Mục lục bài viết
Cập Nhật: 2022-03-26 07:42:14,You Cần biết về Sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là 5. Bạn trọn vẹn có thể lại Comment ở phía dưới để Ad được tương hỗ.
Chuyên trang giải đáp thông tin về Dân quân tự vệ
Lịch sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là năm bao nhiêu?
Lịch sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là năm 938
Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán năm 938
Trận đầu vang danh thắng lợi Bạch Đằng là lúc Ngô Quyền đập tan quân Nam Hán năm 938, ghi lại đỉnh điểm của nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược Việt Nam.
Sách Đại Việt Sử ký toàn thư cho biết thêm thêm kế sách đánh giặc của Ngô Quyền: “Nếu sai người đem cọc nhọn, đầu bịt sắt cắm ngầm trước cửa biển, thuyền của bọn chúng theo nước triều lên vào trong hàng cọc thì tiếp sau đó ta dễ bề khắc chế, không cho chiếc nào thoát”. Chính Ngô Quyền đã xác lập điều này với tướng lĩnh của tớ “không kế gì hơn kế ấy cả”.
Đức vương Ngô Quyền sinh ngày 12 tháng Giêng năm Mậu Ngọ (tức ngày 6 tháng hai năm 898), tại làng Mông Phụ, Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Tp Hà Nội Thủ Đô ngày này. Sinh ra trong một dòng họ hào trưởng có thế lực, cha là Ngô Mân làm chức châu mục Đường Lâm, ngay từ nhỏ, ông đã tỏ ra là người dân có trí dũng tuy nhiên toàn, được dạy bắn cung nỏ, sử dụng giáo gươm, bí mật binh pháp. Ngô Quyền lớn lên trong lúc giang sơn mới dành được quyền tự chủ, ông nối chí cha tập hợp lực lượng và trở thành một hào trưởng hùng mạnh trong vùng. Ông được Dương Đình Nghệ, (vốn là một bộ tướng của Khúc Thừa Mỹ, sau tự xưng là Tiết độ sứ) tin yêu, mời về làm Nha Tướng và gả con gái cho. Sau lại được Dương Đình Nghệ giao cho trấn giữ Châu Ái – vùng đất phên dậu của quê nhà họ Dương. Năm 937, Dương Đình Nghệ bị nha tướng Kiều Công Tiễn giết hại để cướp ngôi Tiết độ sứ, gây ra sự phẫn nộ trong những vị hào trưởng và nhân dân. Ngô Quyền bèn tập hợp lực lượng để tiêu diệt Kiều Công Tiễn. Quá hoảng sợ, Kiều Công Tiễn đã vội vã cầu cứu Nam Hán, vua Nam Hán là Lưu Cung nhân thời cơ này đã phong con trai là Lưu Hoàng Tháo thống lĩnh thủy quân vượt biển sang xâm lược việt nam.
Đất nước lâm nguy, Ngô Quyền một mặt tiêu diệt Kiều Công Tiễn trừ mối hoạ, mặt khác kêu gọi nhân dân toàn nước tiến vào cuộc kháng chiến. Tại vùng cửa sông Bạch Đằng, Ngô Quyền đã kêu gọi hàng nghìn binh sĩ và nhân dân địa phương xây dựng trận địa cọc để tiếp đánh quân xâm lược. Hơn ba nghìn cây gỗ được vót nhọn, bịt sắt rồi đóng xuống lòng sông trên một quãng dài 3 dặm, khi thuỷ triều lên, bãi cọc không trở thành lộ. Ngô Quyền dự tính nhử quân địch vào khu vực này khi thủy triều lên và đợi nước triều rút xuống cho thuyền địch mắc cạn mới giao chiến. Vào một ngày cuối đông năm 938, đoàn binh thuyền do Hoàng Tháo chỉ huy rầm rộ vượt biển tiến vào cửa ngõ Bạch Đằng. Đúng lúc nước triều đang dâng cao, Ngô Quyền cho thuyền nhẹ ra khiêu chiến, nhử địch đuổi theo vượt qua bãi cọc lọt vào trận địa mai phục của ta. Khi đoàn thuyền của Hoàng Tháo vượt qua vùng cửa biển, nước triều rút mạnh, quân ta quay trở lại phản công quyết liệt. Trận địa cọc nhô lên chặn lại đoàn thuyền giặc, nhiều chiếc bị cọc gỗ đâm thủng, va vào nhau rồi chìm xuống dòng sông. Chủ tướng Hoàng Tháo bỏ mạng cùng quá nửa quân sĩ. Vua Nam Hán cầm quân tiếp ứng đóng ở biên giới mà không kịp trở tay đối phó. Nghe tin Hoằng Tháo tử trận, Lưu Cung kinh hoàng, đành thu nhặt số quân còn sót lại mà rút lui. Từ đó, nhà Nam Hán bỏ hẳn mộng xâm lược việt nam. Sau thắng lợi lẫy lừng, năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, xưng là Ngô Vương, lập ra nhà Ngô, đóng đô ở Cổ Loa (tức Đông Anh, Tp Hà Nội Thủ Đô ngày này).
