Video Cấu trúc nhân cách gồm 2022

Kinh Nghiệm về Cấu trúc nhân cách gồm Chi Tiết

Update: 2022-01-02 22:54:11,Bạn Cần biết về Cấu trúc nhân cách gồm. Bạn trọn vẹn có thể lại Comments ở phía dưới để Admin đc lý giải rõ ràng hơn.

Ngày nay yếu tố nhân cách được nhiều khoa học quan tâm nghiên cứu và phân tích. Trong quy trình tăng trưởng của những khoa học, nhất là những khoa học xã hội yên cầu phải nghiên cứu và phân tích nhân cách.Trong xã hội mọi người dân có quan hệ lẫn nhau, con người là TT của những quan hệ. Vì vậy, con người phải được thể hiện như thể một nhân cách. Xây dựng con người xã hội chủ nghĩa Việt Nam phải gắn sát với việc xây dựng nhân cách tăng trưởng hòa giải và hợp lý. Đó là yên cầu cấp bách của sự việc nghiệp xây dựng con người đạo đức – trí tuệ trong Đk thay đổi lúc bấy giờ. “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết nên phải có những con người xã hội chủ nghĩa”.

Nghiên cứu nhân cách sẽ tạo Đk tác động tới những khoa học có tương quan đến con người: Triết học, xã hội học, đạo đức học, kinh tế tài chính chính trị học, luật học, y học, giáo dục học, tâm lí học… Vì vậy nhân cách cũng là đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu và phân tích của những khoa học đó. Ví dụ trong quản lí kinh tế tài chính người ta để ý đến nhân cách con người trong điều khiển và tinh chỉnh kỹ thuật, điều khiển và tinh chỉnh lao động, tập thể và người lãnh đạo tập thể lao động, không khí tư tưởng trong tập thể. Sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ có kết quả chỉ lúc nào hiểu qui luật tăng trưởng của nhân cách của nó.

Chính do vai trò về mặt lí luận và thực tiễn của yếu tố nhân cách yên cầu toàn bộ chúng ta phải góp thêm phần xây dựng khái niệm nhân cách và nhất là nhân cách con người mới Việt Nam tăng trưởng hòa giải và hợp lý.

Trước hết đề cập tới yếu tố thuật ngữ nhân cách. Cuối thế kỷ 19 ở phương Tây đã xuất hiện khuynh hướng nghiên cứu và phân tích đời sống tâm lí con người một cách trọn vẹn. W. Stern đã viết tác phẩm “Bàn về tư tưởng học khác lạ thành viên” trong số đó ông đưa ra khái niệm “person” để chỉ bất kỳ một thực thể nào có kĩ năng tự xác lập và tự tăng trưởng trong toàn thế giới vô cơ lẫn toàn thế giới hữu cơ. Theo ông toàn bộ toàn thế giới là một cơ chế có thứ bậc của những person có thuộc tính “nhân cách”.

Trong từ điển Nga – Việt từ Litrnoxt tức là:

1 – Nhân cách, nhân phẩm, đậm cá tính, con người, nhân vật.

2 – Cá nhân.

Trong từ điển tiếng Việt, từ nhân cách được hiểu là những phẩm chất của con người. Như vậy, về nội dung của thuật ngữ được sử dụng với tư cách là nhân cách không tồn tại sự thống nhất với nhau. Làm rõ khái niệm này sẽ góp thêm phần xây dụng quy mô nhân cách con người mới tăng trưởng hòa giải và hợp lý.

Hiện nay về mặt tâm lí học người ta để ý đến việc xử lý và xử lý khối mạng lưới hệ thống những yếu tố tại đây về nhân cách: thực ra nhân cách, cấu trúc nhân cách, những yếu tố hình thành nhân cách, những cơ chế hình thành nhân cách, những phương pháp nghiên cứu và phân tích nhân cách, vị trí của tư tưởng học nhân cách trong khối mạng lưới hệ thống những khoa học khác.

Ở đây tôi chỉ đề cập tới yếu tố khái niệm nhân cách hay thực ra nhân cách. Trước hết điểm qua một số trong những quan điểm về nhân cách.

1) Quan điểm cho thực ra nhân cách là thuộc tính sinh vật hay nói cách khác là sinh vật hóa thực ra nhân cách. Nhân cách sẽ là bản năng tình dục (S. Freud), là yếu tố lưu ý của hình thể (Krestchmer), siêu đẳng, bù trừ (A.Adler), vô thức tập thể (Kaal Jung), là những kiểu hoạt động giải trí và sinh hoạt thần kinh cấp cao của người (một số trong những nhà tâm lí học quá sùng bái học thuyết Pavlov). Thực chất của những quan điểm trên dù hình thức biểu lộ ở từng người dân có rất khác nhau nhưng đều sinh vật hóa thực ra nhân cách, đều mang quan điểm duy tâm siêu hình.

2) Bản chất nhân cách là nhân tính con người (trường phái nhân văn và đại diện thay mặt thay mặt là: C.Rogers, R.May, A.Maslow, G. Allport, Cư. Buhlerova, J. Bugental, A. Sutich, C Moustakas…). Những người ở trường phái này đều quan tâm đến giá trị tiềm năng bẩm sinh của con người, đến những đặc tính riêng của từng người, những kinh nghiệm tay nghề của con người. A. Masloerv nhận định rằng tính xã hội nằm trong bản năng con người. Những nhu yếu như tiếp xúc, tình yêu, lòng kính trọng đều phải có tính chất bản năng, đặc trưng cho giống người. Nhân cách là động cơ tự động hóa điều hành quản lý (G. Allport), là nhu yếu (A. Murray), là tương tác xã hội (G.H Merd), là lo ngại (K. Horrej). Những quan điểm này đều tôn vinh tính chất tự nhiên sinh vật của con người, phủ nhận thực ra xã hội của nhân cách, do này cũng rơi vào chủ nghĩa duy tâm.

3) Nhân cách được hiểu như thể toàn bộ quan hệ xã hội của thành viên (Lucien Seve, Zeigarnite, Ogorodnikov). Trong thực tiễn của đời sống một số trong những người dân lấy quan hệ xã hội của thành viên (mái ấm gia đình, nhà trường, cơ quan công tác làm việc, nghề nghiệp, bạn hữu) làm chuẩn để định hình và nhận định nhân cách. Về thực ra của quan điểm này là xã hội hóa nhân cách một cách giản đơn.

4) Nhân cách được hiểu đồng nghĩa tương quan với khái niệm con người K.K.Platonov nhận định rằng nhân cách là con người dân có ý thức, nhân cách là con người dân có lý trí, có ngôn từ, lao động (Từ điển giáo dục, Đại bách khoa toàn thư Liên Xô). Loại quan điểm này nói về cái chung, cái đặc trưng nhất của con người mà không để ý đến cái đặc trưng cái riêng của nhân cách.

5) Nhân cách được hiểu như thành viên con người với tư cách là chủ thể của quan hệ và hoạt động giải trí và sinh hoạt có ý thức. (A. G. Kovalev, I. X. Kon, Từ điển tâm lí học Liên Xô). Hiện nay quan điểm này được hầu hết những nhà tâm lí học xã hội đồng ý coi nhân cách là thành viên, là thành viên so với tập thể, nhân xã hội.

6) Nhân cách được hiểu như thể những thuộc tính nào đó tạo ra thực ra nhân cách như những thuộc tính ổn định, những thuộc tính sinh vật hoặc thuộc tính xã hội. P. Bueva nhận định rằng nhân cách là con người với toàn bộ những phẩm chất xã hội của nó. Nhân cách là toàn bộ những đặc tính và những qui luật thành viên (H. Hipso và M. Phorvec), là tổng số những điểm lưu ý thành viên con người mà không người nào có (E. P. Hollander).

Là tâm thế (D.N.Uznadze), là thái độ (V.N. Miaxisev), là phương thức tồn tại của con người trong xã hội, trong Đk lịch sử dân tộc bản địa rõ ràng (L.I. Anxưpherova). Những quan điểm này chỉ để ý đến những điểm chung nhất của nhân cách, hoặc chỉ để ý đến những đơn nhất trong nhân cách. Đó cũng chưa thể hiện tính chất toàn vẹn trong định nghĩa nhân cách.

7) Nhân cách được hiểu như cấu trúc khối mạng lưới hệ thống tâm lí của thành viên. Trong hàng trăm năm lại đây nhiều nhà tâm lí học đều phải có Xu thế hiểu nhân cách như thể cấu trúc, khối mạng lưới hệ thống tâm lí. (A.N.Leonchiev, K. Obuchowxki). Nhân cách là cấu trúc tâm lí mới được hình thành trong quan hệ sống của thành viên do kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt tôn tạo của con người đó (A.N.Leonchiev), với ý niệm thực ra nhân cách là một khối mạng lưới hệ thống tổ chức triển khai. K. Obuchowxki định nghĩa nhân cách như sau: “Nhân cách là yếu tố tổ chức triển khai những thuộc tính tâm lí của con người dân có tính chất Đk lịch sử dân tộc bản địa xã hội, ý nghĩa của nó được cho phép lý giải và Dự kiến hành độ cơ bản của con người”. Mặc dù có những điểm rất khác nhau về cấu trúc nhân cách (thành phần cấu trúc, sự phối hợp, những thành phần đó, thứ bậc của thành phần, v.v) nhưng nói chung có nhược điểm là quy nhân cách về tư tưởng học, là biểu lộ “thứ chủ nghĩa duy vật y học” trong ý niệm nhân cách mà Lucien Seve đã phê phán.

Từ bảy ý niệm nhân cách trên toàn bộ chúng ta thấy rằng cho tới nay vẫn chưa tồn tại một trường phái nào xử lý và xử lý một cách thỏa đáng toàn vẹn yếu tố thực ra nhân cách trong cả Liên Xô. Tình hình này cũng thể hiện rất rõ ràng ở Việt Nam.

Ở Việt Nam tuy rằng chưa tồn tại một định nghĩa nhân cách nào một cách chính thống, tuy nhiên cách hiểu của người Việt Nam về nhân cách trọn vẹn có thể theo những mặt tại đây:

1. Nhân cách được hiểu là con người dân có đức và tài hay là tính cách và kĩ năng, hoặc là con người dân có những phẩm chất: đức, trí, thể, mỹ, lao (lao động).

2. Nhân cách được hiểu như những phẩm chất và kĩ năng của con người.

3. Nhân cách được hiểu như những phẩm chất của con người mới: làm chủ, yêu nước, tinh thần quốc tế vô sản, tinh thần lao động.

4. Nhân cách được hiểu như một đạo đức, giá trị làm người của con người.

Như vậy, khái niệm nhân cách thường gắn sát với khái niệm con người (ít nói tới việc thành viên). Những phẩm chất nhân cách đó là những phẩm chất yên cầu ở từng người phải có. Như vậy, để sở hữu một khái niệm nhân cách toàn vẹn nên phải xuất phát từ những quan điểm của chủ nghĩa Mác về thực ra xã hội của con người “Bản chất con người là tổng hòa những quan hệ xã hội, hay “thực ra nhân cách là “tính xã hội của nó”, và những ý kiến của Lênin “nghiên cứu và phân tích những nhân cách có thực” tạo ra trong quan hệ Một trong những con người với nhau trong hoạt động giải trí và sinh hoạt của tớ”.

Ở Việt Nam ngoài việc địa thế căn cứ vào những quan điểm rất cơ bản của Mac và Lênin cần địa thế căn cứ vào những quan điểm của quản trị Hồ Chí Minh về “Đạo đức cách mạng”, về “tư cách” con người và những văn kiện của Đảng ta về con người mới “làm chủ”, “lao động”, “tình thương”, “lẽ phải” và ý niệm truyền thống cuội nguồn của Việt Nam: “Chết trong còn hơn sống đục”, (lẽ sống của con người), “Hổ chết để da, người ta chết để tiếng”, “Trăm năm bia đá thì mòn, nghìn năm bia miệng vẫn còn đấy trơ trơ” (Nhân cách được cách thể hóa trong ý nghĩ và tình cảm của người khác và của xã hội); “Con dại cái mang” (quan hệ của thế hệ hiện tại với tương lai), “ăn quả nhớ người trồng cây” (quan hệ nhân cách hiện tại so với quá khứ, thế hệ trước).

Muốn tìm hiểu khái niệm nhân cách, trước hết về mặt logic cần làm rõ khái niệm con người. Bởi vì không thể giống hệt khái niệm con người với khái niệm nhân cách.

Về con người K. Marx viết “Con người là tồn tại tự nhiên trực tiếp. Với tư cách của tồn tại tự nhiên, tiếp sau đó là tồn tại tự nhiên sống, về mặt nào con người được phú cho sức mạnh tự nhiên, sức mạnh sống là tồn tại tự nhiên hoạt động giải trí và sinh hoạt, những sức mạnh này tồn tại dưới dạng năng khiếu sở trường và kĩ năng, dưới dạng mong ước”.

Phát triển tư tưởng này của K.Marx. V.I.Lênin viết: ” Khái niệm (= con người) là nguyện vọng tiến hành mình, trải qua bản thân làm cho mình tự quý khách thể hóa trong toàn thế giới quý khách thể và tiến hành cho mình”.

