Mẹo Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là Chi tiết

by | Apr 13, 2022 | Thủ Thuật Mới | 0 comments

Mục lục bài viết

Kinh Nghiệm về Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là Chi Tiết

Update: 2022-04-13 16:05:15,Bạn Cần tương hỗ về Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là. Bạn trọn vẹn có thể lại Thảo luận ở cuối bài để Tác giả được tương hỗ.

616

Sau đòn tiến công kế hoạch mở đầu ở Tây Nguyên, với trận Buôn Ma Thuột “điểm đúng huyệt” độc lạ và rất khác nhau, ta đã làm cho địch choáng váng, rối loạn, đi từ sai lầm đáng tiếc về mặt giải pháp đến sai lầm đáng tiếc về mặt kế hoạch. Chúng buộc phải tháo chạy khỏi Tây Nguyên trong cảnh hoảng loạn và rệu rã; tạo bước nhảy vọt về cục diện cuộc chiến tranh, mở ra thời cơ mới để ta tiến lên tiến hành thắng lợi Quyết định của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chuyển phương án từ tiến hành kế hoạch cơ bản sang kế hoạch thời cơ, hạ quyết tâm hoàn thành xong kế hoạch giải phóng miền nam trong năm 1975, xác lập phương hướng kế hoạch tiến công đa phần là Sài Gòn.

Tóm lược đại ý quan trọng trong bài

  • Mục lục
  • Lực lượng những bênSửa đổi
  • Quân Giải phóng miền Nam Việt NamSửa đổi
  • Quân lực Việt Nam Cộng hoàSửa đổi
  • Ý đồ quân sự chiến lược – chính trị của những bênSửa đổi
  • Phương án tiến công của Quân Giải phóng miền Nam Việt NamSửa đổi
  • Phương án phòng thủ của Quân lực Việt Nam Cộng hòaSửa đổi
  • Diễn biến những chiến dịchSửa đổi
  • Chiến dịch Trị Thiên HuếSửa đổi
  • Chiến dịch Nam – NgãiSửa đổi
  • Chiến dịch Đà NẵngSửa đổi
  • Kết quả chiến dịchSửa đổi
  • Ý nghĩaSửa đổi
  • Hình thái đột biến tại mặt trận miền Nam Việt NamSửa đổi
  • Thái độ tiền hậu bất nhất của Nguyễn Văn ThiệuSửa đổi
  • Chú thíchSửa đổi
  • Tài liệuSửa đổi

Để tiến hành quyết tâm kế hoạch nêu trên, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định hành động mở đòn tiến công kế hoạch gối đầu tiếp sau đó Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng nhằm mục tiêu giải phóng những tỉnh thuộc quyền trấn áp của Quân khu 1 ngụy. Đòn tiến công kế hoạch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng được hợp thành bởi ba chiến dịch: Chiến dịch Trị Thiên, Chiến dịch Nam – Ngãi, hai chiến dịch đồng thời trình làng từ thời gian ngày 5 đến 26-3-1975 và Chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng, trình làng từ thời gian ngày 26 đến 29-3-1975.

Trên Mặt trận Trị Thiên, từ thời gian ngày 5 đến 26-3-1975, Quân đoàn 2 cùng với quân và dân Quân khu Trị Thiên đã tiếp tục tăng cường tiến công địch trên khắp mặt trận, lần lượt giải phóng Quảng Trị (ngày 19-3-1975) và toàn bộ tỉnh Thừa Thiên (ngày 26-3). Thắng lợi giải phóng trọn vẹn Trị Thiên – Huế đã làm sụp đổ một bộ phận trọng yếu trong toàn bộ khối mạng lưới hệ thống phòng thủ kế hoạch của địch ở phía bắc Hải Vân, mở toang cánh cửa án ngữ phía bắc Tp Thành Phố Đà Nẵng, tạo Đk thuận tiện cho lực lượng của ta tiến về phía nam giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng và những thành phố, địa thế căn cứ khác của địch.

Trên Mặt trận Nam – Ngãi, ngày 10-3-1975, cùng thời gian tiến công Buôn Ma Thuột, Sư đoàn 2 – Quân khu 5 tiến công giải phóng Tiên Phước, Phước Lâm, uy hiếp mạnh mẽ và tự tin Tam Kỳ (Quảng Nam); đồng thời, những cty chức năng lực lượng vũ trang (LLVT) địa phương tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi tăng cường tiến công địch ở những khu vực Trà Bồng, Bình Sơn, Sơn Tịnh, uy hiếp thị xã Tỉnh Quảng Ngãi, buộc địch phải căng kéo lực lượng để chống đỡ. Ngày 18-3-1975, Bộ Tổng Tư lệnh nhận định địch “đang tiến hành co cụm kế hoạch lớn, trọn vẹn có thể co cụm ở Tp Thành Phố Đà Nẵng và Cam Ranh” và thông tư cho Khu 5 nhận rõ thời cơ mới đang xuất hiện, tăng cường tiến công với tinh thần khẩn trương và táo bạo, nhanh gọn cắt đứt đường số 1, chia cắt Tp Thành Phố Đà Nẵng và Tam Kỳ, tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 2 ngụy, không cho chúng co cụm về Tp Thành Phố Đà Nẵng, sẵn sàng tích cực, khẩn trương cho giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng.

Quán triệt chủ trương nêu trên, ngày 21-3-1975, đồng chí Võ Chí Công, Bí thư Khu ủy, Chính ủy Quân khu 5 chủ trì cuộc họp Thường vụ giao trách nhiệm cho Đặc khu ủy Quảng Đà. Trên cơ sở phân tích diễn biến tình hình chung toàn mặt trận và nhận định kĩ năng giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng, Thường vụ Khu ủy xác lập những phương án giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng, đồng thời thông tư cho Đặc khu Quảng Đà tích cực sẵn sàng mọi mặt cho giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng với quyết tâm: dù phương án nào thì cũng phải làm cho địch tan rã tại chỗ; không để địch co cụm về Sài Gòn; không để địch ép dân đi vào phía nam; bảo vệ thành phố nguyên vẹn, bảo vệ tài sản, tính mạng con người của nhân dân. Chủ trương nêu trên thể hiện tính dữ thế chủ động, nhạy bén của Khu ủy, Quân khu ủy – Bộ Tư lệnh Quân khu 5, là cơ sở quan trọng để chiến dịch giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng giành thắng lợi tốt nhất trong thời hạn ngắn nhất.

Lúc này, ở phía nam Tp Thành Phố Đà Nẵng, LLVT Quân khu 5 làm nòng cốt cùng lực lượng nổi dậy của quần chúng giải phóng trọn vẹn thị xã Tam Kỳ – Quảng Nam và Tỉnh Quảng Ngãi (ngày 24-3); tiếp nối đuôi nhau vùng giải phóng với Tây Nguyên, cánh cửa tiến vào Tp Thành Phố Đà Nẵng từ hướng phía nam đã được mở toang. Thắng lợi này cùng với thắng lợi giải phóng Trị Thiên – Huế ở phía bắc đã cô lập trọn vẹn TP Tp Thành Phố Đà Nẵng về lối đi bộ; Tp Thành Phố Đà Nẵng thời gian lúc bấy giờ như một ốc hòn đảo trơ trọi nằm trong lòng vùng giải phóng của ta, chỉ từ trọn vẹn có thể liên hệ với Sài Gòn bằng hàng không và đường thủy.

Ngày 25-3, Quân ủy Trung ương và Bộ Tổng Tư lệnh, trên cơ sở nhận định: Sau khi mất Huế, Tam Kỳ, Tỉnh Quảng Ngãi, Chu Lai, địch dù có mong ước giữ Tp Thành Phố Đà Nẵng cũng không thể được, quyết định hành động mở đòn tiến công Tp Thành Phố Đà Nẵng với tư tưởng chỉ huy kịp thời nhất, nhanh gọn nhất, táo bạo nhất, bất thần nhất và chắc thắng và thông tư cho Quân đoàn 2 và Khu 5: hành vi táo bạo, bất thần, làm cho địch không kịp trở tay, triệu tập lực lượng tiêu diệt sinh lực lớn quân địch ở Tp Thành Phố Đà Nẵng, giành thắng lợi quyết định hành động, tạo đà cho trận quyết chiến kế hoạch tiếp theo. Để có sự thống nhất về tổ chức triển khai lãnh đạo, chỉ huy trận đánh quan trọng này, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định hành động xây dựng Bộ Tư lệnh Mặt trận Quảng Đà (mật danh Mặt trận 475), gồm những đồng chí Trung tướng Lê Trọng Tấn làm Tư lệnh, Thượng tướng Chu Huy Mân làm Chính ủy.

Tại thời gian này, lực lượng địch ở khu vực Tp Thành Phố Đà Nẵng triệu tập gần 100 nghìn tên gồm những lực lượng tại chỗ và tàn binh những nơi dồn về. Mặc dù bị quân ta vây chặt, tinh thần của sĩ quan và binh lính địch hoang mang lo lắng tột độ, nhưng những tướng tá của quân đội Mỹ và Sài Gòn vẫn nhận định rằng: muốn tiến công vào Tp Thành Phố Đà Nẵng, đối phương phải có thời hạn tối thiểu là một tháng để sẵn sàng. Do vậy, chủ trương của địch là “tử thủ Tp Thành Phố Đà Nẵng và di tản dần nhằm mục tiêu bảo toàn lực lượng, co về giữ vững đồng bằng cực Nam Trung Bộ và Nam Bộ”.

Trên cơ sở thế trận kế hoạch đã mở ra, Bộ Tư lệnh Mặt trận 475 đã xác lập quyết tâm: đánh tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ quân địch ở Tp Thành Phố Đà Nẵng, nhanh gọn tiến công, không cho địch có thời cơ co cụm cố thủ; trường hợp địch cố thủ, phải đột phá nhanh, không cho chúng rút về Sài Gòn; phương châm tác chiến đã xác lập là: “Kịp thời nhất, nhanh gọn nhất, táo bạo nhất, nhưng chắc thắng”.

Thực hiện quyết tâm chiến dịch, Bộ Tư lệnh quyết định hành động sử dụng Quân đoàn 2 tiến công từ hướng phía bắc và tây-bắc; Sư đoàn 304 (thiếu Trung đoàn 9) tiến công từ hướng tây-nam; LLVT Quân khu 5, đa phần là Sư đoàn 2 tăng cường những cty chức năng bộ binh, binh chủng của Quân khu cùng bộ đội địa phương Quảng Đà tiến công từ hướng phía nam, đông nam và lực lượng tại chỗ của TP Tp Thành Phố Đà Nẵng.

Trên hướng đảm nhiệm, Quân khu 5 sử dụng Sư đoàn 2, có Trung đoàn 1 và Trung đoàn 36 đánh trên hướng đa phần, tiến theo trục đường quốc lộ chiếm trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng, khu vực Bộ Tư lệnh Quân đoàn 1 địch rồi tăng trưởng vào TP Tp Thành Phố Đà Nẵng; Trung đoàn 38 đánh trên hướng phối hợp, diệt địa thế căn cứ núi Quế, Đá Đen, mở đường cho những cty chức năng thọc sâu, tiếp sau đó tiến về phía đông phối thích phù hợp với Trung đoàn 96 Quảng Đà lấn chiếm quận Ba và bán hòn đảo Sơn Trà. Toàn bộ lực lượng còn sót lại của Quảng Đà hình thành mũi thọc sâu áp sát thành phố, sẵn sàng phối hợp cùng nòng cốt khi thời cơ đến; những đại đội bộ đội địa phương tại chỗ và biệt động thành Tp Thành Phố Đà Nẵng có trách nhiệm tương hỗ cho lực lượng chính trị của quần chúng nổi dậy giành quyền làm chủ, đồng thời tham gia lấn chiếm những tiềm năng quan trọng trong nội đô.

Mọi công tác làm việc sẵn sàng tổ chức triển khai chiến đấu tiến công địch trong hành tiến, thời hạn gấp, từ thống nhất chủ trương, hợp đồng quân binh chủng, động viên quyết tâm đến công tác làm việc bảo vệ bảo vệ an toàn đều chỉ huy qua điện đài. Theo đúng kế hoạch, 5 giờ 30 phút ngày 28-3, pháo binh ta bắn phá, chế áp những tiềm năng trong thành phố, tương hỗ cho những lực lượng trên những hướng tiến công vào Tp Thành Phố Đà Nẵng. Đúng 7 giờ ngày 29-3, quân ta từ 4 hướng hàng loạt tiến công phá vỡ tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch, kết thích phù hợp với thọc sâu và nổi dậy, lần lượt lấn chiếm những tiềm năng quan trọng trong thành phố. Quân ta đã cắm cờ trên nóc tòa nhà Thị chính (11 giờ 30 phút), Trung tâm Chỉ huy Quân đoàn 1 – Quân khu 1 ngụy (12 giờ), đến 15 giờ cùng trong ngày, ta trọn vẹn làm chủ TP Tp Thành Phố Đà Nẵng.

Đòn tiến công kế hoạch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng giành thắng lợi rực rỡ; ta tiêu diệt, làm tan rã gần 10 nghìn tên địch, xóa sổ Quân đoàn 1 – Quân khu 1 với ba sư đoàn bộ binh và lính thủy đánh bộ thiện chiến, một sư đoàn không quân kế hoạch và những lực lượng khác; phá hủy và thu toàn bộ vũ khí, trang bị, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh của địch; trực tiếp đập tan ý định co cụm kế hoạch của địch, đẩy quân địch vào thế liên tục thất bại, mất dần những địa phận kế hoạch, thế phòng thủ kế hoạch bị hòn đảo lộn; trên mặt trận, tương quan so sánh lực lượng kế hoạch giữa hai bên và cục diện cuộc chiến tranh đã có sự thay đổi đột biến với lợi thế nghiêng hẳn về ta; giáng một đòn chí tử, làm lung lay tận gốc cơ quan ban ngành và quân đội Sài Gòn, đẩy chúng đến bên bờ vực sụp đổ không thể cứu vãn.

Trên đà thắng lợi, quân và dân Khu 5 tiếp tục tiến công giải phóng phần đất còn sót lại những tỉnh Khu 5, Khu 6, Quần hòn đảo Trường Sa, vùng giải phóng Khu 5 được mở rộng, tiếp nối đuôi nhau với hậu phương lớn miền bắc nước ta xã hội chủ nghĩa, bảo vệ bảo vệ an toàn thuận tiện cho việc cơ động bằng lối đi bộ, đường thủy, hàng không, phục vụ nhu yếu kịp thời yêu cầu tăng cường lực chống va đập lượng, bổ trợ update vật chất cho cuộc tiến công quy mô lớn vào Sài Gòn trong thời hạn ngắn nhất.

Giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng, quân và dân ta đã hoàn thành xong xuất sắc trách nhiệm mà Bộ Chính trị đưa ra cho đòn tiến công kế hoạch thứ hai; làm cho Mỹ – ngụy kinh hoàng, hoảng loạn. Thắng lợi đã thể hiện sự tóm gọn và chỉ huy kịp thời của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, sự thống nhất về tư tưởng và hành vi từ cấp kế hoạch, chiến dịch đến cấp giải pháp, sự trưởng thành vững mạnh mẽ của lực lượng vũ trang ba thứ quân, sự tăng trưởng cuộc chiến tranh nhân dân đến đỉnh điểm; là cơ sở quan trọng để Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương xác lập quyết tâm chỉ huy đòn kế hoạch thứ ba, tiến công giải phóng Sài Gòn, sào huyệt ở đầu cuối của địch bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử dân tộc bản địa, hoàn thành xong kế hoạch giải phóng trọn vẹn miền nam trước mùa mưa.

Thắng lợi đòn tiến công giải phóng Tp Thành Phố Đà Nẵng đã mở ra thời cơ mới, thế và lực của ta vững chãi hơn, mạnh hơn lúc nào hết để lực lượng vũ trang Quân khu 5 và đại quân “Thần tốc, thần tốc hơn thế nữa” tiến về Sài Gòn hoàn thành xong sự nghiệp giải phóng miền nam, thống nhất giang sơn.

Thiếu tướng TRẦN QUANG PHƯƠNG

Chính ủy Quân khu 5

Chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng là một chiến dịch trong những chiến dịch lớn của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mùa xuân năm 1975 do Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam phát động, dẫn đến kết thúc thành công xuất sắc cuộc Chiến tranh Việt Nam. Chiến dịch này khởi đầu từ thời gian ngày 5 tháng 3 đến ngày 29 tháng 3 năm 1975 sau khoản thời hạn chiến dịch Tây Nguyên khởi đầu được một ngày. Diễn biến những hoạt động giải trí và sinh hoạt quân sự chiến lược của chiến dịch gồm có ba chiến dịch nhỏ hơn được tiến hành gối nhau về thời hạn: Chiến dịch Trị Thiên 1975, Chiến dịch Nam-Ngãi và Chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng.

Chiến dịch Huế-Đà NẵngMột phần của Chiến dịch Mùa Xuân 1975
Quân Giải phóng miền Nam thắng lợi và tiếp quản Thừa Thiên Huế trong thời gian ngày 26 tháng 3 năm 1975Thời gian5 tháng 3 – 2 tháng bốn năm 1975Địa điểm

Huế, Tp Thành Phố Đà Nẵng và
những tỉnh Trung Trung Bộ
miền Nam Việt Nam

Kết quả
Chiến thắng quyết định hành động của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam[1][2][3]Tham chiến
Cộng hòa Miền Nam Việt Nam
Việt Nam Cộng hòa
Hoa Kỳ (cố vấn chỉ huy và lập cầu hàng hải, hàng không để di tản)Chỉ huy và lãnh đạo
Lê Trọng Tấn
Nguyễn Hữu An
Lê Tự Đồng
Chu Huy Mân
Hoàng Đan
Ngô Quang Trưởng
Francis (chỉ huy CIA)Lực lượng
4 sư đoàn bộ binh, 5 trung đoàn, 4 tiểu đoàn, 1 lữ đoàn độc lập, tổng số khoảng chừng 60.000 quân
168 xe tăng và xe thiết giáp[4]
3 trung đoàn pháo binh với 103 pháo xe kéo, 281 pháo cỡ nhỏ và súng cối
1 sư đoàn phòng không
1 lữ đoàn công binh
1 lữ đoàn thông tin – liên lạc
Quân đoàn 1 Quân lực Việt Nam Cộng hoà với tổng số 134.000 quân
449 xe tăng và xe bọc thép,
64 xe bọc thép M-42 gắn pháo phòng không 40mm,
418 pháo cỡ lớn 105 ly tới 175 ly (chưa tính pháo cỡ nhỏ và súng cối)
373 máy bay,
165 tàu xuồng những loại.
[5]Thương vong và tổn thất
9.000 chết hoặc bị thương
Ngoài 8.000 quân xuống tàu vượt biển thoát khỏi vòng vây, còn sót lại trên 120.000 quân bị tiêu diệt, bắt sống, đầu hàng hoặc tan rã.
Hầu hết vũ khí bị phá hủy hoặc thu giữ (129 máy bay những loại, 327 khẩu súng, 179 xe tăng và xe thiết giáp, 1.100 xe quân sự chiến lược, 47 tàu xuồng chiến đấu, 10 vạn tấn vũ khí những loại bị thu giữ[6])

Giống như ở Tây Nguyên, sự can thiệp của tổng thống Việt Nam Cộng hoà là Nguyễn Văn Thiệu với kế hoạch “cố thủ” mới của ông ta cũng là một trong những nguyên nhân đưa tới việc Quân khu I thất thủ. Kết quả của chiến dịch này là Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hòa phải rút bỏ Quân khu I. Để tránh rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn bị tiêu diệt trọn vẹn, Quân đoàn II phải bỏ lại toàn bộ địa phận ven bờ biển miền Trung Trung bộ. Hai quân đoàn này tiếp sau này đã phải giải thể. Những cty chức năng còn sót lại được sáp nhập vào Quân đoàn III. Tuyến phòng thủ của quân đội Việt Nam Cộng hòa đã lùi từ mức 1 (giữ Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng trở vào) xuống dưới mức 5 (giữ Ninh Thuận trở vào), làm phá sản những dự kiến trong tháng 8 năm 1974 trong bản Kế hoạch quân sự chiến lược Lý Thường Kiệt 1975 cũng như kế hoạch phòng thủ 5 mức đã được tổng thống Nguyễn Văn Thiệu vạch ra ngày 11 tháng 3 năm 1975. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam có thời cơ để đẩy nhanh sự tan rã của Quân lực Việt Nam Cộng hòa và sự sụp đổ của Việt Nam Cộng hoà.

Mục lục

  • 1 Lực lượng những bên
    • 1.1 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam
      • 1.1.1 Quần chúng nhân dân
      • 1.1.2 Binh lực
      • 1.1.3 Chỉ huy
    • 1.2 Quân lực Việt Nam Cộng hoà
  • 2 Ý đồ quân sự chiến lược – chính trị của những bên
    • 2.1 Phương án tiến công của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam
    • 2.2 Phương án phòng thủ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa
  • 3 Diễn biến những chiến dịch
    • 3.1 Chiến dịch Trị Thiên Huế
      • 3.1.1 Các trận đánh chia cắt vòng ngoài
      • 3.1.2 Tấn công thành phố Huế
    • 3.2 Chiến dịch Nam – Ngãi
    • 3.3 Chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng
      • 3.3.1 Các kế hoạch phòng thủ và tiến công
      • 3.3.2 Tấn công và tan chạy
  • 4 Kết quả chiến dịch
    • 4.1 Ý nghĩa
    • 4.2 Hình thái đột biến tại mặt trận miền Nam Việt Nam
      • 4.2.1 Những nhận định trái chiều và phản ứng của Hoa Kỳ
      • 4.2.2 Quân lực Việt Nam Cộng hoà mất cả miền Trung
    • 4.3 Thái độ tiền hậu bất nhất của Nguyễn Văn Thiệu
  • 5 Chú thích
  • 6 Tài liệu

Lực lượng những bênSửa đổi

Quân Giải phóng miền Nam Việt NamSửa đổi

Quần chúng nhân dânSửa đổi

Trước và trong lúc Chiến dịch trình làng, quần chúng nhân dân tại những địa phương đã tích cực tương hỗ quân Giải phóng. Hoạt động tiến công, nổi dậy của quần chúng nhân dân hướng tới buộc QLVNCH và Cảnh sát VNCH rơi vào thế bị động. Tại Quảng Nam và Tp Thành Phố Đà Nẵng, quần chúng nhân dân đã hỗ trợ QGP và Công an Giải phóng bức hàng những binh lính VNCH còn ngoan cố, không chịu đầu hàng.[7] Phía nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã sẵn sàng những phương án tương hỗ quần chúng làm chủ những điểm kế hoạch như đài phát thanh, trụ sở thao tác,…[8]

Binh lựcSửa đổi

Tại Trị Thiên Huế và Tp Thành Phố Đà Nẵng: Tháng 3 năm 1975, lực lượng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trên địa phận Trị Thiên Huế có Quân đoàn 2 – Binh đoàn Hương Giang (xây dựng tháng 5 năm 1974) gồm những sư đoàn bộ binh 304, 324, 325; sư đoàn phòng không 673; lữ đoàn pháo binh 164; lữ đoàn xe tăng 203; lữ đoàn công binh 219; trung đoàn thông tin 463. Lực lượng quân khu Trị Thiên Huế (B5 cũ) xuất hiện trên địa phận gồm những trung đoàn bộ binh 4, 46, 271, tiểu đoàn bộ binh độc lập số 21, 6 tiểu đoàn quân địa phương, một trung đoàn pháo binh cơ giới, một trung đoàn cao xạ, một trung đoàn công binh, một tiểu đoàn đặc công, một tiểu đoàn vận tải lối đi bộ cơ giới.[9]

Tại địa phận phía Bắc khu 5, sư đoàn bộ binh 2 nòng cốt khu sau chiến dịch Nông Sơn – Thượng Đức, trung đoàn 141 (sư đoàn 3), những trung đoàn pháo binh 368 và 572, lữ đoàn bộ binh 52, trung đoàn địa phương 96 (Quảng Đà), trung đoàn địa phương 94 (Tỉnh Quảng Ngãi), những tiểu đoàn địa phương 70 và 72 (Quảng Nam) đã đứng chân trên những bàn đạp kế hoạch tại khu vực Trung Phước – Quế Sơn, trái chiều với tuyến phòng thủ của sư đoàn 2 Quân lực Việt Nam Cộng hoà ở Tiên Phước-Phước Lâm-Suối Đá.[10][11]

Chỉ huySửa đổi

Tư lệnh chiến dịch: Trung tướng Lê Trọng Tấn – Phó Tổng tham mưu trưởng

Chính ủy chiến dịch: Thiếu tướng Chu Huy Mân – Tư lệnh Quân khu 5

Quân đoàn 2

Tư lệnh quân đoàn 2 (từ thời gian tháng hai năm 1975): Thiếu tướng Nguyễn Hữu An.
Chính ủy quân đoàn: Thiếu tướng Lê Linh.
Phó tư lệnh: Đại tá Hoàng Đan.
Phó chính uỷ: Đại tá Nguyễn Công Trang.

Sở chỉ huy Quân đoàn đóng tại Động Truồi (Tây Nam tỉnh Thừa Thiên Huế).[12]

Quân khu Trị-Thiên

Tư lệnh kiêm chính uỷ: Thiếu tướng Lê Tự Đồng.
Phó tư lệnh kiêm tham mưu trưởng: Đại tá Dương Bá Nuôi.
Phó tư lệnh: Nguyễn Chi
Phó chính uỷ: Nguyễn Văn Thanh
Tham mưu phó: Nguyễn Mạnh Thoa.

Sở chỉ huy Quân khu đóng tại Cốc Ba Bó.[13]

Bộ tư lệnh khu 5

Tư lệnh: Thiếu tướng Chu Huy Mân
Chính uỷ: Võ Chí Công
Phó Tư lệnh: Nguyễn Chơn
Phó Chính uỷ: Thiếu tướng Đoàn Khuê

Sở chỉ huy quân khu đóng tại Trà My.

Quân lực Việt Nam Cộng hoàSửa đổi

Binh lực

Đầu năm 1975, Quân khu I – Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hòa là cty chức năng có biên chế mạnh nhất trong những quân khu, biệt khu. Do nằm ở vị trí địa phận trái chiều với miền Bắc, Quân đoàn này còn có 3 sư đoàn bộ binh 1, 2 và 3; sư đoàn dù và sư đoàn thuỷ quân lục chiến thuộc lực lượng tổng trù bị với biên chế mỗi sư đoàn có 4 lữ đoàn; bốn liên đoàn biệt động quân 11, 12, 14, 15; 5 thiết đoàn xe tăng, xe bọc thép 4, 7, 11, 17, 20; 13 chi đội xe bọc thép tăng phái cho những sư đoàn bộ binh; 21 tiểu đoàn pháo binh; sư đoàn không quân số 1; 2 tiểu đoàn cao xạ tự hành; 2 hải đoàn tuần duyên và 2 giang đoàn; 50 tiểu đoàn và 5 đại đội bảo an; 6 đại đội công an dã chiến.