Đại thắng Bạch Đằng năm 938 được ghi vào lịch sử dân tộc bản địa chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa ta như một chiến công chói lọi, chấm hết nền thống trị hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên độc lập lâu dài cho dân tộc bản địa Việt Nam. Ngô Quyền – người anh hùng của thắng lợi oanh liệt trên sông Bạch Đằng năm 938 đang trở thành vị vua có “công tái tạo, vua của những vua”, xứng danh là “vị tổ trung hưng” của dân tộc bản địa.
Giáo dục đào tạo
07/10/2013 11:32 –
Trần Trọng Dương
Ngày nay, khi hỏi bất kỳ người Việt Nam nào về thời gian kết thúc ngàn năm Bắc thuộc mở đầu cho kỷ nguyên độc lập, hầu như câu vấn đáp chứng minh và khẳng định sẽ là năm 938. Dấu chấm hết cho một quá trình lệ thuộc là thắng lợi của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng trước quân Nam Hán. Tuy nhiên, ít người để ý đến việc vì sao những sử gia, những nhà nghiên cứu và phân tích lịch sử dân tộc bản địa lại CHỌN thời gian lúc đó, tiêu chuẩn để xác lập là gì, và họ chọn thời gian lúc đó với mục tiêu gì. Ngoài ra, còn tồn tại những thời gian nào khác đã được đề xuất kiến nghị, với tiêu chuẩn khác, và đương nhiên với những mục tiêu khác? Bài viết này sẽ trình làng CÁC mốc thời hạn đã từng được đề xuất kiến nghị cũng như thảo luận về những yếu tố có tương quan như đã nêu.
Mô phỏng thắng lợi Bạch Đằng năm 938
Giả thuyết 1: năm 938
Đề xuất này còn có từ khá sớm, tối thiểu là từ thế kỷ XV qua cách phân kỳ lịch sử dân tộc bản địa của Ngô Sĩ Liên. Tuy nhiên, Ngô Sĩ Liên chọn năm 939 làm thời gian thứ nhất của kỷ nguyên độc lập tự chủ, còn năm 938 được chọn làm thời gian kết thúc ngàn năm Bắc thuộc. Có hai tiêu chuẩn được sử dụng ở đây. Trong số đó, CHIẾN THẮNG trước quân đội phương Bắc được vốn để làm chọn thời gian kết thúc; xây dựng triều đại được vốn để làm xác lập thời gian mở đầu1.
Cách phân kỳ của Ngô Sĩ Liên hẳn đã có tác động lớn đến phần lớn những sử gia trong nhiều thế kỷ sau. Sách “Lịch sử Việt Nam” (1971) ghi: “Chiến thắng oanh liệt của quân dân ta dưới sự lãnh đạo của người anh hùng dân tộc bản địa Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng thời gian ở thời gian cuối năm 938 kết thúc trọn vẹn thời kỳ mất nước kéo dãn hơn thế nữa nghìn năm. Dân tộc ta đã giành lại được quyền làm chủ giang sơn. Một thời kỳ độc lập lâu dài của dân tộc bản địa khởi đầu.”2 Giáo trình “Tiến trình lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam” (2010) ghi: “Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là cái mốc bản lề của lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam. Nó chấm hết vĩnh viễn nền thống trị hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra thời kỳ độc lập thực sự và lâu dài của dân tộc bản địa.”3 “Dấu chấm ở đầu cuối là để ở năm 938: bút là giáo gươm, mực là sông Bạch Đằng, theo tôi hợp lý hơn và đẹp hơn.”4 Cách phản hồi của GS Trần Quốc Vượng đã cho toàn bộ chúng ta biết ông đang phải lựa chọn giữa những mốc thời gian rất khác nhau. Mốc 938 được chọn phải chăng vì nó gắn với một thắng lợi rực rỡ, oanh liệt, có tầm về nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược: một trận thủy chiến với việc thông hiểu con triều. Rồi tiếp sau đó, cách đánh này còn được sử dụng lại thời Lê Hoàn chống Tống và Trần Hưng Đạo chống quân Nguyên Mông: “trận Bạch Đằng lịch sử dân tộc bản địa, vừa xóa sổ cả đạo thủy quân Nam Hán xâm lược, vừa giết chết cả chủ tướng: Thái tử Hoằng Thao”5. Hơn nữa, trọn vẹn có thể thấy, từ góc nhìn rộng to nhiều hơn, Ngô Quyền đã “trấn diệt thù trong, tiêu diệt giặc ngoài”6. Cách dùng chữ như vậy, hẳn có so sánh với lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam quãng trong năm sáu bảy mươi của thế kỷ XX. Ở đây, toàn bộ chúng ta đã thấy việc nghiên cứu và phân tích của những nhà sử học đã quá nhiều có sự trấn áp và điều chỉnh của toàn cảnh lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam tân tiến.