Như vậy, cả K.Marx và V.I Lênin đều coi con người là một tồn tại tự nhiên, có tính chất thể chất, một tồn tại sống hiện thực, có tư duy và có ngôn từ. Con người là một tồn tại giống loài, nhưng ở tại mức độ tốt nhất của sự việc tăng trưởng giống loài. Con người vừa là thực thể tự nhiên vừa là thực thể xã hội – Tính chất xã hội là cơ bản của con người. Cuộc sống xã hội và lao động làm xuất hiện ý thức con người. Như vậy Đk thực ra của loài người là lao động, tư duy, ngôn từ. Điều này chỉ đã có được trong quy trình tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa xã hội loài người. Trên cơ sở chung của những điểm lưu ý kĩ năng giống loài, nhu yếu những động cơ, hứng thú được hình thành tùy từng Đk xã hội rõ ràng của môi trường sống đời thường thành viên. Như vậy, tồn tại con người với tư cách là kĩ năng tự nhiên là tiềm năng cho việc tăng trưởng thành viên và nhân cách. Điều kiện của việc chuyển tiềm năng thực ra giống loài người thành thuộc tính hiện tại của nhân cách là một quy trình (nắm vững). Trước mắt thế kỷ mới đã được bày ra sẵn sàng của một nền khoa học, văn hóa truyền thống, kinh nghiệm tay nghề sản xuất và những quan hệ xã hội. Nói như K. Marx đó là “tính hiện thực con người”. Mỗi nhân cách xuất phát từ mức độ của “tính hiện thực con người” này mà xác lập mức độ nhu yếu, nguyện vọng, thể hiện sự tăng trưởng của tớ. Mỗi thành viên biến tiềm năng giống loài, tiềm năng của quan hệ xã hội thành nhân cách trải qua hoạt động giải trí và sinh hoạt, học tập, giáo dục trong Đk lịch sử dân tộc bản địa rõ ràng của đời sống thành viên. Vì vậy, khái niệm nhân cách khác với khái niệm con người. Song cũng tránh việc quá cường điệu về yếu tố rất khác nhau giữa chúng. Khái niệm con người và khái niệm nhân cách đều mang tính chất chất chất xã hội, tuy nhiên chỉ rất khác nhau về mức độ xã hội mà thôi.

Để hiểu khái niệm nhân cách cần tìm hiểu những tư tưởng của Hồ Chí Minh về “Đạo đức cách mạng” và những văn kiện của Đảng ta về con người mới. Nhân cách của người Việt Nam được tăng trưởng ở một mức độ cao của một quá trình lịch sử dân tộc bản địa không thể tách rời sự rèn luyện và giáo dục của Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Việt Nam. Đây là những gợi ý rất thiết yếu để thiết lập một ý niệm về nhân cách phù thích phù hợp với những người Việt Nam.

Trong quy trình giáo dục và rèn luyện cán bộ cách mạng và giáo dục nhân dân quản trị Hồ Chí Minh thường nói tới việc “đạo đức cách mạng” và đạo đức này được vận dụng vào từng thành viên rõ ràng, từng cương vị rõ ràng sẽ là tư cách. Trong cuốn “Đường Kách mệnh”, viết từ thời gian năm 1925 quản trị Hồ Chí Minh đã đề cập tới tư cách người cách mạng. Sau này quản trị Hồ Chí Minh còn nêu ra tư cách người đảng viên, tư cách người công an vũ trang. quản trị Hồ Chí Minh yêu cầu người cán bộ phải có đạo đức cách mạng, phải có tư cách, tức là nhân cách. Hồ Chí Minh yêu cầu người cán bộ phải có nhân cách, trong số đó gồm có thành phần những thuộc tính bên trong thành viên như cách nói của Người “Đối với tự mình”. Thành phần thứ hai gồm có quan hệ của thành viên so với những người khác, so với tập thể, so với xã hội, như cách nói của Bác Hồ “Đối với những người”. Thành phần thứ ba là quan hệ của thành viên với việc làm. Thành phần này thể hiện hiệu suất cao tác động của nhân cách so với toàn thế giới bên phía ngoài. Cả thành phần thứ hai và thứ ba tồn tại bên phía ngoài thành viên. Đó là mặt quan hệ xã hội của thành viên. Tư tưởng này thể hiện rất rõ ràng trong cuốn “Đường Kách mệnh” và những lời huấn thị của quản trị Hồ Chí Minh so với cán bộ, đảng viên, công an. Hồ Chí Minh yêu cầu “so với tự mình” tức là những phẩm chất bên trong thành viên là phải có tri thức: luôn luôn nhận xét, nghiên cứu và phân tích, học hỏi, có tình cảm cách mạng, vì tập thể, có ý chí cách mạng: cả quyết, nhẫn nại, phải mong ước thích hợp; ít lòng ham muốn vật chất, phải có lập trường: giữ chủ nghĩa cho vững, phải có lí tưởng vì lí tưởng mà hi sinh; phải có những nét tính cách tốt đẹp: thận trọng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, không hiếu danh, kiêu ngạo. Về mặt tâm lí học, những phẩm chất mà Bác Hồ nêu ra trọn vẹn có thể ở thành phần thứ nhất trọn vẹn có thể coi như những quy trình tâm lí: nhận thức, tình cảm, ý chí và những thuộc tính của nhân cách như: tính cách, Xu thế… Thành phần khối mạng lưới hệ thống thứ hai trong đạo đức và tư cách, với tư cách nhân cách là “so với những người” (thành viên quan hệ với thành viên khác, với tập thể bên phía ngoài là phải đem lòng chí công vô tư so với những người, những sự quyết tử khó nhọc thì mình làm trước người ta, còn sung sướng thanh nhàn thì mình nhường người ta hưởng trước. Đặc biệt so với từng người nên phải khoan thứ, giúp sức, trung thực; so với đoàn thể thì phải nghiêm (chấp hành nghiêm chỉnh những nghị quyết của đoàn thể); so với Đảng và nhà nước phải tuyệt đối trung thành với chủ. Đối với nhân dân phải kính trọng lễ phép.

Thành phần khối mạng lưới hệ thống thứ ba thể hiện trong quan hệ của thành viên so với việc làm; ham làm những việc làm ích quốc lợi dân (động cơ hoạt động giải trí và sinh hoạt vì xã hội), phải có kĩ năng để tiến hành trách nhiệm đó; phải có ý chí quyết tâm để tiến hành: khó mấy cũng phải làm; phải có những nét tính cách thiết yếu; tận tụy, siêng năng. Ba thành phần của cấu trúc khối mạng lưới hệ thống nhân cách trên có quan hệ ngặt nghèo tạo thành một chỉnh thể nhân cách trọn vẹn. Đó đó là phẩm chất con người trong cải cách giáo dục của Bộ chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam yêu cầu là con người làm chủ, mà trước đó Hồ Chí Minh nhiều lần nhắc tới. Nhân cách được hiểu tới tư cách chủ thể của quan hệ xã hội và hoạt động giải trí và sinh hoạt và là người làm chủ tự nhiên, xã hội và làm chủ bản thân. Quan niệm này thể hiện được cơ chế của việc hình thành nhân cách. Con người muốn trở thành nhân cách phải biến những kĩ năng tiềm năng thành những kĩ năng hiện thực trải qua cơ chế làm chủ. Đó đó là quy trình tổ chức triển khai những Đk lịch sử dân tộc bản địa xã hội của những thuộc tính tư tưởng của con người để lý giải và tôn tạo hiện thực, để trọn vẹn có thể làm chủ được những quan hệ hiện thực. Nhờ có hoạt động giải trí và sinh hoạt sáng tạo, nắm vững những kinh nghiệm tay nghề của xã hội loài người, tham gia vào những hoạt động giải trí và sinh hoạt sống của xã hội, mà những phẩm chất làm chủ của con người được hình thành. Đó cũng đó là quy trình hình thành nhân cách. Nhân cách được tăng trưởng đó là kết quả của quy trình bản thân vươn tới làm chủ.

Trước hết là quy trình tự chủ bản thân. Muốn tự chủ bản thân trước hết phải coi bản thân là đối tượng người tiêu dùng của nhận thức của tớ, trong cả của tình cảm và hành vi của tớ. Tự bản thân mày mò ra mình, trấn áp và điều chỉnh nhận thức, tình cảm, hành vi của tớ. Đồng thời bản thân phải tự kiểm tra mình cho phù thích phù hợp với tiêu chuẩn xã hội. Muốn làm chủ bản thân phải có kĩ năng làm chủ: kĩ năng về thể chất và kĩ năng về tinh thần. Có thể chất tốt là tiền đề tự nhiên cho làm chủ bản thân. Năng lực chung và trí tuệ, kĩ năng trình độ là kết quả vừa là quy trình làm chủ. Người làm chủ là người phải phối hợp hòa giải và hợp lý Một trong những phẩm chất của con người mới “lao động, tình thương, lẽ phải”. Đó cũng là quy trình tự giáo dục của mình mình.

Thứ đến là tự chủ xã hội, làm chủ vạn vật thiên nhiên. Muốn tự chủ xã hội, tự nhiên con người phải có ý thức xã hội, có động cơ và mục tiêu xã hội mà phấn đấu. Có thái độ sẵn sàng tham gia vào những hoạt động giải trí và sinh hoạt xã hội, nhằm mục tiêu tôn tạo xã hội, tôn tạo tự nhiên. Muốn tự chủ xã hội, vạn vật thiên nhiên phải có những phẩm chất và kĩ năng để tự chủ. Phải có tri thức khoa học, sang tạo, có kĩ năng điều khiển và tinh chỉnh quản lí xã hội, phải có kĩ năng hành vi để tiến hành quyền tự chủ đó. Trong quan hệ xã hội còn phải tính đến quan hệ của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên vi mô cũng như vĩ mô “mái ấm gia đình, bạn hữu, hàng xóm, láng giềng, nhóm bạn, tập thể, nhà trường, cơ quan, đến quan hệ Tổ quốc và quốc tế. Trong những quan hệ đó không riêng gì có có hiện tại mà có cả với quá khứ và tương lai. Tục ngữ “uống nước nhớ nguồn” là nhằm mục tiêu nói lên quan hệ hiện tại và quá khứ, “Con dại cái mang” là nói lên quan hệ trách nhiệm của hiện tại với tương lai. Hồ Chí Minh nói ” vì niềm hạnh phúc trăm năm phải trồng người” là nói lên việc giáo dục hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ ngày này là vô cùng quan trọng trong việc xây dựng xã hội tốt đẹp tương lai.

Như vậy tuy nhân cách con người dân có tính chất xã hội-lịch sử dân tộc bản địa rõ ràng tuy nhiên nhân cách con người không riêng gì đã có được con người ở quá trình lịch sử dân tộc bản địa hiện tại định hình và nhận định mà còn được thế hệ sau nhận xét định hình và nhận định. Những nhân vật đã có công thúc đẩy lịch sử dân tộc bản địa tăng trưởng được thế hệ sau truyền mãi và đi vào lịch sử dân tộc bản địa như bài ca bất hủ. Như vậy, để tăng trưởng nhân cách ngoài trách nhiệm nhận thức tiếp thu kinh nghiệm tay nghề quá khứ tiến hành đưa ra của hiện tại, còn tiến hành những trách nhiệm của tương lai. Điều này cũng gợi cho ta thấy rằng nhân cách không riêng gì có có ở không khí trong bản thân con người rõ ràng, hay trong quan hệ của thành viên với thành viên, thành viên với tập thể xã hội, với tư cách là chủ thể của quan hệ và hoạt động giải trí và sinh hoạt, mà còn ở sự định hình và nhận định của thành viên khác, của xã hội, với tư cách là quý khách thể của quan hệ. Nhân cách về mặt nào đó là giá trị xã hội chung không riêng gì có tồn tại trong thành viên mà tồn tại ngoài thành viên, trong ý nghĩ và tình cảm của người khác, của xã hội. Vì vậy, nhân cách con người không riêng gì có tồn tại ở hiện tại, mà khi họ chết đi nhân cách vẫn còn đấy. “Trăm năm bia đá thì mòn, nghìn năm bia miệng hãy còn trơ trơ”.

Từ những yếu tố của Marx, Lênin, tư tưởng “đạo đức cách mạng”, “tư cách con người” của quản trị Hồ Chí Minh, quan điểm “làm chủ” của Đảng ta về con người mới và những ý niệm truyền thống cuội nguồn của người Việt Nam toàn bộ chúng ta trọn vẹn trọn vẹn có thể xây dựng một ý niệm nhân cách thích hợp lúc bấy giờ.

Nhân cách là khối mạng lưới hệ thống những phẩm giá xã hội của thành viên thể hiện những phẩm chất bên trong của thành viên, quan hệ qua lại của thành viên với thành viên khác, với tập thể, xã hội, với toàn thế giới xung quanh và quan hệ của thành viên với việc làm trong quá khứ, hiện tại và tương lai.

Định nghĩa này vạch ra được những nét thực ra mà Marx và Lênin đã nêu: thực ra xã hội của nhân cách, quan hệ của thành viên và xã hội, đồng thời nêu được xem chất cấu trúc khối mạng lưới hệ thống của nhân cách và cơ chế của tăng trưởng nhân cách với tư cách là tự chủ trong tự nhiên, tự chủ trong xã hội và tự chủ trong bản thân mình.

Nhân cách không riêng gì có là khối mạng lưới hệ thống những phẩm chất xã hội của thành viên mà còn bao hàm những giá trị đạo đức của thành viên đã có được sự định hình và nhận định của xã hội, của thành viên khác của thế hệ hiện tại và thế hệ tương lai. Điều này thể hiện quan điểm “đạo đức cách mạng”, “tư cách của từng người” khi định hình và nhận định một con người mà Hồ Chí Minh đã nêu.

Định nghĩa này cho ta hình đung được khối mạng lưới hệ thống cấu trúc của việc tăng trưởng nhân cách hòa giải và hợp lý và toàn vẹn của thành viên con người. Muốn tăng trưởng nhân cách thành viên phải tăng trưởng những phẩm chất thể chất và tâm lí – xã hội của thành viên, những quan hệ của thành viên với toàn thế giới xung quanh, với xã hội, với trách nhiệm của thành viên. Năng lực chung và kĩ năng trình độ của thành viên được hình thành trên cơ sở những trách nhiệm này. Nhân cách với tư cách là cái chuẩn định hình và nhận định của xã hội so với con người tuy nhiên nó gắn chặt với con người rõ ràng như thể những phẩm chất xã hội của thành viên. Vì vậy, có sự phân biệt khái niệm nhân cách, thành viên, con người qua định nghĩa này, tránh khỏi sinh vật hóa, tâm lí hóa, xã hội hóa nhân cách như nhiều định nghĩa đã thấy ở trên. Vì vậy, định nghĩa trên trọn vẹn có thể sử dụng chung cho những khoa học xã hội trong số đó có tâm lí học.

Trong tư tưởng học, khi nói tới việc nhân cách người ta thường đề cập tới cấu trúc nhân cách. Đặc biệt trong nhân cách người ta hay nói nhiều đến quan điểm cấu trúc và quan điểm khối mạng lưới hệ thống.

