Mục lục bài viết
Mẹo Hướng dẫn Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ bài ca dao than thân yêu thương tình nghĩa Chi Tiết
Update: 2021-12-03 14:19:09,Bạn Cần kiến thức và kỹ năng về Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ bài ca dao than thân yêu thương tình nghĩa. Quý quý khách trọn vẹn có thể lại Comments ở phía dưới để Admin được tương hỗ.
Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
Hướng dẫn phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa, lập dàn ý rõ ràng và tìm hiểu thêm một số trong những bài văn hay phân tích chùm ca dao than thân yêu thương tình nghĩa.Mục lục nội dung
- 1. Hướng dẫn phân tích
- 1.1. Phân tích đề
- 1.2. Hệ thống yếu tố
- 1.3. Lập dàn ý rõ ràng
- 1.4. Sơ đồ tư duy
- 2. Một số bài văn mẫu hay
- 2.1. bài 1
- 2.2. bài 2
Mục lục nội dung bài viết
Tài liệu hướng dẫnphân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa do Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn giúp em hiểu được cách làm cũng như nâng cao vốn từ ngữ qua việc tìm hiểu thêm một số trong những bài văn mẫu hay.
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
- Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- Hướng dẫn phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- 1. Phân tích đề
- 2. Hệ thống yếu tố
- 3. Lập dàn ý rõ ràng
- 4. Sơ đồ tư duy phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- Một số bài văn mẫu hay phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa bài 1:
- Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa bài 2:
- CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
Hướng dẫn phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
Đề bài:Phân tích nội dung Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa.
1. Phân tích đề
– Yêu cầu:phân tích nội dung Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa.
– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : cáctừ ngữ, rõ ràng, hình ảnhtiêu biểu trong bài Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩalớp 10.
– Phương pháp lập luận chính: Phân tích.
2. Hệ thống yếu tố
– Luận điểm 1:Ca dao than thân – tiếng hát than thân của người phụ nữ.
– Luận điểm 2:Ca dao yêu thương tình nghĩa -tình yêu nam nữ, tình vợ chồng, tình yêu quê nhà, giang sơn
3. Lập dàn ý rõ ràng
a) Mở bài
– Giới thiệu về đặc trưng thể loại ca dao: Là thể loại trữ tình diễn tả tâm trạng, cảm xúc của con người, gắn với những hình thức sinh hoạt.
– Giới thiệu về chùm ca dao than thân, yêu thương, tình nghĩa: là bộ phận phong phú nhất trong kho tàng ca dao trữ tình Việt Nam. Nó phản ánh những cung bậc rất khác nhau trong đời sống tình cảm của người Việt xưa với những đặc trưng nghệ thuật và thẩm mỹ đặc trưng.
b) Thân bài
* Luận điểm 1: Ca dao than thân –tiếng hát than thân của người phụ nữ.
+) Bài 1:
– Chủ thể trữ tình: Là người phụ nữ, được xác lập qua đại từ nhân xưng em
=> Người phụ nữ tự than cho số phận mình. Cách xưng hô khiêm nhường.
– Các hình ảnh được sử dụng trong bài ca dao:
+ Hình ảnh so sánh, ẩn dụtấm lụa đào:
- Nghĩa đen: Tấm lụa đào là một mảnh vải đẹp, mềm mại và mượt mà, có mức giá trị
- Nghĩa bóng: Gợi liên tưởng đến vẻ đẹp của người phụ nữ, mềm mại và mượt mà nuột nà.
=> Người phụ nữ tự ý thức được vẻ đẹp của tớ.
+ Hình ảnh ẩn dụ chợ:
- Nghĩa đen: Chợ là một nơi để trao đổi, giao lưu marketing, rất phức tạp
- Nghĩa bóng: Chợ là yếu tố hiển hiện của một xã hội phức tạp.
=> Người phụ nữ tự than về số phận của tớ.
– Từ ngữ:
+ Từ láy phất phơ: gợi ra sự bấp bênh, vô định trong đời sống người phụ nữ
+ Câu hỏi tu từ: biết vào tay ai: Thể hiện những dự cảm đầy lo âu về đời sống của người phụ nữ
-> Người phụ nữ tự nhận thức về đời sống mình, bất lực trước yếu tố xô đẩy, nổi lênh của đời sống
=> Ý nghĩa:
+ Qua bài ca dao than thân của người phụ nữ, tác giả dân gian muốn thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ đồng thời nói lên niềm cảm thông, san sẻ với số phận bấp bênh của người phụ nữ.