Quân đoàn này cũng nắm trong tay và sở hữu một khối lượng binh sĩ, vũ khí, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh và dự trữ phục vụ hầu cần rất rộng gồm 134.000 sĩ quan và binh sĩ, trong số đó có 84.000 quân nòng cốt và 50.000 quân địa phương; 449 xe tăng, xe bọc thép; 418 khẩu súng lớn có cỡ nòng từ 105mm đến 175mm; 27 xe bọc thép M-42 gắn cao xạ 40mm 2 nòng; 37 xe cùng loại gắn súng máy 6 nòng loại Vulcan; 373 máy bay, trong số đó có 96 máy bay chiến đấu; 165 tàu, xuồng những loại.[14]

Chỉ huy mặt trận

  • Các Tư lệnh:
  • Quân đoàn I & Quân khu 1: Trung tướng Ngô Quang Trưởng
  • Sư đoàn 1 Không quân: Chuẩn tướng Nguyễn Đức Khánh
  • Sư đoàn Nhảy dù: Chuẩn tướng Lê Quang Lưỡng.
  • Sư đoàn Thủy quân Lục chiến: Thiếu tướng Bùi Thế Lân.
  • Hải quân Vùng 1 Duyên hải: Phó Đề đốc Chuẩn tướng Hồ Văn Kỳ Thoại

    • Ý đồ quân sự chiến lược – chính trị của những bênSửa đổi

    Phương án tiến công của Quân Giải phóng miền Nam Việt NamSửa đổi

    Hướng Trị Thiên

    Sau những chiến dịch Nông Sơn – Thượng Đức (phối thích phù hợp với nòng cốt khu 5), La Sơn – Mỏ Tàu (K18), Quân đoàn 2, binh sĩ đa phần của mặt trận Trị-Thiên của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã sở hữu dược một số trong những bàn đạp chiến dịch quan trọng và sắp xếp thành một vòng cung lớn từ phía Bắc (Đông Hà – Ái Tử) quan phía Tây (Khe Sanh – Ba Lòng) đến Tây và Nam Huế (A Lưới, Nam Đông) xung quanh những lực lượng của Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại Quảng Trị và Thừa Thiên. Toàn bộ sư đoàn 304 và trung đoàn 3 (sư đoàn 324) xuất hiện ở Nông Sơn – Thượng Đức để sẵn sàng tiến công Tp Thành Phố Đà Nẵng từ phía Tây. Riêng trung đoàn 95 (sư đoàn 325) đã được điều động đến Nam Tây Nguyên từ thời gian tháng một năm 1975, không tham gia chiến dịch. Trên địa phận khu 5, sư đoàn 2 (nòng cốt khu) đang sở hữu những vị trí thuận tiện ở Tiên Phước, Trà My, Trà Bồng tiếp nối đuôi nhau với vùng Đắc Tô – Tân Cảnh.[15]

    Ngày 21 tháng hai năm 1975, Bộ tư lệnh mặt trận Trị Thiên có sự tham sự của những chỉ huy Quân đoàn 2 và Quân khu Trị Thiên đã trải qua kế hoạch hành vi quân sự chiến lược xuân hè 1975 (mật danh K175) dự kiến từ thời gian tháng 3 đến tháng 5 năm 1975 và kế hoạch chiến dịch ngày thu 1975 dự kiến từ thời gian tháng 7 đến tháng 8 năm 1975. Với lực lượng tổng số 7 trung đoàn trên hướng Trị-Thiên và 4 trung đoàn trên hướng Tp Thành Phố Đà Nẵng, Bộ tư lệnh mặt trận Trị-Thiên vạch kế hoạch ban sơ cho chiến dịch với tiềm năng trước mắt là lấn chiếm toàn bộ tỉnh Quảng Trị, vây hãm cô lập Huế và nếu có Đk tăng trưởng thì lấn chiếm toàn bộ địa phận Trị Thiên Huế.[16]

    Để tiến hành ý đồ trên đây, hướng tiến công chính của Quân đoàn 2 được trấn áp và điều chỉnh từ Tây Bắc Huế (tuyến phố 12) xuống Tây Nam Huế (tuyến phố 14 nhằm mục tiêu tiềm năng cô lập toàn bộ cánh Bắc của Quân đoàn 2 Quân lực Việt Nam Cộng hòa với cánh Nam (Tp Thành Phố Đà Nẵng và Quảng Nam-Tỉnh Quảng Ngãi). Toàn bộ địa phận Trị Thiên được phân thành 5 khu vực tiến công gồm: Khu vực Quảng Trị (từ Nam Sông Thạch Hãn đến sông Mỹ Chánh); khu vực Bắc Thừa Thiên (Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà); khu vực thành phố Huế và ngoại vi; Khu vực đồng bằng Nam Huế Phú Vang, Hương Thuỷ; những trọng nút giao trên đường số 1 tại Phú Lộc và bắc Hải Vân.[17]

    Hướng Nam-Ngãi

    Sau khi chia cắt Huế với Tp Thành Phố Đà Nẵng, Bộ tư lệnh khu V sẽ phối hợp tổ chức triển khai chiến dịch Nam-Ngãi tại địa phận hai tỉnh này nhằm mục tiêu chia cắt Tp Thành Phố Đà Nẵng với địa phận ven bờ biển miền Trung Trung bộ (thuộc Quân khu II – Quân lực Việt Nam Cộng hòa). Do hai trung đoàn bộ binh 2, 12 và trung đoàn pháo binh 368 (thiếu) của sư đoàn 3 Sao Vàng đang hoạt động giải trí và sinh hoạt phối thích phù hợp với Quân đoàn 3 ở hướng đường 19 – An Khê trong khuôn khổ chiến dịch Tây Nguyên; những lực lượng tham gia chiến dịch của Bộ tư lệnh Khu 5 chỉ từ sư đoàn 2, trung đoàn 141 (sư đoàn 3), những trung đoàn pháo binh 368 và 572, lữ đoàn bộ binh 52, trung đoàn địa phương 96 (Quảng Đà), trung đoàn địa phương 94 (Tỉnh Quảng Ngãi), những tiểu đoàn địa phương 70 và 72 (Quảng Nam). Mục tiêu của chiến dịch là cụm quân của sư đoàn 2, thiết đoàn 11 và Liên đoàn bảo an 912 Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại khu vực Tiên Phước, Phước Lâm, Suối Đá, tăng trưởng xuống Tam Kỳ, Tỉnh Quảng Ngãi. Nếu có thời cơ thì lấn chiếm toàn bộ địa phận tỉnh Bình Định, gồm có cả thành phố Quy Nhơn.[11]

    Hướng Tp Thành Phố Đà Nẵng

    Phương án ban sơ là vây hãm, cô lập Tp Thành Phố Đà Nẵng với những vùng xung quanh; chia cắt cụm quân Tp Thành Phố Đà Nẵng với cụm quân phía Bắc và phía Nam của Quân đoàn I – Quân lực Việt Nam Cộng hoà, không cho những lực lượng này co về cố thủ Tp Thành Phố Đà Nẵng. Sau đó tùy tình hình, trọn vẹn có thể tổ chức triển khai tiến công vào địa thế căn cứ phối hợp hải – lục – không quân tại Tp Thành Phố Đà Nẵng trong hành tiến.[18]

    Phương án phòng thủ của Quân lực Việt Nam Cộng hòaSửa đổi

    Sơ đồ Quân khu I của Quân lực Việt Nam Cộng hòa

    Căn cứ vào “Kế hoạch quân sự chiến lược Lý Thường Kiệt 1975”, cùng với kinh nghiệm tay nghề thực hành thực tế phản kích tại mặt trận Trị Thiên năm 1972 và những tin tức tình báo tích lũy được, khối binh sĩ của Quân đoàn II được trung tướng Ngô Quang Trưởng sắp xếp thành ba tuyến với ba hướng phòng thủ cơ bản của quân khu.

    Các tuyến phòng thủ

    Tuyến “da cam”: Theo kế hoạch của tướng Ngô Quang Trưởng, tuyến này còn có ý nghĩa như tuyến phòng thủ biên giới vương quốc; là tuyến tổng tiền đồn tiếp giáp với đối phương, vừa là tuyến bàn đạp để tiến công, vừa là tuyến ngăn ngừa thứ nhất mọi cuộc tiến công của đối phương. Tuyến này được sắp xếp binh sĩ và hỏa lực mạnh; được tăng cường những lực lượng có kĩ năng đột kích sâu như thiết giáp, biệt động.

    Tuyến “xanh lục”: Còn gọi là tuyến trì hoãn; tuyến phòng thủ này còn có trách nhiệm tiếp tục ngăn ngừa nếu đối phương vượt qua tuyến “da cam”; có trách nhiệm tiêu tốn lực lượng đối phương, kéo dãn thời hạn và tạo thời cơ cho tuyến sau có thêm thời hạn tổ chức triển khai phòng thủ hoặc tiến hành phản kích.

    Tuyến “xanh dương”: Có trách nhiệm chốt giữ những khu phòng thủ đã được phân định, tiêu tốn, tiêu diệt đối phương đã suy yếu khi vượt qua hai tuyến trước, tổ chức triển khai phản kích đẩy đối phương ra ngoài.[19]

    Các hướng phòng thủ

    Hướng Trị Thiên Huế (Kế hoạch phòng thủ có mật danh X.28): Gồm sư đoàn bộ binh 1, sư đoàn thủy quân lục chiến, những liên đoàn biệt động quân 4 và 15, những liên đoàn bảo an 913, 914; những thiết đoàn số 17 và 20; 10 tiểu đoàn pháo binh; 1 tiểu đoàn cao xạ tự hành; 1 phi đoàn trực thăng; 2 phi đội trinh sát; hải đoàn duyên phòng 106. Các lực lượng này phụ trách phòng thủ phần còn sót lại của tỉnh Quảng Trị và toàn bộ tỉnh Thừa Thiên, từ Nam sông Thạch Hãn đến sườn phía Bắc dãy núi Bạch Mã. Chỉ huy phía này là trung tướng Lâm Quang Thi, Phó tư lệnh Quân đoàn I, đóng Sở chỉ huy tiền phương Quân đoàn tại Huế.

    Hướng Tp Thành Phố Đà Nẵng (Kế hoạch phòng thủ có mật danh Z.36): Gồm sư đoàn bộ binh 3; sư đoàn dù; những thiết đoàn số 4 và 7; những liên đoàn biệt động quân 11 và 14; liên đoàn bảo an 911; sư đoàn 1 không quân; 8 tiểu đoàn pháo binh; 1 hải đoàn duyên phòng và 2 giang đội. Các lực lượng Quân lực Việt Nam Cộng hòa trên phía này phụ trách phòng thủ thành phố Tp Thành Phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Tín từ sườn phía Nam dãy Bạch Mã đến bờ Bắc sông Vu Gia; do đích thân trung tướng Ngô Quang Trưởng, tư lệnh Quân đoàn I trực tiếp chỉ huy. Bộ Tư lệnh quân đoàn I đặt tại Tp Thành Phố Đà Nẵng.

    Hướng Quảng Nam-Tỉnh Quảng Ngãi (Kế hoạch phòng thủ có mật danh X.36): Gồm sư đoàn bộ binh 2, liên đoàn 12 biệt động quân, thiết đoàn 11, 3 tiểu đoàn pháo binh, liên đoàn bảo an 912, 1 hải đoàn duyên phòng và 1 giang đội. Các lực lượng trên phía này phụ trách phòng thủ phần còn sót lại của tỉnh Quảng Nam và tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi từ bờ Nam sông Vu Gia đến đèo Bình Đệ dưới quyền chỉ huy của chuẩn tướng Trần Văn Nhựt, tư lệnh sư đoàn bộ binh 2. Bộ tư lệnh sư đoàn đặt tại địa thế căn cứ Chu Lai.[19][20]

    Diễn biến những chiến dịchSửa đổi

    Chiến dịch Trị Thiên HuếSửa đổi

    Binh lực đa phần tại cánh quân phía Bắc của Quân đoàn I – Quân lực Việt Nam Cộng hoà đóng ở Trị Thiên Huế được sắp xếp thành 7 khu vực phòng thủ:

    • Khu vực từ Thị xã Quảng Trị đến sông Mỹ Chánh có những lữ đoàn 258 và 369 thủy quân lục chiến, liên đoàn 913 bảo an, thiết đoàn 17 (thiếu) và lực lượng địa phương quân của những chi khu quân sự chiến lược Hải Lăng, Triệu Phong, Mai Lĩnh.
    • Khu vực từ bờ nam sông Mỹ Chánh đến cửa ngõ phía Bắc thành phố Huế có lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến, thiết đoàn 20, những cụm pháo binh tại Đồng Lâm, An Lỗ, 2 tiểu đoàn của liên đoàn bảo an 914 và lực lượng địa phương quân của những chi khu quân sự chiến lược Quảng Điền, Phong Điền.
    • Khu vực Tây Bắc thành phố Huế do trung đoàn bộ binh 51 (sư đoàn 1) và địa phương quân của chi khu quân sự chiến lược Hương Trà phòng thủ.
    • Khu vực thành phố Huế: Tại cửa Thuận An có hải đoàn 106, những duyên đoàn 11 và 12. Tại Thành phố Huế có 3 tiểu đoàn bảo an, 5 đại đội công an dã chiến; giang đoàn 32 đóng tại bến Tòa Khâm.

    • Khu vực đồng bằng sông Hương từ Tây Nam Huế đến Phú Lộc có binh sĩ mạnh nhất gồm những trung đoàn bộ binh 1, 3 và 54 (sư đoàn 1), 1 chi đoàn của thiết đoàn 17, liên đoàn 15 biệt động quân, 3 tiểu đoàn của liên đoàn bảo an 914 và địa phương quân của tiểu khu Thừa Thiên, những chi khu quân sự chiến lược Hương Thuỷ, Phú Vang, Phú Thứ, Nam Hoà.
    • Khu vực ven bờ biển từ Phú Lộc đến Bắc đèo Hải Vân do lữ đoàn dù số 2, 3 tiểu đoàn của liên đoàn bảo an 914 và địa phương quân thuộc chi khu quân sự chiến lược Phú Lộc phòng thủ. Ngoài ra còn tồn tại một hải đội và hai giang đội đóng tại cửa Tư Hiền.[21]

    Để tiến hành kế hoạch tiến công, Bộ tư lệnh mặt trận Trị Thiên sử dụng 2 sư đoàn 324 và 325 (thiếu trung đoàn 95), ba trung đoàn, 2 tiểu đoàn địa phương và trung đoàn pháo cơ giới của Quân khu Trị Thiên, trung đoàn pháo binh 164, 2 trung đoàn cao xạ của sư đoàn phòng không 673 và lữ đoàn xe tăng 203 tiến công Trị Thiên Huế. Trong quá trình đầu của chiến dịch trong thời gian tạm thời chỉ sử dụng 1 đại đội xe tăng. Hướng tiến công đa phần từ Tây Nam Huế do Quân đoàn 2 phụ trách, những hướng khác do Quân khu Trị Thiên đảm nhiệm.[22]

    Các trận đánh chia cắt vòng ngoàiSửa đổi

    Một ngày sau khoản thời hạn chiến dịch Tây Nguyên mở màn; ngày 5 tháng 3 năm 1975, chiến dịch xuân hè 1975 tại Trị Thiên được phát động bằng trận phục kích chặn đánh đoàn xe tiếp vận của Quân lực Việt Nam Cộng hoà trên đèo Hải Vân và trận đánh sập cầu An Lỗ trên đường số 1 ở phía bắc Huế. Các cứ điểm của liên đoàn bảo an 913 tại Động Ông Do và điểm trên cao 367 bị vây ép. Căn cứ pháo binh Đồng Lâm và trường bay Phú Bài bị pháo kích. Lợi dụng Quân lực Việt Nam Cộng hòa đang bận đối phó tại những điểm bị tiến công, Quân đoàn 2 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã bí mật chuyển những sư đoàn bộ binh 324, 325 và trung đoàn 9 (sư đoàn 304) từ phía Tây và Bắc Quảng Trị vào phía Tây và Tây Nam Huế đồng thời điều những trung đoàn 46 và 271 của Quân khu đến thay thế cho hai cty chức năng vừa dịch chuyển. Các cuộc liên lạc điện đài của trung đoàn 46 sử dụng mật danh của sư đoàn 308 và những cuộc diễn tập thực binh có xe tăng và pháo tham gia được tổ chức triển khai rầm rộ ở Cửa Việt, Thanh Hội, Ái Tử đã gây lúng túng và nhầm lẫn cho cơ quan tình báo và tham mưu Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hòa trong việc phán đoán hướng tiến công chính của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.[23]