Hiểu được cấu trúc nhân cách, khối mạng lưới hệ thống nhân cách, sẽ tạo Đk hiểu được thực ra của nhân cách. Đó cũng là quy trình tăng trưởng những ý niệm nhân cách từ cấu trúc nhân cách, cấu trúc khối mạng lưới hệ thống đến khối mạng lưới hệ thống nhân cách.

Trước hết nói về cấu trúc nhân cách. Cấu trúc nhân cách là yếu tố sắp xếp những tính chất, thành phần của nhân cách thành một chỉnh thể trọn vẹn tương đối ổn định trong mối liên hệ và quan hệ nhất định. Những người nghiên cứu và phân tích nhân cách theo phía này nhận định rằng người ta sẽ không còn hiểu biết đúng một hiện tượng kỳ lạ tư tưởng, như quy trình, trạng thái, thuộc tính tâm lí của nhân cách biểu lộ trong hoạt động giải trí và sinh hoạt và hành vi của mình, nếu như không tính đến việc quy định của nhân cách, xét trong toàn bộ so với những hiện tượng kỳ lạ ấy. Vì vậy nghiên cứu và phân tích những khía cạnh những tính chất riêng lẻ nào đó của nhân cách phải có một hình tượng về cấu trúc nhân cách.

Đề cập yếu tố cấu trúc nhân cách không thể quên được học thuyết phân tâm học của S.Freud về nhân cách. Theo ông con người được tạo bởi ba khối: vô thức, tiền ý thức, ý thức. Khối vô thức là khối bản năng, trong số đó bản năng tình dục giữ vị TT. Nguồn tích điện libido chi phối toàn bộ hoạt động giải trí và sinh hoạt đời sống tinh thần. Khối thứ hai giữ vai trò quá độ từ khối thứ nhất tới khối thứ ba. Khối thứ ba là ý thức gồm có những cái mà con người biết được một cách minh bạch, rõ ràng. Nó gồm những thể chế chuẩn mực xã hội, yên cầu con người phải tuân theo, phải tiến hành. Tương ứng với ba khối này cấu trúc nhân cách có ba phần:

– Nó (trung tính): Freud gọi là Id

– Tôi: Freud gọi là Ego

– Siêu tôi: Freud gọi là SuperEgo.

Id là cái thùng chứa tích điện tinh thần, là cái chảo sục sôi những khát vọng, bản năng, hoạt động giải trí và sinh hoạt theo nguyên tắc khoái cảm, nghĩa là yêu cầu được thỏa mãn thị hiếu ngay tức khắc những khát vọng, bản năng. Ego được hình thành do đè nén của thực tại bên phía ngoài tới toàn bộ khối bản năng và ham mê. Ego tuân theo nguyên tắc của nhu yếu thực tại. Con người phải dùng một tích điện đáng kể để kiềm chế và trấn áp những phi lí của Id.

SuperEgo được hình thành do kết quả nhập tâm của những lời dạy bảo của mái ấm gia đình, những tác động của nền giáo dục, của nền văn hóa cổ truyền truyền thống. Siêu tôi hoạt động giải trí và sinh hoạt theo nguyên tắc phê phán và nguyên tắc kiểm duyệt. Cả ba khối này nếu được chuẩn mực phải ở trạng thái thăng bằng tương đối. Lúc ấy nhân cách tăng trưởng thường thì. Nhưng cả ba khối này luôn luôn xung đột và xích míc với nhau. Sự xung đột này đó là cơ chế hoạt động giải trí và sinh hoạt tinh thần con người. Từ đó, ông nêu ra cơ chế hoạt động giải trí và sinh hoạt tư tưởng con người. Các cơ chế đó là:

1- Cơ chế kiểm duyệt chèn ép;

2- Cơ chế biến dạng;

3- Cơ chế bốc hơi (siêu thăng);

4- Cơ chế suy thoái và khủng hoảng (siêu giáng).

Về tâm lí học. Freud đã nêu ra những thành phần vô thức, tiền ý thức, ý thức và những mặt của đời sống tâm hồn của con người. Tâm lý học mác xít không coi nhẹ vô thức, nó chiếm một vị trí nhất định trong đời sống tinh thần con người, trong cấu trúc nhân cách. Tuy nhiên, phân tâm học đã trái chiều trọn vẹn với những nguyên tắc của tư tưởng học mác xít. Nó tách rời Đk xã hội với việc hình thành nhân cách. S.Freud đã tuyệt đối hóa bản năng tình dục của con người, coi sự thỏa mãn thị hiếu tình dục là động lực của hoạt động giải trí và sinh hoạt, động lực của nhân cách. Cách sắp xếp những thành phần của nhân cách như vậy và đặc biệt quan trọng coi trọng thành phần vô thức, coi thành phần này là quyết định hành động trong đời sống tâm hồn con người là không thích hợp thực tiễn những hiểu thường thì của toàn bộ chúng ta.

Cấu trúc nhân cách còn được thể hiện trong lý luận hai thành phần trong sự tăng trưởng tư tưởng. Trong cấu trúc nhân cách hai thành phần này gồm có hai cấu trúc nhỏ; nội tư tưởng và ngoại tư tưởng. Những yếu tố sinh vật là cơ chế nội tư tưởng. Cơ chế bên trong của những thành phần tư tưởng gồm có: những quy trình, những hiệu suất cao và trạng thái. Đây là cái khung bên trong của cấu trúc nhân cách. Tất cả những quan hệ bên phía ngoài của nhân cách, toàn bộ những hình thức của quan hệ này tác động với toàn thế giới bên phía ngoài, với tình hình xã hội thuộc ngoài tư tưởng. Tiểu cấu trúc này còn có toàn bộ nội dung xã hội của nhân cách, nếu như nội dung tâm lí mang những điểm lưu ý của những quy trình tâm lí như tri giác, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng thì trong thành phần của ngoại tâm lí gồm có tình cảm, lý tưởng, kĩ năng, hứng thú, khuynh hướng. Đây là quan điểm siêu hình về nhân cách. Sự thật, việc phân loại hai thành phần sinh vật và xã hội trong cấu trúc nhân cách tuy nhiên tuy nhiên tồn tại là không hợp lý, chính vì trong cả yếu tố sinh vật của con người cũng mang tính chất chất chất xã hội.

Khắc phục những khuynh hướng sai lầm đáng tiếc trong cấu trúc nhân cách, những nhà tư tưởng học Liên Xô cũ và những nước xã hội chủ nghĩa khác đã xác lập cấu trúc nhân cách trên cơ sở môi trường sống đời thường thực và hoạt động giải trí và sinh hoạt thực của con người. Cấu trúc nhân cách không phải là tổng hợp những quy trình, trạng thái, thuộc tính tâm lí mà là yếu tố hình thành trọn vẹn những thành phần tâm lí trong quan hệ lẫn nhau.

Có thể nêu ra một số trong những cấu trúc tâm lí rõ ràng.

Trước hết phải kể tới cấu trúc nhân cách của A. G.Kovalev gồm bốn thuộc tính: Xu thế, khí chất, tính cách, kĩ năng.

Theo ý kiến của V.N.Miasisep “yếu tố cấu trúc, đó là yếu tố thích hợp của những khuynh khuynh hướng về trong dung, được tiến hành trong những dạng hoạt động giải trí và sinh hoạt rất khác nhau gắn sát với Đk sống trong thời hạn lịch sử dân tộc bản địa thích hợp xuất phát từ những thái độ cơ bản như nguyện vọng, những yêu cầu, những nguyên tắc, nhu yếu… Cấu trúc được thể hiện đúng chuẩn hơn trong những vai trò nhất định của những nhu yếu rất khác nhau”.

B.X.Merlin nhận định rằng “trong tâm lí học Xô Viết thường chia ra ba nhóm thuộc tính nhân cách: khí chất, tính cách, kĩ năng. Đôi khi người ta thêm thuộc tính thứ tư, đó là Xu thế”. Ông nhận định rằng khí chất không phải là thuộc tính của nhân cách. Các thuộc tính còn sót lại của nhân cách là những bộ phận hợp thành không thể tách rời. Mỗi một thuộc tính của nhân cách đồng thời là biểu lộ của Xu thế, vừa là biểu lộ của tính cách và kĩ năng. Nó được hình thành trong hoạt động giải trí và sinh hoạt và ở một mức độ nào đó tùy thuộc vào tư chất di truyền. Vì thế khi nói tới việc cấu trúc nhân cách thì phải hiểu đó là mối liên hệ qua lại và việc tổ chức triển khai những thuộc tính nhân cách.

B.G.Ananiev xây dựng cấu trúc nhân cách theo hai nguyên tắc: nguyên tắc thứ bậc và nguyên tắc phối hợp. Nguyên tắc thứ bậc tức là những thuộc tính tâm sinh lý, những thành phần xã hội phục tùng thuộc tính xã hội chung nhất, phức tạp nhất. Nguyên tắc phối hợp tức là nhiều mức độ của những thuộc tính tác động qua lại lẫn nhau, phối hợp nhau. Theo ông cấu trúc nhân cách ngoài ba thành phần cơ bản của hiện tượng kỳ lạ tâm lí, rõ ràng là những hiệu suất cao tâm sinh lí (cảm hứng, trí nhớ…) và quy trình chung của sự việc hình thành động cơ hành vi. Trong nhóm ở đầu cuối này mong ước và tâm thế.

Theo J. Stêfanôvic (Tiệp Khắc) cấu trúc nhân cách phải được hiểu như thể yếu tố sắp xếp những điểm lưu ý của nhân cách vào cái toàn bộ trong mối tác động qua lại giữa chúng. Vì vậy ông nêu những điểm lưu ý của cấu trúc nhân cách như sau:

1- Đặc điểm tính tích cực – động cơ của nhân cách. Đặc điểm này thể hiện tính chất Xu thế của nhân cách gồm có hứng thú, khuynh hướng, nguyện vọng, kế hoạch sống.

2- Đặc điểm lập trường – quan hệ của nhân cách. Đặc điểm này thể hiện giá trị của nhân cách, gồm có lập trường, lý tưởng và quan hệ sống.

3- Đặc điểm về mặt hành vi của nhân cách. Đặc điểm này thể hiện kĩ năng hoạt động giải trí và sinh hoạt có thành tích của nhân cách, gồm có tri thức, kỹ xảo, thói quen.

4- Đặc điểm về tự trấn áp và điều chỉnh của nhân cách. Đặc điểm này thể hiện sự trấn áp và điều chỉnh và kiểm tra những rung cảm và hành vi của tớ, gồm có tự ý thức, tự định hình và nhận định, tự phê bình của nhân cách.

5. Đặc điểm về hành động của nhân cách. Đặc điểm này thể hiện ở khí chất của nhân cách.

Ở Việt Nam khi nói tới việc nhân cách người ta thường nghĩ đến hai thành phần cơ bản: đức và tài hay phẩm chất và kĩ năng.

Có thể kể ra những phẩm chất tại đây:

– Phẩm chất chính trị, tư tưởng: lí tưởng lập trường niềm tin, những quan điểm tự nhiên, xã hội, con người.

– Phẩm chất, đạo đức, tác phong: những thái độ so với xã hội, so với những người khác và thái độ so với bản thân, tính nết, tính khí, lối sống, thói quen đạo đức.

– Các kĩ năng và sở trường, năng khiếu sở trường.

Người có nhân cách phải là người thống nhất được hai mặt phẩm chất và kĩ năng, tức là thống nhất giữa mặt đức và tài. Về thực ra việc định hình và nhận định nhân cách con người là nói về mặt phẩm chất, phẩm giá trong số này đã bao hàm mặt kĩ năng của con người.

Trong cách nói, cách hiểu cấu trúc nhân cách người ta thấy chưa thỏa đáng. Vì vậy, một số trong những nhà tâm lí học hiểu và nghiên cứu và phân tích nhân cách Theo phong cách tiếp cận cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống. Một nguyên tắc cơ bản của cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống là ý niệm nhân cách như thể con người với khối mạng lưới hệ thống mở và đóng. Khi gọi nhân cách là khối mạng lưới hệ thống mở tức là những thuộc tính phẩm chất của nhân cách được qui định bởi tác động bên phía ngoài. Nói đến khối mạng lưới hệ thống đóng của con người, là nói tới việc kết quả của những mối liên hệ bên trong giữa những thuộc tính, phẩm chất của con người vừa như nhân cách, vừa như thể thành viên và chủ thể. Nhờ có ý thức và tự ý thức mà con người mang tính chất chất chất khối mạng lưới hệ thống đóng này. Do đó, trách nhiệm cơ bản của cách tiếp cận cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống là nghiên cứu và phân tích những điểm lưu ý cơ bản của con người với tư cách là chủ thể của hoạt động giải trí và sinh hoạt.

Điển hình theo phong cách cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống là K.K.Platonov. Cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống của nhân cách gồm có bốn cấu trúc nhỏ:

1- Xu hướng, có quan hệ với những đặc trưng đạo đức của nhân cách. Cấu trúc nhỏ này sẽ không tồn tại tư chất tự nhiên trực tiếp, phản ánh ý thức xã hội, do xã hội chế ước.

2- Kinh nghiệm, gồm có những kỹ xảo, kỹ năng, là những phương thức quý khách thể hóa nhân cách trong hoạt động giải trí và sinh hoạt.

3- Những điểm lưu ý thành viên của những quy trình tư tưởng rất khác nhau. Cấu trúc này gồm có những quy trình tâm lí riêng rẽ và những hiệu suất cao tâm lí với hình thức phản ánh.

4- Thuộc tính sinh vật qui định nhân cách. Đó là thuộc tính của khí chất, giới tính, lứa tuổi bệnh lí.

Trong cấu trúc – khối mạng lưới hệ thống hiệu suất cao về nhân cách của Platonov, toàn bộ chúng ta không thấy thành phần tính cách và kĩ năng. Tính cách và kĩ năng trọn vẹn có thể nằm trong cấu trúc nhỏ, hoặc trong phần giao thoa của những cấu trúc nhỏ. Tính cách dường như cái khung của nhân cách. Xu hướng ở một mức độ nào đó xác lập nhân cách lẫn tính cách. Năng lực là tổng hòa những thuộc tính của thành viên có trong bốn cấu trúc nhỏ của nhân cách. Ta trọn vẹn có thể hiểu kĩ năng thể chất, kĩ năng tinh thần, kĩ năng tiềm tàng, kĩ năng hiện thực.