+ Tố cáo xã hội phong kiến chà đạp quyền sống tự do, được làm chủ của người phụ nữ.
+) Bài 2:
– Mô-típ mở đầu thân em
-> Người phụ nữ tự than cho thân phận mình. Em – cách xưng hô khiêm nhường, tế nhị
– Hình ảnh so sánh, ẩn dụ củ ấu gai:
+ Nghĩa đen củ ấu gai được miêu tả chân thực: ruột trong trắng, vỏ ngoài đen
+ Nghĩa bóng: Hình ảnh gợi liên tưởng đến người phụ nữ có hình thức bề ngoài nhem nhuốc, lam lũ nhưng bên trong thì trong trắng.
=> Thể hiện tiếng nói tự ý thức, tự xác lập giá trị bề sâu bên trong của người phụ nữ.
– 2 câu cuối là lời mời mọc đầy thiết tha, táo bạo:
+ Nghĩa đen: Lời mời nếm thử củ ấu gai có hình thức bề ngoài đen đúa nhưng bên trong ngọt bùi
+ Nghĩa bóng: Thể hiện khát vọng tự do, khát khao yêu đương, giao cảm của người phụ nữ.
=> Ý nghĩa:
+ Ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ, cổ vũ cho khát vọng yêu đương, giao cảm của mình.
+ Lên án, tố cáo thế lực phong kiến chà đạp quyền sống, quyền niềm hạnh phúc, quyền làm chủ của người phụ nữ.
Tham khảo:Phân tích những bài ca dao than thân Thân em
* Luận điểm 2: Ca dao yêu thương tình nghĩa
+) Bài 3: Tâm trạng của chàng trai trước chuyện tình duyên lỡ làng
– Mô típ mở đầu trèo lên phổ cập trong ca dao: Trèo lên cây bưởi hái hoa, trèo lên cây gạo cao cao và trong bài ca dao này là trèo lên cây khế nửa ngày
+ Trèo lên cây khế: Hành động thường thì
+ Trèo lên cây khế nửa ngày: hành vi không bình thường thì.
=> Biến một hành vi thường thì trở thành một hành vi không bình thường thì để diễn tả đúng chuẩn trạng thái, tâm trạng của chàng trai chua xót đến ngẩn ngơ.
– Câu hỏi tu từ Ai làm chua xót lòng này, khế ơi: Là lời bộc bạch trực tiếp của chàng trai
+ Ai là đại từ phiếm chỉ để chỉ người hoặc một thiết chế phong kiến nào đó như môn đăng hộ đối, sự phân biệt sang hèn,… đã chia cắt tình duyên của chàng trai.
+ Cách gọi khế ơi thân thiện, thân thiện như những người dân bạn tri kỉ.
-> Thể hiện sự chua xót, đắng cay, ngậm ngùi của chàng trai.
– Các cặp hình ảnh trái chiều: Sao hôm sao mai, mặt trăng mặt trời
-> Nói về yếu tố cách trở trong tình yêu của chàng trai và tình nhân
-> Các sự vật này dù không lúc nào xuất hiện cùng lúc nhưng chúng luôn đi liền với nhau, không lúc nào cách xa nhau. Khẳng định tình cảm của chàng trai với những người mình yêu dù có trắc trở, bị không cho, nhưng hai trái tim luôn khuynh hướng về nhau, cùng chung một nhịp đập như những quy luật của vũ trụ kia.
=> Chàng trai mượn quy luật vũ trụ để xác lập tấm lòng chung thủy, tình yêu bền chặt, khát vọng niềm hạnh phúc chân chính của tớ.
– Lời giãi bày trực tiếp của chàng trai: Mình ơi! Có nhớ ta chăng/ Ta như sao Vượt chờ trăng giữa trời
+ Mô típ vướng mắc quen thuộc thường gặp trong ca dao: Mình ơi, mình về, mình đi
+ Cách xưng hô ta mình: thân thiện, ngọt ngào, thân thương.
+ Hình ảnh ẩn dụ so sánh sao Vượt chờ trăng: thể hiện tấm lòng thủy chung, son sắt không lúc nào thay đổi của chàng trai.
