Review Phương pháp đối chiếu là gì 2022

by | Jan 22, 2022 | Thủ Thuật Mới | 0 comments

Mục lục bài viết

Mẹo về Phương pháp so sánh là gì Mới Nhất

Cập Nhật: 2022-01-22 16:19:06,You Cần kiến thức và kỹ năng về Phương pháp so sánh là gì. Quý khách trọn vẹn có thể lại phản hồi ở phía dưới để Tác giả đc tương hỗ.

535

trang chủ/Kiến Thức Chung/ngôn từ học so sánhKiến Thức Chung

ngôn từ học so sánh

Trương Lương0 189 22 minutes readBạn đang xem: ngôn từ học so sánh Tại Website bpackingappBạn đang xem: ngôn từ học so sánh

Ngày đăng: 10/02/năm ngoái, 14:03

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ Bài giảng NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU ThS. Lê Thị Thanh Ngà 2 PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU (Contrastive linguistics) I. Khái quát chung về ngôn từ học so sánh 1. Đối chiếu là gì? Trong nhiều nghĩa thường dùng, hai từ so sánh và so sánh không rất khác nhau nhiều về ý nghĩa. So sánh là xem xét để tìm ra những điểm giống, tương tự hoặc khác lạ nhau về mặt số lượng, kích thước, phẩm chất. Đối chiếu là so sánh hai sự vật có tương quan ngặt nghèo với nhau. Thuật ngữ so sánh, đối sánh tương quan thường được vốn để làm chỉ phương pháp hoặc phân ngành nghiên cứu và phân tích lấy đối tượng người tiêu dùng đa phần là hai hay nhiều ngôn từ. Mục đích của nghiên cứu và phân tích là làm sáng tỏ những nét giống và rất khác nhau hoặc chỉ làm sáng tỏ những nét rất khác nhau mà thôi. Nguyên tắc đa phần là nguyên tắc đồng đại. 2. Ngôn ngữ học so sánh là gì? Như toàn bộ chúng ta đã biết, Ngôn ngữ học là ngành khoa học nghiên cứu và phân tích về ngôn từ nói chung và ngôn từ rõ ràng nói riêng. Ngôn ngữ học so sánh là một phân môn của ngôn từ học ưu tiên sử dụng phương pháp so sánh những ngôn từ với nhau để tìm ra sự giống và rất khác nhau giữa chúng nhằm mục tiêu phục vụ cho những mục tiêu lý luận và thực tiễn. 3. Vị trí của ngôn từ học so sánh trong khối mạng lưới hệ thống những bộ môn ngôn từ học Ngôn ngữ học NNH mô tả NNH so sánh NNH đại cương NNHSSLS NNHKV LHH PN NNHĐC Ngôn ngữ học Nghiên cứu so sánh Ngôn ngữ học 3 4. Mục đích ý nghĩa của việc nghiên cứu và phân tích ngôn từ học so sánh 4.1. Đối với ngôn từ học đại cương Nhờ kết quả của ngôn từ học so sánh, ngôn từ học đại cương trong nhiều trường hợp trọn vẹn có thể trấn áp và điều chỉnh, bổ trợ update và kiểm chứng những khái niệm, phạm trù VD: phạm trù loại trong lịch sử dân tộc bản địa nghiên cứu và phân tích của ngôn từ học so sánh nhận định rằng phạm trù này giống hệt với phạm trù logic ví như danh từ giống hệt với phạm trù sự vật, động từ giống hệt với phạm trù hành vi Có thời kỳ, giống hệt phạm trù này với phạm trù hình thái Có sự nhầm lẫn như vậy là vì tại từng thời kỳ những cứ liệu của ngôn từ học so sánh chỉ khái quát hoá nên được những kết luận như vậy. 4.2. Đối với ngôn từ học mô tả Ngôn ngữ học mô tả có trách nhiệm là nghiên cứu và phân tích cấu trúc khối mạng lưới hệ thống của ngôn từ (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp). Ngôn ngữ học so sánh có tác dụng nhất định so với ngôn từ học mô tả: Cung cấp cứ liệu thiết yếu cho ngôn từ học mô tả. Kiểm định xem sự mô tả có đúng chuẩn hay là không? Ví dụ những cứ liệu so sánh đã cho toàn bộ chúng ta biết trong những ngôn từ đơn lập, nhiều ngôn từ có thanh điệu nên lúc ta được nghe một ngôn từ nào đó mới lạ, ta trọn vẹn có thể pháp đoán ngôn từ đó có thanh điệu hay là không? 4.3. Đối với quy mô học Nhiệm vụ của quy mô học là so sánh so sánh ngôn từ để phân loại về mặt quy mô còn ngôn từ học so sánh không tồn tại trách nhiệm như vậy, nhưng trong nhiều trường hợp, những cứ liệu của ngôn từ học so sánh được cho phép kiểm chứng, bổ trợ update, làm sáng tỏ hơn những điểm lưu ý của quy mô học. Ví dụ nghiên cứu và phân tích quy mô âm tiết của TV trong so sánh với ngôn từ châu Âu. Dù mục tiêu phải là phân loại quy mô học nhưng vẫn phải so sánh TV với ngôn từ châu Âu để nghiên cứu và phân tích và đưa ra kết luận. 4.4. Đối với dịch thuật Ngôn ngữ học so sánh phục vụ nhu yếu những cơ sở tài liệu về so sánh, những hiểu biết về quan hệ giữa tương tự và dị biệt giữa những ngôn từ, những phương pháp, thủ pháp để chuyển cty chức năng của ngôn từ này thành dạng thức tương tự trong ngôn từ khác. Mỗi quan hệ giữa dịch thuật và ngôn từ học so sánh là quan hệ tự nhiên. Dịch thuật tìm kiếm và xác lập quan hệ chuyển dời cty chức năng văn bản ở ngôn từ gốc sang ngôn từ khác. Dịch thuật và ngôn từ học so sánh cùng thao tác với hai ngôn từ. Ngôn ngữ học so sánh cũng nhờ vào những cứ liệu dịch thuật để so sánh. 4.5. Đối với dạy học ngoại ngữ 4 Ngôn ngữ học so sánh có tác dụng giúp người dạy và học ngoại ngữ thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn trong việc kim chỉ nan giáo trình, giáo án, SGK, từ đó hỗ trợ cho việc dạy và học ngoại ngữ đạt kết quả cao cực tốt. Ngoài ra, NNHĐC còn tương hỗ cho việc biên soạn từ điển nhất là từ điển tuy nhiên ngữ. Nhờ có kiến thức và kỹ năng của ngôn từ học so sánh, trọn vẹn có thể phân tích, nhận diện và đưa ra cách sửa chữa thay thế những lỗi mà người học ngoại ngữ thường gặp. Có hai loại lỗi: Lỗi giao thoa (liên ngôn): interlingual error: người học ngoại ngữ so sánh tiếng mẹ đẻ với ngoại ngữ và vận dụng nó vào ngoại ngữ hai, tạo nhiều lỗi liên ngôn. Lỗi nội ngôn (intralingual error) do chưa nắm vững cấu trúc hay từ vựng của ngoại ngữ. II. Sự Ra đời và tăng trưởng của ngôn từ học so sánh 1. Khái quát về yếu tố Ra đời của ngôn từ học so sánh Những nghiên cứu và phân tích so sánh thứ nhất trong ngôn từ học đã xuất hiện từ rất mất thời hạn, nhất là vào thời kỳ có nhiều phát kiến mới về địa lý, thời kỳ tăng trưởng mạnh về khoa học kỹ thuật và nhất là từ trong năm 70 trở lại đây. Có hàng loạt nguyên nhân thúc đẩy sự Ra đời và tăng trưởng của ngôn từ học so sánh, trong số đó trọn vẹn có thể kể tới những nguyên nhân đa phần sau: 1.1. Nguyên nhân xã hội (nguyên nhân bên phía ngoài): Sự phát hiện ra những vùng đất mới, xã hội người mới, nhiều vương quốc độc lập được hình thành và đi kèm theo theo là nhiều ngôn từ mới được phát hiện. Lượng thông tin văn hoá và sự giao lưu của những nền văn minh, văn hoá thành văn tăng thêm với vận tốc đáng kể. Điều này đưa tới yên cầu to lớn của việc dạy và học ngoại ngữ, của việc xử lý và xử lý tình trạng tuy nhiên ngữ, việc xây dựng cơ sở lý luận và xử lý và xử lý việc làm dịch thuật và hàng loạt việc làm thực tiễn ngôn từ khác. 1.2. Nguyên nhân thuộc về nội bộ ngôn từ học (nguyên nhân bên trong) Khả năng to lớn của con người nói chung và những nhà ngôn từ học nói riêng đã phát hiện và bao quát một lúc nhiều ngôn từ rất khác nhau, tìm hiểu, xử lý và xử lý nó theo những mục tiêu, kim chỉ nan xác lập. Các phân tích, lý giải đơn ngữ luận, dù đạt nhiều thành tựu to lớn, vẫn không thể tiến xa hơn nếu không tăng trưởng những nghiên cứu và phân tích