Theo A. I. Serbakov, cấu trúc nhân cách là tổng hòa những thuộc tính tâm lí có ý nghĩa xã hội, thái độ và hành vi của thành viên thể hiện trong quy trình tăng trưởng thành viên và quy định hành vi và hoạt động giải trí và sinh hoạt của thành viên. Vì vậy cấu trúc động lực hiệu suất cao của nhân cách gồm bốn khối mạng lưới hệ thống: Hệ thống thứ nhất là khối mạng lưới hệ thống điều hòa, khối mạng lưới hệ thống thứ hai là khối mạng lưới hệ thống kích thích; khối mạng lưới hệ thống thứ ba là khối mạng lưới hệ thống ổn định; khối mạng lưới hệ thống thứ tư là khối mạng lưới hệ thống mệnh lệnh. Hệ thống thứ nhất gồm có cơ quan thụ cảm như nghe, nhìn, sờ mó, v.v.. Hệ thống thứ hai gồm có khí chất, trí tuệ, nhận thức, thái độ. Đó là những cơ cấu tổ chức triển khai tâm lí bền vững và kiên cố, là thành phầm của hoạt động giải trí và sinh hoạt với tư cách là chủ thể của nhận thức. Hệ thống thứ ba là khối mạng lưới hệ thống ổn định của nhân cách gồm có Xu thế: kĩ năng, tính cách, tính tự chủ. Hệ thống thứ tư gồm có những phẩm chất có ý nghĩa xã hội của nhân cách quy định hành vi và hành vi của con người và ý thức cao về yếu tố tăng trưởng xã hội. Hệ thống này gồm có chủ nghĩa nhân đạo, chủ nghĩa tập thể, chủ nghĩa sáng sủa và tình yêu lao động.

Cuối trong năm bảy mươi Xu thế tiếp cận cấu trúc nhân cách đã dần dần thay thế bằng Xu thế tiếp cận khối mạng lưới hệ thống. Có thể nói đấy là bước tiến trong lí luận tâm lí học, đặc biệt quan trọng trong tâm lí học nhân cách. Thực tế ở Liên Xô người ta đã vận dụng quan điểm khối mạng lưới hệ thống trong những tác phẩm lí luận nhân cách của V.N. Kuzmin, E. G. Iudin, I.V. Blauberg, B.N. Xadovxki và nhiều tác giả khác. Điều này chứng tỏ sự thiết yếu của việc nắm vững những nguyên tắc chung của phân tích khối mạng lưới hệ thống để chuyển nó vào tâm lí học nhân cách. Trong trong năm mới tết đến gần đây, trong những ý niệm nhân cách rất khác nhau người ta đã vạch ra những tín hiệu của tính chất khối mạng lưới hệ thống. Những khu công trình xây dựng của Đ. N. Uznadze, V. E. Iadov, N. I. Népomniasaia, L.I. Bogiovie đã thể hiện điều này. Đặc biệt trong 7 khu công trình xây dựng viết tay chưa công bố khi A.N. Leonchiev còn sống, ông đã chỉ ra rằng “nhân cách là phẩm chất khối mạng lưới hệ thống và vì vậy nó là phẩm chất cực nhạy”.

A. V. Pêtrovxki nhận định rằng với quan điểm hoạt động giải trí và sinh hoạt, nhân cách trọn vẹn có thể hiểu chỉ trong khối mạng lưới hệ thống của mối liên hệ nhân cách bền vững và kiên cố. Những mối liên hệ này tạo thành phẩm chất, của mình mình nhóm hoạt động giải trí và sinh hoạt. Những hoạt động giải trí và sinh hoạt nhóm quy định những biểu lộ nhân cách, vị trí riêng của từng người trong khối mạng lưới hệ thống mối liên hệ liên thành viên và nói rộng trong khối mạng lưới hệ thống quan hệ xã hội. Trong Đk của nhóm xã hội rõ ràng, phẩm chất nhân cách thể hiện dưới hình thức của những mối liên hệ qua lại liên nhân cách.

Hành vi của nhân cách hình thành trong Đk của hoạt động giải trí và sinh hoạt có đối tượng người tiêu dùng và tiếp xúc theo tính chất của mức độ tăng trưởng của nhóm. Hành vi nổi bật nổi bật của thành viên trình làng với tư cách là hành vi xã hội – tâm lí. Những mối liên hệ liên nhân cách trình làng vừa như quan hệ chủ thể – chủ thể (tiếp xúc) hoặc như quan hệ chủ thể – quý khách thể (hoạt động giải trí và sinh hoạt có đối tượng người tiêu dùng), và nhân cách là chủ thể của những quan hệ này. Hoạt động và tiếp xúc với tư cách là khối mạng lưới hệ thống trọn vẹn của mối liên hệ thành viên và tình hình xã hội của thành viên đó thể hiện trong mối liên hệ nhân cách. Trên cơ sở phân tích khối mạng lưới hệ thống mối liên hệ liên nhân cách, A.V. Petrovxki hiểu nhân cách là chủ thể của khối mạng lưới hệ thống bền vững và kiên cố tương đối của quan hệ chủ thể- quý khách thể – chủ thể và chủ thể – chủ thể – quý khách thể thể hiện trong hoạt động giải trí và sinh hoạt và tiếp xúc và có tác động đến những người dân khác.

Các ý niệm nhân cách như vậy sẽ tháo gỡ được sự trái chiều nhân cách với tình hình xã hội, với nhóm xã hội, và được cho phép xem xét một cách hiện thực nhân cách với bước tiếp cận khối mạng lưới hệ thống. Điều đó tức là, trong sự thống nhất với Đk của tình hình xã hội, nhân cách được tăng trưởng và tự mày mò ra mình với tư cách là chủ thể của quan hệ qua lại với nội dung đối tượng người tiêu dùng của hoạt động giải trí và sinh hoạt và với những người dân khác.

Với ý niệm nhân cách như trên, A. V. Petrovxki đã chia ra ba loại tính chất của tồn tại thành viên do thành phần khái quát xã hội, bản thân thành viên và mối liên hệ giữa chúng.

Mặt thứ nhất là thuộc tính nhân cách bên trong. Nhân cách được xem xét với tư cách là tồn tại do bản thân của chủ thể, trong không khí bên trong của tồn tại thành viên.

Mặt thứ hai là thuộc tính nhân cách ngoài thành viên. Hình thức tồn tại của nhân cách và quy định nhân cách là không khí của mối liên hệ liên nhân cách. Nhân cách trình làng trong nhóm và phẩm chất nhóm trình làng trải qua từng thành viên. Mặt này gồm có những hoạt động giải trí và sinh hoạt và tiếp xúc của thành viên so với việc vật và so với những người khác.

Mặt thứ ba là thuộc tính khối mạng lưới hệ thống thành viên của nhân cách. Hình thức tồn tại của nhân cách cũng ở ngoài thành viên, thể hiện sự định hình và nhận định của xã hội, của người khác so với nhân cách. Ở mặt này, thành viên dù chết đi nhân cách vẫn còn đấy.

Nếu ý niệm ba mặt trong khối mạng lưới hệ thống nhân cách như trên thì sẽ xuất hiện yếu tố giữa nhân cách và thành viên không tồn tại sự giống hệt. Nhân cách tồn tại không cần sự xuất hiện của thành viên. Liệu điều này trọn vẹn có thể đồng ý được không? Có thể đồng ý yếu tố này nếu tính đến ý nghĩa to lớn của nó trong việc vận dụng quan điểm của C. Mác về thực ra con người: trong tính hiện thực, thực ra con người là tổng hòa những quan hệ xã hội. Đồng thời yếu tố này xử lý và xử lý được cơ bản một số trong những yếu tố lí luận nhân cách cũng như vận dụng nó vào thực tiễn công tác làm việc giáo dục.

Việc nghiên cứu và phân tích nhân cách phải nghiên cứu và phân tích khối mạng lưới hệ thống quan hệ bên trong, bên phía ngoài thành viên và quan hệ giữa những thành viên, trong nhóm, trong tập thể, trong xã hội, trong giai cấp, dân tộc bản địa, trong giới xã hội mà thành viên sống hoạt động giải trí và sinh hoạt và tiếp xúc.

Trên cơ sở khái niệm nhân cách đã nói trên, chúng tôi phác thảo quy mô nhân cách.

Phác thảo quy mô cấu trúc nhân cách.

Đạo đức:

1) Thế giới quan, lý tưởng gồm có quan điểm chính trị, lập trường, vai trò xã hội của thành viên.

2) Thái độ và hành vi ứng xử xã hội của thành viên.

– Thái độ và hành vi so với những người khác, so với mái ấm gia đình, so với xã hội: đoàn thể, nhân dân, Tổ quốc.

– Thái độ so với lao động.

3) Tình cảm và ý chí.

a) Mặt tình cảm:

– Tình cảm đạo đức

– Tình cảm trí tuệ

– Tình cảm thẩm mỹ và làm đẹp.

b) Mặt ý chí: Tính tự chủ, tính cân đối, tính mục tiêu, tính dũng mãnh, tính hòa nhập.

Năng lực

– Năng lực trí tuệ – năng khiếu sở trường, kĩ năng trình độ tài năng.

– Năng lực thể chất – tư tưởng.

3. Một số thuộc tính nhân cách

A. Mặt tài (kĩ năng) của nhân cách

(I). Khái niệm về tài

Người không tồn tại đức là người vô dụng. Người không tồn tại tài năng thì thao tác gì rồi cũng khó – Hồ Chí Minh

3.1. Quan hệ đức và tài (kĩ năng)

Ngày nay, trong sự nghiệp thay đổi của giang sơn hơn lúc nào hết rất cần con người dân có đức và tài, tức là người dân có phẩm chất và kĩ năng. Những yếu tố đức tài lâu nay vẫn còn đấy nhiều ý kiến trái ngược nhau. Có người cho đạo đức là cái gốc quan trọng, nó quyết định hành động toàn bộ nhân cách con người. Nhưng quá nhiều người nhận định rằng trong cơ chế thị trường lúc bấy giờ không thể lấy đức mà làm giàu cho bản thân mình và giang sơn được, chỉ có tài năng mới thành đạt được.

Vậy toàn bộ chúng ta hiểu đức và tài ra làm thế nào và quan hệ giữa chúng.

Trong phạm vi tư tưởng học, tôi muốn đề cập đến yếu tố tài (kĩ năng) của nhân cách.

Đức và tài thuở nào ta hay gọi là hồng và chuyên, rồi đến phẩm chất và kĩ năng, đạo đức và tài năng.

Khi nói tới việc “đức” người ta hay đề cập tới mặt tư tưởng chính trị, mặt đạo đức.

Còn khi nói tới việc kĩ năng là nói tới việc trình độ văn hóa truyền thống, trình độ trình độ, nhiệm vụ, kĩ năng thể chất và tư tưởng kĩ năng ứng xử.

Đức với tài phân biệt ở đây chỉ là tương đối. Tùy từng cương vị công tác làm việc, tùy từng quy mô lao động mà đức và tài có sự xem xét rất khác nhau theo đặc trưng nhất định.

Đối với cán bộ lãnh đạo thì mặt tư tưởng chính trị phải thật vững vàng, lập trường vững chãi, có ý thức đấu tranh bảo vệ đường lối của Đảng, gương mẫu về đạo đức, tác phong thích hợp cho việc tập hợp và giáo dục quần chúng. Đối với cán bộ khoa học phải có ý thức phục vụ giang sơn, có tư duy sáng tạo, tự chủ, độc lập.

Đức là gốc của nhân cách nhưng không tức là coi nhẹ tài. Đức và tài ở một mức độ nào đó thống nhất nhau, không thể tách rời nhau. Không thể nói một con người dân có tài năng mà không tồn tại đức. Có tài mà không tồn tại đức nhiều khi làm hại nhiều cho giang sơn. Có tài mà chỉ nhằm mục tiêu phục vụ cho thành viên, tham nhũng, vô kỷ luật thì sẽ làm hại cho nhân dân, nhất là lúc làm sai lệch đường lối của Đảng thì tai hại biết chừng nào. Như vậy, không thể gọi là tài được. Không thể nói con người tài phá hoại giang sơn được theo quan điểm nhân cách.

Vấn đề đức không riêng gì có tư tưởng học nghiên cứu và phân tích mà nhiều khoa học như đạo đức học, mỹ học, giáo dục học, xã hội học Chúng ta đã có dịp đề cập rải rác ở những chương trên. Ở đây chúng tôi không tồn tại ý định nêu ra toàn bộ những thuộc tính của đức về mặt tư tưởng học như nhu yếu, lý tưởng toàn thế giới quan, tính cách, khí chất, động cơ, tình cảm, giá trị…

Chúng tôi đề cập tới mặt tài (kĩ năng) trong nhân cách. Phát huy toàn vẹn kĩ năng con người trong sự nghiệp công nghiệp hóa và tân tiến hóa giang sơn không thể không quan tâm thích đáng yếu tố kĩ năng.

3.2. Vấn đề định nghĩa kĩ năng

Hiện nay trong tư tưởng học có nhiều định nghĩa về kĩ năng rất khác nhau. Sau đây, là một vài ví dụ về những định nghĩa đó.

P.A.Ruđích: “Năng lực và tính chất tâm – sinh lý của con người chi phối quy trình tiếp thu những kiến thức và kỹ năng, kỹ năng, kỹ xảo cũng như hiệu suất cao tiến hành một hoạt động giải trí và sinh hoạt nhất định.

Định nghĩa này đã mở rộng khái niệm kĩ năng gồm có những Đk tâm – sinh lý chi phối những loại hoạt động giải trí và sinh hoạt con người.

A. G. Côvaliôp định nghĩa “Năng lực là một tập hợp hoặc tổng hợp những thuộc tính của thành viên con người, phục vụ nhu yếu những yêu cầu lao động và đảm bảo cho hoạt động giải trí và sinh hoạt đạt được những kết quả cao”.

N. X. Lâytex nhận định rằng kĩ năng là những thuộc tính tư tưởng nào của thành viên mà là Đk để hoàn thành xong tốt đẹp những loại hoạt động giải trí và sinh hoạt nhất định.