=> Bài ca dao đã thể hiện sự đồng cảm với những tâm sự của chàng trai trong mẩu chuyện tình duyên lỡ dở;trân trọng, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của chàng trai thôn quê: Thủy chung, thâm thúy. Đồng thời cũng phê phán những thế lực, những rào cản phong kiến chia cắt chuyện tình duyên, ngăn cản tình yêu đôi lứa.
+) Bài 4:Nỗi niềm thương nhớ tình nhân của người phụ nữ.
* 10 câu thơ đầu: Những cung bậc cảm xúc thể hiện gián tiếp
– Phép điệp cấu trúc những câu nghi vấn: khăn thương nhớ ai, đèn thương nhớ ai, mắt thương nhớ ai
– Nhấn mạnh, tô đậm nỗi nhớ thương của nhân vật trữ tình. Sự tái diễn cấu trúc đã cho toàn bộ chúng ta biết điệp khúc nỗi nhớ triền miên không dứt. Đó là lời bộc bạch cũng là lời tự vấn của cô nàng.
– Hình tượng khăn
+ Khăn vốn là vật gắn bó mật thiết với những người con gái, khăn được sử dụng làm kỉ vật đính ước.
+ Là hình ảnh ẩn dụ để chỉ nhân vật trữ tình và nỗi nhớ thương của nhân vật.
+ Các cặp động từ, tính từ trái chiều: rơi vắt, lên xuống miêu tả trạng thái của chiếc khăn, thông qua đó hé lộ tâm trạng ngổn ngang, rối bời, lúng túng của nhân vật trữ tình vì thương nhớ.
+ Hành động chùi nước mắt đã cho toàn bộ chúng ta biết sự đau khổ của cô nàng.
=> Mượn hình ảnh nhân hóa, ẩn dụ “chiếc khăn, tác giả dân gian đã diễn tả nỗi nhớ ngổn ngang, thẫn thờ của cô nàng vì thương nhớ. Trong nỗi nhớ ấy còn tồn tại sự sầu muộn, không an tâm đến rơi lệ.
– Hình tượng đèn, mắt
+ Đèn là hình ảnh ẩn dụ nhân hóa. Hình ảnh đèn không tắt gợi liên tưởng đến thời hạn đêm khuya, yên bình và dài vô tận.
-> Gợi hình ảnh cô nàng trằn trọc thâu đêm với nỗi nhớ dài đằng đẵng
+ Mắt là hình ảnh hoán dụ. Hình ảnh mắt ngủ không yên khắc họa hình ảnh con người thao thức trong đêm.
-> Gợi nỗi ưu tư nặng trĩu, thao thức, lo ngại không an tâm của người phụ nữ.
=> Diễn tả thâm thúy những cung bậc nỗi nhớ trong tình yêu của cô nàng. Thương nhớ là trạng thái vô hình dung nhưng được diễn tả bằng những hình ảnh hữu hình, rõ ràng.
* Hai câu thơ sau: Những cung bậc cảm xúc thể hiện trực tiếp
– Phép điệp liên hoàn: Đêm qua em những lo phiền…lo vì một nỗi…
-> Nhấn mạnh tâm trạng chủ yếu của cô nàng: lo ngại, phiền muộn.
– Đại từ nhân xưng em đã cho toàn bộ chúng ta biết nhân vật trữ tình trực tiếp xuất hiện bày tỏ nỗi lo ngại, sầu muộn về tình yêu
– Không yên một bề thể hiện nỗi không an tâm, thổn thức trong tâm cô nàng.
– Dấu chấm lửng ở cuối bài ca dao tạo ra một kết thúc mở, đem lại sức gợi to lớn cho toàn bộ bài.
=> Bằng việc sử dụng phép điệp, đại từ nhân xưng em, dấu câu đã thể hiện trực tiếp niềm lo ngại, trăn trở của cô nàng về số phận và niềm hạnh phúc của tớ.
=>Qua nỗi nhớ thương, niềm lo âu trăn trở của nhân vật trữ tình, bài ca dao đã ca tụng vẻ đẹp tâm hồn của người con gái Việt Nam thủy chung, thâm thúy. Đồng thời lên án lễ giáo phong kiến xưa không đem lại niềm hạnh phúc cho những người dân con gái, bởi ý niệm: cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, môn đăng hộ đối Bài ca dao là tiếng hát đầy thương yêu của một tâm hồn khát khao thương yêu.