lý luận đa ngữ luận, một hướng nghiên cứu và phân tích lý giải có sức bao quát sâu rộng hơn nhiều. Nhu cầu phối hợp của những nghiên cứu và phân tích lý luận và xử lý và xử lý những trách nhiệm rõ ràng, trực tiếp trong nội bộ ngôn từ học. Chính những nguyên nhân và cũng là những yên cầu chính yếu chỉ ra trên đây đã tạo ra những tiền đề thực tiễn cho việc Ra đời và tăng trưởng của 5 ngôn từ học so sánh. 2. Các thời kỳ tăng trưởng của ngôn từ học so sánh Cho đến nay, nhìn một cách tổng quát, nghiên cứu và phân tích so sánh những ngôn từ trọn vẹn có thể phân thành ba thời kỳ tăng trưởng với những điểm lưu ý sau: 2.1. Thời kỳ đầu Ngôn ngữ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa Ra đời và tăng trưởng triệu tập vào thế kỷ XIX nhưng thời kỳ đầu của ngôn từ học đối chiêú sẽ là khởi đầu từ khoảng chừng thế kỷ XIV và kết thúc vào lúc thế kỷ XIX khi ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa Ra đời. Thời kỳ này nghiên cứu và phân tích đa phần: từ điển, những bộ sưu tập ngôn từ và một số trong những khu công trình xây dựng có kim chỉ nan so sánh so sánh ngôn từ. Về từ điển so sánh: từ điển tuy nhiên, đa ngữ khởi đầu được biên soạn. Ví dụ: năm 1520, cuốn từ điển so sánh 7 ngữ của Capelimo (người ý), năm 138 Giextne (Thuỵ Sĩ) soạn từ điển 12 ngữ. Ngoài ra những bộ sưu tập so sánh ngôn từ: có một số trong những bộ sưu tập ngữ liệu, có một số trong những bộ còn so sánh giữa một số trong những ngôn từ. Ví dụ: năm 1554, Caninurse: so sánh ngôn từ chính của mình Smith, năm 1564, Henry II tăng trưởng khu công trình xây dựng: Sự khác lạ giữa tiếng Pháp và tiếng Hy Lạp Trong nghành ngữ pháp, có nhiều khu công trình xây dựng đề cập đến so sánh so sánh ngôn từ như ngữ pháp phổ quát và duy lý của Port-Royal (1660) đề cập đến xác lập và xây dựng những quy tắc phổ quát của ngôn từ dựa vào tiếng Pháp, tiếng Hy Lạp, tiếng Latin 2.2. Thời kỳ thứ hai (thời gian cuối thế kỷ VXIII đến thời gian cuối thế kỷ XIX) Đây là thời kỳ của ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa và triết học ngôn từ thế kỷ XIX. Nét đặc trưng của thời kỳ này là nghiên cứu và phân tích so sánh bị mê hoặc và hoà vào dòng xoáy thác nghiên cưú so sánh-lịch sử dân tộc bản địa. Những nghiên cứu và phân tích lý luận và những vận dụng thực tiễn to lớn của nó vẫn được tiến hành tuy nhiên chỉ đóng vai trò tương hỗ. Trong quá trình này, ranh giới giữa những loại nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch sử dân tộc bản địa, quy mô, so sánh chưa thực sự được phân biệt rạch ròi. Dần dần về sau người ta mới xác lập được một sự phân giới có ý thức. Chính những tri thức về phân kỳ lịch sử dân tộc bản địa ngôn từ học nói chung và ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa, quy mô học nói riêng đã đã cho toàn bộ chúng ta biết điều này. Chẳng hạn như nhiều nhà nghiên cứu và phân tích đã chỉ rõ rằng đến nửa thời gian đầu thế kỷ XIX ngôn từ học mới được tách thành một ngành khoa học độc lập nhờ việc tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin của ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa. Song ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa cũng thể hiện sự rất khác nhau ở ba thời kỳ tăng trưởng: thời kỳ đầu khoảng chừng từ trong năm 1816-1870, thời kỳ thứ hai khoảng chừng từ trong năm 1871-1916, và thời kỳ thứ ba từ thời gian năm 1917 đến nay. Như vậy là đến nửa thời gian cuối thế kỷ XIX, ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa mới xác lập được phạm vi đối tượng người tiêu dùng, phương pháp nghiên cứu và phân tích riêng để trở thành một phân ngành độc lập theo như lời nhận xét của Enghen: Ngôn ngữ học nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch sử dân tộc bản địa đã có được cái nền tảng lịch sử dân tộc bản địa của nó. Nghiên cứu so sánh trong quan hệ với nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch 6 sử và quy mô ở quá trình đầu của sự việc tăng trưởng ngôn từ học đã góp thêm phần vào những nghiên cưú so sánh chung nhiều ngôn từ mà không phân biệt đó là so sánh phổ hệ, quy mô hay so sánh. 2.3. Thời kỳ thứ ba (thế kỷ XX đến nay) Thế kỷ XX, ngôn từ học tăng trưởng rực rỡ với nhiều khuynh hướng rất khác nhau không riêng gì có ở ngôn từ học mô tả mà cả ở ngôn từ học lý thuyết. Sau lý thuyết FDS, ngôn từ học truyền thống cuội nguồn trở thành một ngành khoa học riêng, trong số đó có ngôn từ học so sánh. FDS là người đã nghiên cứu và phân tích sự phân giới ngôn từ và lời nói, lịch đại và đồng đại, khối mạng lưới hệ thống và cấu trúc Đầu thế kỷ XX, dưới tác động của tư tưởng Saussure, người ta nhận thấy nên phải tách biệt nghiên cứu và phân tích đồng đại và lịch đại , cần tách ngôn từ học so sánh thoát khỏi ngôn từ học. Sau cuộc chiến tranh toàn thế giới thứ 1 và 2, nhiều vương quốc mới Ra đời, nhu yếu giao lưu về kinh tế tài chính văn hoá tăng trưởng mạnh và ngôn từ học so sánh yên cầu phải tách ra và trở thành một bộ môn lý luận riêng và có những nghiên cứu và phân tích riêng của nó. Cùng với ngôn từ học so sánh, quy mô học cũng rất được tách ra từ ngôn từ học so sánh lịch sử dân tộc bản địa. Đặc điểm của quá trình này: ngôn từ học so sánh tăng trưởng phong phú chủng loại và theo nhiều hướng: Tách thoát khỏi ngôn từ học so sánh lịch sử dân tộc bản địa và quy mô học. Phát triển theo nhiều hướng, nhiều mục tiêu rất khác nhau. 5. Một số khu công trình xây dựng tiêu biểu vượt trội 3.1. Các khu công trình xây dựng tiêu biểu vượt trội Đối chiếu để mô tả làm rõ hơn điểm lưu ý của một ngôn từ này so với ngôn từ khác mà không nhằm mục tiêu mục tiêu so sánh: Ngôn ngữ học so sánh và một số trong những yếu tố tiếng Pháp của S.Bally; Ngữ pháp tiếng Nga so sánh với tiếng uzơbếch của Polivanov. Đối chiếu nhằm mục tiêu xử lý và xử lý những yếu tố về quy mô học, phân loại quy mô học: khu công trình xây dựng của những nhà quy mô học, phối hợp so sánh để phân loại theo những điểm lưu ý nhất định: tác phẩm của Sapir, Skalitka, Greenberg. 