Cả hai định nghĩa của A.G.Côvaliốp và N. X. Lâytex đều nêu lên những thuộc tính của thành viên bảo vệ bảo vệ an toàn Đk cho hoạt động giải trí và sinh hoạt đó. Song so với A. G. Côvaliôp cho những thuộc tính đó gồm có toàn bộ những thuộc tính của thành viên chứ không riêng gì là những thuộc tính tư tưởng như N. X. Lâytex ý niệm. Rõ ràng định nghĩa của Côvaliôp thỏa đáng hơn ở đoạn con người không riêng gì có có kĩ năng tinh thần, tư tưởng mà còn tồn tại những kĩ năng về thể chất nữa.

Giáo sư, tiến sỹ Phạm Minh Hạc trong nội dung bài viết của tớ đã định nghĩa kĩ năng như sau: “Năng lực là những điểm lưu ý tư tưởng riêng không tương quan gì đến nhau, tạo thành Đk quy định vận tốc, chiều sâu, cường độ của việc tác động vào đối tượng người tiêu dùng lao động”. Định nghĩa này đã coi kĩ năng là một yếu tố thành trong một hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng, tạo thành Đk quy định vận tốc, chiều sâu, cường độ tác động vào đối tượng người tiêu dùng lao động.

Để có một định nghĩa về kĩ năng thích hợp trước hết hãy xác lập những tín hiệu của kĩ năng phân biệt người này và người khác, chính vì khi nói tới việc kĩ năng là nói tới việc sự sai biệt giữa những thành viên. Các tín hiệu khác lạ đó là:

a) Khác biệt trong khuynh hướng hoạt động giải trí và sinh hoạt.

b) Khác biệt trong nhịp độ hoạt động giải trí và sinh hoạt và sự tiến bộ của hoạt động giải trí và sinh hoạt và sự thuận tiện và đơn thuần và giản dị trong hoạt động giải trí và sinh hoạt đó.

c) Số lượng và chất lượng của kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt.

d) Tính chất độc lập và sáng tạo trong hoạt động giải trí và sinh hoạt.

Khuynh hướng là tín hiệu thứ nhất và sớm nhất của những kĩ năng đang hình thành. Khuynh hướng biểu lộ ở nguyện vọng, ý muốn của trẻ so với hoạt động giải trí và sinh hoạt nhất định (Học vẽ, học âm nhạc, học toán). Nhiều khi nguyện vọng này xuất hiện rất sớm, có tính chất tự phát, say mê ngay trong những Đk không thuận tiện. Rõ ràng khuynh hướng cho ta biết những tiền đề bẩm sinh nhất định so với việc tăng trưởng kĩ năng. Khi có khuynh hướng thật sự, không những con người bị thu hút mãnh hệt vào hoạt động giải trí và sinh hoạt, đạt tiến bộ nhanh hơn người khác và kết quả hơn người khác có trình độ như nhau – Khuynh hướng thật sự thể hiện ở mặt tình cảm và ý chí so với hoạt động giải trí và sinh hoạt – Khuynh hướng thứ nhất tạo Đk thúc đẩy con người hoạt động giải trí và sinh hoạt, bảo vệ bảo vệ an toàn cho kĩ năng phát sinh và tăng trưởng. Người có kĩ năng về một hoạt động giải trí và sinh hoạt nào này thường khi bắt tay tiến hành một hành vi nào đó thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn người không tồn tại kĩ năng, sự tiến bộ trong hoạt động giải trí và sinh hoạt đó rất nhanh, nhịp độ về vận tốc, về cường độ và độ sâu của hoạt động giải trí và sinh hoạt này cũng rất được tiến hành có chất lượng hơn người không tồn tại kĩ năng. Kết quả của hoạt động giải trí và sinh hoạt đứng về số lượng và chất lượng cũng rất được bảo vệ bảo vệ an toàn cao. Người có kĩ năng ở tại mức độ cao lúc nào thì cũng rất được thể hiện ở tính chất độc lập và sáng tạo trong hoạt động giải trí và sinh hoạt. Như vậy, một hoạt động giải trí và sinh hoạt yên cầu nhiều phẩm chất tư tưởng thành viên thích hợp. Những phẩm chất thành viên này là Đk cho hoạt động giải trí và sinh hoạt có kết quả.

Từ việc phân tích những định nghĩa trên và phân tích những tín hiệu của kĩ năng ta trọn vẹn có thể định nghĩa: Năng lực là tổng hợp những thuộc tính tư tưởng phù thích phù hợp với yêu cầu một loại hoạt động giải trí và sinh hoạt nhằm mục tiêu làm cho hoạt động giải trí và sinh hoạt đó đạt được kết quả.

Khi nói tới việc kĩ năng là nói tới việc kĩ năng đạt được kết quả trong hoạt động giải trí và sinh hoạt nào đó. Muốn có kết quả thì thành viên phải có những phẩm chất tư tưởng nhất định phù thích phù hợp với yêu cầu của hoạt động giải trí và sinh hoạt đó. Nếu những thuộc tính tư tưởng không phù thích phù hợp với yêu cầu của một hoạt động giải trí và sinh hoạt thì không tồn tại kĩ năng. Một người không tồn tại lỗ tai âm nhạc, không tồn tại năng khiếu sở trường phân biệt những âm sắc thì không thể có kĩ năng âm nhạc được.

Năng lực không phải là những thuộc tính thành viên riêng lẻ mà là một tổng hợp những thuộc tính thành viên phục vụ nhu yếu được yêu cầu cao của hoạt động giải trí và sinh hoạt. Tổ hợp không tức là những thuộc tính đó tồn tại tuy nhiên tuy nhiên mà chúng có quan hệ và tác động lẫn nhau và thống nhất với nhau theo yêu cầu nhất định. Trong số đó có những thuộc tính làm nền, thuộc tính chủ yếu và thuộc tính khác làm phù trợ.

Ví dụ phân tích kĩ năng hội họa của một họa sỹ gồm có những thuộc tính sau: Thuộc tính cơ sở, thuộc tính chủ yếu, thuộc tính tương hỗ.

– Thuộc tính làm cơ sở: tính nhạy cảm cao của cơ quan phân tích thị giác được tăng trưởng trong quy trình hoạt động giải trí và sinh hoạt. Điều này được thể hiện ở cảm hứng về đường nét, tỉ lệ, hình dáng, sáng tối, sắc tố, nhịp độ, cảm hứng vận động của bàn tay, trí nhớ hình tượng tăng trưởng cao.

– Thuộc tính chủ yếu: trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ bảo vệ bảo vệ an toàn cho những người dân ta nắm được cái thực ra và cái đặc trưng trong hiện tượng kỳ lạ của đời sống, sự khái quát hay nổi bật nổi bật hóa, xây dựng bố cục tổng quan độc lạ và rất khác nhau.

– Thuộc tính phù trợ, bổ trợ update thể hiện trong tâm trạng cảm xúc và thái độ cảm xúc trước hiện tượng kỳ lạ được trông thấy.

Nói đến kĩ năng là nói tới việc hiệu suất cao của hoạt động giải trí và sinh hoạt. Thực tế những người dân tăng trưởng tư tưởng thường thì nào thì cũng luôn có thể có kĩ năng tiếp thu một số trong những kiến thức và kỹ năng, kỹ năng, kỹ xảo tối thiểu.

Song trong những Đk bên phía ngoài như nhau thì những người dân rất khác nhau trọn vẹn có thể tiếp thu những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo đó với nhịp độ rất khác nhau. Một người tiếp thu một cách nhanh gọn, người khác phải mất thì giờ và sức lực, một người nào đó trọn vẹn có thể có trình độ điêu luyện, còn người kia tuy nhiên có nhiều nỗ lực vẫn chỉ ở vừa và thấp. Có một số trong những loại hoạt động giải trí và sinh hoạt đặc trưng như hoạt động giải trí và sinh hoạt văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ, thể thao chỉ có một số trong những người dân có kĩ năng nhất định mới trọn vẹn có thể đạt được kết quả. Ai cũng trọn vẹn có thể hát, nhưng hát hay thì không riêng gì có có rèn luyện mà phải có tai âm nhạc và giọng tốt.

Vì vậy, khi xét thực ra của kĩ năng cần để ý đến:

– Sự rất khác nhau giữa người này và người kia về hiệu suất cao của hoạt động giải trí và sinh hoạt.

– Năng lực tạo Đk cho việc tiếp thu những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo thuận tiện và đơn thuần và giản dị chứ không phải bản thân tri thức, kỹ năng, kỹ xảo.

Vì vậy một học viên không tồn tại kĩ năng học tập ở một mức độ nào này cũng luôn có thể có kĩ năng tiếp thu những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo. Đồng thời sự độc lập sáng tạo của từng thành viên trong hoạt động giải trí và sinh hoạt cũng thể hiện mức độ kĩ năng cao.

3.3. Các mức độ của kĩ năng

Trong từng nghành hoạt động giải trí và sinh hoạt, kĩ năng của từng người thể hiện rất khác nhau. Xét về mức độ tăng trưởng kĩ năng trọn vẹn có thể chia thành 2 loại: kĩ năng tái tạo và kĩ năng sáng tạo. Với mức độ tái tạo của kĩ năng thành viên thể hiện rõ kĩ năng của tớ trong việc đạt kết quả so với nghành kiến thức và kỹ năng, nắm vững và tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt theo mẫu (do người khác hướng dẫn, hoặc đọc sách báo, tài liệu). Ở mức độ sáng tạo của kĩ năng thành viên có kĩ năng sáng tạo ra cái mới, cái độc lạ và rất khác nhau với kết quả cao. Đương nhiên trong tái tạo có quá nhiều sáng tạo và ngược lại trong sáng tạo cũng luôn có thể có quá nhiều tái tạo. Trong quy trình hoạt động giải trí và sinh hoạt của con người trọn vẹn có thể chuyển từ mức độ này sang mức độ kia.

Nếu xét về mức độ cao kĩ năng của thành viên có tài năng năng và thiên tài.

Tài năng là mức độ kĩ năng cao, thể hiện sự hoàn thành xong có hiệu suất cao cực tốt, xuất sắc có tính chất sáng tạo một hoạt động giải trí và sinh hoạt nào đó. Ví dụ tài năng thơ của Tố Hữu, Xuân Diệu, Huy Cận, tài năng âm nhạc của Đặng Thái Sơn, tài năng hội họa của Diệp Minh Châu, Phan Chánh. Tài năng có quan hệ ngặt nghèo với tính cách thành viên. Mỗi tài năng trọn vẹn có thể có tính cách rất khác nhau. Theo B. G. Ananiel: “Muốn hiểu hiện tượng kỳ lạ thực ra của tài năng nên phải tập hợp hai lý luận tâm lí – lí luận về kĩ năng và lí luận về tính chất cách, tức là học thuyết về thuộc tính tâm lí của nhân cách.

Thiên tài là mức độ kĩ năng tốt nhất, mức độ hoàn hảo nhất nhất, đạt được những thành tựu tuyệt vời trong một hay nhiều hoạt động giải trí và sinh hoạt phức tạp có ý nghĩa lớn so với đời sống xã hội. Thiên tài là những sáng tạo thúc đẩy quả đât tiến lên. Con người dân có tài năng năng trọn vẹn có thể có sáng tạo xuất sắc trong nghành nghề hoạt động giải trí và sinh hoạt của tớ, nhưng chỉ có thiên tài mới vạch ra con phố mới trong nghành nghề hoạt động giải trí và sinh hoạt của quả đât, mở ra một tương lai mới cho quả đât. Đó là những con người dân có kĩ năng tiên đoán, tìm ra những quy luật có tác dụng to lớn cho việc tăng trưởng của loài người.

Chúng ta trọn vẹn có thể kể ra hàng trăm thiên tài của quả đât đã làm thay đổi toàn thế giới như C. Mác, F. Ăngghen, Lênin, Hồ Chí Minh, Anh stanh,.. Những thiên tài là hiện tượng kỳ lạ hiếm có trong lịch sử dân tộc bản địa. Vì vậy, nên phải có cách lý giải đúng đắn về những hiện tượng kỳ lạ này.

Đã có nhiều học giả tư sản lý giải sai lầm đáng tiếc về hiện tượng kỳ lạ này. Họ lý giải thiên tài được sinh ra bằng những nguồn gốc tại đây:

a) Thiên tài là vị quý khách vô tình của giang sơn mình, và những vị quý khách này sẽ không tồn tại nguồn gốc trong quá khứ và trong hiện tại. Hêghen nhận định rằng “những bậc vĩ đại” khao khát vươn tới mục tiêu của tớ, không phải do toàn thế giới xung quanh họ mà do tinh thần bên trong, cái tinh thần “Hãy còn nằm lòng đất và đang gõ vào toàn thế giới bên phía ngoài như gõ vào cái vỏ bọc vậy…”.

Những khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích đã bác bỏ yếu tố này. Những tài liệu của nhà thực nghiệm tự nhiên Đơ Căngellơ (A. de. Cangelle) đã cho toàn bộ chúng ta biết rằng những thành viên thiên tài không xuất hiện một cách bỗng dưng đâu đó trên trái đất, vào bất kỳ lúc nào thì cũng rất được, mà chỉ xuất hiện ở giang sơn và xã hội mà dân cư ở đó trong suốt nhiều thế kỷ đã biểu thị sự quan tâm có ý thức đến giá trị tinh thần và toàn bộ chúng ta cũng trọn vẹn có thể nói rằng thêm rằng ở những nơi nào mà môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên quần chúng trong sự tăng trưởng xã hội của nó đang yên cầu nóng bức phải có những thành viên tài năng, thiên tài, có tầm nhìn to lớn và xử lý và xử lý những yếu tố lớn lao do thời đại đưa ra.

b) Thiên tài xuất hiện do sự kế truyền của một nhóm dòng họ nhất định.