“Nhưng dù sao, với thời gian năm 938, toàn bộ chúng ta trọn vẹn có thể thấy, từ thế kỷ XV đến thế kỷ XX, những sử gia và những nhà nghiên cứu và phân tích lịch sử dân tộc bản địa đã dùng chung một tiêu chuẩn để xác lập thời gian kết thúc ngàn năm Bắc thuộc, ấy là một CHIẾN THẮNG.
Nhưng điểm đáng bàn đến ở đây, thắng lợi Bạch Đằng không phải là thắng lợi thứ nhất của thế kỷ X. Chính vì thế, trước nay đã có một số trong những đề xuất kiến nghị khác, như sẽ trình diễn tại đây.
Giả thuyết 2: năm 931
Ý kiến này được đưa ra bởi hai nhà sử học Nguyễn Diên Niên và Phan Bảo trong nội dung bài viết “Dương Đình Nghệ với ba nghìn người giả tử của ngài (Hay ai là người khai sinh nền độc lập dân tộc bản địa lần thứ nhất?)”7 Khởi đầu nội dung bài viết, những tác giả đã dẫn một đoạn sử liệu như sau:
“Dương Đình Nghệ người Ái Châu, nuôi ba nghìn giả tử, mưu đồ Phục hồi Giao Châu. Viên tướng quản trị và vận hành Giao Châu người Hán là Lí Tiến đã biết, nhưng ăn hối lộ của Nghệ nên làm như không nghe thấy. Năm này (tức năm Tân Mão 931), Đình Nghệ dấy quân vây hãm Giao Châu, vua Hán sai Thừa chỉ Trình Bảo sang cứu, chưa tới nơi thành đã nguy ngập. Tiến bỏ trốn về bị vua Hán giết chết. Bảo vây Giao Châu, Đình Nghệ ra đánh, Bảo phải thua và tử trận.”8 Dương Đình Nghệ tự xưng làm Tiết độ sứ, vua Nam Hán “biết chẳng thể tranh với ngài được nữa, đành bái tướng Tiết độ sứ châu Giao”9.
Trong số đó, những tác giả đã đưa ra những lý lẽ như sau:
(1) Dương Đình Nghệ đã kiến thiết xây dựng “một tổ chức triển khai chính trị bí mật” (ba ngàn giả tử) với tiềm năng Phục hồi lại Giao Châu;
(2) Đánh đuổi Thứ sử Lý Tiến về nước, và vượt mặt quân tiếp viện Trần Bảo;
(3) Tiếp tục việc tự trị, “trông coi việc ở châu”, “khước từ mọi sự can thiệp từ bên phía ngoài”.
Có thể thấy, những tác giả vẫn lấy tiêu chuẩn “thắng lợi quân sự chiến lược” để xác lập lại thời gian kết thúc ngàn năm Bắc thuộc. Điều quan trọng nhất mà những tác giả đưa ra ở đây đó là yếu tố kiện thắng lợi Trần Bảo xẩy ra trước thắng lợi Bạch Đằng bảy năm10.
Giả thuyết 3: năm 905
Đây là thuở nào gian mà cũng quá nhiều người nghĩ đến, như trăn trở của GS Trần Quốc Vượng11. Suy nghĩ này dựa vào sử liệu trong sách Tư trị thông giám: “năm Ất Sửu, tặng Tĩnh Hải Quân Tiết Độ Sứ Khúc Thừa Dụ chức Đồng Bình chương sự. [Trước đó] Khúc Thừa Dụ nhân loạn mà chiếm cứ An Nam”12.