3.2. Các khu công trình xây dựng trong trong năm mới tết đến gần đây Những năm 80 trở đi ngôn từ học so sánh tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin, đề cập tới những nghành của ngôn từ từ những yếu tố chung nhất (tu từ, phong thái, văn hóa truyền thống ngôn từ). Các khu công trình xây dựng: Jacek Fisiak: Constractive Linguistics 1984 Carl James: Constractive Analysis 1986 Karezowsleij: Constracting Languagé 4. Ngôn ngữ học so sánh ở Việt Nam Ngôn ngữ học so sánh tăng trưởng từ trong năm 1960, nhất là trong mấy chục năm trở lại đây. Các cơ sở nghiên cứu và phân tích và giảng dạy như những trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Ngoại ngữ, 7 Phân viện Puskin ở Tp Hà Nội Thủ Đô đã có nhiều nghiên cứu và phân tích ứng dụng. Về lí luận gắn với hai giáo trình: Lê Quang Thiêm: Nghiên cứu so sánh những ngôn từ -1989; Nghiên cứu so sánh những ngôn từ 2004. Nguyễn Văn Chiến Ngôn ngữ học so sánh và so sánh những ngôn từ Đông Nam á. Hiện nay, Ngôn ngữ học so sánh ở Việt Nam triệu tập vào so sánh: Tiếng Việt và những ngôn từ Châu Âu. + Những năm 80: tiếng Việt và tiếng Đông Âu. + Những năm 90: tiếng Việt và tiếng Anh, Pháp Tiếng Việt và những ngôn từ khu vực (Nhật, Hàn ) Tiếng Việt và những ngôn từ dân tộc bản địa. Câu hỏi thảo luận bài 1 1. Hãy nêu (phân tích) những điểm lưu ý của NNHĐC? NNHĐC là gì? Mục đích của NHĐC Phạm vi, đối tượng người tiêu dùng Tất cả những điểm trên khác nghiên cứu và phân tích khác ra làm thế nào? 2. Phân tích những ứng dụng thiết thực của NCĐC vào ngôn từ. tìm giống và rất khác nhau giữa ngôn từ được so sánh ứng dụng 3. Hãy nêu một ví dụ NCĐC về một hiện tượng kỳ lạ từ đó nêu ích lợi của NCĐC (ĐC từ vựng, ĐC ngữ âm, ĐC ngữ pháp) 8 PHẦN II: ĐỐI CHIẾU NGỮ ÂM -ÂM VỊ Bài 1: Đối chiếu nguyên âm Việt-Anh I.Khái quát chung về nguyên âm 1. Định nghĩa nguyên âm (vowel) Về mặt ngữ âm học (phonetics) nguyên âm (vowel) là âm được phát ra tiếng thanh, nghĩa là âm mà khi phát âm luồng hơi phát ra ngoài một cách tự do, có âm hưởng dễ nghe, êm ái. Nguyên âm có đặc trưng âm học với tần số xác lập, ví như âm [a] phân biệt với âm [e], âm [i]. Về mặt âm vị học (phonology) thì nguyên âm là cty chức năng của khối mạng lưới hệ thống âm vị của ngôn từ. Nguyên âm có vai trò làm hạt nhân của âm tiết (syllable), ví như trong từ một âm tiết cat, but. Cả hai âm bình diện ngữ âm học và âm vị học nguyên âm phân biệt với phụ âm (consonant). 2. Phân loại nguyên âm Nguyên âm có nhiều loại: Nguyên âm đơn như: [a], [e], [e], [o], [u] Nguyên âm đôi (dipthong) [ie], [uo] Nguyên âm ba (triphthong) [ei], [ai] Trong khối mạng lưới hệ thống ngữ âm của một ngôn từ vừa có bán nguyên âm vừa có phụ âm thì cũng luôn có thể có âm phối hợp giữa hai loại ấy. Đó là bán nguyên âm (semi-vowel) hay bán phụ âm (semi-consonant) (Bán nguyên âm là những nguyên âm không làm đỉnh âm tiết, còn gọi là phi âm tiết tính do này được phát âm lướt đi và thành một âm nửa xát) Nguyên âm và nói chung khối mạng lưới hệ thống nguyên âm của một ngôn từ có điểm lưu ý gì là vì tùy từng điểm lưu ý cách phát âm và khối mạng lưới hệ thống ngữ âm-âm vị của ngôn từ đó quy định. Dưới đây ta sẽ xác lập cơ sở so sánh và tiến hành so sánh khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Việt với khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Anh để thấy rõ những điểm lưu ý của chúng. 3. Cơ sở so sánh ngữ âm âm vị, cơ quan cấu âm (vocal apparatus) 3.1. Cơ quan cấu âm: Các âm của tiếng nói được phát ra nhờ cơ quan cấu âm gồm có những bộ phận như hình tại đây. Môi (lip) Yết hầu (pharynx) môi trên (upper lip) Thanh quản (larynx) môi dưới (lower lip) Ngạc cứng (hard palate) Răng (teeth) Ngạc mềm (soft palate) răng trên (upper teeth) Lợi (alveolar ridge) răng dưới (lower teeth) Lưỡi (tongue) đầu lưỡi mặt lưỡi gốc lưỡi 3.2. Các bộ phận chính 9 1. Răng (teeth) gồm răng trên (upper teeth), răng dưới (lower teeth) chúng nằm ở vị trí mặt trước miệng. Khi phát âm lưỡi tiếp xúc với răng tạo ra nhiều âm, những âm này thường gọi là âm răng. 2. Lợi (alveolar ridge) đấy là bộ phận giữa đỉnh răng và ngạc cứng. Có những âm phát được do lưỡi tiếp xúc với điểm này (đỉnh răng hoặc lợi) như [t] và [d] thường được gọi là phụ âm bật hơi. 3. Môi (lip) gồm môi trên (upper lip) và môi dưới (lower lip). Các bộ phận này giúp phát âm những âm như [b], [m], [f] thường gọi là âm môi. 4. Lưỡi (tongue) là cơ quan có nhiều bộ phận tham gia phát âm như đầu lưỡi (tip), mặt lưỡi (blade), lưỡi trước (front), lưỡi sau (back), gốc lưỡi (root), tiểu thiệt, nắp đóng ở thanh quản (epiglottis). Những bộ phận này cũng tham gia cấu trúc nhiều âm mà trọn vẹn có thể tưởng tượng như sơ đồ sau: 5. Ngạc mềm (soft palace hoặc velum) là vị trí trọn vẹn có thể cho không khí qua mũi và qua miệng. Bình thường nó ở vị trí thông thoáng, nhưng khi nói nó trọn vẹn có thể nâng cao lên làm cho không khí thoát qua mũi. Nó cũng làm bộ phận trọn vẹn có thể tiếp xúc với lưỡi. Chẳng hạn khi ta phát những âm [k],[g] là phụ âm ngạc. Ngạc mềm (soft palace) phân biệt với ngạc cứng (hard palace). Ngạc cứng là bộ phận cao trong khoang miệng. Đây là bộ phận trái chiều mặt trên của lưỡi. 6. Yết hầu (pharynx) là một ống phía trên thanh quản. Đối với những người Anh: nữ dài khoảng chừng 7 cm, nam 8 cm; người Việt Nam trọn vẹn có thể ngắn lại. Đỉnh của nó chia ra hai phần, một phần ra sau lên khoang mũi (nasal cavity) phần khác đem vào khoang miệng (mouth cavity). Sáu bộ phận chính miêu tả trên là cơ quan đa phần tạo ra âm thanh lời nói của con người. Người thường thì, người Việt hay người Anh cũng dùng những bộ phận này để cấu âm (articulation) để phát ra những âm lời nói. Trong những bộ phận đó có 3 khoang quan trọng cần để ý: Khoang mũi dùng tạo ra âm mũi Khoang miệng cũng luôn có thể có vai trò tạo ra âm thanh khi mở rộng, hẹp nhưng bản thân nó không làm thành một bộ phận tự tiếp xúc với bộ phận khác, tức bộ phận cấu âm. Khoang thanh hầu (pharyngeal cavity) được xem như một bộ phận cấu âm độc lập hay tổng hợp tạo ra nhiều âm lời nói. 6. Cơ sở xác lập nguyên âm về mặt ngữ âm học 4.1. Cơ sở của sự việc phân loại Để miêu tả nguyên âm cần xác lập hộp cộng hưởng miệng (khoang miệng), cũng đồng thời xác lập hộp cộng hưởng yết hầu (khoang yết hầu). Đây là nguồn gốc thay đổi âm sắc (timbre) của tiếng thanh (voice) do dây thanh tạo ra. Sự rất khác nhau giữa nguyên âm này với nguyên âm khác là yếu tố khác lạ về âm sắc của cùng một tiếng thanh. Khái niệm âm sắc: âm thanh ngôn từ cũng như hầu hết những âm thanh tự nhiên đều là phức tạp của một âm trầm nhất (có tần số thấp nhất) âm cơ bản và một loạt âm cao hơn nữa (có tần số bằng bội số lần âm cơ bản) hoạ âm. Âm sắc được tạo ra do mối tương phản giữa âm cơ bản và những hoạ âm về cao độ và cường độ. Tập hợp những âm này khi trải qua 10 những khoang ở phía trên thanh hầu sẽ chịu sự cộng hưởng. Như đã thấy trong hình 1, những khoang miệng và khoang yết hầu là nơi do sự hoạt động giải trí và sinh hoạt của lưỡi, của môi nên luôn có kĩ năng thay đổi hình dáng, thể tích, lối thoát của không khí; và vì vậy có kĩ năng cộng hưởng rất khác nhau. Mỗi lần thay đổi mối tương quan giữa âm cơ bản với những hoạ âm về cao độ và cường độ là một lần thay đổi âm sắc, là một lần ta có một nguyên âm khác. Sự rất khác nhau của những nguyên âm như vậy rốt cuộc là bị tùy từng những nhóm hoạ âm rất khác nhau do nhận được sự cộng hưởng rất khác nhau của những khoang trên thanh hầu. Mỗi nguyên âm có những điểm lưu ý riêng về mối tương quan giữa âm cơ bản với những hoạ âm tức là âm cơ bản với âm sắc. Khi phân tích những âm cần tìm cách xác lập hộp cộng hưởng (khoang) miệng và cộng hưởng (khoang) yết hầu. Cụ thể hơn, người ta nhờ vào độ mở của miệng, vị trí của lưỡi và hình dáng của môi để miêu tả nguyên âm. 4.2. Các tiêu