Nhà triết học thần bí Duypren đã lý giải thiên tài như thể kết quả của sự việc sẵn sàng thầm kín nào đó qua suốt nhiều thế hệ, suốt cả thuở nào hạn lâu dài đã được nuôi dưỡng trong một số trong những dòng họ được số phận đặc ân phù trợ. Người ta nêu ra những thiên tài xuất thân từ một dòng họ có truyền thống cuội nguồn như nhạc sĩ Xêbaxchian Bác, họa sỹ Tixian, Bớt, Lamactin…

Sự thật, lịch sử dân tộc bản địa đã chứng tỏ rằng không phải toàn bộ những thiên tài đều xuất thân từ những dòng họ quý tộc, hoặc được kế truyền từ dòng họ. Những thiên tài như Căng, Lômônôxốp đều xuất thân từ những mái ấm gia đình thường thì. Vả lại ngay trong những người dân thiên tài, tài năng xuất thân từ dòng dõi truyền thống cuội nguồn thì toàn bộ chúng ta cũng không biết được bao nhiêu Phần Trăm do kế truyền thật sự, bao nhiêu Phần Trăm do giáo dục và tình hình quyết định hành động.

c) Thiên tài xuất hiện có tương quan đến suy nhược thần kinh và sự suy đồi của mình.

Nhà tinh thần học Morơdơ Tur thời gian giữa thế kỷ XIX đã xây dựng học thuyết về tâm trạng bệnh hoạn của những con người tài năng, thiên tài. Ông nhận định rằng: “Cũng tựa như bất kỳ một kiểu động lực trí tuệ nào, thiên tài nhất thiết phải có cái vật chất của tớ; ở đây cái thế nền này là trạng thái nửa bệnh hoạn của não, là yếu tố kích động thần kinh thật sự mà ngọn nguồn gây ra mọi người đều biết”.

Sau này nhà quả đât học Italia Lombrôdô đã xác lập rằng thiên tài giống hệt với bệnh thần kinh. Ông để ý đến những tín hiệu suy đồi của những thành viên tài năng khởi đầu từ vóc người nhỏ bé, sự không cân đối của cục sọ, những điều không thường thì của não, tệ đam mê nhục dục, hay hạn chế tình dục và sự không tồn tại con, sự rất khác cha mẹ, sự tăng trưởng trí tuệ quá sớm, tính điên cuồng, sự xúc động cao độ một cách bệnh hoạn, tính đãng trí khác thường… nhiều thiên tài đã có những cơn co giật kỳ lạ do những bệnh thần kinh gây ra và bệnh động kinh (như Môlie, Phlobe, Đôtoiepxki), bị bệnh buồn phiền trọn vẹn có thể dẫn tới tự tử như (Ruxxô, Satobriăng, Gioóc Săn), bị chứng cuồng dại như (Đantơ, Bandắc), bị cơn nghi ngại (Manxôni, Tônxtôi), mộng ảo (Bairon), và ích kỷ đến bệnh hoạn hay những tật xấu khác thuộc tính tình và ý chí. Lombrôdô nhận định rằng “tính khí loạn thần kinh và những hiện tượng kỳ lạ động kinh ở thiên tài không hề là hậu quả của sự việc kiệt quệ và mệt mỏi, chúng trước hết là một bộ phận cấu thành của sự việc sáng tạo ở thiên tài và thường là yếu tố quan trọng nhất trong đậm cá tính thiên tài”.

Ông đã dẫn lời của Arixtôt “không tồn tại bộ óc vĩ đại nào và lại không trộn lẫn sự điên dại”.

Sự thật về quan điểm của Lombrôdô là ra làm thế nào. Chẳng phải nghi ngờ gì có một số trong những những thiên tài có tín hiệu bệnh hoạn, hoảng loạn, cuồng dại, có triệu chứng ám ảnh và những triệu chứng khác của sự việc mất cân đối và thậm chí còn thường dẫn tới những rối loạn thần kinh, ít hay nhiều, trong thời gian tạm thời hay lâu dài. Nhưng yếu tố là ở đoạn những thành viên ấy không phải là tiêu biểu vượt trội cho những thành viên thiên tài, và không nhất thiết là thiên tài nào thì cũng gắn sát với bệnh thần kinh. Đại bộ phận toàn bộ những thiên tài, những nhà ý tưởng sáng tạo, những nhà tư tưởng, những vị lãnh đạo nhà nước, những nhà nghệ sĩ đều không tồn tại bệnh thần kinh. Ngay cả trường hợp bị bệnh thần kinh như Đôxtoiepxki toàn bộ chúng ta vẫn thấy thiên tài đã xuất hiện không tùy từng những cơn khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc đáng sợ và vào những trạng thái, dẫn tới cơn khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc ấy. Các cơn khủng hoảng cục bộ rủi ro đáng tiếc ấy chỉ làm cản trở sự sáng tạo của ông mà thôi.

Có nhiều cách thức phân loại kĩ năng theo tiêu chuẩn rất khác nhau. Song cách phân loại nào có ý nghĩa thực tiễn so với công tác làm việc sư phạm sẽ tương hỗ toàn bộ chúng ta có phương hướng phát hiện và tu dưỡng kĩ năng học viên. Có thể có những loại kĩ năng sau:

Năng lực chung và kĩ năng trình độ

– Năng lực chung là khối mạng lưới hệ thống những thuộc tính trí tuệ của thành viên bảo vệ bảo vệ an toàn cho thành viên nắm tri thức và hoạt động giải trí và sinh hoạt một cách thuận tiện và đơn thuần và giản dị có hiệu suất cao. Có thể gọi kĩ năng chung là kĩ năng trí tuệ (intelligence). Năng lực này được thể hiện ở những hiệu suất cao tư tưởng như tư duy, trí nhớ, để ý, tưởng tượng. Ví dụ như kĩ năng phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, ghi nhớ v.v…

– Năng lực trình độ là khối mạng lưới hệ thống những thuộc tính thành viên bảo vệ bảo vệ an toàn đạt được những kết quả cao trong nhận thức và trong sáng tạo của những nghành trình độ. Ví dụ trong nghành nghề âm nhạc, văn học, khoa học. Năng lực trình độ được hình thành trên cơ sở những hoạt động giải trí và sinh hoạt rất khác nhau. Trong quy trình hoạt động giải trí và sinh hoạt yên cầu con người phải hình thành những phẩm chất để phục vụ nhu yếu được những nghành của hoạt động giải trí và sinh hoạt trình độ. Năng lực trình độ có quan hệ ngặt nghèo với kĩ năng chung. Năng lực chung càng tăng trưởng cao càng tạo Đk thuận tiện cho kĩ năng trình độ. trái lại sự tăng trưởng của kĩ năng trình độ có tác động đến kĩ năng chung. Vì vậy, mỗi thành viên cạnh bên việc tăng trưởng kĩ năng chung cần tăng trưởng kĩ năng trình độ. Hơn nữa con người ngoài kĩ năng trình độ của một nghề nhất định nên phải có những kĩ năng trình độ khác nữa. Sự tăng trưởng toàn vẹn của con người bảo vệ bảo vệ an toàn sự tăng trưởng hòa giải và hợp lý kĩ năng chung và kĩ năng trình độ. Một người trọn vẹn có thể có một số trong những kĩ năng trình độ rất khác nhau, có khi tăng trưởng rất cao. Sự phân loại này còn có tính chất tương đối nhằm mục tiêu chỉ ra kĩ năng trong những nghành phân công của xã hội. Khi phân tích mỗi loại kĩ năng yên cầu phải tính đến yếu tố chung và yếu tố trình độ trong cấu trúc kĩ năng.

3.5. Vấn đề tư chất và kĩ năng

Con người sinh ra không phải có ngay một số trong những kĩ năng nào đó và cũng không phải “thông minh vốn sẵn tính trời”‘ như nhiều người đã nghĩ. Những cái gọi là “tính trời” kia chỉ trọn vẹn có thể là một số trong những điểm lưu ý sinh lý – giải phẫu nào đó của khung hình mà yếu tố có ý nghĩa nhất là hệ thần kinh và não.

Những cái bẩm sinh hay tư chất gồm có những thành phần gì?

Theo P. A. Rudích tư chất là những điểm lưu ý giải phẫu sinh lý bẩm sinh của khung hình, những điểm lưu ý này làm cho kĩ năng trình làng thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn. Song nếu xem tư chất là yếu tố lưu ý giải phẫu sinh lý bẩm sinh thì khi chuyển hóa thành kĩ năng chúng có trở thành hiện tượng kỳ lạ tư tưởng không? Hay chỉ là hiện tượng kỳ lạ tư tưởng được thêm vào hiện tượng kỳ lạ sinh lý – giải phẫu.

Theo A.G.Côvaliốp, G.X. Coxchive, V.N. Miaxisev nhận định rằng nên xem tư chất “Không chỉ là yếu tố lưu ý sinh lý – giải phẫu mà đa phần là yếu tố lưu ý sinh lý – tư tưởng”. Đặc điểm tư tưởng này biểu lòi ra trong quá trình hoạt động giải trí và sinh hoạt thứ nhất và đôi lúc ở người lớn khi trước đó chưa từng trải qua một hoạt động giải trí và sinh hoạt nhất định có khối mạng lưới hệ thống. Ví dụ như kĩ năng phân biệt sắc tố tinh xảo, trí nhớ thị giác, tai âm nhạc tốt. Nói cách khác hiểu tư chất là cơ sở tự nhiên thứ nhất của kĩ năng, chúng còn chưa tăng trưởng, nhưng sẽ thể hiện ra trong những thử thách thứ nhất của hoạt động giải trí và sinh hoạt. Những điểm lưu ý này thể hiện ở một số trong những người dân rất sớm như: Môza tự mình ghi được nhạc lúc 3 tuổi, 5 tuổi khởi đầu sáng tác và 7 tuổi khởi đầu màn biểu diễn khắp Châu Âu. Pêpitô Ariola mới 3 tuổi 7 tháng đang trở thành nhạc sĩ dương cầm. Nghiên cứu 92 nhà toán học xuất sắc thấy tài năng của mình thể hiện trong thời kỳ: 35 người trước 10 tuổi, 43 người khoảng chừng 11 – 15 tuổi; 11 người khoảng chừng 16 – 18 tuổi, 3 người 19 – 20 tuổi. Ở Việt Nam, từ nhỏ Lê Quý Đôn đã nổi tiếng là người hay thơ.

Những điểm lưu ý bẩm sinh của não được thể hiện trực tiếp trong những điểm lưu ý về kiểu hình thần kinh của người. Đặc điểm kiểu hình thần kinh được biểu lộ rất sớm ở trẻ nhỏ, đó là thuộc tính tự nhiên thứ nhất. B.M.Tevlov nhận định rằng những điểm lưu ý về kiểu hình thần kinh có ý nghĩa nhiều mặt, chúng tạo ra cơ sở tự nhiên của tất cả tính cách lẫn kĩ năng. Kiểu hoạt động giải trí và sinh hoạt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho việc hình thành những kĩ năng hoạt động giải trí và sinh hoạt xã hội, kiểu thần kinh yếu trọn vẹn có thể thuận tiện cho việc tăng trưởng những kĩ năng hoạt động giải trí và sinh hoạt nghệ thuật và thẩm mỹ.

Những học giả tư sản nhận định rằng tư chất trọn vẹn quyết định hành động kĩ năng. Họ nhận định rằng kĩ năng và tư chất là một. Năng lực là thuộc tính tự nhiên được di truyền. Nhà học giả người Anh Phêrênxi Gautơn viết cuốn “Tính di truyền tài năng, những quy luật và hậu quả của nó” (1869) đã xác lập tài năng là phẩm chất thuần túy di truyền. Các chủng tộc khác hoàn toàn nhau về tài năng. Ông tính ra rằng xứ A-phi-na có 90 nghìn dân trong thời hạn 100 năm (từ 530 đến 430 trước công nguyên) đã sinh ra 14 vĩ nhân: Phemistocon, Mintiat, Aristot, Kimon, Pericon, Phukidet, Xocrat, Xenophong, Platon, Exokhin, Xophốc, Evripit, Aristophan, Phidi. Từ đó, ông nhận định rằng vừa và thấp về tài năng của người Aphina cao gấp hai mức độ tài năng của người nước Anh. Sự thật, dẫn chứng của Gauton về di truyền chủng tộc cũng trình làng trong quá trình lịch sử dân tộc bản địa rất ngắn so với việc tăng trưởng của loài người thì không thể là luận cứ bảo vệ bảo vệ an toàn cho việc di truyền chủng tộc. Hơn nữa toàn bộ chúng ta cũng không thể đo được đúng chuẩn kĩ năng trí tuệ của trẻ mới sinh cũng như của người lớn. Từ quan điểm đó những học giả tư sản nhận định rằng kĩ năng còn tùy từng huyết thống, vào người giàu sang và trung lưu như bà X. Cốc – xơ (Mỹ) đã xác lập: 52,5% trẻ thần đồng thuộc mái ấm gia đình quý tộc và 28,7% thuộc mái ấm gia đình trung lưu. Luận điểm này cũng không tồn tại cơ sở khoa học, chính vì làm thế nào biết được bao nhiêu đứa trẻ thần đồng là vì di truyền, hay do tình hình giáo dục tạo ra. Chắc toàn bộ chúng ta còn nhớ những nhà bác học sau đấy là không phải do di truyền dòng dõi: Lômônôxốp (1711 – 1765) là con của một người đánh cá; Pharađây (1791 – 1867) là con một người thợ rèn, nhạc sĩ Ba Lan Sôpanh (1810 – 1849) là con một người kế toán.

Trong môi trường sống đời thường, trong hoạt động giải trí và sinh hoạt tư chất luôn luôn biến hóa. Lỗ tai con chó trọn vẹn có thể tinh hơn con người, nghe xa hơn con người, tuy nhiên lỗ tai con người lại nghe được nhiều âm thanh mà loài vật không thể nghe được. Một em bé do tiếp xúc nhiều với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên âm nhạc, từ đôi tai thường thì đang trở thành đôi tai tinh xảo, phân biệt được âm thanh đúng chuẩn hơn và lỗ tai đang trở thành “lỗ tai âm nhạc”. Rõ ràng không phải mọi điểm lưu ý bẩm sinh đều di truyền. Đặc điểm di truyền đã có được bảo tồn và tăng trưởng ở thế hệ sau hay là không thể hiện ở tại mức độ nào đều do tình hình quyết định hành động trong số đó có thành viên hoạt động giải trí và sinh hoạt.