+) Bài 5: Tình yêu tha thiết, mãnh liệt của người con gái với tình nhân
– Hình ảnh sông: Không gian cách trở ngăn cách tình yêu đôi lứa
– Mong ước của cô gáisông rộng một gang: Cách nói cường điệu, phóng đại đầy lí thú
-> Đây là ước muốn có phần phi lí nhưng nó lại trở nên có lí trong tình yêu.
=> Ước muốn táo bạo, thể hiện tình cảm mãnh liệt, trong sáng của cô nàng.
– Cầu dải yếm là một hình tượng rực rỡ và cũng là mô-típ quen thuộc trong ca dao.
+ Cầu là không khí trữ tình, nơi gặp gỡ hẹn hò của biết bao đôi lứa ở làng quê Việt Nam. Hình ảnh cây cầu đi vào ca dao thường mang tính chất chất ước lệ cành hồng, ngọn mồng tơi,… và trong bài ca dao này là yếm đào.
+ Chiếc cầu này là vì chính người con gái bắc cho những người dân mình yêu.
=> Thể hiện sự dữ thế chủ động, táo bạo, mãnh liệt nhưng cũng rất đáng để yêu và dễ thương, vượt qua mọi ràng buộc, rào cản của lễ giáo phong kiến.
– Chiếc cầu làm bằng dải yếm: vật mềm mại và mượt mà, gắn sát với thân thể người phụ nữ, là hình tượng của phụ nữ.
-> Thể hiện sự ý nhị, đáng yêu và dễ thương, duyên dáng.
=> Bài ca dao thể hiện sự cổ vũ, đống ý với những khát khao tình yêu tha thiết, mãnh liệt của người phụ nữ. Từ đó, ca tụng vẻ đẹp tâm hồn của người con gái Việt, mãnh liệt nhưng không mất đi sự tinh xảo, ý nhị.
+) Bài 6: Tình nghĩa vợ chồng thủy chung, gắn bó
– Hai câu đầu:
+ Muối, gừng vốn là những gia vị quen thuộc của bữa tiệc, cũng là vị thuốc của người lao động nghèo. Hình ảnh gợi sự liên tưởng đến những trở ngại, chuân chuyên của đời sống.
+ Từ ngữ chỉ thời hạn: 3 năm 9 tháng. Đây là khoảng chừng thời hạn ước lệ chỉ ở tại mức thời hạn dài.
+ Những từ ngữ chỉ hiện tại muối vẫn đang còn mặn, gừng hãy còn cay xác lập những phẩm chất không thay đổi đổi.
-> Ý nghĩa biểu lộ: Hai câu đầu, bằng việc mượn quy luật của tự nhiên, tác giả dân gian đã:
+ Khẳng định tình yêu thủy chung, bền chặt, gắn bó không lúc nào thay đổi của vợ chồng.
+ Ca ngợi tình nghĩa vợ chồng, đồng cam cộng khổ vượt qua mọi trở ngại, gian truân của đời sống.
– Hai câu sau:
+ Đại từ xưng hô đôi ta: Chỉ đôi lứa yêu nhau hoặc cặp vợ chồng gắn bó
+ Thành ngữ nghĩa nặng tình dày: Khẳng định tình nghĩa sâu nặng, gắn bó của vợ chồng, cùng nhau trải qua những cay đắng của đời sống.
+ Hình ảnh hoán dụ: số lượng Ba vạn sáu nghìn ngày tức 100 năm một đời người: Con số này đã xác lập, nếu như vợ chồng có phải xa cách nhau thì này cũng là lúc đã đi đến tận cùng của đời sống. Tức là không gì trọn vẹn có thể chia rẽ được vợ chồng cho tới khi chết.
=> Ý nghĩa thể hiện: Hai câu thơ đã trực tiếp bày tỏ tình nghĩa vợ chồng bền chặt, khăng khít không lúc nào chia lìa trải qua cách xưng hô, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh hoán dụ.
* Khái quát rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ
– Thể thơ:lục bát hoặc lục bát biến thể, tuy nhiên thất lục bát…
– Ngôn ngữ thân thiện với đời sống hằng ngày, đậm sắc tố địa phương và dân tộc bản địa
– Hình ảnh so sánh, ẩn dụsinh động, đúng chuẩn, có mức giá trị biểu cảm.