chuẩn để phân loại nguyên âm Tiêu chuẩn 1: Độ nâng của lưỡi (độ mở của miêng)- lưỡi nâng cao hay thấp/miệng mở hay khép quyết định hành động quan trọng đến thể tích hộp cộng hưởng. Căn cứ vào độ mở (độ nâng) rất khác nhau mà ta có những nguyên âm rất khác nhau. Nguyên âm rộng (hoặc cao) như [a], [e], nguyên âm hẹp (hoặc thấp) như [i], [u]. Tiêu chuẩn 2:Vị trí của lưỡi- lưỡi đặt trước, giữa hoặc sau cho ta biết hình dáng hộp cộng hưởng ra làm thế nào. Tuỳ theo sự xê dịch, tức là phần trước lưỡi đưa lên ra phía trước hoặc phần sau lưỡi thổi lên lùi về phía sau, mà ta có nguyên âm rất khác nhau. Đó là phân biệt giữa nguyên âm trước như [i], [ê], [e]; nguyên âm sau như [u], [ô] hay [o]; nguyên âm giữa như [ư] trong từ hay [ ] trong bird tiếng Anh, tơ trong tiếng Việt. Tiêu chuẩn 3: Hình dáng của môi môi tròn hay là không tròn quyết định hành động đến lối thoát của không khí của hộp cộng hưởng. Khi hai môi chúm tròn và nhô ra phía trước ta có nguyên âm với âm sắc trầm. Đó là những âm tròn môi như [u], [o]; ngược lại hai môi ở thế thường thì hoặc nhành ra khi phát âm thì ta có những nguyên âm không tròn môi như [a], [i], [e] Cách miêu tả và tên thường gọi như trên là nêu những đặc trưng nguyên âm về mặt cấu âm, tức là về mặt sinh lý học. Khi so sánh những nguyên âm người ta cũng nêu lên những đặc trưng âm thanh của chúng, ví như nguyên âm bổng, nguyên âm trầm, nguyên âm trung hoà. Đây là cách nêu đặc trưng nguyên âm xét về mặt âm học. Cách này sẽ không để ý đến cách cấu âm mà chỉ triệu tập vào hiệu suất cao của âm học để phân loại. Cách để ý mặt đặc trưng âm học cũng luôn có thể có nhiều cái lợi. Có khi hai âm có cách cấu âm rất khác nhau mà đem lại hiệu suất cao âm học như nhau. Trong ngôn từ nào có sự phân biệt 3 loại âm sắc: bổng,trầm, và trung hoà thì chỉ việc nêu lên những đặc trưng ngữ âm là đủ. Trường hợp nếu [] âm vị học 5.1 Nói đến việc khu biệt âm vị học, nét khu biệt âm vị học là nói về mặt xã hội do từng xã hội ngôn từ quy định Mặt cấu âm-âm học (mặt tự nhiên) của ngữ âm do con người phát ra ngôn từ nào thì cũng luôn có thể có, còn cái nào trong mặt tự nhiên này được sử dụng vào để biểu nghĩa, để phân biệt cty chức năng có nghĩa (từ, hình vị) là mặt xã hội lại do từng ngôn từ quy định và có tính quy luật Cái đặc trưng ngữ âm uo 12 NA đơn 5 NA dài Nguyên âm Anh 7 NA ngắn 15 8 NA đôi 5 NA ba 2 Đối chiếu nguyên âm Việt-Anh về điểm lưu ý Nguyên âm và nói chung khối mạng lưới hệ thống nguyên âm của một ngôn từ có điểm lưu ý gì là vì tùy từng điểm lưu ý cách phát âm và khối mạng lưới hệ thống ngữ âm-âm vị của ngôn từ đó quy định Dưới đây ta sẽ xác lập cơ sở so sánh và tiến hành so sánh khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Việt với khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong thuộc trong ngôn từ họ biết 2 Vị trí của âm tiết trong hai ngôn từ Âm tiết cũng là khúc đoạn lời nói có kĩ năng mang những hiện tượng kỳ lạ ngôn điệu (prosodic facts) như thanh điệu, trọng âm, ngữ điệu Ví 31 dụ như trong tiếng Việt mỗi âm tiết cũng rất được phát ra với một thanh điệu Đặc điểm về cấu trúc, hiệu suất cao, vai trò âm tiết trong những ngôn từ và quy mô ngôn từ rất khác nhau là rất khác nhau Đối với tiếng vị của một ngôn từ đó là phát hiện cho ra những nét khu biệt đã được sử dụng trong ngôn từ đó Tổng hợp những nét đó ở từng âm vị để xác lập âm vị, rồi khối mạng lưới hệ thống âm vị của những ngôn từ là việc làm của âm vị học miêu tả 5.2 Âm vị có tính chất trừu tượng còn âm tố (sound) có tính chất rõ ràng vì nó gồm có cả những nét khu biệt lẫn nét không khu biệt Âm vị là cty chức năng của khối mạng lưới hệ thống ngôn từ còn âm tố thúc không căng, biên là ranh giới âm tiết Trong thực tiễn, việc vạch ranh giới âm tiết không thuận tiện và đơn thuần và giản dị Đối với tiếng Việt, âm tiết thường viết rời nên dễ nhận diện Đối với tiếng Anh và nói chung ngôn từ đa tiết tính, ngôn từ khác quy mô tiếng Việt yếu tố thật rắc rối, nhất là so với ngôn từ mà âm vị có vai trò kép (như nói trên) và âm vị có sự phức tạp như âm đôi, âm ba trong từ có nhiều Trong một số trong những ngôn từ nhất định tiêu chuẩn bật hơi/không bật hơi, quặt lưỡi/không quặt lưỡi, cứng/mềm cũng là những tiêu chuẩn quan trọng để khu biệt những phụ âm Vậy là lúc phân tích so sánh phụ âm, ta vừa phải nhờ vào phương thức cấu âm vừa phải nhờ vào sự xác lập để xác lập.Việc rèn luyện phát âm, sửa lỗi phát âm cũng cần được địa thế căn cứ vào những cơ sở rõ ràng đó II Đối chiếu phụ âm Việt-Anh 1 Đối chiếu phụ âm nguyên âm ba (triphthongs), đấy là trường hợp hai, hoặc ba âm tố mới ứng với một âm vị Nguyên âm đôi hoặc nguyên âm ba cũng cần được phân biệt mặt âm vị học và mặt ngữ âm học, tức là có nguyên âm đôi, ba ngữ âm học Nói đến âm vị là nói tới việc điểm lưu ý ngữ âm của ngôn từ rõ ràng Chẳng hạn như hiện tượng kỳ lạ nguyên âm đôi, chỉ có trong tiếng Việt, tiếng Anh và lại không tồn tại trong tiếng Pháp, hoặc là nguyên âm ba chỉ với tiếng Việt cương vị ngôn từ học của âm tiết là rất đặc biệt quan trọng Âm tiết tiếng Việt vừa là cty chức năng phát âm vừa là cty chức năng hình thái học (hình vị) lại cũng tương tự với cty chức năng âm vị học (âm vị) của ngôn từ ấn Âu Đây là yếu tố đặc trưng quan trọng cần để ý Chính vì vị trí âm tiết trong tiếng Việt như vậy mà vai trò của âm vị (như nguyên âm, phụ âm ở tiếng Việt chỉ có vai trò âm vị học đơn thuần trong lúc lúc đó những cty chức năng âm vị ngôn từ ấn-âu lại sở hữu cương vị kép Vừa là cương vị âm vị học đã đành mà cả cương vị hình thái học (hình vị) và vai trò âm vị học (âm vị) tức là một thể (âm tiết) ba cương vị (cty chức năng phát âm, âm vị, hình vị) 3.Bản chất của âm tiết 3.1 Bản chất âm tiết Nhất quán với cơ sở xác lập âm vị ở âm tiết toàn bộ chúng ta cũng xét mặt ngữ âm học (phonetically) và mặt âm vị học (phonologically) của phụ 7 Cơ sở xác lập những âm về mặt âm vị học Âm vị là cty chức năng có hiệu suất cao khu biệt nhỏ nhất của mặt diễn đạt của ngôn từ Nó là cty chức năng trừu tượng được ghi thành chữ viết Phần trên toàn bộ chúng ta đã nêu một số trong những điểm lưu ý cấu âm-âm học như vô thanh, hữu thanh, âm sắc, hoạ âm, tròn môi, không tròn môi, dài, ngắn Những đặc trưng này ngôn từ nào thì cũng luôn có thể có Song trong những ngôn từ, mỗi xã hội xã hội thì đặc trưng . bản ở ngôn từ gốc sang ngôn từ khác. Dịch thuật và ngôn từ học so sánh cùng thao tác với hai ngôn từ. Ngôn ngữ học so sánh cũng nhờ vào những cứ liệu dịch thuật để so sánh. 4.5. Đối. chiếu những ngôn từ -1989; Nghiên cứu so sánh những ngôn từ 2004. Nguyễn Văn Chiến Ngôn ngữ học so sánh và so sánh những ngôn từ Đông Nam á. Hiện nay, Ngôn ngữ học so sánh ở Việt. học so sánh là gì? Như toàn bộ chúng ta đã biết, Ngôn ngữ học là ngành khoa học nghiên cứu và phân tích về ngôn từ nói chung và ngôn từ rõ ràng nói riêng. Ngôn ngữ học so sánh là một phân môn của ngôn từ học