Năm 1996, A.B. Poliacop trong cuốn “Sự phục hưng của nước Đại Việt thế kỷ X-XIV” đã lần đầu đề xuất kiến nghị thời gian năm 905 một cách chính thức. Ông định hình và nhận định Khúc Thừa Dụ là người mở ra thuở nào đại mới. Ông xác lập năm 905 “là bước khởi đầu của những triều đại độc lập thực sự thứ nhất”13. Tác giả nhận định rằng, với việc truyền thừa qua ba đời (Khúc Thừa Dụ, Khúc Hạo, Khúc Thừa Mỹ)14 và với việc xây dựng khối mạng lưới hệ thống hành chính và luật lệ mới, họ Khúc thực sự đã chứng tỏ “tinh thần độc lập tự chủ”15, “chấm hết thời kỳ mất nước”16.
Đến năm 2010, cách phân kỳ này chính thức được nhóm Trương Hữu Quýnh, Phan Đại Doãn, Nguyễn Cảnh Minh đưa vào giáo trình Đại cương lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam. Giáo trình này đã dành riêng một chương để viết về “Thế kỷ X: xây dựng và bảo vệ vương quốc độc lập, tự chủ và thống nhất thời Khúc – Ngô – Đinh – Tiền Lê” (Chương V) thuộc “thời đại phong kiến dân tộc bản địa”17. Các tác giả đã viết như sau: “từ thời gian năm 905, dù những người dân đứng đầu giang sơn chưa xây dựng vương triều và theo Xu thế chung của thời gian lúc đó, nhận chức Tiết độ sứ, “kỷ nội thuộc Tùy – Đường” như cách nói của người xưa hay khá đầy đủ hơn là thời Bắc thuộc nói chung đã chấm hết vĩnh viễn… Nói cách khác, từ thời gian năm 905, giang sơn ta chuyển sang thuở nào đại mới, thời đại độc lập, tự chủ dưới quyết sách phong kiến”18.
***
Có thể thấy, từ thế kỷ XV đến thế kỷ XX-XXI, tiêu chuẩn quan trọng nhất được vốn để làm xác lập thời gian chấm hết ngàn năm Bắc thuộc đó là CHIẾN THẮNG trước giặc ngoại xâm. Đây là tiêu chuẩn được đưa ra bởi những học giả theo những giả thuyết 931 và 938. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 được chọn trọn vẹn có thể dựa vào những nguyên do: (1) Đây là một thắng lợi lớn, một thắng lợi đẹp về lịch sử dân tộc bản địa quân sự chiến lược; (2) Ngô Quyền đã xưng vương ngay tiếp sau đó. Lý do để họ bác bỏ thời gian năm 931 là vì Dương Đình Nghệ thì lại xin “sách phong”19 Tĩnh thủy quân Tiết độ sứ từ phương Bắc. Đến thế kỷ XX, tiêu chuẩn CHIẾN THẮNG QUÂN SỰ tiếp tục được tôn vinh trong toàn cảnh Việt Nam đã/ đang phải tiến hành những trận cuộc chiến tranh trước những thế lực của Pháp, Mỹ và Trung Quốc. Có thể thấy rõ điều này qua nội dung bài viết của Văn Lang. Tác giả nhận định rằng trong thế kỷ X, yếu tố tiên quyết của nền độc lập đó là BẠO LỰC QUÂN SỰ, bạo sự quân sự chiến lược là “động lực”, là “người đỡ đẻ” của độc lập tự chủ20.
Trong khí đó, Poliacop lưu ý rằng, những “nhà nghiên cứu và phân tích Việt Nam tân tiến định hình và nhận định quá cao ý nghĩa của thắng lợi trên sông Bạch Đằng trong toàn cảnh giành lại nền độc lập”21. Ông xác lập Dương Đình Nghệ đã và đang làm được một thắng lợi trước đó bảy năm (931). Và như những gì mà nhà nghiên cứu và phân tích này đưa ra trong giả thuyết 905, dường như ông đã từ chối tiêu chuẩn thắng lợi. Ông viết: năm 905, nhà Đường suy vi, viên Tiết độ sứ Trung Quốc ở đầu cuối là Độc Cô Tôn bị triệu khỏi Giao Châu, Khúc Thừa Dụ tự xưng là Tiết độ sứ chiếm đóng phủ Tống Bình. Nhà Đường buộc phải công nhận Khúc Thừa Dụ như một việc đã rồi. Năm 907, nhà Đường cũng mất, nhà Hậu Lương lên thay đã và đang công nhận cơ quan ban ngành của mình Khúc22.