Song việc phủ nhận vai trò tư chất cũng không đúng. C Mác nói: không phải mọi người đều phải có dịp trở thành Raphaen. Điều đó tức là muốn trở thành thiên tài phải có những tư chất thích hợp. Rõ ràng toàn bộ chúng ta không trái chiều tư chất với kĩ năng. Trong thực tiễn nhiều loại kĩ năng yên cầu những điểm lưu ý nhất định của khung hình. Tư chất là cơ sở tự nhiên, là tiền đề cho việc tăng trưởng kĩ năng. Mọi hiện tượng kỳ lạ coi thường tư chất đều không đúng. X. L. Rubinxtein nhận định rằng “Coi thường cái gì vạn vật thiên nhiên phú cho toàn bộ chúng ta, tức là coi thường chính con người. Con người không thể tách rời vạn vật thiên nhiên và trái chiều trọn vẹn bản thân mình với nó. Anh ta không được quên rằng chính anh ta là một sinh vật trong vạn vật thiên nhiên, chính anh ta là thành phầm tăng trưởng của vạn vật thiên nhiên.”

Vai trò của tư chất được thể hiện ở đoạn không phải một kĩ năng nào thì cũng yên cầu một tư chất tương ứng mà có khi một tư chất làm tiền đề cho nhiều kĩ năng. Tư chất có tác động đến vận tốc và khunh vị trí hướng của sự việc hình thành và tăng trưởng kĩ năng. Hệ thần kinh con người dân có tác động đến việc tăng trưởng kĩ năng được thể hiện ở những mặt tại đây;

– Tốc độ hình thành những phản xạ có Đk nhanh hay chậm, bền vững và kiên cố hay là không bền vững và kiên cố có tác động đến việc hình hành kỹ năng và kỹ xảo của con người.

– Tốc độ hình thành những phản xạ ức chế phân biệt có tác động đến hoạt động giải trí và sinh hoạt phân tích so sánh.

– Tốc độ xây dựng và biến hóa nhanh chậm những động hình thần kinh giúp con người hoạt động giải trí và sinh hoạt và thay đổi hoạt động giải trí và sinh hoạt một cách thích hợp mau lẹ hay chậm rãi với ngoại cảnh.

– Phẩm chất của những giác quan có tác động tốt hay xấu đến một số trong những nghành hoạt động giải trí và sinh hoạt. Người có tai thính dễ hoạt động giải trí và sinh hoạt có kết quả trong nghành nghề âm nhạc, người dân có mắt tinh dễ thành công xuất sắc trong nghành nghề hội họa.

– Kiểu thần kinh cũng góp thêm phần tạo ra kĩ năng trong những hoạt động giải trí và sinh hoạt nhất định nào đó. Kiểu thần kinh cân đối sẽ tạo Đk tốt trong nghành nghề dạy học cũng như công tác làm việc lãnh dạo.

Những nhà tư tưởng học Liên Xô đã phân biệt những thuộc tính và kiểu thần kinh chung và những thuộc tính và kiểu thần kinh riêng (kiểu thần kinh trong từng mặt hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng). Những thuộc tính về kiểu thần kinh chung là những thuộc tính của toàn bộ khối mạng lưới hệ thống thần kinh có tác động tới sự tăng trưởng điểm lưu ý tư tưởng chung của thành viên biểu lộ ở những điểm lưu ý khí chất. Còn những thuộc tính về kiểu thần kinh riêng là tiền đề tự nhiên của kĩ năng trình độ.

Ngoài ra, những điểm lưu ý giải phẫu sinh lý khác cũng tác động đến một loại kĩ năng nào đó, trong cả những điểm lưu ý thường thì, ta khó thấy có tương quan đến kĩ năng gì cả. Ví dụ cơ quan phục vụ nhu yếu máu cho não ví dụ nổi bật nổi bật. Nếu não được phục vụ nhu yếu máu khá đầy đủ thì sẽ tác động tốt đến việc để ý ghi nhớ tốt, tăng kĩ năng hoạt động giải trí và sinh hoạt trí óc.

Tóm lại, tư chất là Đk tự nhiên thiết yếu để hình thành và tăng trưởng kĩ năng. Trong quy trình hoạt động giải trí và sinh hoạt những tiền đề bẩm sinh được tăng trưởng và hoàn thiện hơn, những cơ chế bù trừ được hình thành để bù trừ cho những khuyết nhược điểm của khung hình. Song tư chất không quyết định hành động sự tăng trưởng của kĩ năng. Điều kiện quyết định hành động kĩ năng của thành viên tùy từng hoạt động giải trí và sinh hoạt của thành viên trong Đk giáo dục, xã hội nhất định.

3.6. Điều kiện xã hội của tăng trưởng kĩ năng

Ngoài vai trò của tư chất là yếu tố làm tiền đề tự nhiên cho việc tăng trưởng kĩ năng, tư tưởng học Mác – xít coi yếu tố xã hội có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành kĩ năng con người. Ở đây cần xét xem Đk xã hội ra làm thế nào có tác động đến việc tăng trưởng kĩ năng và việc thể hiện tác động đó ra làm thế nào.

Một số ý kiến của những nhà triết học và tư tưởng học Liên Xô nhận định rằng kĩ năng được hình thành trong quy trình phân loại lao động trong lịch sử dân tộc bản địa xã hội loài người. Giáo sư P. A. Rudich (Liên Xô) nhận định rằng: “Không phải là tiền đề sinh vật mà do sự phân loại lao động, làm xuất hiện những quá trình nhất định của sự việc tăng trưởng xã hội là nguyên nhân làm tăng trưởng kĩ năng của con người”.

Điều đó tức là yếu tố tăng trưởng kĩ năng gắn sát với việc phân loại lao động. Điều này đúng nếu xét sự tăng trưởng kĩ năng trong toàn bộ loài người. Nhưng sẽ không còn đúng chuẩn nếu nhận định rằng kĩ năng của thành viên trọn vẹn tùy từng sự phân công lao động và điểm lưu ý lịch sử dân tộc bản địa của hoạt động giải trí và sinh hoạt của con người. Năng lực thành viên không riêng gì có tùy từng sự phân công lao động mà còn tùy từng tư chất, khuynh hướng, năng khiếu sở trường và đa phần là yếu tố tự giác hoạt động giải trí và sinh hoạt của thành viên. Hơn nữa yếu tố tính chất lịch sử dân tộc bản địa xã hội của việc tăng trưởng kĩ năng của con người là đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu và phân tích của triết học và xã hội học, còn yếu tố tăng trưởng kĩ năng của thành viên trong quy trình sống của anh ta là thuộc về nghành nghiên cứu và phân tích của tư tưởng học. Vị trí TT của yếu tố tăng trưởng lịch sử dân tộc bản địa xã hội của kĩ năng là vai trò của lao động trong việc xuất hiện có tính chất lịch sử dân tộc bản địa của kĩ năng. Trong quy trình tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa, lao động luôn luôn là phương tiện đi lại và Đk thiết yếu cho việc tồn tại con người, là cơ sở chung của nền văn hóa cổ truyền truyền thống vật chất và tinh thần của con người. Lao động không riêng gì có tiến hành vai trò phương tiện đi lại của tồn tại con người và xã hội mà còn là một phương thức của việc tăng trưởng bản thân con người. Trong khi thay đổi tự nhiên và xã hội, nhờ quy trình lao động, con người thay đổi bản thân mình, toàn thế giới tâm hồn của tớ. Vì vậy, Đk cơ bản của việc tăng trưởng kĩ năng trong quy trình lịch sử dân tộc bản địa loài người là lao động. Nội dung và tính chất của lao động gắn sát trực tiếp với quan hệ kinh tế tài chính xã hội trong một quá trình tăng trưởng xã hội nhất định. Trong Đk lịch sử dân tộc bản địa rõ ràng của sự việc tăng trưởng xã hội, sự tăng trưởng kĩ năng có tính chất xích míc trong những hình thức tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa xã hội. Điều này tùy từng quan hệ xã hội, trước hết là quan hệ kinh tế tài chính.

Trong tư tưởng học người ta xác lập kĩ năng trải qua những loại hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng. Xem xét kĩ năng theo hai loại tại đây: Năng lực tiềm tàng và kĩ năng tức thời. Năng lực tiềm tàng cần cho việc tăng trưởng tương lai của thành viên, như thể phương thức có hiệu suất cao của hành vi để hoàn thành xong tốt những hoạt động giải trí và sinh hoạt mới. Năng lực tức thời thiết yếu so với một loại hoạt động giải trí và sinh hoạt rõ ràng nào đó có tính chất chuyên biệt mà không phải cho toàn bộ những hoạt động giải trí và sinh hoạt của con người. Nhưng mỗi thành viên tiến hành hoạt động giải trí và sinh hoạt bằng những cách rất khác nhau. Vì vậy, khái niệm kĩ năng được hiểu với tư cách là kĩ năng thành viên. Năng lực không riêng gì có hình thành trong lao động mà còn hình thành ngay trong thời hạn rỗi. Chính nhờ thời hạn rỗi mà kĩ năng tiềm tàng của con người được hình thành và tăng trưởng. Xã hội ngày càng tăng trưởng con người càng có Đk dùng thời hạn rỗi của tớ để tăng trưởng những kĩ năng tiềm tàng. Chỉ có chủ nghĩa cộng sản con người mới có những Đk tăng trưởng những kĩ năng tiềm tàng của tớ, cũng như toàn bộ kĩ năng.

Quá trình tăng trưởng lịch sử dân tộc bản địa xã hội của kĩ năng là cùng với biểu lộ những hoạt động giải trí và sinh hoạt mới, cùng với việc xuất hiện những phương thức mới của đời sống vật chất và tinh thần của xã hội những nhu yếu về việc tăng trưởng kĩ năng con người cũng xuất hiện. Điều kiện sản xuất tăng trưởng, sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật yên cầu nên phải có những kĩ năng phù thích phù hợp với sản xuất. Có thể nói rằng trình độ sản xuất càng cao, trình độ kỹ thuật càng cao thì sẽ càng làm cho kĩ năng con người càng phong phú. Song cũng cần được lưu ý rằng trong xã hội mà quan hệ xã hội lỗi thời sẽ ngưng trệ sự tăng trưởng kĩ năng của con người. Mức độ tăng trưởng kĩ năng không riêng gì có bị quy định bởi tính chất hoạt động giải trí và sinh hoạt mà còn tùy từng quan hệ của thành viên với xã hội, với hình thái tiếp xúc của người đó. Những nhà tầm cỡ của chủ nghĩa Mác-Lênin trong lúc phân tích sự phân công lao động ở chủ nghĩa tư bản đã chỉ ra rằng, chính trong Đk này đã tác động xấu đến việc tăng trưởng của con người và sự tăng trưởng toàn vẹn của nhân cách. Mác đã từng viết: Trong Đk sản xuất tư bản người công nhân không làm gì để thay đổi Đk lao động mà ngược lại Đk lao động làm biến hóa người công nhân. Như vậy, Đk lao động tư bản đã làm thui chột kĩ năng người công nhân. Lênin viết: Chủ nghĩa tư bản đã bóp nghẹt, vùi dập và làm thui chột biết bao nhiêu thiên tài trong công nhân và nông dân lao động. Những thiên tài này đã mai một đi dưới ách áp bức của những cảnh nghèo túng, cùng quẫn, chà đạp nhân cách con người.

Năng lực thành viên còn chịu tác động của nền văn hóa cổ truyền truyền thống xã hội. Mức độ tăng trưởng của nền văn hóa cổ truyền truyền thống xã hội có tác động đến việc tăng trưởng kĩ năng thành viên, tuy nhiên không quy định một cách trực tiếp sự tăng trưởng kĩ năng con người. Mỗi người trọn vẹn có thể tiếp thu nền văn hóa cổ truyền truyền thống đó một cách rất khác nhau để hình thành kĩ năng của tớ. Điều đó trọn vẹn tùy từng nhu yếu của thành viên. Năng lực con người được hình thành và tăng trưởng trong hoạt động giải trí và sinh hoạt tiếp xúc nhằm mục tiêu thỏa mãn thị hiếu nhu yếu. Thực tế môi trường sống đời thường yên cầu con người phải hoàn thiện một số trong những kĩ năng để thỏa mãn thị hiếu nhu yếu. Năng lực tri giác của con người tăng trưởng cùng với nhu yếu phân biệt sự vật quý khách quan, kĩ năng tư duy tăng trưởng do nhu yếu của con người phải đi sâu tìm hiểu thực ra của hiện tượng kỳ lạ quý khách quan. Mác và Ăngghen viết: “Một thành viên như Raphaen trọn vẹn có thể tăng trưởng được thiên tài của tớ hay là không, điều này trọn vẹn tùy từng nhu yếu, mà nhu yếu nó lại tùy từng sự phân công lao động, vào Đk giáo dục con người phát sinh do sự phân công lao động”.

Trong chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản có những Đk cho việc tăng trưởng kĩ năng – Mục tiêu của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản là làm cho kĩ năng mọi người đều được tăng trưởng. Năng lực được hình thành không riêng gì có là hoạt động giải trí và sinh hoạt riêng của thành viên. Trong môi trường sống đời thường của mỗi thành viên, “kĩ năng xã hội” với tư cách là thành tựu của thành viên, trình làng như thể tiềm lực, là Đk cho hoạt động giải trí và sinh hoạt thành viên. Năng lực không riêng gì có hiểu là thành tích của mình mình thành viên mà là tổng hợp những hoạt động giải trí và sinh hoạt xã hội. Nói một cách khác kĩ năng của loài người đã chuyển một cách gián tiếp vào kĩ năng thành viên trải qua nền văn hóa cổ truyền truyền thống mà thành viên đang sống. Sự tác động của nền văn hóa cổ truyền truyền thống này đến thành viên một cách gián tiếp.

Mức độ tăng trưởng nền văn hóa cổ truyền truyền thống nói chung và mức độ tăng trưởng kĩ năng con người không phải là hòa nhập làm một. Mức độ tăng trưởng văn hóa truyền thống xã hội được thể hiện trong việc tăng trưởng kĩ năng thành viên có rất khác nhau. Điều đó tùy từng mỗi thành viên tiếp thu nền văn hóa cổ truyền truyền thống đó và mong ước nền văn hóa cổ truyền truyền thống đó ra làm thế nào. Như vậy, việc tăng trưởng kĩ năng của thành viên là tùy từng mối tác động qua lại giữa thành viên và xã hội, trong số đó Đk xã hội có vai trò to lớn so với việc tăng trưởng này.