– Lối diễn đạt bằng một số trong những công thức đậm sắc thái dân gian.
– Sử dụng những công thức truyền thống cuội nguồn “Thân em như”, “Trèo lên”, “Ước gì”, những điệp từ, điệp ngữ.
– Biện pháp nhân cách hoá, sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ được tinh lọc
c) Kết bài
– Khái quát điểm lưu ý chung của ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
+ Ca dao than thân thường là lời của người phụ nữ trong xã hội phong kiến khóc thương cho thân phận bị phụ thuộc, bị ép duyên, lấy phải chồng không ra gì, bị phụ bạc Họ là nạn nhân của quyết sách phong kiến.
+ Ca dao yêu thương tình nghĩa thường đề cập đến tình cảm, phẩm chất của người lao động. Đó là tình yêu nam nữ, tình vợ chồng, tình yêu quê nhà, giang sơn.
– Thể hiện thái độ của mình mình:
+ Thêm hiểu về con người Việt Nam xưa, yêu và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc bản địa qua những bài ca dao ấy.
>> Tham khảo thêm:Phân tích những bài ca dao vui nhộn
4. Sơ đồ tư duy phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
>>>Phân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai
Một số bài văn mẫu hay phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa bài 1:
Ca dao là thể loại văn học dân gian diễn tả rõ ràng khá đầy đủ nhất đời sống tư tưởng, tình cảm của nhân dân ta. Ca dao đề cập đến nhiều yếu tố rất khác nhau trong môi trường sống đời thường, nhưng nổi trội hơn hết là ca dao than thân yêu thương tình nghĩa. Đó là những câu hát thể hiện đời sống tình cảm, tiếng hát cất lên từ đời sống còn nhiều đắng cay, khổ cực,
Trước hết, hai bài ca dao thứ nhất viết về chủ đề than thân. Cả hai bài đều mở đầu bằng motip thân em một motip quen thuộc, thường xuất hiện trong ca dao:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
và
Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen
Ai ơi nếm thử mà xem
Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi.
Đây là tiếng than thân của những người dân phụ nữ, đã cho toàn bộ chúng ta biết số phận chịu nhiều xấu số, bất công. Câu thơ mang lại cảm xúc ngậm ngùi, thương cảm cho số phận xấu số của những người dân con gái. Cùng là tiếng than nhưng ở mỗi bài thơ có những nét riêng, không hòa lẫn. Bài thơ thứ nhất, người con gái tự ví mình với tấm lụa đào miếng vải cao quý, hiếm và rất đẹp. Cô gái ý thức thâm thúy về vẻ đẹp, giá trị của mình mình. Ấy thế nhưng số phận của cô lại rất là lênh đênh, bị phụ thuộc phất phơ giữa chợ – thân phận lệ thuộc, bị động, không được tự quyết định hành động đời sống mình. Ở bài ca dao thứ hai, câu thơ thứ nhất dường như khiến người đọc chưa thể kim chỉ nan gì về vẻ đẹp hay phẩm chất của đối tượng người tiêu dùng. Câu thơ nói lên điểm lưu ý của củ ấu gai: bên phía ngoài xấu xí nhưng bên trong trắng trong, đẹp tươi, này cũng đó là vẻ đẹp phẩm chất của người con gái. Dù hình thức bên phía ngoài không mê hoặc nhưng sức mê hoặc nằm ở vị trí bên trong, ẩn sâu. Để tìm kiếm được vẻ đẹp ấy nên phải có con mắt tinh xảo, tấm lòng thấu hiểu. Câu thơ cuối như một lời mời gọi, lời nói tha thiết, thể hiện mong mỏi của cô nàng:
Ai ơi, nếm thử mà xem
Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi.
Đằng sau lời đề xuất kiến nghị còn tiềm ẩn cả một thảm kịch: chính vì vẻ đẹp khuất lấp nên giá trị thực không tồn tại nhiều người nhận ra, trở thành vô giá trị trong mắt người khác. Qua đó tác giả dân gian đã khắc họa nỗi đau của người phụ nữ: xã hội không cho những người dân phụ nữ thể hiện giá trị thực của tớ. Từ thảm kịch của hai cô nàng trong bài ca dao, họ đã cất lên tiếng nói tố cáo xã hội: không cho họ quyết định hành động đời sống, không cho họ thể hiện giá trị của tớ, xã hội đã kiềm tỏa, khống chế người phụ nữ khiến họ không được hưởng niềm hạnh phúc. Đồng thời còn cất lên lời ca tụng và thể hiện thái độ trân trọng với vẻ đẹp của người phụ nữ.