    Từ ngày 6 đến ngày 7 tháng 3, chi khu quân sự chiến lược Mai Lĩnh và 11 phân chi khu khác bị 4 tiểu đoàn địa phương Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị lấn chiếm. Trong khi tướng Lâm Quang Thi đang đòi tướng Ngô Quang Trưởng tăng viện cho Quảng Trị thì 5 giờ 45 phút sáng ngày 8 tháng 3, sư đoàn 324 khởi đầu tiến công địa thế căn cứ Mỏ Tàu, những điểm trên cao 75, 76, 224, 273 và 303 ở Tây Nam Huế. Đến ngày 10 tháng 3, hai tiểu đoàn của những trung đoàn 1 và 54 (sư đoàn 1 Quân lực Việt Nam Cộng hoà) bị vô hiệu khỏi vòng chiến đấu tại những điểm trên cao 224 và 273; chi đoàn thiết giáp 47 ở Núi Nghệ bị trung đoàn 1 (sư đoàn 324) tiêu diệt. Căn cứ Phổ Lại do tiểu đoàn bảo an 130 đóng giữ bị trung đoàn 4 (Quân khu Trị Thiên) tiến công tiêu diệt với việc chi viện của trung đoàn pháo binh 223 của quân khu. Ngày 13 tháng 3, tướng Lâm Quang Thi điều liên đoàn 15 biệt động quân, tiểu đoàn 2 (trung đoàn 54), những chi đoàn thiết giáp 27 và 37 mở cuộc phản kích và chia đôi điểm trên cao 224 với đối phương sau 7 ngày giao chiến. Trong một tuần đẫm máu tại điểm trên cao 224, cả hai bên đã bắn vào đây hơn 8.000 phát đại bác. Quân lực Việt Nam Cộng hoà cũng sử dụng hơn 60 phi vụ oanh tạc nhằm mục tiêu cản bước tiến của Quân đoàn 2 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.[24]

    Trong khi chiến sự tại địa phận Quân khu I đang diễn tiến với mức độ ác liệt ngày càng tăng thì ngày 13 tháng 3 năm 1975, trung tướng Ngô Quang Trưởng được triệu tập về họp tại Sài Gòn. Trong cuộc họp cùng trong ngày, Ngô Quang Trưởng không thể tin ở tai mình khi nghe đến một mệnh lệnh đột ngột từ Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu yêu cầu bỏ lại phần lớn Quân khu I, rút về phòng thủ vùng duyên hải miền Trung. Riêng sư đoàn dù phải được rút ngay về bảo vệ Biệt khu Thủ đô. Tướng Trưởng cố sức chứng tỏ rằng Quân đoàn I trọn vẹn có thể giữ vững địa phận quân khu; rằng với 2 sư đoàn dù và thủy quân lục chiến chưa sử dụng đến, quân đoàn trọn vẹn có thể tổ chức triển khai lấy lại những địa phận đã mất. Nhưng mọi sự thuyết phục của tướng Trưởng đều vô hiệu. Giống như trường hợp thông tư cho tướng Phú rút quân khỏi Tây Nguyên, tổng thống Thiệu một lần nữa coi quyết định hành động của tớ là tối hậu.

    Trở lại Quân đoàn I vào chiều hôm đó, tướng Trưởng vẫn chưa dám phổ cập ngay quyết định hành động của Thiệu. Một mặt ông muốn chứng tỏ cho Thiệu thấy là mình đúng do còn tồn tại thời hạn và binh sĩ chưa bị nhiều tổn thất; mặt khác, ông cũng không thích gây hoang mang lo lắng cho cấp dưới khi chiến cuộc còn chưa ngã ngũ.[20][25] Nhận thấy mặt Nam của Quân khu cũng trở nên đe doạ, Ngô Quang Trưởng cũng trấn áp và điều chỉnh lại kế hoạch phòng thủ theo quy mô một gốc hai cành; lấy Tp Thành Phố Đà Nẵng làm TT phòng ngự (gốc), cánh Bắc là Trị Thiên, cánh Nam là Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngãi. Do phải trả sư đoàn dù về Sài Gòn, ông ra lệnh rút lữ đoàn 369 thủy quân lục chiến vào Quảng Nam thay thế lữ dù 3, điều lữ đoàn 258 thủy quân lục chiến về đèo Phú Gia (Bắc Hải Vân) thay thế lữ dù 2. Việc này làm cho trung tá Đỗ Kỷ, tiểu khu trưởng Quảng Trị lập tức kháng nghị vì việc rút 2 lữ đoàn này cũng tức là rút kèm theo 2 tiểu đoàn pháo binh và 1 chi đoàn thiết giáp tăng phái. Tướng Trưởng chỉ từ trọn vẹn có thể lý giải rằng đấy là lệnh của tổng thống và chấp thuận đồng ý tăng cường cho hướng Quảng Trị liên đoàn biệt động quân 14 lấy từ Tp Thành Phố Đà Nẵng.[26][27]

    Từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 3, trung đoàn 6 Quân khu Trị Thiên mở một loạt trận đánh vào những cứ điểm Chúc Mao, La Sơn, điểm trên cao 551 và điểm trên cao 300 ở phía Tây Huế, buộc trung đoàn 3, sư đoàn 1 Quân lực Việt Nam Cộng hoà phải bỏ khu vực phía Tây đường số 12, rút về phòng thủ khu vực Động Tranh, Bình Điền. Ngày 17 tháng 3, xuất phát từ phán đoán Quân lực Việt Nam Cộng hoà sẽ co cụm về phòng thủ những thành phố Huế, Tp Thành Phố Đà Nẵng, Bộ Tổng tham mưu Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã phát điện khẩn yêu cầu Bộ Tư lệnh mặt trận Trị Thiên nhanh gọn cắt đường số 1 ở bắc Huế, vô hiệu hóa trường bay Phú Bài, cô lập Huế với Tp Thành Phố Đà Nẵng về hàng không; Quân đoàn 2 phải lấn chiếm ngay quận lỵ Phú Lộc, cắt đường số 1 ở Nam Huế, cô lập Huế với Tp Thành Phố Đà Nẵng trên bộ. Chấp hành lệnh này, Bộ tư lệnh mặt trận Trị Thiên vạch kế hoạch tiến công trên hướng Bắc Quảng Trị. Mũi đa phần từ Thanh Hội theo đường số 68 và từ Tích Tường, Như Lệ theo đường số 1 đánh vào. Mũi vu hồi từ hướng Tây đánh thẳng ra An Lỗ. Mũi vu hồi phía Nam đánh ra đường số 1 tại Lương Điền, Đá Bạc, vòng qua những điểm trên cao 224 và 303. Cánh bắc của Quân đoàn 2 (sư đoàn 324) hướng đòn tiến công chính vào quận lỵ Phú Lộc và đèo Phú Gia.[28] Ngày 18 tháng 3, những cty chức năng thuộc Quân khu Trị Thiên hàng loạt tiến công. Ở cánh Bắc, tỉnh Quảng Trị bị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lấn chiếm toàn bộ lúc 18 giờ 30 phút ngày 19 tháng 3. Trung tá Đỗ Kỷ dẫn một bộ phận biệt động quân còn sót lại rút về Huế và bị truy kích dọc theo đường số 1 đến An Lỗ.

    Đang ở Sài Gòn xin phê chuẩn kế hoạch phòng thủ mới, tướng Ngô Quang Trưởng vội bay ra vùng I và quay quồng tổ chức triển khai lại tuyến phòng thủ ở cánh Bắc của Quân đoàn I. Tại tuyến Mỹ Chánh – Thanh Hương – Kế Môn – Vân Trình có lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến; những tiểu đoàn 77, 121, 126 biệt động quân; liên đoàn bảo an 913 và thiết đoàn 17. Lữ đoàn 480 thủy quân lục chiến được điều từ Tp Thành Phố Đà Nẵng ra Tây Bắc Huế để triển khai từ Sịa đến Lương Điền. Sư đoàn 1 bộ binh, liên đoàn 15 biệt động quân và thiết đoàn 7 sắp xếp thành vòng cung từ Núi Gió, Hòn Vượn qua Bình Điền đến Mỏ Tàu ôm lấy phía Tây và Tây Nam Huế. Lữ đoàn 258 thủy quân lục chiến và liên đoàn bảo an 914 giữ đường số 1 nối Huế với Tp Thành Phố Đà Nẵng ở Phú Lộc.[29] Thiết đoàn 20 giữ trường bay Phú Bài. Tổng số binh sĩ có 27.500 quân nòng cốt, 19.000 quân bảo an và 36.000 quân phòng vệ dân sự.[30]

    Tấn công thành phố HuếSửa đổi

    Trong khi tướng Ngô Quang Trưởng đang ở Huế để thị sát và đốc thúc cấp dưới tiến hành kế hoạch phòng thủ co cụm thì ngay trong thời gian ngày 20 tháng 3, Bộ Tư lệnh mặt trận Trị Thiên đã hoàn thành xong bản kế hoạch tiến công thành phố Huế với phương châm không cho Quân lực Việt Nam Cộng hoà co cụm phòng ngự trong nội đô. Lúc 14 giờ 30 phút ngày 20 tháng 3, tổng thống Nguyễn Văn Thiệu điện cho Quân đoàn I: “Vì eo hẹp phương tiện đi lại và không quân, thủy quân nên chỉ có thể được cho phép yểm trợ một enclave (vùng đất bị vây hãm), vậy mener (dẫn dắt) tuyến trì hoãn chiến về Hải Vân nếu Đk được cho phép”.[31] 5 giờ 40 phút sáng ngày 21 tháng 3, sư đoàn 325 (thiếu) tiến công và tràn ngập những điểm trên cao 310, 312, 329, 494, 520, 560, đồi Yên Ngựa và dải đồi Kim Sắc. Sư đoàn 324 lấn chiếm những điểm trên cao 224, 303 và Núi Bông. Tuyến phòng ngự phía Tây đường số 1 từ Lương Điền đến Phú Lộc của Quân lực Việt Nam Cộng hoà bị đánh sập.

    Từ đêm 21 đến 10 giờ 30 phút ngày 22 tháng 3, trung đoàn 18 (sư đoàn 325) đã cắt đứt đường số 1 trên địa đoạn dài 4km từ Ràng Bò đến Bạch Thạch. Cầu Thừa Lưu bị cty chức năng đặc công nước K5 đánh sập. Hàng nghìn xe quân sự chiến lược và dân sự những loại đang trên đường từ Huế vào Tp Thành Phố Đà Nẵng phải quay trở lại.[32] Ngày 21 tháng 3, địa thế căn cứ Truồi bị tiến công. Thiết đoàn 20 tiến ra giải tỏa đường số 1 bị lữ đoàn xe tăng 203 đánh vỗ mặt phải lùi lại Phú Bài. Ngày 22 tháng 3, đến lượt phòng tuyến sông Mỹ Chánh bị vỡ. Toàn bộ cánh bắc của Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà bị hợp vây từ ba phía.

    Nhận thấy tình hình ở Huế đã chuyển từ mức “xấu” sang mức “tồi tệ”, đêm 22 tháng 3, tư lệnh Ngô Quang Trưởng chấp thuận đồng ý cho chuẩn tướng Lâm Quang Thi rút quân về Tp Thành Phố Đà Nẵng. Con đường rút duy nhất còn sót lại là ra biển qua những cửa Thuận An và Tư Hiền, từ đó lên những tàu của hải đoàn 106 hoặc men theo bờ biển qua Thừa Lưu, Lăng Cô dưới chân đèo Hải Vân để vào Tp Thành Phố Đà Nẵng.[33] Sáng ngày 23 tháng 3, sư đoàn 324 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam vu hồi qua điểm trên cao 303 và Mỏ Tàu, đánh thẳng ra ven bờ biển Bắc Phú Lộc, sư đoàn 325, lấn chiếm Mũi Né, Phước Tượng, bịt chặt cửa Tư Hiền. Ở phía Bắc, những trung đoàn 4, 46, và 271 của Quân khu Trị Thiên bám theo sát gót cánh quân của lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến, liên đoàn 14 biệt động quân, trung đoàn 5 (sư đoàn 1) và thiết đoàn 17 đang lao nhanh ra cửa Thuận An. Ngày 24 tháng 3, những tiểu đoàn 3 và 812 của tỉnh đội Quảng Trị được tăng cường 1 đại đội xe tăng và 1 đại đội pháo binh tiến công xuyên qua những chốt Sông Bồ, Phổ Trạch, Lương Mai, Bao Vinh, Xuân Viên, Thanh Hương do 2 tiểu đoàn bảo an Quân lực Việt Nam Cộng hoà chặn giữ, truy kích cánh quân này đến Phong Hoà, Phong Bình, Sịa và lấn chiếm quận lỵ Hương Điền và ngã ba Sình, khóa chặt cửa Thuận An. Trên hướng chính diện, lúc 16 giờ 30 ngày 23 tháng 3, trung đoàn 101 (sư đoàn 325) lấn chiếm Lương Điền, áp sát trường bay Phú Bài, mở cánh cửa vào Huế từ phía Nam. Trung đoàn 46 (Quân khu Trị Thiên) phá vỡ phòng tuyến sông Bồ, lấn chiếm quận lỵ Quảng Điền, Quảng Lợi, Hương Cần, cầu Thanh Hà, cầu An Hoà, Open vào Huế từ phía Tây Bắc.[34]

    Trong những ngày 24 và 25 tháng 3, những trung đoàn 3 (sư đoàn 324) và 101 (sư đoàn 325) vượt qua Truồi, Nông lấn chiếm trường bay Phú Bài, quận lỵ Hương Thuỷ, theo đường số 1 tiến công vào Huế, tăng trưởng đến An Cựu. Các trung đoàn 1 (sư đoàn 324), 4 và 271 (tỉnh đội Quảng Trị) có xe tăng và pháo binh yểm hộ đánh tan bộ phận còn sót lại của lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến và liên đoàn 15 biệt động quân Quân lực Việt Nam Cộng hoà còn chưa kịp rút lên tàu tại Hương Thuỷ, Lương Thiện, Kệ Sung, Cự Lại.

