính mình.
Một Nguyễn Công Trứ có tài năng, có thực danh như vậy, ấy mà khi trờ về đời thường lại là một tay ngạo nghễ giễu đời:
Đô môn giải tổ chi niên
Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng.
Cho nên ông không ngại ngùng bày tỏ một cách sống thật khác thường, khác đời:
Kìa núi nọ phau phau mây trắng
Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi
Gót tiên theo đủng đinh một đôi dì
Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng.
Là một nhà nho, từng là một danh tướng, từng xông pha trận mạc ấy vậy và lại sống môi trường sống đời thường bình dị nên dạng từ bi. Tuy nhiên cái lối sống ấy của Nguyễn Công Trứ lại chẳng thường thì một chút ít nào: đi vãng cảnh chùa mà: “gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì” phải chăng ông đang mặc kệ môi trường sống đời thường, đang giễu cợt sự đời, có lẽ rằng hiểu biết như vậy còn phiến diện. Bởi sinh thời Nguyễn Công Trứ là một người biết chơi theo ý niệm sống hết mình và chơi cũng hết mình. Trong trần hoàn mấy mặt làng chơi… Biết mùi chơi chưa dễ mấy người hay ông từng tuyên bố Nếu không chơi thiệt ấy ai bù… Vậy cũng trọn vẹn có thể hiểu đấy là một lối sống phóng túng, không chịu gò bó. Câu thơ được Nguyễn Công Trứ miêu tả bằng nụ cười hóm hỉnh, nhiều tự hào của tác giả, phải chăng là cười cho việc khen chê của thiên hạ, có lẽ rằng là cả hai điều này, bởi một điều thật đơn thuần và giản dị.
Được mất dương dương người thái thượng
Khen chê phơi phới ngọn đông phong
Với Nguyễn Công Trứ một khi đã thoát khỏi vòng danh lợi thì những chuyện được mất, khen chê ở đời xin bỏ ngoài tai, như ngọn gió đông thổi qua mà thôi. Điều này chỉ đã có được khi người ta có bản lĩnh tự tin về tài năng của tớ. Đó cũng đó là cái ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ trong số đó tiềm ẩn hạt nhân của phong thái sống phóng túng, hiếm thấy của ông. Chính vì vậy mà ông đã có được môi trường sống đời thường thanh cao vui vẻ:
Khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng
Không Phật, không Tiên, không vướng tục.
Câu thơ được ngắt nhịp hai, kết thích phù hợp với lối diễn đạt trùng điệp tạo cho câu thơ chậm rãi, thông qua đó lột tả được phong thái ung dung yêu đời, thanh cao của nhà nho Nguyễn Công Trứ. Thái độ sống như vậy của ông đã có được từ con người luôn tự tin vào bản thân mình, luôn ý thức được bản thân.
Sự phô bày bản ngã được thể hiện rõ ràng một cách cực độ ở khổ thơ cuối:
Chẳng Trái, Nhạc cũng vào phường Hàn, Phú
Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo xơ chung
Trong triều ai ngất ngưởng như ông!
Nguyễn Công Trứ đã tự xác lập mình là con người trung thần, làm tròn đạo vua tôi, điều này góp thêm phần xác lập thêm ý niệm về chí làm trai của tác giả ở đầu bài thơ. Bằng lối so sánh với những bậc anh hùng như Nhạc Phi, Hàn Kì, Phú Bật… của đời Hán, Tống bên Trung Quốc. Tác giả đã xác lập tài năng và công lao của tớ một cách đĩnh đạc hào hùng. Cũng trọn vẹn có thể xem đó là những lời nói đầy tự hào về bản thân của chính tác giả. Để từ đó Nguyễn Công Trứ ngạo nghễ tuyên bố:
Trong triều ai ngất ngưởng như ông!
Như vậy đến đây hẳn toàn bộ chúng ta đã hiểu cái ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ. Đó chẳng phải là cái gì khác mà đó là thái độ, cách sống của một nhà nho tài tử. Nguyễn Công Trứ đã có được điều này xuất phát từ tài năng, thực danh, từ sự làm tròn bổn phận. Vậy cái ngất ngưởng của ông không phải xấu đi mà sự xác lập bản thân của tớ, là bản lĩnh dám sống ở đời, và một phong thái sống tài hoa tài tử.
Cùng với những bài thơ khác ví như Đi thi tự vịnh, Chí làm trai, Nợ tang bồng, Gánh trung hiếu… Bài thơ Bài ca ngất ngưởng đã một lần nữa vẽ rõ ràng chân dung của nhà thơ. Đây đó là phong thái sống, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ của con người và của thơ Nguyễn Công Trứ – phong thái ngất ngưởng.
Loigiaihay
Reply
1
0
Chia sẻ
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Phân tích bài bài ca ngất ngưởng tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Down Phân tích bài bài ca ngất ngưởng “.
Quý khách trọn vẹn có thể để lại Comment nếu gặp yếu tố chưa hiểu nhé.
#Phân #tích #bài #bài #ngất #ngưởng Phân tích bài bài ca ngất ngưởng