Những bài ca dao còn sót lại thuộc chùm ca dao yêu thương tình nghĩa. Nhưng mỗi bài ca dao lại sở hữu cách thể hiện rất riêng, rất rực rỡ, biểu lộ những cung bậc tình cảm rất khác nhau của nhân vật trữ tình. Bài ca dao thứ ba thể hiện tình nghĩa bền vững và kiên cố sắt son dù duyên kiếp không thành. Bài ca dao cũng khởi đầu bằng một motip quen thuộc Trèo lên đấy là motip vốn để làm diễn tả những hành vi trái với tự nhiên. Ở đây để diễn tả những cảm xúc xáo trộn, không an tâm trong tâm hồn của những chàng trai khi lỡ duyên, thất tình. Bài thơ sử dụng hàng loạt vướng mắc tu từ kết thích phù hợp với đại từ phiếm chỉ ai, đã xoáy sâu tố cáo những thế lực, đối tượng người tiêu dùng gây ra nỗi đau khổ của chàng trai, cũng tức là gây ra sự chia cắt tình yêu của đôi lứa, và đó không gì khác đó là những hủ tục, bất công, ngang trái của xã hội phong kiến. Hình ảnh ẩn dụ: mặt trăng mặt trời; sao hôm sao mai nhưmột lời xác lập, nhấn mạnh vấn đề dù toàn bộ chúng ta không thể nào trùng phùng, không thể đến được với nhau như mặt trăng và mặt trời, như sao hôm và sao mai thế nhưng toàn bộ chúng ta vẫn tương xứng trong vẻ đẹp vĩnh hằng. Và câu thơ cuối, nhân vật trữ tình đã xác lập lòng thủy chung son sắt của tớ: Ta như sao Vượt chờ trăng giữa trời. Bài thơ là lời xác lập tình cảm thủy chung, son sắt, gắn bó đồng thời lên án, tố cáo những hủ tục đã chia rẽ tình yêu đôi lứa.
Bài ca dao thứ tư lại diễn tả một cung bậc cảm xúc khác nữa của tình yêu đó là nỗi nhớ. Bài có cấu trúc khác so với những bài thơ trên, đó là yếu tố phối hợp giữa thể vãn bốn và thể lục bát, giúp thể hiện rõ hơn tư tưởng, cảm xúc, tình cảm của nhân vật. Tác giả đã phối hợp linh hoạt những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ: nhân hóa, hoán dụ, vướng mắc tu từ và những hình tượng khăn, đèn, mắt đã cho toàn bộ chúng ta biết nỗi nhờ thường trực, da diết khắc khoải của cô nàng với những người mình yêu thương. Nỗi nhớ của nhân vật trữ tình được thể hiện kín kẽ qua những vật dụng quen thuộc: khăn, đèn nhưng trạng thái của sự việc vật không tĩnh tại mà liên tục biến hóa: rơi xuống, vắt lên, chùi nước mắt, đã cho toàn bộ chúng ta biết nỗi nhớ bồn chồn, khắc khoải của những kẻ đang yêu thương. Nỗi nhớ mong ấy còn được biểu lộ qua hàng loạt những vướng mắc: Đèn thương nhớ ai; Mắt thương nhớ ai. Hình như nỗi nhớ thời gian lúc bấy giờ đang không thể kìm nén mà bật thành tiếng lòng thổn thức, khắc khoải nhớ thương: đèn không tắt vì nhớ thương, mắt ngủ không yên vì đèn, khăn cũng đang thao thức, đây đó là hình ảnh, biểu lộ rõ ràng nhất của tình yêu đôi lứa. Hai câu thơ kết là những âu lo, dự cảm của cô nàng:
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên một bề.
Cô lo ngại, không an tâm, dự cảm về những nguy hiểm vì người con gái không được tự quyết định hành động tương lai, niềm hạnh phúc của tớ. Những vẫn thơ đã chứng tỏ tình yêu chân thành, tha thiết, khắc khoải của cô nàng với những người mình yêu.