Đến đây, chúng tôi muốn tổng kết lại những tiêu chuẩn mà những nhà nghiên cứu và phân tích trước đó đã sử dụng.
Có thể thấy, tiêu chuẩn quan trọng nhất nên được sử dụng ở đấy là yếu tố TỰ TRỊ và HỆ THỐNG HÀNH CHÍNH do NGƯỜI BẢN ĐỊA hoặc những người dân đã địa phương hóa điều hành quản lý. Việc giành được cơ quan ban ngành năm 905 của Khúc Thừa Dụ dường như đã biết thành quên lãng chỉ vì phương thức khá “hòa bình”23 của Khúc Thừa Dụ và sự thất bại của Khúc Thừa Mỹ vào năm 930. Đây đó là nguyên do khiến những sử gia có tinh thần vương quốc dân tộc bản địa đang không lấy ba đời họ Khúc làm triều đại mở đầu, thay vào đó họ dùng những uyển ngữ “người đặt cơ cở cho nền độc lập”, hoặc đặt vào kỷ “Nam Bắc phân tranh”. Nhiều học giả đã tuyệt đối hóa tiêu chuẩn thắng – bại để ra kết luận ở đầu cuối. Thế nhưng, trong cả khi sử dụng tiêu chuẩn thắng lợi, họ dường như cũng nỗ lực bỏ qua sự kiện năm 931 của Dương Đình Nghệ; nguyên do đưa ra là Dương Đình Nghệ đã nhận được sách phong của phương Bắc. Song qua bảng trên, ta thấy việc sách phong của Tĩnh thủy quân Tiết độ sứ Ngô Quyền đã và đang biết thành bỏ qua. Thực chất, người ta đang không biết rằng: việc sách phong này luôn luôn được tiến hành như một đối sách ngoại giao mềm mỏng dính của toàn bộ những triều đại trong lịch sử dân tộc bản địa.
Tóm lại, với ý niệm nền độc lập phải được xác quyết bằng một thắng lợi trước giặc ngoại xâm, phần lớn những sử gia Việt Nam từ thế kỷ XV đến nay đã ấn định năm 938 như thể dấu chấm hết cho quá trình Bắc thuộc. Tiêu chí thắng lợi bằng đấm đá bạo lực quân sự chiến lược dường như thể một công cụ thường hằng của những sử gia nhằm mục tiêu phục vụ cho toàn cảnh chính trị của Việt Nam – nơi luôn trải qua những cuộc xâm lăng của ngoại quốc.
Nhìn từ một góc nhìn thuần túy sử học như Poliacop thì nền độc lập đã được hình thành do đè nén quân sự chiến lược của người địa phương trong toàn cảnh đế chế Đại Đường đang ở chặng cuối của sự việc tan rã. Xu thế phân mảnh của một đế quốc và ý thức tự trị (cát cứ24) của những nhóm thế lực là hai nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến việc hình thành mười vương quốc thời Ngũ Đại và sự độc lập của mảnh đất nền phương Nam.
———————-
1 Tuy nhiên, bài này sẽ chỉ triệu tập khảo sát, thảo luận về thời gian kết thúc. Còn thời gian khởi đầu xin được trình diễn trong một dịp khác.
2 Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam. 1971. Lịch sử Việt Nam. (Tập 1). NXB Khoa học Xã hội. H. Tr.141.
3 Nguyễn Quang Ngọc (chủ biên), Vũ Minh Giang, Đỗ Quang Hưng, Nguyễn Thừa Hỷ, Nguyễn Đình Lê, Trương Thị Tiến, Phạm Xanh. (2010). Tiến trình lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (tb. Lần 10). NXB Giáo dục đào tạo Việt Nam. HN.
4 Trần Quốc Vương. 1984. Việt Nam thế kỷ X – văn hóa truyền thống – văn minh. Trong “Thế kỷ X: những yếu tố lịch sử dân tộc bản địa”. NXB KHXH. H. Tr.222.