    Từ trưa đến chiều 25 tháng 3, hầu hết những tiềm năng quan trọng trong thành phố Huế như địa thế căn cứ Mang Cá, Sở chỉ huy tiền phương Quân đoàn I, Trại Trần Cao Vân, nhà lao Thừa Phủ, Đại Nội… bị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lấn chiếm. Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Huế vỡ trận. Số quân nhân không kịp rút vào Tp Thành Phố Đà Nẵng bị tóm gọn và ra trình diện lên mức 58.722 người; trong số đó có: một đại tá, 18 trung tá, 81 thiếu tá, 3.681 sĩ quan cấp uý. Khoảng 14.000 viên chức và nhân viên cấp dưới dân sự đã và đang ra trình diện. Một số lớn phương tiện đi lại cuộc chiến tranh trong số đó có 140 xe tăng, xe bọc thép, hơn 800 xe quân sự chiến lược khác và khoảng chừng một vạn tấn đạn đã rơi vào tay Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.[35]

    Chiến dịch Nam – NgãiSửa đổi

    Trong khuôn khổ những hoạt động giải trí và sinh hoạt quân sự chiến lược phối thích phù hợp với mặt trận Trị Thiên Huế và mặt trận Tây Nguyên, thời gian đầu tháng 3 năm 1975, Bộ tư lệnh Quân khu 5 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam mở chiến dịch Nam – Ngãi với tiềm năng chia cắt Quân khu I và Quân khu II (Quân lực Việt Nam Cộng hoà) trên bộ; phối thích phù hợp với Quân đoàn 2 và Quân khu Trị Thiên hợp vây Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Huế và Tp Thành Phố Đà Nẵng. Tham gia chiến dịch có sư đoàn 2 (nòng cốt khu 5), trung đoàn 141 (sư đoàn 3 Sao Vàng), lữ đoàn bộ binh 52 độc lập, những trung đoàn pháo binh 368 và 572, những trung đoàn địa phương 94 và 96, những tiểu đoàn địa phương 70 và 72. Hướng tiến công đa phần là vùng Tây Nam Quảng Nam và Tây Bắc Tỉnh Quảng Ngãi trên tuyến Tiên Phước – Tam Kỳ – Núi Thành và Trà Bồng – Bình Sơn. Đây là tuyến phòng thủ yếu nhất của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Nam Quân khu I, xa TT Tp Thành Phố Đà Nẵng, bị chia cắt bởi nhiều sông ngòi. Quân lực Việt Nam Cộng hoà phải rải quân ra 77 điểm chốt. Địa bàn Nam Quân khu I được giao cho tướng Trần Văn Nhựt, tư lệnh sư đoàn 2 bộ binh chỉ huy với lực lượng tương đối mỏng dính so với hai địa phận còn sót lại của Quân khu I. Tất cả chỉ có sư đoàn 2 bộ binh, liên đoàn 12 biệt động quân, liên đoàn 916 bảo an, thiết đoàn 11, 3 tiểu đoàn pháo binh, 1 hải đội tuần duyên và 1 giang đội.[36]

    4 giờ 30 phút ngày 10 tháng 3, tiểu đoàn 5 (trung đoàn 38) tiến công lấn chiếm những chốt Núi Vú, Núi Ngọc, Dương Côn, Suối Đá, Núi Vỹ; trung đoàn 36 tiêu diệt những chốt Trung Liên, Đồi Đá, Đồi Không tên, Hố Bạch và điểm trên cao 215; trung đoàn Ba Gia chiếm giữ những điểm trên cao 269 và 310, hình thành trận địa đánh chặn phản kích từ hướng Tuần Dưỡng; Lữ đoàn 52 lấn chiếm những cứ điểm Gò Hàn, Phước Tiên, Dương Ông Lựu, Dương Huê, Núi Mỹ, Hòn Nhọn, Cửa Rừng, Đèo Liêu và đồi Đất Đỏ. 23 chốt quan trọng của biệt động quân Quân lực Việt Nam Cộng hoà bị tràn ngập sau 4 giờ giao chiến. 9 giờ sáng ngày 10 tháng 3, trung đoàn pháo binh 368 kéo 12 khẩu súng 85mm, 105mm và 122mm lên Núi Vú và Hàn Thôn hạ nòng bắn thẳng vào cứ điểm 211 và quận lỵ Tiên Phước, yểm hộ cho trung đoàn 31 tiến công hai vị trí này. Sau hai cuộc phản kích lấp cửa mở không thành công xuất sắc, lúc 13 giờ 30 phút, Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại quận lỵ Phước Lâm tan chạy. Viên quận trưởng quận lỵ Tiên Phước điện về Chu Lai xin chi viện nhưng chỉ có hai chiếc A-37 ném bom yểm hộ, không cản trở được đội hình tiến quân của sư đoàn 2 nòng cốt khu 5. 16 giờ cùng trong ngày, quận lỵ Tiên Phước bị lấn chiếm.[37]

    Mất Tiên Phước và Phước Lâm, liên đoàn bảo an 916 Quân lực Việt Nam Cộng hoà phải rút lui khỏi địa thế căn cứ 211. Tiểu khu quân sự chiến lược Tam Kỳ trực tiếp bị uy hiếp. Ngày 11 tháng 3, tướng Ngô Quang Trưởng lệnh cho chuẩn tướng Trần Văn Nhựt điều động sư đoàn 2 (thiếu), liên đoàn 12 biệt động quân, 1 tiểu đoàn bảo an và chi đoàn 1 (thiết đoàn 11) phản kích từ Tuần Dưỡng ra Cẩm Khê và Dương Côn; đưa trung đoàn 5 (sư đoàn 2), 2 tiểu đoàn bảo an và chi đoàn 4 (thiết đoàn 11) đánh lên Dương Leo, Núi Thám. Trung đoàn 2 (sư đoàn 3) từ Tp Thành Phố Đà Nẵng và trung đoàn 4 từ Chu Lai được tăng phái cho chuẩn tướng Nhựt để giữ Tam Kỳ. Trong những ngày 14 và 15 tháng 3, những tiểu đoàn 70 và 72 (tỉnh đội Quảng Nam) tiến công phía Tây Thăng Bình, buộc trung đoàn 2 (sư đoàn 3 Quân lực Việt Nam Cộng hoà) đang chuyển quân vào Tam Kỳ phải quay trở lại đối phó.

    Ở hướng Nam, trung đoàn 94 (tỉnh đội Tỉnh Quảng Ngãi) tiến công Quận lỵ Bình Sơn, cắt đường 1 ở Châu Ổ, giam chân trung đoàn 4, sư đoàn 2 tại Châu Ổ. Lực lượng phản kích của Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà trên phía này đã biết thành căng mỏng dính. Thêm vào đó, tướng Ngô Quang Trưởng lại rút liên đoàn 14 biệt động quân ra Quảng Trị thay cho 2 lữ đoàn dù vừa bị tổng thống Thiệu điều về Sài Gòn. Nhận thấy lực lượng trong tay không đủ sức, chuẩn tướng Trần Văn Nhựt phải bỏ qua cuộc phản kích, điều quân về giữ Tam Kỳ, Chu Lai và những chốt dọc đường số 1, bỏ cả hai quận lỵ Trà Bồng và Sơn Hà.[38]

    Nhận thấy tuyến phòng thủ của sư đoàn 2 và liên đoàn 12 biệt động quân bị kéo dãn từ Tỉnh Quảng Ngãi đến Hội An, trong số đó, địa đoạn trọng yếu trước mặt Tam Kỳ chỉ có trung đoàn 5 và một tiểu đoàn của trung đoàn 4, sư đoàn 2 (Quân lực Việt Nam Cộng hoà) đóng giữ; Bộ tư lệnh Quân khu 5 quyết định hành động tiến công vào đây. 5 giờ 30 phút sáng 21 tháng 3, sư đoàn 2 Quân khu 5 tiến công tuyến phòng thủ Suối Đá. Đến 12 giờ, tuyến phòng thủ che chở cho Tam Kỳ bị vỡ một mảng lớn, chuẩn tướng Trần Văn Nhựt vội điều trung đoàn 4 từ Tỉnh Quảng Ngãi ra lấp lỗ hổng, làm suy yếu cánh quân phòng thủ Tỉnh Quảng Ngãi. Bộ tư lệnh Quân khu 5 ngay lập tức điều lữ đoàn 52 vào phối thích phù hợp với trung đoàn 94 tiến công Tỉnh Quảng Ngãi. 7 giờ sáng ngày 24 tháng 3, cả Tam Kỳ và Tỉnh Quảng Ngãi cùng lúc bị tiến công.

    Trên hướng Tam Kỳ, trung đoàn 4 và phần còn sót lại của trung đoàn 5 (sư đoàn 2 Quân lực Việt Nam Cộng hoà) tan vỡ sau hơn hai giờ giao chiến. Ở hướng thứ yếu tại Cẩm Khe, Khánh Thọ và Đức Tân, hai tiểu đoàn 37 và 39 của liên đoàn 12 biệt động tan chạy. 10 giờ sáng 24 tháng 3, sư đoàn 2 Quân khu 5 tung trung đoàn Ba Gia từ đội dự bị vào trận phối thích phù hợp với trung đoàn 31 lấn chiếm thị xã Tam Kỳ chỉ trong một giờ.[39] Cũng vào 7 giờ 30 phút sáng 24 tháng 3, lữ đoàn 52 cùng 2 tiểu đoàn đặc công có xe tăng, xe bọc thép của trung đoàn 574 đi cùng nổ súng tiến công thị xã Tỉnh Quảng Ngãi. Đến 14 giờ chiều, số quân còn sót lại của trung đoàn 6 (thiếu), liên đoàn biệt động quân 12 (thiếu) và thiết đoàn 4 không chống cự nổi phải rút về Chu Lai và bị rơi vào ổ phục kích của trung đoàn 94 tại phần đường số 1 dài 15km từ cầu Nước Mặn đến Dốc Trạm (Sơn Tịnh). Toàn bộ hơn 4.000 quân của trung đoàn 6 (sư đoàn 2 Quân lực Việt Nam Cộng hoà), liên đoàn biệt động quân 12 và thiết đoàn 4 trọn vẹn tan rã, số bị chết chỉ ở tại mức 600, số bị tóm gọn lên mức 3.500. Một nhóm nhỏ chạy được về Chu Lai cùng với bộ tư lệnh sư đoàn 2 trốn thoát ra tàu biển. 23 giờ 30 phút cùng trong ngày, lữ đoàn 52 lấn chiếm thị xã Tỉnh Quảng Ngãi.[40]

    Chiến dịch Nam Ngãi kết thúc sau hai tuần giao chiến nhanh gọn. Sự kiện Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngãi bị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lấn chiếm đã bổ đôi toàn bộ mặt trận miền Nam Việt Nam. Chỉ trong hai ngày 24 và 25 tháng 3, hai hướng phòng thủ kế hoạch của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Trị Thiên Huế (phía Bắc) và Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngãi (Phía Nam) bị tan vỡ. Tp Thành Phố Đà Nẵng giờ đây trơ trọi như một ốc hòn đảo và chỉ từ liên lạc được với những vùng còn sót lại bằng đường thủy và hàng không. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã trấn áp 10 trong số 44 tỉnh của Việt Nam Cộng hoà, 3 trong số 11 sư đoàn bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hoà đang không hề là những lực lượng chiến đấu nữa. Lữ đoàn 147 cũng không hề hiện hữu như thể một cty chức năng trong đội hình sư đoàn thủy quân lục chiến.[41]

    Chiến dịch Đà NẵngSửa đổi

    Các kế hoạch phòng thủ và tiến côngSửa đổi

    Vào thời gian thời gian đầu xuân mới 1975, Tp Thành Phố Đà Nẵng là thành phố lớn thứ hai của miền Nam Việt Nam với dân số gần một triệu người. Đây không riêng gì có là TT kinh tế tài chính – chính trị của vùng I (Quân khu I Quân lực Việt Nam Cộng hoà) mà còn là một địa thế căn cứ quân sự chiến lược phối hợp hải – lục – không quân lớn số 1 miền Nam với 4 cảng lớn trong số đó có cảng Sơn Trà là cảng nước sâu tân tiến; những trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng và Nước Mặn, trong số đó, Tp Thành Phố Đà Nẵng là trường bay cấp quốc tế; khối mạng lưới hệ thống kho tàng có sức chứa hàng trăm vạn tấn bom đạn, vũ khí, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh, quân trang quân dụng, xăng dầu, lương thực, thực phẩm. Ngoài ra, còn tồn tại địa thế căn cứ rada đa hiệu suất cao đặt tại Sơn Trà do quân đoàn 3 dã chiến (3rdMAF) của Hoa Kỳ quản trị và vận hành trước đó và chuyển giao lại cho Quân lực Việt Nam Cộng hoà sau Hiệp định Paris.[42]

    Sau khi mất Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam và Tỉnh Quảng Ngãi, tổng thống Nguyễn Văn Thiệu gửi cho những tư lệnh quân khu bức công điện số 015/TT/CĐ ngày 25 tháng 3 năm 1975, trong số đó yêu cầu: “Tất cả những tỉnh, những phần đất còn sót lại của Việt Nam Cộng hoà hiện còn đến ngày 25-3-1975 phải được tử thủ và bảo vệ đến cùng… chỉ huy những cấp phải vận dụng mọi sáng tạo độc lạ và phương tiện đi lại để phản công”.[43] Thực hiện lệnh này, ngày 26 tháng 3, trung tướng Ngô Quang Trưởng nỗ lực thu gom những cty chức năng còn sót lại với tổng số quân xấp xỉ 75.000 người về phòng thủ thành hai tuyến quanh Tp Thành Phố Đà Nẵng.

    • Tuyến ngoại vi: Lữ đoàn 258 thủy quân lục chiến (thiếu) và Liên đoàn bảo an 914 giữ Hải Vân từ Phước Tường đến Liên Chiểu. Lữ đoàn 369 thủy quân lục chiến và trung đoàn 57 (sư đoàn 3) giữ Đại Lộc và Đồng Lâm. Lực lượng còn sót lại của lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến (khoảng chừng 1 tiểu đoàn) và Bộ tư lệnh sư đoàn thủy quân lục chiến giữ trường bay Nước Mặn. Trung đoàn 56 (sư đoàn bộ binh 3) giữ Vĩnh Điện. Trung đoàn 2 (sư đoàn 3) ở Ninh Quế. Liên đoàn 15 biệt động quân giữ Bà Rén.
    • Tuyến tử thủ: Liên đoàn 912 bảo an, những cty chức năng còn sót lại của những thiết đoàn 11 và 20 phòng thủ địa đoạn Phước Tường – Hòa Mỹ. Ba tiểu đoàn còn sót lại của sư đoàn 1, sư đoàn 2 bộ binh và liên đoàn 12 biệt động quân và 3.000 tân binh của trại huấn luyện Hòa Cầm phòng thủ khu vực từ địa thế căn cứ Hòa Cầm đến địa thế căn cứ Nước Mặn. Các tiểu đoàn bảo an độc lập làm dự bị cơ động trong nội đô.