Xem thêm: Đáp án 20 vướng mắc trắc nghiệm môn tiếng việt mô đun 2Menu thuộc mục: Giáo DụcMenu thuộc mục: Kiến Thức ChungXem thêm : Made in vietnam: the country’s top 10 exportsTrương Lương0 189 22 minutes readBạn đang xem: ngôn từ học so sánh

Ngày đăng: 10/02/năm ngoái, 14:03

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ Bài giảng NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU ThS. Lê Thị Thanh Ngà 2 PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ HỌC ĐỐI CHIẾU (Contrastive linguistics) I. Khái quát chung về ngôn từ học so sánh 1. Đối chiếu là gì? Trong nhiều nghĩa thường dùng, hai từ so sánh và so sánh không rất khác nhau nhiều về ý nghĩa. So sánh là xem xét để tìm ra những điểm giống, tương tự hoặc khác lạ nhau về mặt số lượng, kích thước, phẩm chất. Đối chiếu là so sánh hai sự vật có tương quan ngặt nghèo với nhau. Thuật ngữ so sánh, đối sánh tương quan thường được vốn để làm chỉ phương pháp hoặc phân ngành nghiên cứu và phân tích lấy đối tượng người tiêu dùng đa phần là hai hay nhiều ngôn từ. Mục đích của nghiên cứu và phân tích là làm sáng tỏ những nét giống và rất khác nhau hoặc chỉ làm sáng tỏ những nét rất khác nhau mà thôi. Nguyên tắc đa phần là nguyên tắc đồng đại. 2. Ngôn ngữ học so sánh là gì? Như toàn bộ chúng ta đã biết, Ngôn ngữ học là ngành khoa học nghiên cứu và phân tích về ngôn từ nói chung và ngôn từ rõ ràng nói riêng. Ngôn ngữ học so sánh là một phân môn của ngôn từ học ưu tiên sử dụng phương pháp so sánh những ngôn từ với nhau để tìm ra sự giống và rất khác nhau giữa chúng nhằm mục tiêu phục vụ cho những mục tiêu lý luận và thực tiễn. 3. Vị trí của ngôn từ học so sánh trong khối mạng lưới hệ thống những bộ môn ngôn từ học Ngôn ngữ học NNH mô tả NNH so sánh NNH đại cương NNHSSLS NNHKV LHH PN NNHĐC Ngôn ngữ học Nghiên cứu so sánh Ngôn ngữ học 3 4. Mục đích ý nghĩa của việc nghiên cứu và phân tích ngôn từ học so sánh 4.1. Đối với ngôn từ học đại cương Nhờ kết quả của ngôn từ học so sánh, ngôn từ học đại cương trong nhiều trường hợp trọn vẹn có thể trấn áp và điều chỉnh, bổ trợ update và kiểm chứng những khái niệm, phạm trù VD: phạm trù loại trong lịch sử dân tộc bản địa nghiên cứu và phân tích của ngôn từ học so sánh nhận định rằng phạm trù này giống hệt với phạm trù logic ví như danh từ giống hệt với phạm trù sự vật, động từ giống hệt với phạm trù hành vi Có thời kỳ, giống hệt phạm trù này với phạm trù hình thái Có sự nhầm lẫn như vậy là vì tại từng thời kỳ những cứ liệu của ngôn từ học so sánh chỉ khái quát hoá nên được những kết luận như vậy. 4.2. Đối với ngôn từ học mô tả Ngôn ngữ học mô tả có trách nhiệm là nghiên cứu và phân tích cấu trúc khối mạng lưới hệ thống của ngôn từ (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp). Ngôn ngữ học so sánh có tác dụng nhất định so với ngôn từ học mô tả: Cung cấp cứ liệu thiết yếu cho ngôn từ học mô tả. Kiểm định xem sự mô tả có đúng chuẩn hay là không? Ví dụ những cứ liệu so sánh đã cho toàn bộ chúng ta biết trong những ngôn từ đơn lập, nhiều ngôn từ có thanh điệu nên lúc ta được nghe một ngôn từ nào đó mới lạ, ta trọn vẹn có thể pháp đoán ngôn từ đó có thanh điệu hay là không? 4.3. Đối với quy mô học Nhiệm vụ của quy mô học là so sánh so sánh ngôn từ để phân loại về mặt quy mô còn ngôn từ học so sánh không tồn tại trách nhiệm như vậy, nhưng trong nhiều trường hợp, những cứ liệu của ngôn từ học so sánh được cho phép kiểm chứng, bổ trợ update, làm sáng tỏ hơn những điểm lưu ý của quy mô học. Ví dụ nghiên cứu và phân tích quy mô âm tiết của TV trong so sánh với ngôn từ châu Âu. Dù mục tiêu phải là phân loại quy mô học nhưng vẫn phải so sánh TV với ngôn từ châu Âu để nghiên cứu và phân tích và đưa ra kết luận. 4.4. Đối với dịch thuật Ngôn ngữ học so sánh phục vụ nhu yếu những cơ sở tài liệu về so sánh, những hiểu biết về quan hệ giữa tương tự và dị biệt giữa những ngôn từ, những phương pháp, thủ pháp để chuyển cty chức năng của ngôn từ này thành dạng thức tương tự trong ngôn từ khác. Mỗi quan hệ giữa dịch thuật và ngôn từ học so sánh là quan hệ tự nhiên. Dịch thuật tìm kiếm và xác lập quan hệ chuyển dời cty chức năng văn bản ở ngôn từ gốc sang ngôn từ khác. Dịch thuật và ngôn từ học so sánh cùng thao tác với hai ngôn từ. Ngôn ngữ học so sánh cũng nhờ vào những cứ liệu dịch thuật để so sánh. 4.5. Đối với dạy học ngoại ngữ 4 Ngôn ngữ học so sánh có tác dụng giúp người dạy và học ngoại ngữ thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn trong việc kim chỉ nan giáo trình, giáo án, SGK, từ đó hỗ trợ cho việc dạy và học ngoại ngữ đạt kết quả cao cực tốt. Ngoài ra, NNHĐC còn tương hỗ cho việc biên soạn từ điển nhất là từ điển tuy nhiên ngữ. Nhờ có kiến thức và kỹ năng của ngôn từ học so sánh, trọn vẹn có thể phân tích, nhận diện và đưa ra cách sửa chữa thay thế những lỗi mà người học ngoại ngữ thường gặp. Có hai loại lỗi: Lỗi giao thoa (liên ngôn): interlingual error: người học ngoại ngữ so sánh tiếng mẹ đẻ với ngoại ngữ và vận dụng nó vào ngoại ngữ hai, tạo nhiều lỗi liên ngôn. Lỗi nội ngôn (intralingual error) do chưa nắm vững cấu trúc hay từ vựng của ngoại ngữ. II. Sự Ra đời và tăng trưởng của ngôn từ học so sánh 1. Khái quát về yếu tố Ra đời của ngôn từ học so sánh Những nghiên cứu và phân tích so sánh thứ nhất trong ngôn từ học đã xuất hiện từ rất mất thời hạn, nhất là vào thời kỳ có nhiều phát kiến mới về địa lý, thời kỳ tăng trưởng mạnh về khoa học kỹ thuật và nhất là từ trong năm 70 trở lại đây. Có hàng loạt nguyên nhân thúc đẩy sự Ra đời và tăng trưởng của ngôn từ học so sánh, trong số đó trọn vẹn có thể kể tới những nguyên nhân đa phần sau: 1.1. Nguyên nhân xã hội (nguyên nhân bên phía ngoài): Sự phát hiện ra những vùng đất mới, xã hội người mới, nhiều vương quốc độc lập được hình thành và đi kèm theo theo là nhiều ngôn từ mới được phát hiện. Lượng thông tin văn hoá và sự giao lưu của những nền văn minh, văn hoá thành văn tăng thêm với vận tốc đáng kể. Điều này đưa tới yên cầu to lớn của việc dạy và học ngoại ngữ, của việc xử lý và xử lý tình trạng tuy nhiên ngữ, việc xây dựng cơ sở lý luận và xử lý và xử lý việc làm dịch thuật và hàng loạt việc làm thực tiễn ngôn từ khác. 1.2. Nguyên nhân thuộc về nội bộ ngôn từ học (nguyên nhân bên trong) Khả năng to lớn của con người nói chung và những nhà ngôn từ học nói riêng đã phát hiện và bao quát một lúc nhiều ngôn từ rất khác nhau, tìm hiểu, xử lý và xử lý nó theo những mục tiêu, kim chỉ nan xác lập. Các phân tích, lý giải đơn ngữ luận, dù đạt nhiều thành tựu to lớn, vẫn không thể tiến xa hơn nếu không tăng trưởng những nghiên cứu và phân tích lý luận đa ngữ luận, một hướng nghiên cứu và phân tích lý giải có sức bao quát sâu rộng hơn nhiều. Nhu cầu phối hợp của những nghiên cứu và phân tích lý luận và xử lý và xử lý những trách nhiệm rõ ràng, trực tiếp trong nội bộ ngôn từ học. Chính những nguyên nhân và cũng là những yên cầu chính yếu chỉ ra trên đây đã tạo ra