5 Văn Lang. 1984. Thế kỷ X – một điểm lưu ý quân sự chiến lược và quân sự chiến lược học. Trong “Thế kỷ X: những yếu tố lịch sử dân tộc bản địa”. NXB KHXH. H. Tr. 189. Hoằng Thao: thực ra là “Hồng Tháo”.
6 Như trên
7 vanhoanghean (Thứ hai, 21/11/2011 10:12)
8 Tư Mã Quang. 1084. Tư trị thông giám. quyển 277.
9 Âu Dương Tu. 1053. Tân Ngũ đại sử, quyển 60.
10 Mặt khác, nhiều học giả đã xác lập tầm tác động của mình Dương trong suốt thế kỷ X. Thời đại của Dương Đình Nghệ tồn tại trong sáu năm, cho tới khi ông bị Kiều Công Tiễn sát hại. Nhưng nhìn từ tổng thể, họ Dương đã để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử dân tộc bản địa thế kỷ X. Con rể ông – Ngô Quyền ngay tiếp sau này đã đem quân từ châu Ái ra diệt Kiều Công Tiễn và làm ra thắng lợi Bạch Đằng. Những con rể khác của mình Ngô như Đinh Bộ Lĩnh và Lê Hoàn quá nhiều nắm được quyền tối cao đều phải nhờ vào quan hệ hôn nhân gia đình này.
11 Trần Quốc Vượng. 1984. bđd. Tr.222.
12 Nguồn sử liệu này sẽ không thấy đề cập trong Đại Việt sử ký toàn thư, nhưng đã được Việt sử thông giám cương mục đề cập.
13 A.B. Pôliacốp. 1996. Sự phục hưng của nước Đại Việt thế kỷ X- XIV. Vũ Minh Giang, Vũ Văn Quân dịch; Lê Đình Sỹ, Nguyễn Xuân Mạnh, Hán Văn Tâm hiệu đính. Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam – NXB Chính trị Quốc gia. H. Tr.22.
14 Quãng thời hạn tồn tại hiện có hai giả thuyết: (1) 18 năm (905-923) theo Toàn thư, Khâm định Việt sử thông giám cương mục; (2) 26 năm (905-930) theo Việt sử lược, An Nam chí lược [xem thêm Đỗ Danh Huấn. 2012. Lại bàn đến sử liệu viết về họ Khúc. Trong “Sử học Việt Nam trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa”. NXB Thế giới. H. 485- 506].
15 A.B. Pôliacốp. 1996. sđd. Tr. 23.
16 A.B. Pôliacốp. 1996. sđd. Tr.29.
17Đây là một cách phân loại rất khác so với những sử gia truyền thống cuội nguồn (như Ngô Sĩ Liên, Vũ Quỳnh, Phạm Công Trứ, Lê Hy), qua những thuật ngữ “Nội kỷ”, “Ngoại kỷ”, xem Phan Huy Lê. 1998. Đại Việt sử ký toàn thư: Tác giả- văn bản – tác phẩm. Trong “Đại Việt sử ký toàn thư”. NXB KHXH. H. Tr.25.
18 Trương Hữu Quýnh (chủ biên), Phan Đại Doãn, Nguyễn Cảnh Minh. (2010). Đại cương lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam (tập 1). NXB Giáo dục đào tạo Việt Nam. Tp Hà Nội Thủ Đô. tr.102
19 Sách phong: là quyết sách ngoại giao mà những triều đại Trung Hoa công nhận quan hệ với những nước lân bang mà người ta xem là phiên quốc bằng phương pháp phong tước cho những người dân đứng đầu của những nước này. Ví dụ một số trong những tước phong: An Nam đô hộ phủ, Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ hoặc An Nam quốc vương.
20 Văn Lang. 1984. bđd. Tr.192.
21 A.B. Pôliacốp. 1996. sđd. Tr. 28.
22 A.B. Pôliacốp. 1996. sđd. Tr.21-22.
23 Keith Weller Taylor. 1983. The Birth of Vietnam. University of California Press. Berkeley. tr.259.
24 Keith Weller Taylor. 1983. sđd. tr.261.
Tags:
Ngô Quyền
năm 938
Chiến thắng Bạch Đằng
Bắc thuộc
Reply
5
0
Chia sẻ
– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là 5 tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Download Sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là 5 “.
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Sử #Việt #Nam #ghi #nhận #mốc #thời #gian #chấm #dứt #thời #kỳ #Bắc #thuộc #lần #thứ #nhất #là Sử Việt Nam ghi nhận mốc thời hạn chấm hết thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất là 5