    Tướng Trưởng vẫn còn đấy trong tay 12 tiểu đoàn pháo binh những loại (trong số đó có 4 tiểu đoàn được tái trang bị) và sư đoàn 1 không quân sắp xếp tại những trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng và Nước Mặn là những cty chức năng hầu như chưa bị tổn thất để yểm hộ cho những tuyến phòng thủ.[44]

    Ngay từ khi những chiến dịch Trị Thiên 1975 và Nam-Ngãi chưa kết thúc, Tổng Quân ủy đã xây dựng Bộ Tư lệnh chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng và cử trung tướng Lê Trọng Tấn, Phó tổng tham mưu trưởng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam từ Tp Hà Nội Thủ Đô vào để chỉ huy chiến dịch này. Ngày 25 tháng 3, Bộ tư lệnh chiến dịch Đà Nãng đã có ngay kế hoạch tác chiến tiến công thành phố từ bốn hướng:

    • Hướng Bắc: sử dụng sư đoàn 325 (thiếu trung đoàn 95), 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 tiểu đoàn pháo binh đánh dọc theo đường số 1, chiếm sở chỉ huy quân đoàn I, sư đoàn 1 không quân Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng và tăng trưởng đến bán hòn đảo Sơn Trà.
    • Hướng Tây Bắc: sử dụng trung đoàn 9 bộ binh (sư đoàn 304), 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 tiểu đoàn pháo binh, 1 tiểu đoàn cao xạ theo trục đường 14B lấn chiếm Sở chỉ huy sư đoàn 3 Quân lực Việt Nam Cộng hoà ở Phước Tường, tăng trưởng đến trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng.
    • Hướng Nam và Đông Nam: dùng sư đoàn 2 (Quân khu 5), trung đoàn bộ binh 36, 1 tiểu đoàn xe tăng – thiết giáp, 1 tiểu đoàn pháo binh, 1 tiểu đoàn cao xạ, 1 đại đội tên lửa chống tăng B-72 theo trục quốc lộ 1 đánh trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng và Bộ tư lệnh Quân đoàn I, tăng trưởng vào nội đô thị phố. Các trung đoàn bộ binh 3 và 68 làm lực lượng dự bị.
    • Hướng Tây Nam: Quân đoàn 2 điều động sư đoàn 304 (thiếu trung đoàn 9) tiến công những vị trí của lữ đoàn 369 thủy quân lục chiến trên tuyến Thựợng Đức – Ái Nghĩa – Hiếu Đức, tăng trưởng đến trường bay nước mặn; chia một cánh quân (trung đoàn 24) đánh vào địa thế căn cứ Hòa Cầm, tăng trưởng đến Tòa thị chính Tp Thành Phố Đà Nẵng.[45]

    Kế hoạch cũng dự kiến ba phương án tác chiến tùy từng mức độ đối phó của Quân lực Việt Nam Cộng hoà và vận tốc tiếp cận mặt trận của những cty chức năng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam:

    • Nếu Quân lực Việt Nam Cộng hoà tan rã và tháo chạy trước lúc nòng cốt Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam tiếp cận mặt trận thì dùng lực lượng vũ trang địa phương kết thích phù hợp với dân chúng nổi dậy lấn chiếm thành phố.
    • Nếu nòng cốt Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đến kịp thì lực lượng vũ trang địa phương có trách nhiệm bóc vỏ vòng ngoài, tạo cửa mở cho nòng cốt tiến công.
    • Nếu Quân lực Việt Nam Cộng hoà co cụm tử thủ thì tiến hành giải pháp trong đánh ra, ngoài đánh vào.[46]

    Tấn công và tan chạySửa đổi

    Trước khi kế hoạch tiến công Tp Thành Phố Đà Nẵng của Bộ tư lệnh chiến dịch Ra đời, ngày 24 tháng 3, sư đoàn 325 (Quân đoàn 2 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam) đã tiến công lữ đoàn 258 thủy quân lục chiến và liên đoàn bảo an 914 Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Bắc Hải Vân, lấn chiếm đèo Phước Tượng, những cứ điểm Nước Ngọt, Thổ Sơn và ga Thừa Lưu. Trận địa pháo binh của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Phước Tượng rơi vào tay Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và được sử dụng ngay cho trận đánh tiếp theo. Ngày 27 tháng 3, đến lượt những cứ điểm Phú Gia, Hải Vân bị tiến công. Sau 5 giờ chống cự với việc yểm hộ của những máy bay A-37 từ trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng và pháo binh từ trận địa Lăng Cô, liên đoàn 258 thủy quân lục chiến và liên đoàn bảo an 914 tan vỡ phần lớn quân số. Sư đoàn 325 thừa thắng đánh thốc qua những Sơ Hải, Loan Lý, An Bảo và Lăng Cô. Hơn 30 khẩu súng những cỡ của những trung đoàn pháo binh 84 và 164 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam được triển khai cấp tốc tại những trận địa Sơn Thạch, Sơn Khánh, đèo Mũi Trâu đã bắn trực chỉ vào những địa thế căn cứ của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại thành phố Tp Thành Phố Đà Nẵng từ 5 giờ 30 phút sáng ngày 28 tháng 3.[47][48]

    Trên hướng Tây Nam, khi phát hiện sư đoàn 304 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam tiến hành trinh sát chiến đấu, lữ đoàn 369 thủy quân lục chiến bỏ núi Sơn Gà về giữ tuyến trong. Ngày 28 tháng 3, trung đoàn 66 (sư đoàn 304) lấn chiếm quận lỵ Ái Nghĩa và trường bay Nước Mặn, trung đoàn 24 cũng của sư đoàn này tiến công địa thế căn cứ Hòa Cầm và Tòa thị chính thành phố. Lữ đoàn 369 thủy quân lục chiến phải lùi về An Đông, Mỹ Khê và bị sư đoàn 2 (Quân khu 5) hợp vây.[49] Hơn 3.000 tân binh Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại trại Hòa Cầm nổi loạn, bắn giết những sĩ quan chỉ huy, phá doanh trại, ra hàng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam hoặc bỏ chạy về quê quán.[50] 6 giờ 30 phút sáng ngày 29 tháng 3, những cụm chốt trên đỉnh đèo Hải Vân của Quân lực Việt Nam Cộng hoà bị tràn ngập. Các cty chức năng thuộc sư đoàn 325 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam tràn xuống lấn chiếm kho xăng Liên Chiểu, cầu Nam Ô, cầu Trịnh Minh Thế, mở đường cho xe tăng tiến ra bán hòn đảo Sơn Trà và quân cảng.

    Trên hướng Tây Bắc, lúc 12 giờ 30 phút ngày 29 tháng 3, trung đoàn 9, sư đoàn 304 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam có một tiểu đoàn xe tăng đi cùng lấn chiếm sở chỉ huy sư đoàn 3 Quân lực Việt Nam Cộng hoà và toàn bộ khu vực Phước Tường, Hòa Khánh. Ở hướng Nam, sư đoàn 2 (Quân khu 5) được tăng cường 1 tiểu đoàn xe tăng và 1 tiểu đoàn pháo binh đã lấn chiếm khu vực Bà Rén lúc 9 giờ sáng ngày 28 tháng 3. Tướng Ngô Quang Trưởng lệnh cho tướng Khánh (tư lệnh sư đoàn 1 không quân) dùng 4 phi đội A-37 đánh sập cầu Bà Rén và cầu Câu Lâu nhưng không cản trở được sư đoàn 2 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam vượt sông bằng xuồng, ghe, bè, mảng. Hồi 5 giờ 55 phút sáng 29 tháng 3, Vĩnh Điện, cứ điểm phòng thủ vòng ngoài ở đầu cuối của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại phía Nam Tp Thành Phố Đà Nẵng bị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lấn chiếm.[51] 12 giờ sáng ngày 29 tháng 3, Sở chỉ huy Quân đoàn I Quân lực Việt Nam Cộng hoà bị lấn chiếm. Tướng Ngô Quang Trưởng và những chỉ huy thời thượng của Quân lực Việt Nam Cộng hoà tại Quân khu I đã được trực thăng bốc ra tàu HQ-404 từ 9 giờ 30 sáng. 12 giờ 30 phút trưa ngày 29 tháng 3, toàn bộ những tiềm năng quan trọng như Tòa thị chính, trường bay Tp Thành Phố Đà Nẵng, trường bay Nước Mặn, Đài phát thanh, Ty Cảnh sát, Ngân hàng vương quốc, Trụ sở quân tiếp vụ… đều đã biết thành Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lấn chiếm[52]

    Bên phía Quân lực Việt Nam Cộng hoà, việc chỉ huy những cty chức năng dưới quyền của tướng Ngô Quang Trưởng đã trọn vẹn không thể tiến hành được từ chiều 28 tháng 3. Việc sư đoàn 3 tan chạy lúc 5 giờ chiều ngày 28 tháng 3 đã làm cho sư đoàn TQLC (thiếu) bị hở sườn và bị đánh vu hồi từ phía sau.[53] Trước đó, 6.000 quân của sư đoàn 2 đã đào ngũ, rã ngũ, không hề kỷ luật và tinh thần chiến đấu nữa. Ngay từ thời gian ngày 25 tháng 3, cụm trưởng CIA tại Tp Thành Phố Đà Nẵng, ông Francis đã điện cho cấp trên là ông Polga ở Sài Gòn đề xuất kiến nghị lập cầu hàng không Tp Thành Phố Đà Nẵng – Sài Gòn để di tản người Mỹ, nhân viên cấp dưới người Việt và được chấp thuận đồng ý với Đk chỉ sử dụng máy bay dân sự. Cùng với việc điều động những tàu của vùng I và vùng II thủy quân Quân lực Việt Nam Cộng hoà, tướng Smith cũng cho 5 tàu kéo xà lan, 6 tàu khách và 3 tàu hàng ra Tp Thành Phố Đà Nẵng giúp vào việc di tản.[54]

    Nếu việc di tản của người Mỹ và nhân viên cấp dưới người Việt của mình trình làng tương đối trật tự thì việc rút quân của những cty chức năng Quân lực Việt Nam Cộng hoà còn sống sót ra những tàu của thủy quân Quân lực Việt Nam Cộng hoà lại xẩy ra trong hỗn loạn. Nhà báo Alan Dawson mô tả Tp Thành Phố Đà Nẵng trong thời gian ngày 28 tháng 3: “Binh lính rã ngũ nổi loạn, cố sức thoát ra hoặc vơ vét cái gì trọn vẹn có thể tìm kiếm được trong khoái lạc bắn giết và cướp bóc. Các tướng tá thì đang hoạch định những chuyến bay để bí mật trốn thoát… Suốt đêm, sự huỷ hoại, vơ vét, trộm cướp và hãm hiếp tiếp nối. Toà nhà lãnh sự Mỹ, con voi trắng bị lột chỉ từ trơ cái vỏ”.[55] Chiều 29 tháng 3, những cty chức năng thuộc những sư đoàn 2, 304, 324, 325, lữ đoàn thiết giáp 203 lần lượt tiến vào Tp Thành Phố Đà Nẵng và trận tự được lập lại. Gần 9 vạn sĩ quan, binh lính Quân lực Việt Nam Cộng hoà và nhân viên cấp dưới dân sự của Quân lực Việt Nam Cộng hoà không kịp lên tàu biển và máy bay để di tản đã ra trình diện. Chiến dịch Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng kết thúc.[56]

    Kết quả chiến dịchSửa đổi

    Ý nghĩaSửa đổi

    Chiến thắng tại Huế, Tp Thành Phố Đà Nẵng và những tỉnh Nam Trung Bộ đã hỗ trợ Quân Giải phóng mở ra thời cơ mới, thế và lực của Quân Giải phóng vững chãi hơn, mạnh hơn lúc nào hết để lực lượng vũ trang Quân khu 5 hoàn thành xong Tổng tiến công và nổi dậy ngày xuân năm 1975.[57] Thắng lợi này đã hỗ trợ QGP phá được vòng bảo vệ thứ nhất của VNCH. Đồng thời, với thất bại ở Huế, nhất là tại Tp Thành Phố Đà Nẵng, tinh thần của binh lính QLVNCH trở nên hoang mang lo lắng, không hề tin vào kĩ năng trọn vẹn có thể trụ vững.[58] Với khối lượng vũ khí của VNCH trở thành chiến lợi phẩm, lực lượng QGP đã được tiếp thêm sức mạnh trong lúc sức mạnh mẽ của QLVNCH suy giảm trông thấy.[59] Chiến dịch Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng đã trực tiếp đập tan thủ đoạn co cụm kế hoạch của Việt Nam Cộng hòa, cùng với chiến dịch Tây Nguyên góp thêm phần quyết định hành động làm thay đổi hẳn so sánh lực lượng về mặt kế hoạch, tạo ra sự nhảy vọt về cục diện cuộc chiến tranh trọn vẹn có lợi cho nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, đẩy nhanh tới chiến dịch Hồ Chí Minh. Các tỉnh mới được giải phóng trong chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng, cùng một vùng mới giải phóng ở những tỉnh Tây Nguyên đã tạo ra vùng hậu phương kế hoạch hoàn hảo nhất của QGP, có lợi cho việc bảo vệ bảo vệ an toàn phục vụ hầu cần, kỹ thuật, thuận tiện cho việc cơ động bằng lối đi bộ, đường thủy, hàng không tiếp nối đuôi nhau với miền Bắc với miền Nam, phục vụ nhu yếu kịp thời việc tăng cường lực chống va đập lượng, bổ trợ update vật chất cho cuộc tiến công quy mô lớn vào Sài Gòn của Quân Giải phóng trong thuở nào hạn ngắn nhất.[60]

    Hình thái đột biến tại mặt trận miền Nam Việt NamSửa đổi

    Ngoài số quân hơn 14 vạn người và hàng vạn cty chức năng vũ khí, trang bị tổn thất chỉ với sau gần một tháng chiến đấu; tại Quân khu I, Quân lực Việt Nam Cộng hoà đã bỏ lại một khối lượng vũ khí, trang bị, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh và sản phẩm & hàng hóa quân sự chiến lược rất rộng gồm có: 129 máy bay những loại, 179 xe tăng – thiết giáp (trong số đó có cả loại M48 Patton tân tiến lúc bấy giờ), 47 tàu xuồng chiến đấu, 327 khẩu súng những loại, hơn 1.100 xe quân sự chiến lược, hơn 10 vạn tấn bom, đạn, mìn, lựu đạn, thuốc nổ, hơn ba chục vạn tấn nhiên liệu, lương thực, thực phẩm, quân nhu những loại.[61][62] Riêng ở khu vực cửa Thuận An (nơi có bến tàu chở quân chạy ra biển), Quân lực Việt Nam Cộng hoà đã vứt lại 54 chiếc xe tăng, trong số đó đa phần là xe tăng M48 còn tương đối mới, đạn vẫn đầy ắp trong buồng chiến đấu cùng hàng trăm xe thiết giáp M113, xe cao xạ tự hành M42, xe khu công trình xây dựng M88, hàng trăm chiếc xe xích, xe tải kéo theo những cỗ đại bác 105, 155mm. Còn xe GMC, xe Jeep thì lên tới hàng trăm.