những tiền đề thực tiễn cho việc Ra đời và tăng trưởng của 5 ngôn từ học so sánh. 2. Các thời kỳ tăng trưởng của ngôn từ học so sánh Cho đến nay, nhìn một cách tổng quát, nghiên cứu và phân tích so sánh những ngôn từ trọn vẹn có thể phân thành ba thời kỳ tăng trưởng với những điểm lưu ý sau: 2.1. Thời kỳ đầu Ngôn ngữ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa Ra đời và tăng trưởng triệu tập vào thế kỷ XIX nhưng thời kỳ đầu của ngôn từ học đối chiêú sẽ là khởi đầu từ khoảng chừng thế kỷ XIV và kết thúc vào lúc thế kỷ XIX khi ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa Ra đời. Thời kỳ này nghiên cứu và phân tích đa phần: từ điển, những bộ sưu tập ngôn từ và một số trong những khu công trình xây dựng có kim chỉ nan so sánh so sánh ngôn từ. Về từ điển so sánh: từ điển tuy nhiên, đa ngữ khởi đầu được biên soạn. Ví dụ: năm 1520, cuốn từ điển so sánh 7 ngữ của Capelimo (người ý), năm 138 Giextne (Thuỵ Sĩ) soạn từ điển 12 ngữ. Ngoài ra những bộ sưu tập so sánh ngôn từ: có một số trong những bộ sưu tập ngữ liệu, có một số trong những bộ còn so sánh giữa một số trong những ngôn từ. Ví dụ: năm 1554, Caninurse: so sánh ngôn từ chính của mình Smith, năm 1564, Henry II tăng trưởng khu công trình xây dựng: Sự khác lạ giữa tiếng Pháp và tiếng Hy Lạp Trong nghành ngữ pháp, có nhiều khu công trình xây dựng đề cập đến so sánh so sánh ngôn từ như ngữ pháp phổ quát và duy lý của Port-Royal (1660) đề cập đến xác lập và xây dựng những quy tắc phổ quát của ngôn từ dựa vào tiếng Pháp, tiếng Hy Lạp, tiếng Latin 2.2. Thời kỳ thứ hai (thời gian cuối thế kỷ VXIII đến thời gian cuối thế kỷ XIX) Đây là thời kỳ của ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa và triết học ngôn từ thế kỷ XIX. Nét đặc trưng của thời kỳ này là nghiên cứu và phân tích so sánh bị mê hoặc và hoà vào dòng xoáy thác nghiên cưú so sánh-lịch sử dân tộc bản địa. Những nghiên cứu và phân tích lý luận và những vận dụng thực tiễn to lớn của nó vẫn được tiến hành tuy nhiên chỉ đóng vai trò tương hỗ. Trong quá trình này, ranh giới giữa những loại nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch sử dân tộc bản địa, quy mô, so sánh chưa thực sự được phân biệt rạch ròi. Dần dần về sau người ta mới xác lập được một sự phân giới có ý thức. Chính những tri thức về phân kỳ lịch sử dân tộc bản địa ngôn từ học nói chung và ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa, quy mô học nói riêng đã đã cho toàn bộ chúng ta biết điều này. Chẳng hạn như nhiều nhà nghiên cứu và phân tích đã chỉ rõ rằng đến nửa thời gian đầu thế kỷ XIX ngôn từ học mới được tách thành một ngành khoa học độc lập nhờ việc tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin của ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa. Song ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa cũng thể hiện sự rất khác nhau ở ba thời kỳ tăng trưởng: thời kỳ đầu khoảng chừng từ trong năm 1816-1870, thời kỳ thứ hai khoảng chừng từ trong năm 1871-1916, và thời kỳ thứ ba từ thời gian năm 1917 đến nay. Như vậy là đến nửa thời gian cuối thế kỷ XIX, ngôn từ học so sánh-lịch sử dân tộc bản địa mới xác lập được phạm vi đối tượng người tiêu dùng, phương pháp nghiên cứu và phân tích riêng để trở thành một phân ngành độc lập theo như lời nhận xét của Enghen: Ngôn ngữ học nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch sử dân tộc bản địa đã có được cái nền tảng lịch sử dân tộc bản địa của nó. Nghiên cứu so sánh trong quan hệ với nghiên cứu và phân tích so sánh-lịch 6 sử và quy mô ở quá trình đầu của sự việc tăng trưởng ngôn từ học đã góp thêm phần vào những nghiên cưú so sánh chung nhiều ngôn từ mà không phân biệt đó là so sánh phổ hệ, quy mô hay so sánh. 2.3. Thời kỳ thứ ba (thế kỷ XX đến nay) Thế kỷ XX, ngôn từ học tăng trưởng rực rỡ với nhiều khuynh hướng rất khác nhau không riêng gì có ở ngôn từ học mô tả mà cả ở ngôn từ học lý thuyết. Sau lý thuyết FDS, ngôn từ học truyền thống cuội nguồn trở thành một ngành khoa học riêng, trong số đó có ngôn từ học so sánh. FDS là người đã nghiên cứu và phân tích sự phân giới ngôn từ và lời nói, lịch đại và đồng đại, khối mạng lưới hệ thống và cấu trúc Đầu thế kỷ XX, dưới tác động của tư tưởng Saussure, người ta nhận thấy nên phải tách biệt nghiên cứu và phân tích đồng đại và lịch đại , cần tách ngôn từ học so sánh thoát khỏi ngôn từ học. Sau cuộc chiến tranh toàn thế giới thứ 1 và 2, nhiều vương quốc mới Ra đời, nhu yếu giao lưu về kinh tế tài chính văn hoá tăng trưởng mạnh và ngôn từ học so sánh yên cầu phải tách ra và trở thành một bộ môn lý luận riêng và có những nghiên cứu và phân tích riêng của nó. Cùng với ngôn từ học so sánh, quy mô học cũng rất được tách ra từ ngôn từ học so sánh lịch sử dân tộc bản địa. Đặc điểm của quá trình này: ngôn từ học so sánh tăng trưởng phong phú chủng loại và theo nhiều hướng: Tách thoát khỏi ngôn từ học so sánh lịch sử dân tộc bản địa và quy mô học. Phát triển theo nhiều hướng, nhiều mục tiêu rất khác nhau. 5. Một số khu công trình xây dựng tiêu biểu vượt trội 3.1. Các khu công trình xây dựng tiêu biểu vượt trội Đối chiếu để mô tả làm rõ hơn điểm lưu ý của một ngôn từ này so với ngôn từ khác mà không nhằm mục tiêu mục tiêu so sánh: Ngôn ngữ học so sánh và một số trong những yếu tố tiếng Pháp của S.Bally; Ngữ pháp tiếng Nga so sánh với tiếng uzơbếch của Polivanov. Đối chiếu nhằm mục tiêu xử lý và xử lý những yếu tố về quy mô học, phân loại quy mô học: khu công trình xây dựng của những nhà quy mô học, phối hợp so sánh để phân loại theo những điểm lưu ý nhất định: tác phẩm của Sapir, Skalitka, Greenberg. 3.2. Các khu công trình xây dựng trong trong năm mới tết đến gần đây Những năm 80 trở đi ngôn từ học so sánh tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin, đề cập tới những nghành của ngôn từ từ những yếu tố chung nhất (tu từ, phong thái, văn hóa truyền thống ngôn từ). Các khu công trình xây dựng: Jacek Fisiak: Constractive Linguistics 1984 Carl James: Constractive Analysis 1986 Karezowsleij: Constracting Languagé 4. Ngôn ngữ học so sánh ở Việt Nam Ngôn ngữ học so sánh tăng trưởng từ trong năm 1960, nhất là trong mấy chục năm trở lại đây. Các cơ sở nghiên cứu và phân tích và giảng dạy như những trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Ngoại ngữ, 7 Phân viện Puskin ở Tp Hà Nội Thủ Đô đã có nhiều nghiên cứu và phân tích ứng dụng. Về lí luận gắn với hai giáo trình: Lê Quang Thiêm: Nghiên cứu so sánh những ngôn từ -1989; Nghiên cứu so sánh những ngôn từ 2004. Nguyễn Văn Chiến Ngôn ngữ học so sánh và so sánh những ngôn từ Đông Nam á. Hiện nay, Ngôn ngữ học so sánh ở Việt Nam triệu tập vào so sánh: Tiếng Việt và những ngôn từ Châu Âu. + Những năm 80: tiếng Việt và tiếng Đông Âu. + Những năm 90: tiếng Việt và tiếng Anh, Pháp Tiếng Việt và những ngôn từ khu vực (Nhật, Hàn ) Tiếng Việt và những ngôn từ dân tộc bản địa. Câu hỏi thảo luận bài 1 1. Hãy nêu (phân tích) những điểm lưu