Bài ca dao thứ năm thể hiện những mong ước mãnh liệt trong tình yêu:
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
Câu thơ sử dụng hình ảnh hình tượng quen thuộc: dòng sông cây cầu. Dòng sông hình tượng cho việc cách trở. Cây cầu là hình tượng cho việc vượt lên cách trở để đến được với nhau trong tình yêu. Điều ước của cô nàng thật chân thực mà vô cùng đáng yêu và dễ thương: Sông rộng một gang, dòng sông chỉ xuất hiện trong tưởng tượng, trong mong ước của cô nàng. Ước muốn rằng khoảng chừng cách của hai ta, những cách trở của đôi mình được tinh giảm một cách tối đa. Cầu dải yếm để tương xứng với dòng sông rộng một gang. Cây cầu này là hình tượng vượt lên những cách trở. Đây cũng là thành phầm của trí tưởng tượng của cô nàng, nói lên ước muốn của cô nàng muốn tinh giảm khoảng chừng cách: khoảng chừng cách về mặt địa lí, khoảng chừng cách của trái tim, vượt qua những ngáng trở để tiếp nhận tình yêu.
Bài ca dao ở đầu cuối không thể hiện những cảm xúc mãnh liệt, nỗi nhớ nhung trong tình yêu nữa mà thể hiện tình nghĩa gắn bó thủy chung của vợ chồng. Câu thơ sử dụng hình ảnh hình tượng quen thuộc: muối gừng, để nói về nghĩa tình sâu nặng, bền chặt, sự thủy chung, gắn bó của vợ chồng. Ngoài ra tác giả còn sử dụng giải pháp lặp cấu trúc: Muối ba năm muối vẫn đang còn mặn, gừng chín tháng gừng hãy còn cay, đã cho toàn bộ chúng ta biết sự bền chặt của nghĩa tình vợ chồng. Bài ca dao là lời xác lập, ngợi ca nghĩa tình vợ chồng gắn bó thủy chung, sâu nặng.
Các bài ca dao sử dụng những motip quen thuộc: thân em, trèo lên, ước gì phối hợp linh hoạt những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, giúp diễn tả tâm tư nguyện vọng, tình cảm của nhân vật trữ tình. Ngôn ngữ tinh lọc, giàu giá trị biểu cảm. Hình ảnh giàu giá trị hình tượng. Nhịp thơ đa phần là 2/2/2 êm ái, dịu dàng êm ả diễn tả được phong phú chủng loại những cung bậc cảm xúc rất khác nhau của nhân vật.
Những bài ca dao trên đã thể hiện một cách chân tình và thâm thúy nỗi niềm chua xót, đắng cay trong môi trường sống đời thường và tình yêu; tình cảm yêu thương, chung thủy của người dân dã trong xã hội cũ. Qua đó giúp người đọc biết thấu hiểu và cảm thông hơn với những đau khổ mà người lao động dân dã trong xã hội xưa phải gánh chịu, nhất là người phụ nữ và hơn thế nữa biết trân trọng những vẻ đẹp tâm hồn của mình.
Hướng dẫn phân tích những bài ca dao than thân, yêu thương, tình nghĩa:
- Phân tích bài ca dao Trèo lên cây khế nửa ngày
- Phân tích bài ca dao Ước gì sông rộng một gang
Phân tích Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa bài 2:
Trong kho tàng ca dao truyền thống cuội nguồn của Việt Nam ta có một bộ phận chiếm tỉ lệ lớn chủ đề về than thân của người phụ nữ. Đó là một mảng ca dao hay và giàu ý nghĩa xã hội nhất, những câu mở đầu thường là Thân em, Em như, nghe qua có vẻ như giống nhau nhưng khi tìm hiểu thật kĩ toàn bộ chúng ta mới thấy mỗi câu mỗi bài đều phải khởi sắc riêng cả về nội dung lẫn nghệ thuật và thẩm mỹ.
Bài ca dao thứ nhất là niềm do dự của một người con gái mới lớn khi xộc vào tuổi lấy chồng:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Hình ảnh tấm lụa đào đó là hiện thân cho vẻ đẹp nhan sắc, tuổi xuân phơi phới của người con gái đến tuổi dậy thì, người con gái đã ý thức rất rõ ràng về giá trị của tớ. Tuy nhiên tấm lụa đào ấy lại không phải được cất trong rương báu hay vắt trong nhà mà đang rất được đem bán giữa chợ. Trong thời đại hôn nhân gia đình không được tự do, phụ thuộc cha mẹ gả bán và mai mối đưa đường nên người con gái cảm hứng mình đang ở giữa chợ, do dự và sợ rằng không biết chủ của tớ sẽ là người ra làm thế nào chứ không phải sợ ế, sợ rẻ.
Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen
Không tin bóc vỏ mà xem
Ăn rồi mới biết rằng em ngọt bùi
Trong bài ca dao này, người con gái lại sở hữu tâm trạng lo ngại cho thân phận mình. Dù cô biết rằng phẩm chất của tớ thơm ngọt, thảo bùi nhưng vì vẻ ngoài của cô không được mê hoặc cho lắm nên cô đành phải tự trình làng, chào mời và hứa hẹn về phẩm chất của tớ. Người con gái muốn được công nhận giá trị của tớ nhưng vẫn đầy tự ti, lời mời mọc ấy còn đầy ngượng ngùng.
Trèo lên cây khế nửa ngày
Ta như sao Vượt chờ trăng giữa trời
Bài thơ trên nói về người con gái đã có tình nhân, hai người đã tương xứng hợp nhau như mặt trăng mặt trời, sao Mai với sao Hôm. Nhưng người con trai dường như có sự thay lòng đổi dạ, trong lúc đó người con gái kiên định một lòng chờ mong. Tiếp Từ đó là bài Khăn thương nhớ ai, đã nói lên nỗi lòng tương tư thương nhớ bạn tình qua hình ảnh chiếc khăn, ngọn đèn và hai con mắt. Chữ thương chữ nhớ trong ca dao nói chung và trong bài ca dao này nó riêng luôn có những nét mới, dù có lặp đi tái diễn những vẫn không thấy giống nhau. Bài ca dao này cũng luôn có thể có nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ rất khác với bất kì bài ca dao nào khác, thương và nhớ kết thích phù hợp với nhau, điệp đi điệp lại mà nghe hoài không chán. Khi người ta đang yêu thương, mọi vật xung quanh dường như cũng trở nên thân thương và thổn thức cả.
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi
Chiếc cầu này chỉ có trong tưởng tượng mà thôi, trong những ước vọng thầm kín giữa hai tình nhân nhau, đó là chiếc cầu tình yêu, tình yêu luôn mới mẻ và đầy sáng tạo, nó tạo ra một cây cầu kì diệu. Rồi hình ảnh gừng cay muối mặn hình tượng cho tình nghĩa sắt son trước những đắng cay của đời sống, ba vạn sáu nghìn ngày cũng ý nói sống với nhau cho tới đầu bạc răng long, yêu nhau từng ngày.
Mảng ca dao thân thân yêu thương tình nghĩa đã nuôi dưỡng cho ta những tình cảm sâu vẻ đẹp tươi, đậm đà truyền thống dân tộc bản địa, đồng thời kho tàng nghệ thuật và thẩm mỹ ngôn từ độc lạ và rất khác nhau đã kích thích lòng yêu mến và sự sáng tạo của toàn bộ chúng ta.
-/-
Trên đấy là phía dẫn làm bài phân tích những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa gồm có dàn ý rõ ràng và bài văn mẫu tinh lọc hay nhất. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích phục vụ việc học tập của những em. Ngoài ra, những em hãy truy vấn doctailieu để tìm hiểu thêm những bài văn mẫu 10 phong phú khác mà chúng tôi đã sưu tầm và tổng hợp nhé. Chúc những em luôn học tốt và đạt kết quả cao!
Tâm Phương (Tổng hợp)
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
- Phân tích bài ca dao Trèo lên cây khế nửa ngày
- Biện pháp tu từ trong bài ca dao Khăn thương nhớ ai
- Phân tích bài ca dao: Muối ba năm muối vẫn đang còn mặn
- Phân tích bài ca dao Ước gì sông rộng một gang
- Phân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai… Lo vì một nỗi không yên một bề
– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” Review Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ bài ca dao than thân yêu thương tình nghĩa tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Download Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ bài ca dao than thân yêu thương tình nghĩa “.
Thảo Luận vướng mắc về Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ bài ca dao than thân yêu thương tình nghĩa
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nghen.
#Biện #pháp #nghệ #thuật #bài #dao #thân #yêu #thương #tình #nghĩa
Bình luận gần đây