    Sau hơn 01 tháng liên tục tổng tiến công và nổi dậy, với 02 đòn tiến công kế hoạch ở mặt trận Tây Nguyên và Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng, quân Giải phóng đã trấn áp được 16 tỉnh, 05 thành phố cùng thật nhiều quận lỵ, chi khu, yếu khu quân sự chiến lược. Vùng giải phóng được mở rộng, chiếm 3/4 đất đai và gần 1/2 dân số miền Nam. Sau thắng lợi của chiến dịch Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng, so sánh tương quan lực lượng hai bên đã thay đổi nhanh gọn theo phía có lợi cho quân Giải phóng. Trong khi lực lượng của QLVNCH giảm tốc, thì lực lượng của quân Giải phóng lại tăng với vận tốc rất nhanh (QLVNCH chỉ từ 464.000, quân Giải phóng tăng thêm 530.000); trong số đó, quân nòng cốt là một trong những/1,95 (QLVNCH: 235.000, quân Giải phóng: 457.873); quân địa phương là 3,2/1 (QLVNCH: 229.800, quân Giải phóng: 71.727)[63]

    Những nhận định trái chiều và phản ứng của Hoa KỳSửa đổi

    Việc Quân lực Việt Nam Cộng hoà để mất toàn bộ Quân khu I chỉ trong vòng 25 ngày đã làm cho Việt Nam Cộng hoà mất đứt 50% lãnh thổ, làm rung động cả Washington và Sài Gòn và là màn mở đầu cho quá trình ở đầu cuối của Việt Nam Cộng hoà[64] Chi nhánh CIA tại Sài Gòn nhận định trong văn bản báo cáo giải trình gửi về Washington ngày 31 tháng 3: “Căn cứ vào sự thiệt hại vừa mới gần đây về thiết bị và sự uy hiếp thường xuyên của quân Bắc Việt Nam trên khắp những mặt trận thì quân chính phủ nước nhà trong thời hạn trước mắt, không thể nào phục hồi lại được. Thật vậy, những gì gây ra cuộc khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc này sẽ không hề thay đổi dù ở Sài Gòn, Tp Hà Nội Thủ Đô hay Washington. Chiến tranh Việt Nam đã trọn vẹn hòn đảo ngược trong mấy tuần lễ. Một thảm họa quân sự chiến lược là chứng minh và khẳng định”.[65]

    Tuy nhiên, tướng Freidric Weyand, tham mưu trưởng lục quân Mỹ sang Sài Gòn để thị sát và tìm hiểu thực sự tình hình Việt Nam Cộng hòa từ thời gian ngày 30 tháng 3 đến ngày 3 tháng bốn lại sở hữu sự định hình và nhận định khác hoàn toàn: “Lực lượng Nam Việt Nam không mất tinh thần, xét theo bất kể khía cạnh nào. Quân đội Việt Nam Cộng hòa sẽ đứng lên chiến đấu ở Bắc Nha Trang và họ quyết tâm làm chậm bước tiến của cộng sản. Họ đang đã cho toàn bộ chúng ta biết mọi việc được tiến hành rất tốt”. Ông ta còn nhận định rằng: “Những người cộng sản, sau khoản thời hạn chiếm hữu được những vùng lãnh thổ to lớn và những TT dân cư, sẽ phải ngừng bước tiến để củng cố thành quả và bổ trợ update lực lượng”.[66] Trong khi đó thì đại sứ Hoa Kỳ Graham Martin lại không xuất hiện ở Sài Gòn để nắm tình hình vì phải về Hoa Kỳ chữa răng. Mọi việc được giao cho phó đại sứ Lehman nhưng ông nó lại không tồn tại đủ thẩm quyền xử lý và xử lý.[67]

    Những nhận định trái chiều nhau trên đây của hai giới tình báo và quân sự chiến lược đã gây ra trong chính giới Hoa Kỳ những ý kiến trái ngược nhau về giải pháp cho tình hình: Trong khi Ngoại trưởng Henry Kissinger tuyên bố: “Hoa Kỳ không thể có một quyết sách không nhất quán. Chúng ta không thể bỏ những người dân bạn của toàn bộ chúng ta ở vùng này của toàn thế giới mà không làm cho nền bảo mật thông tin an ninh của những người dân bạn khác bị uy hiếp” và đòi bằng được việc bổ trợ update thêm 300 triệu USD quân viện cho Quân lực Việt Nam Cộng hoà thì Bộ trưởng quốc phòng Schlesinger lại bí mật cho giới báo chí truyền thông biết rằng số quân viện 700 triệu USD cho Sài Gòn hoặc chưa dùng đến, hoặc đã tiêu phí hết rồi.[68] Rốt cuộc, đang không tồn tại một sự can thiệp nào đáng kể ngoài việc Bộ chỉ huy Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương được lệnh đưa hạm đội tàu trường bay Oriskani đến vùng biển Nam Việt Nam để sẵn sàng di tản người Mỹ khỏi Việt Nam.

    Quân lực Việt Nam Cộng hoà mất cả miền TrungSửa đổi

    Việc Quân lực Việt Nam Cộng hoà rút bỏ quá nhanh khỏi những vùng kế hoạch quan trọng như Tây Nguyên và toàn bộ Quân khu I đã làm cho tình hình những tỉnh còn sót lại ở ven bờ biển miền Trung thuộc Quân khu II nhanh gọn trở nên rối loạn. Mặc dù ngày 31 tháng 3, tướng Phạm Văn Phú hà đông đã triệu tập toàn bộ những sĩ quan cấp tướng, cấp tá của Bộ tư lệnh Quân đoàn II và những tỉnh trưởng Bình Định (đại tá Trần Đình Vy), Khánh Hòa (đại tá Lý Bá Phẩm), Phú Yên (đại tá Vũ Quốc gia), Ninh Thuận (đại tá Trần Văn Tư) và Bình Thuận (đại tá Ngô Tấn Nghĩa), yêu cầu họ tiến hành lệnh tử thủ từ Quy Nhơn trở vào. Tại cuộc họp này, Phó đề đốc Hoàng Cơ Minh được cử làm tư lệnh mặt trận Quy Nhơn; chuẩn tướng Trần Văn Cẩm chỉ huy trận địa phòng ngự tại Đèo Cả (Phú Yên); chuẩn tướng Nguyễn Ngọc Oánh và chuẩn tướng Nguyễn Văn Lượng phụ trách mặt trận Nha Trang; chuẩn tướng Phan Đình Niệm, tư lệnh sư đoàn 22 được lệnh thiết lập những tuyến trì hoãn chiến Quy Nhơn – Diêu Trì – Đèo Cả, lần lượt do những trung đoàn 47, 42 và 41 triển khai.[69]

    Tuy nhiên, tướng Phạm Văn Phú hà đông và bộ tham mưu của ông ta vẫn không tránh khỏi lối tư duy cũ mà người ta vẫn tuân theo lâu nay, đó là nhận định rằng đối phương phải tạm ngưng để củng cố đã rồi mới trọn vẹn có thể tiếp tục tiến công. Không ai nghĩ đến việc Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã nhanh gọn để lại phần đất đã sở hữu được cho những lực lượng địa phương quản trị và vận hành và tung lực lượng nòng cốt hầu như chưa sứt mẻ đáng kể truy đuổi Quân lực Việt Nam Cộng hoà dọc theo bờ biển miền Trung. Cũng không tồn tại ai nghĩ đến việc Tổng quân ủy của quân Giải phóng đã trao thêm quyền quyết định hành động cho những tư lệnh mặt trận để những quyết định hành động quân sự chiến lược không trở thành lỗi thời với diễn biến tình hình, đồng thời buộc những cty chức năng tiếp liệu, phục vụ hầu cần của mình phải bằng mọi cách cơ động, đuổi theo kịp, phục vụ nhu yếu đủ cho xe tăng, bộ binh trong hành tiến.[70]

    Những sai lầm đáng tiếc này đã buộc những cty chức năng Quân lực Việt Nam Cộng hoà trên mặt trận phải trả giá. Lúc 5 giờ 15 phút ngày 31 tháng 3, trên đường rút về Phú An – Lai Nghi, trung đoàn 47 (sư đoàn 22-QLVNCH) bị trung đoàn 2, sư đoàn 3 Sao Vàng của Quân Giải phóng phục kích và truy đuổi. Đến trường bay Phù Cát, cty chức năng này tiếp tục bị trung đoàn 12 (sư đoàn 3 Sao Vàng) cùng với trung đoàn 2 hợp vây và bị tan rã lúc 12 giờ 30 phút cùng trong ngày.[71] Trung đoàn 41 (sư đoàn 22-QLVNCH) đang đóng từ Núi Một đến Phú Phong bị trung đoàn 95 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam từ Tây Nguyên tập kích xuống. Trên đường rút quân về Phú Xuân, Phú An, trung đoàn này đã biết thành trung đoàn 141 (sư đoàn Sao Vàng) phục kích tại nghĩa trang Phật giáo, bị truy kích suốt đêm 31 tháng 3 và hầu như tan rã trọn vẹn.[72] Trung đoàn 42-QLVNCH tuy không trở thành công xuất sắc kích mạnh nhưng khi về đến ga Diêu Trì chỉ từ một nửa quân số. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã lấn chiếm thị xã Quy Nhơn ngay vào sáng ngày một tháng bốn. Ngày 2 tháng bốn, Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam giành được Tuy Hoà. Do không nắm được tình hình, chuẩn tướng Trần Văn Cẩm, phó tư lệnh Quân đoàn II-QLVNCH đã biết thành bắt làm tù binh khi vừa dùng trực thăng hạ cánh xuống dinh tỉnh trưởng Tuy Hòa trong một chuyến thị sát mặt trận.[73]

    Sự kiện sư đoàn 22 với trên 10.000 quân được trang bị tương đối khá đầy đủ bị tan rã gần hết trong vòng một ngày khiến tình hình tại Nha Trang cũng hỗn loạn không kém ở Quy Nhơn và Tuy Hoà. Sáng ngày một tháng bốn, hơn 3.000 quân của Trung tâm huấn luyện Lam Sơn bỏ chạy vào thị xã. Thêm vào đó là gần 1.000 quân phạm của QLVNCH đã phá trại, kéo nhau đi thong thả và cướp bóc trên đường phố. Đại tá Thưởng, tư lệnh bộ chỉ huy quân tiếp vụ 5 dẫn một số trong những quân cảnh ra vãn hồi trật tự nhưng cũng trở nên đám loạn quân bắn chết tại chỗ. Sau sự kiện này, không một viên chỉ huy nào dám đứng ra vãn hồi trật tự tại Nha Trang nữa.[74] Tỉnh trưởng Khánh Hòa, đại tá Lý Bá Phẩm của QLVNCH đã bỏ nhiệm sở lên máy bay vào Phan Rang sau một cú điện thoại cảm ứng cụt lủn gọi về Sài Gòn: “Tôi đi đây. Tình hình vô vọng rồi”. Chỉ trong một buổi chiều ngày 2 tháng bốn, Nha Trang đã rơi vào tay Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam mà không tồn tại một trận đánh xẩy ra.[75]

    Sau sự kiện Tp Thành Phố Đà Nẵng sụp đổ mà tổng thống Hoa Kỳ Gerald Ford gọi đó “là một tấn thảm kịch lớn”;[76] Quân lực Việt Nam Cộng hoà đã mất hầu hết miền Trung. Ngày 2 tháng bốn, tỉnh ở đầu cuối trên địa phận Tây Nguyên (Lâm Đồng) cũng trở nên bỏ ngỏ. Việc sắp xếp những cty chức năng còn sót lại trên hai chốt chặn lớn tại Đèo Phượng Hoàng (trên đường 21) và Đèo Cả (tại Phú Yên) cũng thất bại. Lữ đoàn dù số 3-QLVNCH đã bỏ chạy một mạch từ đèo Phượng Hoàng về cảng Cam Ranh. 14 giờ chiều ngày 2 tháng bốn, thiếu tướng Lê Văn Hiếu, phó tư lệnh Quân đoàn III-QLVNCH bay ra Phan Thiết thông tin cho tướng Phạm Văn Phú hà đông biết quyết định hành động của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu sáp nhập những cty chức năng và phần đất còn sót lại của Quân đoàn II – Quân khu II (Ninh Thuận, Bình Thuận) vào Quân khu III. Vậy là tướng Phú hết quân hết đất, không hề cty chức năng nào để chỉ huy, phải lặng lẽ bay vào Sài Gòn để trình diện Bộ tổng tham mưu và tiếp sau đó bị quản thúc vì tội đã để mất cả một quân khu quan trọng vào tay đối phương.[77]

    Thái độ tiền hậu bất nhất của Nguyễn Văn ThiệuSửa đổi

    Ngay cả lúc bấy giờ và cho tới lúc bấy giờ, giới nghiên cứu và phân tích chính trị và quân sự chiến lược Việt Nam cũng như quốc tế đều đi đến kết luận rằng những thảm họa quân sự chiến lược của Việt Nam Cộng hòa tại miền Trung và Tây Nguyên trong tháng 3 năm 1975 đều phải có chung một thủ phạm, đó là Nguyễn Văn Thiệu với những quyết định hành động tồi tệ đến mức nhà báo phái hữu Paul Dreyfrus đã phải định hình và nhận định: “Thiệu đã tỏ rõ những hạn chế về tầm kế hoạch; ngồi ở vị trí tốt nhất: tướng – tổng thống, tư lệnh tối cao những lực lượng vũ trang nhưng ông ta đã hành vi như một viên hạ sĩ quan thiển cận”.[78]