ý của NNHĐC? NNHĐC là gì? Mục đích của NHĐC Phạm vi, đối tượng người tiêu dùng Tất cả những điểm trên khác nghiên cứu và phân tích khác ra làm thế nào? 2. Phân tích những ứng dụng thiết thực của NCĐC vào ngôn từ. tìm giống và rất khác nhau giữa ngôn từ được so sánh ứng dụng 3. Hãy nêu một ví dụ NCĐC về một hiện tượng kỳ lạ từ đó nêu ích lợi của NCĐC (ĐC từ vựng, ĐC ngữ âm, ĐC ngữ pháp) 8 PHẦN II: ĐỐI CHIẾU NGỮ ÂM -ÂM VỊ Bài 1: Đối chiếu nguyên âm Việt-Anh I.Khái quát chung về nguyên âm 1. Định nghĩa nguyên âm (vowel) Về mặt ngữ âm học (phonetics) nguyên âm (vowel) là âm được phát ra tiếng thanh, nghĩa là âm mà khi phát âm luồng hơi phát ra ngoài một cách tự do, có âm hưởng dễ nghe, êm ái. Nguyên âm có đặc trưng âm học với tần số xác lập, ví như âm [a] phân biệt với âm [e], âm [i]. Về mặt âm vị học (phonology) thì nguyên âm là cty chức năng của khối mạng lưới hệ thống âm vị của ngôn từ. Nguyên âm có vai trò làm hạt nhân của âm tiết (syllable), ví như trong từ một âm tiết cat, but. Cả hai âm bình diện ngữ âm học và âm vị học nguyên âm phân biệt với phụ âm (consonant). 2. Phân loại nguyên âm Nguyên âm có nhiều loại: Nguyên âm đơn như: [a], [e], [e], [o], [u] Nguyên âm đôi (dipthong) [ie], [uo] Nguyên âm ba (triphthong) [ei], [ai] Trong khối mạng lưới hệ thống ngữ âm của một ngôn từ vừa có bán nguyên âm vừa có phụ âm thì cũng luôn có thể có âm phối hợp giữa hai loại ấy. Đó là bán nguyên âm (semi-vowel) hay bán phụ âm (semi-consonant) (Bán nguyên âm là những nguyên âm không làm đỉnh âm tiết, còn gọi là phi âm tiết tính do này được phát âm lướt đi và thành một âm nửa xát) Nguyên âm và nói chung khối mạng lưới hệ thống nguyên âm của một ngôn từ có điểm lưu ý gì là vì tùy từng điểm lưu ý cách phát âm và khối mạng lưới hệ thống ngữ âm-âm vị của ngôn từ đó quy định. Dưới đây ta sẽ xác lập cơ sở so sánh và tiến hành so sánh khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Việt với khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Anh để thấy rõ những điểm lưu ý của chúng. 3. Cơ sở so sánh ngữ âm âm vị, cơ quan cấu âm (vocal apparatus) 3.1. Cơ quan cấu âm: Các âm của tiếng nói được phát ra nhờ cơ quan cấu âm gồm có những bộ phận như hình tại đây. Môi (lip) Yết hầu (pharynx) môi trên (upper lip) Thanh quản (larynx) môi dưới (lower lip) Ngạc cứng (hard palate) Răng (teeth) Ngạc mềm (soft palate) răng trên (upper teeth) Lợi (alveolar ridge) răng dưới (lower teeth) Lưỡi (tongue) đầu lưỡi mặt lưỡi gốc lưỡi 3.2. Các bộ phận chính 9 1. Răng (teeth) gồm răng trên (upper teeth), răng dưới (lower teeth) chúng nằm ở vị trí mặt trước miệng. Khi phát âm lưỡi tiếp xúc với răng tạo ra nhiều âm, những âm này thường gọi là âm răng. 2. Lợi (alveolar ridge) đấy là bộ phận giữa đỉnh răng và ngạc cứng. Có những âm phát được do lưỡi tiếp xúc với điểm này (đỉnh răng hoặc lợi) như [t] và [d] thường được gọi là phụ âm bật hơi. 3. Môi (lip) gồm môi trên (upper lip) và môi dưới (lower lip). Các bộ phận này giúp phát âm những âm như [b], [m], [f] thường gọi là âm môi. 4. Lưỡi (tongue) là cơ quan có nhiều bộ phận tham gia phát âm như đầu lưỡi (tip), mặt lưỡi (blade), lưỡi trước (front), lưỡi sau (back), gốc lưỡi (root), tiểu thiệt, nắp đóng ở thanh quản (epiglottis). Những bộ phận này cũng tham gia cấu trúc nhiều âm mà trọn vẹn có thể tưởng tượng như sơ đồ sau: 5. Ngạc mềm (soft palace hoặc velum) là vị trí trọn vẹn có thể cho không khí qua mũi và qua miệng. Bình thường nó ở vị trí thông thoáng, nhưng khi nói nó trọn vẹn có thể nâng cao lên làm cho không khí thoát qua mũi. Nó cũng làm bộ phận trọn vẹn có thể tiếp xúc với lưỡi. Chẳng hạn khi ta phát những âm [k],[g] là phụ âm ngạc. Ngạc mềm (soft palace) phân biệt với ngạc cứng (hard palace). Ngạc cứng là bộ phận cao trong khoang miệng. Đây là bộ phận trái chiều mặt trên của lưỡi. 6. Yết hầu (pharynx) là một ống phía trên thanh quản. Đối với những người Anh: nữ dài khoảng chừng 7 cm, nam 8 cm; người Việt Nam trọn vẹn có thể ngắn lại. Đỉnh của nó chia ra hai phần, một phần ra sau lên khoang mũi (nasal cavity) phần khác đem vào khoang miệng (mouth cavity). Sáu bộ phận chính miêu tả trên là cơ quan đa phần tạo ra âm thanh lời nói của con người. Người thường thì, người Việt hay người Anh cũng dùng những bộ phận này để cấu âm (articulation) để phát ra những âm lời nói. Trong những bộ phận đó có 3 khoang quan trọng cần để ý: Khoang mũi dùng tạo ra âm mũi Khoang miệng cũng luôn có thể có vai trò tạo ra âm thanh khi mở rộng, hẹp nhưng bản thân nó không làm thành một bộ phận tự tiếp xúc với bộ phận khác, tức bộ phận cấu âm. Khoang thanh hầu (pharyngeal cavity) được xem như một bộ phận cấu âm độc lập hay tổng hợp tạo ra nhiều âm lời nói. 6. Cơ sở xác lập nguyên âm về mặt ngữ âm học 4.1. Cơ sở của sự việc phân loại Để miêu tả nguyên âm cần xác lập hộp cộng hưởng miệng (khoang miệng), cũng đồng thời xác lập hộp cộng hưởng yết hầu (khoang yết hầu). Đây là nguồn gốc thay đổi âm sắc (timbre) của tiếng thanh (voice) do dây thanh tạo ra. Sự rất khác nhau giữa nguyên âm này với nguyên âm khác là yếu tố khác lạ về âm sắc của cùng một tiếng thanh. Khái niệm âm sắc: âm thanh ngôn từ cũng như hầu hết những âm thanh tự nhiên đều là phức tạp của một âm trầm nhất (có tần số thấp nhất) âm cơ bản và một loạt âm cao hơn nữa (có tần số bằng bội số lần âm cơ bản) hoạ âm. Âm sắc được tạo ra do mối tương phản giữa âm cơ bản và những hoạ âm về cao độ và cường độ. Tập hợp những âm này khi trải qua 10 những khoang ở phía trên thanh hầu sẽ chịu sự cộng hưởng. Như đã thấy trong hình 1, những khoang miệng và khoang yết hầu là nơi do sự hoạt động giải trí và sinh hoạt của lưỡi, của môi nên luôn có kĩ năng thay đổi hình dáng, thể tích, lối thoát của không khí; và vì vậy có kĩ năng cộng hưởng rất khác nhau. Mỗi lần thay đổi mối tương quan giữa âm cơ bản với những hoạ âm về cao độ và cường độ là một lần thay đổi âm sắc, là một lần ta có một nguyên âm khác. Sự rất khác nhau của những nguyên âm như vậy rốt cuộc là bị tùy từng những nhóm hoạ âm rất khác nhau do nhận được sự cộng hưởng rất khác nhau của những khoang trên thanh hầu. Mỗi nguyên âm có những điểm lưu ý riêng về mối tương quan giữa âm cơ bản với những hoạ âm tức là âm cơ bản với âm sắc. Khi phân tích những âm cần tìm cách xác lập hộp cộng hưởng (khoang) miệng và cộng hưởng (khoang) yết hầu. Cụ thể hơn, người ta nhờ vào độ mở của miệng, vị trí của lưỡi và hình dáng của môi để miêu tả nguyên âm. 4.2. Các tiêu chuẩn để phân loại nguyên âm Tiêu chuẩn 1: Độ nâng của lưỡi (độ mở của miêng)- lưỡi nâng cao hay thấp/miệng mở hay khép quyết định hành động quan trọng đến thể tích hộp cộng hưởng. Căn cứ vào độ mở (độ nâng) rất khác nhau mà ta có những nguyên âm rất khác nhau. Nguyên âm rộng (hoặc cao) như [a], [e], nguyên âm hẹp (hoặc thấp) như [i], [u]. Tiêu chuẩn 2:Vị trí của lưỡi- lưỡi đặt trước, giữa hoặc sau cho ta biết hình dáng hộp cộng hưởng ra làm thế nào. Tuỳ theo sự xê dịch, tức