    Trong thời hạn xẩy ra những biến cố quân sự chiến lược quan trọng tại Quân khu I và Quân khu II, Nguyễn Văn Thiệu đã có đến ba bốn quyết định hành động trái ngược nhau, tiền hậu bất nhất, thay đổi nhanh như chong chóng trong vòng vài ngày, không làm cho những tướng dưới quyền có thì giờ tổ chúc lại việc phòng thủ.[79] Ngày 14 tháng 3, chính Nguyễn Văn Thiệu đã ra lệnh cho Phạm Văn Phú hà đông bỏ Tây Nguyên rút về đồng bằng ven bờ biển. Trước đó, ngày 13 tháng 3, cũng đích thân ông ta đã ra lệnh cho Ngô Quang Trưởng phải bỏ Quân khu I và trả sư đoàn dù về Sài Gòn khiến Ngô Quang Trưởng uất ức, cay đắng và kinh tởm.[80] Đến ngày 17 tháng 3, sau khoản thời hạn có sự can thiệp của đại tướng Cao Văn Viên, ông ta lại đồng ý kế hoạch tử thủ một gốc hai cành của tướng Trưởng. Nhưng ngay ngày hôm sau, 18 tháng 3, ông ta lại lệnh cho những tướng Ngô Quang Trưởng và Lâm Quang Thi phải bỏ Huế, chỉ phòng thủ một khu vực (Tp Thành Phố Đà Nẵng).[31][81]

    Ngày 29 tháng 3, khi tướng Trưởng là một trong những sĩ quan thời thượng ở đầu cuối của Quân lực Việt Nam Cộng hoà rút khỏi Tp Thành Phố Đà Nẵng trên tàu HQ-404 thì Nguyễn Văn Thiệu lại ra một mệnh lệnh qua điện thoại cảm ứng yêu cầu tướng Trưởng quay trở lại tái chiếm Tp Thành Phố Đà Nẵng khiến ông này phải vấn đáp ông Thiệu ngay rằng “hiện giờ tôi lấy ai theo chân tôi để tái chiếm Tp Thành Phố Đà Nẵng? Lính tráng đã phân tán từng người một nơi. Cấp chỉ huy thì mạnh ai nấy thoát. Làm sao tôi trọn vẹn có thể làm chuyện này được?”[81][82] Những quyết định hành động đó sau này đã làm cho tướng Ngô Quang Trưởng phải đi đến kết luận rằng: “Cái lẩm cẩm của TW là không cho những thuộc cấp biết ý định của tớ. Nghĩa là tư lệnh những quân, binh chủng, tổng bộ trưởng liên nghành, tư lệnh sư đoàn. v.v… đều không biết gì về lệnh rút quân của Quân đoàn I và Quân đoàn II cả… Do đó, thiếu sự phối hợp ngặt nghèo giữa tham mưu và những cấp, không tồn tại kế hoạch rút quân đàng hoàng, lệnh đột ngột không đủ thời hạn để xếp đặt”.[81]

    Chưa hết, sau khoản thời hạn để mất hai quân khu quan trọng, ngày 3 tháng bốn, Nguyễn Văn Thiệu còn lệnh cho trung tướng Trần Văn Đôn (mới ở Pháp về và mới nhậm chức Tổng trưởng quốc phòng) bắt tướng Nguyễn Văn Khánh và phó đề đốc Hồ Văn Kỳ Thoại phải làm bản tự khai. Còn những tướng Phạm Văn Phú hà đông, Lâm Quang Thi, Phạm Quốc Thuần, Dư Quốc Đống thì bị quản thúc. Vụ trừng phạt vô lối này đã biết thành những tướng Ngô Quang Trưởng và Lê Nguyên Khang phản ứng. Theo Ngô Quang Trưởng: “Những vị tướng này bị phạt quá oan uổng vì họ xứng danh gấp mấy trăm lần những ông tướng phè phỡn tại Sài Gòn”. Còn tướng Lê Nguyên Khang thì rất khó chịu nói thẳng thừng: “Anh em chúng tôi vô tội tình mẹ gì cả”.[81][83]

    Tuy nhiên, đằng sau vụ trừng phạt kỳ lạ này là tư tưởng sợ bị thay máu chính quyền của Nguyễn Văn Thiệu xuất hiện từ nửa năm 1974. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến ông ta ra lệnh rút về Sài Gòn sư đoàn dù (vốn là cái nôi trưởng thành của tướng Ngô Quang Trưởng) chứ không phải sư đoàn thủy quân lục chiến.[84] Cũng vì nguyên do này, ông Thiệu đã đạo diễn cho Thượng viện Việt Nam Cộng hòa bỏ phiếu bất tin tưởng chính phủ nước nhà đất của thủ tướng Trần Thiện Khiêm để lập chính phủ nước nhà mới do quản trị Hạ viện Nguyễn Bá Cẩn làm thủ tướng. Không những thế, ngày 2 tháng bốn, ông ta còn cho bắt bảy người đã cộng tác với tướng Nguyễn Cao Kỳ, sáu người được ông ta cho là bày mưu chủ chốt; kể cả Nguyễn Văn Ngạn vốn là thư ký của ông ta, giờ đang đứng đầu đảng Dân chủ. Trong khi những thất bại trên mặt trận đang đè nén lên Quân lực Việt Nam Cộng hoà thì những hành động chính trị riêng tư và kỳ lạ của Nguyễn Văn Thiệu đã giáng một đòn mạnh vào chính thể Quân lực Việt Nam Cộng hoà và Quân lực Việt Nam Cộng hoà, làm cho quyết sách này và quân đội của nó càng mau chóng đi đến chỗ sụp đổ và tan rã.[85] Trong những ngày 2 và 3 tháng bốn, Giám đốc CIA William Colby đã viết hai văn bản báo cáo giải trình gửi cho Washington với những định hình và nhận định:”Cán cân lực lượng ở Nam Việt Nam nghiêng rõ về phía cộng sản. Bạc nhược, thất bại chủ nghĩa đã hoành hành trong quân đội của Thiệu” và “Chúng tôi nghĩ rằng trong mấy tháng nữa, nếu không là mấy tuần nữa, Sài Gòn sẽ sụp đổ về mặt quân sự chiến lược hay là một chính phủ nước nhà mới sẽ tiến hành xây dựng, chính phủ nước nhà này sẽ đồng ý giải pháp theo Đk của cộng sản”.[86]

    Chú thíchSửa đổi

  • ^ Cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng: “Tiến công giải phóng Huế, Tp Thành Phố Đà Nẵng – Bước tạo đà trực tiếp cho chiến dịch Hồ Chí Minh”
  • ^ Báo Điện tử nhà nước nước Cộng hòa XHCN Việt Nam: “Đòn tiến công Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng – Những quyết định hành động đúng chuẩn “
  • ^ Trang Web Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh: “Chiến dịch Huế-Tp Thành Phố Đà Nẵng: Mở toang “cánh cửa thép””
  • ^ “Cổng TTĐT Bộ Quốc phòng Việt Nam”. Truy cập 26 tháng 11 năm năm ngoái.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch & Hồ Khang 2008, tr.283-284
  • ^ Chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng (21-3 đến 29-3-1975)
  • ^ cand/Phong-su-tu-lieu/Chien-dich-Hue-da-Nang-qua-hoi-uc-cua-Thieu-tuong-Nguyen-Nhu-Huyen-345822/
  • ^ baotangdanang/portal/page/portal/baotang/tin_tuc_su_kien/kien_thuc_lichsu_vanhoa?p_pers_id=&p_folder_id=1715124&p_main_news_id=4063629&p_year_sel=
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng Xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 13.
  • ^ Lê Minh Tân. Lịch sử sư đoàn bộ binh 2. Tập 1 (1965-1975). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1989. trang 139.
  • ^ a b Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. Trang 315, 316, 319.
  • ^ Phạm Gia Đức – Phạm Quang Định. Lịch sử Quân đoàn 2 (1974-2004). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. 2004. trang 16, 68.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch-Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 288, 291
  • ^ Cao Văn Viên. The final collapse
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng Xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 25.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ Cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 288
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng Xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 26-27.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. Trang 311.
  • ^ a b Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 180-181.
  • ^ a b Ngô Quang Trưởng. Vì sao tôi bỏ Quân đoàn I.
  • ^ Phạm Gia Đức – Phạm Quang Định. Lịch sử Quân đoàn 2 (1974-2004). Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2005. trang 66-67.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 34.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 291-292
  • ^ Phạm Gia Đức – Phạm Quang Định. Lịch sử Quân đoàn 2 (1974-2004). Nhà xuất bản Quân dội nhân dân. 2004. Trang 77-78.
  • ^ Lê Anh Kiệt. Tướng lĩnh Sài Gòn tự thuật. Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 155-156.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 183-184.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng Xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 65.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 298.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng Xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 68-70.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 300.
  • ^ a b Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 187.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch và Hồ Khang. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 304.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 188.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 52-53.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. Trang 309-310.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. Trang 311.
  • ^ Nguyễn Chơn – Lê Minh Tân và tập thể tác giả. Lịch sử sư đoàn bộ binh 2 – Quân khu V. Tập I. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 154.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 313-317.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 319-320.
  • ^ Nguyễn Chơn – Lê Minh Tân và tập thể tác giả. Lịch sử sư đoàn bộ binh 2 – Quân khu V. Tập I. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 161.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 35.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 191-192.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 193.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 324-325.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 329-331.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị-Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng quân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 114.
  • ^ Lịch sử sư đoàn 325. Tập 2. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1986. trang 202
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 339.
  • ^ Nguyễn Huy Toàn – Phạm Quang Định. Lịch sử sư đoàn bộ binh 304. Tập 2. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 214.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 195.
  • ^ Trịnh Vương Hồng – Phạm Hữu Thắng. Lịch sử chiến dịch Trị Thiên và chiến dịch Tp Thành Phố Đà Nẵng xuân 1975. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2006. trang 151.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 343-344
  • ^ Hồi ức của đại tá Nguyễn Thành Trí. Dẫn theo Lê Anh Kiệt. Tướng lĩnh Sài Gòn tự thuật. Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 161.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 162-164.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 37.
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 345.
  • ^ nhandan/chinhtri/item/25921302-giai-phong-hue-da-nang-tao-da-truc-tiep-cho-chien-dich-ho-chi-minh-lich-su.html
  • ^ mod.gov/wps/portal/!ut/p./b1/vZTbkqIwEIafZR7AIpydyyjIOQIROdxQoIicBJEV4emX2Znaqp3a0ZsZ01ep-jtf-u90iIDwiOAUXbM06rL6FJVv-4ALVxDZ8wUJAQCYBQoNNUd_nTaQnwT-JFhKUGZ4HYC5Lk0CKDv2q0XTANL_5ktwuwKKigFc8iy1lBjCJTxvR92E2ugFuLFaSgJWp4mVLh2g0OUSaLZOucwOp3nenNsNbXfrgPLHHcfKhyBruDCh9zI4RrAsz3R7LJfDIVyZx63bviJecFDnx2qouP1-3acoKdKloTqyessUObM6DowMcleYjqssvKmVr22yMpKxvOIMcVwUCwrmajQwuNZTPDKhOVvsjrO89V8-6gZfLAge1f2ef0fwwHeXCO4iGP5DcK81fwR3avAnAf_1JVliQ3iACXE-NMpYjHY-Wv1FvKlGLtIkoAZD5DGKRbDZq8goGg0UpIpHEXS6BTrB1rq9YO63trOAC77tBf8BcM49G8j8OHAtvwE3KovXFgUY6tkVfn8PVSJIyzqePo-t53e6WCu9CD2zrzTXAhFaCED91XRzRzvjVAq0ueln2vy65Tj-3IwN-cvvjGBYpkkwHRfFUW6VNd6IXr0u2CQTzP6qJbCB8YWxLlzbLpRzLeBuVhgapwfBsh926BTO6zDTJSUULpw-u7DTwJdXt7N3r-tcyIM0oTQzNpPKcHaU6V62MemR0C2itQRfCCTXVfLZtk8DaP3PNhIXACAwkKQIBjQebORUlIFcEguBBhzqhgTb2LS4x4IzoL33YZtQsy3sHwA55slAi_9p4OenD55tKfftwKZyrprO2fLo_Y1Eulbvkb78BgDvYo8!/dl4/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/
  • ^ baophuyen/76/130239/chien-dich-hue-da-nang.html
  • ^ vietnamplus/chien-dich-hueda-nang-mo-toang-canh-cua-thep/40136.vnp
  • ^ Phạm Ngọc Thạch – Hồ Khang và tập thể tác giả. Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tập VIII. Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2008. trang 345
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 198.
  • ^ Tài liệu tổng kết về Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 (Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 đã giành được thắng lợi trọn vẹn), Tập 1, H. 1976.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày, quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 39.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 164.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày, quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 41.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 160.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 165.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 199-200.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 54.
  • ^ Lịch sử sư đoàn 3 Sao Vàng. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1983. trang 195.
  • ^ Lịch sử sư đoàn 3 Sao Vàng. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1983. trang 196.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô 1980. trang 201.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 203-203.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 57.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 143.
  • ^ Dương Hảo. Một chương bi thảm. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1980. trang 203-204.
  • ^ Paul Dreyfrus. Sài Gòn sụp đổ (nguyên tác tiếng Pháp Et Saigon tombe). Dịch giả: Lê Kim. Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2004. trang 62.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 147.
  • ^ Gabriel Kolko. Giải phẫu một trận cuộc chiến tranh. Dịch giả: Nguyễn Tấn Cưu. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 427.
  • ^ a b c d Ngô Quang Trưởng. Vì sao tôi bỏ Quân đoàn I
  • ^ Lê Anh Kiệt. Tướng lĩnh Sài Gòn tự thuật. Nhà xuất bản Công an nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 163.
  • ^ Alan Dawson. 55 ngày quyết sách Sài Gòn sụp đổ. Dịch giả: Cao Minh. Nhà xuất bản Sự Thật. Tp Hà Nội Thủ Đô. 1990. trang 68.
  • ^ Gabriel Kolko. Giải phẫu một trận cuộc chiến tranh. Dịch giả: Nguyễn Tấn Cưu. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 428.
  • ^ Gabriel Kolko. Giải phẫu một trận cuộc chiến tranh. Dịch giả: Nguyễn Tấn Cưu. Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. Tp Hà Nội Thủ Đô. 2003. trang 429.
  • ^ Frank Snepp. Cuộc tháo chạy tán loạn. Dịch giả: Ngô Dư. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 2001. trang 148.

    • Tài liệuSửa đổi

    • Phạm Ngọc Thạch; Hồ Khang (2008), Lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Tập VIII, Nhà xuất bản Chính trị vương quốc. Tp Hà Nội Thủ Đô

    Reply
    9
    0
    Chia sẻ

    đoạn Clip hướng dẫn Chia Sẻ Link Download Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là ?

    – Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” Video full hướng dẫn Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Down Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là “.

    Giải đáp vướng mắc về Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là

    You trọn vẹn có thể để lại phản hồi nếu gặp yếu tố chưa hiểu nhé.
    #Điểm #giống #nhau #cơ #bản #giữa #chiến #dịch #Huế #Đà #Nẵng #và #chiến #dịch #Hồ #Chí #Minh #năm #là Điểm giống nhau cơ bản giữa chiến dịch Huế – Tp Thành Phố Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 là