là phần trước lưỡi đưa lên ra phía trước hoặc phần sau lưỡi thổi lên lùi về phía sau, mà ta có nguyên âm rất khác nhau. Đó là phân biệt giữa nguyên âm trước như [i], [ê], [e]; nguyên âm sau như [u], [ô] hay [o]; nguyên âm giữa như [ư] trong từ hay [ ] trong bird tiếng Anh, tơ trong tiếng Việt. Tiêu chuẩn 3: Hình dáng của môi môi tròn hay là không tròn quyết định hành động đến lối thoát của không khí của hộp cộng hưởng. Khi hai môi chúm tròn và nhô ra phía trước ta có nguyên âm với âm sắc trầm. Đó là những âm tròn môi như [u], [o]; ngược lại hai môi ở thế thường thì hoặc nhành ra khi phát âm thì ta có những nguyên âm không tròn môi như [a], [i], [e] Cách miêu tả và tên thường gọi như trên là nêu những đặc trưng nguyên âm về mặt cấu âm, tức là về mặt sinh lý học. Khi so sánh những nguyên âm người ta cũng nêu lên những đặc trưng âm thanh của chúng, ví như nguyên âm bổng, nguyên âm trầm, nguyên âm trung hoà. Đây là cách nêu đặc trưng nguyên âm xét về mặt âm học. Cách này sẽ không để ý đến cách cấu âm mà chỉ triệu tập vào hiệu suất cao của âm học để phân loại. Cách để ý mặt đặc trưng âm học cũng luôn có thể có nhiều cái lợi. Có khi hai âm có cách cấu âm rất khác nhau mà đem lại hiệu suất cao âm học như nhau. Trong ngôn từ nào có sự phân biệt 3 loại âm sắc: bổng,trầm, và trung hoà thì chỉ việc nêu lên những đặc trưng ngữ âm là đủ. Trường hợp nếu [] âm vị học 5.1 Nói đến việc khu biệt âm vị học, nét khu biệt âm vị học là nói về mặt xã hội do từng xã hội ngôn từ quy định Mặt cấu âm-âm học (mặt tự nhiên) của ngữ âm do con người phát ra ngôn từ nào thì cũng luôn có thể có, còn cái nào trong mặt tự nhiên này được sử dụng vào để biểu nghĩa, để phân biệt cty chức năng có nghĩa (từ, hình vị) là mặt xã hội lại do từng ngôn từ quy định và có tính quy luật Cái đặc trưng ngữ âm uo 12 NA đơn 5 NA dài Nguyên âm Anh 7 NA ngắn 15 8 NA đôi 5 NA ba 2 Đối chiếu nguyên âm Việt-Anh về điểm lưu ý Nguyên âm và nói chung khối mạng lưới hệ thống nguyên âm của một ngôn từ có điểm lưu ý gì là vì tùy từng điểm lưu ý cách phát âm và khối mạng lưới hệ thống ngữ âm-âm vị của ngôn từ đó quy định Dưới đây ta sẽ xác lập cơ sở so sánh và tiến hành so sánh khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong tiếng Việt với khối mạng lưới hệ thống nguyên âm trong thuộc trong ngôn từ họ biết 2 Vị trí của âm tiết trong hai ngôn từ Âm tiết cũng là khúc đoạn lời nói có kĩ năng mang những hiện tượng kỳ lạ ngôn điệu (prosodic facts) như thanh điệu, trọng âm, ngữ điệu Ví 31 dụ như trong tiếng Việt mỗi âm tiết cũng rất được phát ra với một thanh điệu Đặc điểm về cấu trúc, hiệu suất cao, vai trò âm tiết trong những ngôn từ và quy mô ngôn từ rất khác nhau là rất khác nhau Đối với tiếng vị của một ngôn từ đó là phát hiện cho ra những nét khu biệt đã được sử dụng trong ngôn từ đó Tổng hợp những nét đó ở từng âm vị để xác lập âm vị, rồi khối mạng lưới hệ thống âm vị của những ngôn từ là việc làm của âm vị học miêu tả 5.2 Âm vị có tính chất trừu tượng còn âm tố (sound) có tính chất rõ ràng vì nó gồm có cả những nét khu biệt lẫn nét không khu biệt Âm vị là cty chức năng của khối mạng lưới hệ thống ngôn từ còn âm tố thúc không căng, biên là ranh giới âm tiết Trong thực tiễn, việc vạch ranh giới âm tiết không thuận tiện và đơn thuần và giản dị Đối với tiếng Việt, âm tiết thường viết rời nên dễ nhận diện Đối với tiếng Anh và nói chung ngôn từ đa tiết tính, ngôn từ khác quy mô tiếng Việt yếu tố thật rắc rối, nhất là so với ngôn từ mà âm vị có vai trò kép (như nói trên) và âm vị có sự phức tạp như âm đôi, âm ba trong từ có nhiều Trong một số trong những ngôn từ nhất định tiêu chuẩn bật hơi/không bật hơi, quặt lưỡi/không quặt lưỡi, cứng/mềm cũng là những tiêu chuẩn quan trọng để khu biệt những phụ âm Vậy là lúc phân tích so sánh phụ âm, ta vừa phải nhờ vào phương thức cấu âm vừa phải nhờ vào sự xác lập để xác lập.Việc rèn luyện phát âm, sửa lỗi phát âm cũng cần được địa thế căn cứ vào những cơ sở rõ ràng đó II Đối chiếu phụ âm Việt-Anh 1 Đối chiếu phụ âm nguyên âm ba (triphthongs), đấy là trường hợp hai, hoặc ba âm tố mới ứng với một âm vị Nguyên âm đôi hoặc nguyên âm ba cũng cần được phân biệt mặt âm vị học và mặt ngữ âm học, tức là có nguyên âm đôi, ba ngữ âm học Nói đến âm vị là nói tới việc điểm lưu ý ngữ âm của ngôn từ rõ ràng Chẳng hạn như hiện tượng kỳ lạ nguyên âm đôi, chỉ có trong tiếng Việt, tiếng Anh và lại không tồn tại trong tiếng Pháp, hoặc là nguyên âm ba chỉ với tiếng Việt cương vị ngôn từ học của âm tiết là rất đặc biệt quan trọng Âm tiết tiếng Việt vừa là cty chức năng phát âm vừa là cty chức năng hình thái học (hình vị) lại cũng tương tự với cty chức năng âm vị học (âm vị) của ngôn từ ấn Âu Đây là yếu tố đặc trưng quan trọng cần để ý Chính vì vị trí âm tiết trong tiếng Việt như vậy mà vai trò của âm vị (như nguyên âm, phụ âm ở tiếng Việt chỉ có vai trò âm vị học đơn thuần trong lúc lúc đó những cty chức năng âm vị ngôn từ ấn-âu lại sở hữu cương vị kép Vừa là cương vị âm vị học đã đành mà cả cương vị hình thái học (hình vị) và vai trò âm vị học (âm vị) tức là một thể (âm tiết) ba cương vị (cty chức năng phát âm, âm vị, hình vị) 3.Bản chất của âm tiết 3.1 Bản chất âm tiết Nhất quán với cơ sở xác lập âm vị ở âm tiết toàn bộ chúng ta cũng xét mặt ngữ âm học (phonetically) và mặt âm vị học (phonologically) của phụ 7 Cơ sở xác lập những âm về mặt âm vị học Âm vị là cty chức năng có hiệu suất cao khu biệt nhỏ nhất của mặt diễn đạt của ngôn từ Nó là cty chức năng trừu tượng được ghi thành chữ viết Phần trên toàn bộ chúng ta đã nêu một số trong những điểm lưu ý cấu âm-âm học như vô thanh, hữu thanh, âm sắc, hoạ âm, tròn môi, không tròn môi, dài, ngắn Những đặc trưng này ngôn từ nào thì cũng luôn có thể có Song trong những ngôn từ, mỗi xã hội xã hội thì đặc trưng . bản ở ngôn từ gốc sang ngôn từ khác. Dịch thuật và ngôn từ học so sánh cùng thao tác với hai ngôn từ. Ngôn ngữ học so sánh cũng nhờ vào những cứ liệu dịch thuật để so sánh. 4.5. Đối. chiếu những ngôn từ -1989; Nghiên cứu so sánh những ngôn từ 2004. Nguyễn Văn Chiến Ngôn ngữ học so sánh và so sánh những ngôn từ Đông Nam á. Hiện nay, Ngôn ngữ học so sánh ở Việt. học so sánh là gì? Như toàn bộ chúng ta đã biết, Ngôn ngữ học là ngành khoa học nghiên cứu và phân tích về ngôn từ nói chung và ngôn từ rõ ràng nói riêng. Ngôn ngữ học so sánh là một phân môn của ngôn từ học

Xem thêm: Đáp án 20 vướng mắc trắc nghiệm môn tiếng việt mô đun 2Menu thuộc mục: Giáo Dục

Reply
0
0
Chia sẻ

đoạn Clip hướng dẫn Chia Sẻ Link Tải Phương pháp so sánh là gì ?

– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Phương pháp so sánh là gì tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Down Phương pháp so sánh là gì “.

Hỏi đáp vướng mắc về Phương pháp so sánh là gì

Bạn trọn vẹn có thể để lại phản hồi nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Phương #pháp #đối #chiếu #là #gì Phương pháp so sánh là gì