3.7. Vấn đề tăng trưởng và tu dưỡng kĩ năng

Năng lực và tài năng của con người phụ thuộc thật nhiều vào tình hình giáo dục trong số đó từng người tự giác hoạt động giải trí và sinh hoạt để hình thành kĩ năng của tớ. Vì vậy, muốn tu dưỡng và tăng trưởng kĩ năng phải để ý những Đk cơ bản tại đây:

3.7.1. Sự khác lạ thành viên về kĩ năng

Trong môi trường sống đời thường và lao động thành tích từng người rất khác nhau. Trong lớp học trình độ và kĩ năng học tập của học viên không đồng đều nhau. Để biết được sự khác lạ kĩ năng học viên nên phải nhờ vào mức độ thuận tiện và đơn thuần và giản dị nắm môn học, chất lượng thành tích môn học, ở một số trong những học viên, thể hiện sự nhanh trí trong việc tiếp thu bài, số khác có óc sáng tạo, có kỹ năng thực hành thực tế giỏi, hoặc có kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn học. Có thể một học viên có một số trong những biểu lộ những thuộc tính trên. Nhưng em tăng trưởng thường thì thì không tồn tại một em nào lại không tồn tại những phẩm chất có mức giá trị để hình thành kĩ năng. Có thể có những kết quả như nhau ở một số trong những em học viên trong cùng một hoạt động giải trí và sinh hoạt, tuy nhiên cách tiến hành để đến kết quả lại khác. Người giáo viên cũng cần được để ý về những kiểu hoạt động giải trí và sinh hoạt thần kinh cấp cao ở từng em học viên. Năng lực con người được tăng trưởng rất rộng trong nhiều nghành nên từng người đều trọn vẹn có thể tăng trưởng thuận tiện ở nhiều mặt, trọn vẹn có thể thoả mãn trong nhiều hoạt động giải trí và sinh hoạt rất khác nhau, trong lao động trí óc cũng như lao động chân tay. Việc để ý đến việc khác lạ kĩ năng của thành viên sẽ tạo Đk tăng trưởng phong phú và toàn vẹn những kĩ năng của con người trong chừng mực nhất định.

3.7.2. Điều kiện hình thành kĩ năng

Không có kĩ năng nào được hình thành từ tư chất bẩm sinh mà không trải qua học tập, rèn luyện, tức là không trải qua hoạt động giải trí và sinh hoạt. Ngay những trẻ nhỏ có năng khiếu sở trường học tập thuận tiện và đơn thuần và giản dị một số trong những môn nào đó như nhạc, họa, tuy nhiên bản thân em đó phải học tập, hoạt động giải trí và sinh hoạt thì kĩ năng mới hình thành.

Việc cho những em tham gia lao động đúng mức có tác dụng quan trọng trong việc hình thành kĩ năng của chúng. Vì vậy việc gắn sát giảng dạy với lao động sản xuất tạo Đk tốt cho kĩ năng học viên tăng trưởng toàn vẹn: Năng lực trình độ được thể hiện một cách tốt đẹp trên nền tăng trưởng cao của nhiều nghành thành viên. Năng lực được hình thành và tăng trưởng trong hoạt động giải trí và sinh hoạt nào ở đó kĩ năng được sử dụng nhiều nhất. Hoạt động càng nhiều mặt, có nội dung phong phú bao nhiêu thì kĩ năng càng trọn vẹn có thể tăng trưởng khá đầy đủ và rõ rệt bấy nhiêu. Nhiệm vụ của nhà giáo dục là phải tích cực, kịp thời tăng trưởng kĩ năng trẻ nhỏ, tạo Đk cho kĩ năng trẻ nhỏ được thể hiện và tăng trưởng đồng thời hướng trẻ nhỏ vào những hoạt động giải trí và sinh hoạt thích thích phù hợp với hứng thú. Nếu một em nào đó có kĩ năng yếu về một nghành nào đó thì tìm cách hình thành cho em những kĩ năng khác thích hợp hơn. Có thể ở trẻ nhỏ có sự thay thế, bù đắp kĩ năng này bằng kĩ năng khác. Thực tiễn giáo dục đã chỉ ra rằng mỗi học viên thường thì đều phải có kĩ năng nắm vững những nguyên tắc khoa học và trình độ nhiệm vụ thì đều phải có kĩ năng tiếp thu khoa học tân tiến, văn hóa truyền thống và kỹ thuật, khi đã trưởng thành đều phải có kĩ năng tham gia một cách rộng tự do vào đời sống xã hội.

Một trong những tín hiệu tốt của kĩ năng là có thành tích sớm như Trần Đăng Khoa đã nổi tiếng về thơ từ tuổi thiếu niên. Song chưa tồn tại thành tích sớm cũng không phải là tín hiệu không tăng trưởng kĩ năng. Có những người dân thể hiện tài năng muộn – Tề Bạch Thạch đến tuổi 60 mới nổi tiếng về tranh “Tôm cua”. Bà E. I. Guxêva sinh trưởng ở vùng hẻo lánh Xibêri, ngoài 50 tuổi mới khởi đầu học văn hóa truyền thống; chẳng bao lâu bà đạt được học vị phó tiến sỹ và năm 73 tuổi bà bảo vệ thành công xuất sắc luận án tiến sỹ.

Lòng yêu việc làm, hứng thú với việc làm là Đk rất quan trọng để hình thành kĩ năng và tài năng Những người dân có tài năng năng đều là người hứng thú say mê với việc làm.

M. Goócki nhận định rằng thiên tài về thực ra chỉ là lòng yêu so với việc làm, so với quy trình thao tác. Chỉ có lao động với việc nhiệt tình say mê thì mới có thể có những sáng tạo và ý tưởng sáng tạo. Năng lực cũng chỉ hình thành trên cơ sở hứng thú với việc làm. Tất nhiên so với những người dân thiên tài không riêng gì có có hứng thú so với việc làm mà còn những yếu tố khác quan trọng. Nhưng rõ ràng hứng thú so với việc làm là yếu tố có tính chất vô cùng quan trọng để hình thành kĩ năng và thiên tài.

Năng lực có tương quan đến thái độ của con người so với mình so với những người khác và so với lao động, việc làm. Thái độ lao động, thao tác say sưa, nhiệt tình đó là Đk thiết yếu để tăng trưởng kĩ năng. Thái độ so với những người khác, sự quan tâm lo ngại so với tập thể, cho giang sơn, cho nhân dân là động cơ thúc đẩy để thành viên trọn vẹn có thể hoàn thiện kĩ năng của tớ. Chỉ có trong tập thể con người mới thể hiện khá đầy đủ kĩ năng của tớ. Vì vậy, cần tạo cho học viên gắn bó với tập thể, với mọi người, tham gia tài xuất, vào những tập thể lao động thì kĩ năng những em mới tăng trưởng được.

Thái độ so với bản thân tôi cũng là yếu tố quan trọng so với hình thành kĩ năng. Lòng tự tin, đức nhã nhặn, tính kiên trì, sự quyết tâm cao độ, tự định hình và nhận định đúng bản thân mình là Đk thuận tiện cho việc hình thành kĩ năng tài năng. Người giáo viên cần tu dưỡng cho học viên những đức tính trên, biết định hình và nhận định đúng học viên, động viên và khuyến khích chúng trong học tập, cũng như trong những hoạt động giải trí và sinh hoạt khác thì kĩ năng học viên mới trọn vẹn có thể tăng trưởng nhanh gọn. Mặt khác cần tạo Đk cho những em tham gia vào những hoạt động giải trí và sinh hoạt ngoại khóa, ngoài trường như hoạt động giải trí và sinh hoạt câu lạc bộ thiếu niên, những tổ đội sản xuất, thì mới có thể trọn vẹn có thể làm cho kĩ năng tăng trưởng toàn vẹn.

3.7.4. Phát hiện, quan tâm, tu dưỡng kĩ năng

Việc phát hiện năng khiếu sở trường, tu dưỡng nhân tài nên phải có sự quan tâm hơn thế nữa của mái ấm gia đình, nhà trường và xã hội. quản trị Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng đã từng nhắc nhở những người dân làm công tác làm việc giáo dục: “Phải có ý thức phát hiện và tu dưỡng những em có năng khiếu sở trường về toán và những môn khác… đừng bỏ sót em nào, bỏ sót rất uổng”.

Năng khiếu là những tiền đề bẩm sinh, những khuynh hướng thứ nhất tạo Đk cho kĩ năng và tài năng tăng trưởng thuận tiện. Nó gồm có những điểm lưu ý sinh lý giải phẫu của khối mạng lưới hệ thống thần kinh và khuynh hướng tư tưởng thứ nhất tạo Đk thuận tiện cho việc tăng trưởng một kĩ năng nào đó. Nhiều nhà khoa học đã tìm hiểu những yếu tố quyết định hành động sự tồn tại của năng khiếu sở trường. Nhà tư tưởng học Liên Xô B.M. Teplov đã nhận định rằng năng khiếu sở trường âm nhạc gồm những thành phần tại đây:

– Nhạy cảm điệu thức: biết nhận ra giai điệu, xúc cảm với giai điệu và nhạy cảm với từng nhạc tố. Người có nhạy cảm điệu thức thấy chối tai trước nốt nhạc sai, biết nhận ra cái hay của bản nhạc ngay từ trên đầu.

– Khả năng tái hiện thính giác: thể hiện kĩ năng tái hiện giai điệu bằng tai, bằng “tai trong” – có những nhạc sĩ không tồn tại kĩ năng tái hiện giai điệu nào đó nhanh gọn tuy nhiên nghe nhạc rất sành bằng “tai trong” thì không thể nói là họ không tồn tại khiếu âm nhạc.

– Nhạy cảm nhịp nhạc: kĩ năng cảm thụ nhạc theo phong cách vận động, nhận ra tính biểu cảm cao độ của nhịp nhạc và tái hiện nó.

Khi nghiên cứu và phân tích về năng khiếu sở trường hội họa V. I. Kirienco đã nhận định rằng kĩ năng thị giác không tương quan gì tới năng khiếu sở trường hội họa, nhưng về óc cân đối, ví dụ kĩ năng chia một bức chân đung ra nhiều phần bằng nhau thực đúng chuẩn và nhanh gọn thì những họa sỹ tí hon giỏi hơn những trẻ nhỏ thường thì. Những đứa trẻ có năng khiếu sở trường hội họa mới bốn tuổi rưỡi đã biết phân biệt rõ độ sáng giữa hai mặt phẳng bên nào sáng hơn, bên nào tối hơn. Trên cơ sở những khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích người ta nhận định rằng có những cơ cấu tổ chức triển khai của năng khiếu sở trường chuyên biệt. Từ đó giúp toàn bộ chúng ta hiểu yếu tố nào tạo ra năng khiếu sở trường và chẩn đoán một đứa trẻ có năng khiếu sở trường về mặt gì, không phải đứa trẻ nào thì cũng luôn có thể có năng khiếu sở trường. Trong Đk nhất định nào đó thì năng khiếu sở trường mới thể hiện ra. Năng khiếu tạo Đk thuận tiện cho việc hình thành kĩ năng và tài năng. Song không phải năng khiếu sở trường nào thì cũng hình thành nên tài năng. Điều này còn tùy từng nhiều Đk khác nữa. Năng khiếu thường thể hiện song song với những thành tích sớm trong hoạt động giải trí và sinh hoạt của đứa trẻ. Raphaen 8 tuổi đã vẽ giỏi những bức tranh sơn dầu. Môda 5 tuổi đã sáng tác được nhạc, 8 tuổi viết được những bản Xônát thứ nhất. Ở Việt Nam những tài năng xuất hiện sớm ở Lê Quý Đôn, Cao Bá Quát, Lương Thế Vinh đều phải có cơ sở từ những năng khiếu sở trường nhất định. Trong những nghành như nhạc, họa, toán, thơ, những tài năng thường xuất hiện sớm. Công trình nghiên cứu và phân tích của V. Hekơ và I. Xiêhen (Đức) đã cho biết thêm thêm rằng 401 người dân có năng khiếu sở trường âm nhạc xuất hiện trước 10 tuổi trong số 441 nhạc sĩ. Vì vậy, nên phải phát hiện kịp thời những năng khiếu sở trường ở trẻ và thời kỳ tối ưu của sự việc tăng trưởng kĩ năng và tài năng. Nhưng nếu giáo dục không đúng, năng khiếu sở trường sẽ bị thui chột, thậm chí còn mất đi. Nếu giáo dục đúng đắn thì năng khiếu sở trường sẽ thành tài năng. Nhà giáo dục phải nắm vững cấu trúc từng loại năng khiếu sở trường, trên cơ sở đó lựa chọn, phát hiện những em có năng khiếu sở trường phù thích phù hợp với những hoạt động giải trí và sinh hoạt thứ nhất của trẻ nhỏ trên cơ sở đó kịp thời phát hiện sớm những trẻ có năng khiếu sở trường.

Khuynh hướng hoạt động giải trí và sinh hoạt của đứa trẻ thường là tín hiệu hay triệu chứng thứ nhất để nhận ra trẻ có năng khiếu sở trường. Có trẻ vài ba tuổi đã nghe nhạc một cách say mê. Có em 4 tuổi đã nói những câu thành vần. Các em thường biểu lộ khuynh hướng rất khác nhau trong hoạt động giải trí và sinh hoạt. Phần lớn ở trẻ có khuynh hướng nào đó rất sớm so với hoạt động giải trí và sinh hoạt, trọn vẹn có thể chứng tỏ trẻ có tiền đề bẩm sinh nào đó thuận tiện cho việc tăng trưởng kĩ năng và tài năng. Song, cũng luôn có thể có trường hợp có những em tỏ ra có khuynh hướng sớm so với hoạt động giải trí và sinh hoạt nào đó nhưng không phải do tiền đề bẩm sinh thuận tiện mà do tác động của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài như mái ấm gia đình và những người dân xung quanh thì yên cầu trẻ phải nỗ lực và nỗ lực nhiều mới trở thành tài năng. Việc theo dõi khuynh hướng hoạt động giải trí và sinh hoạt thứ nhất của đứa trẻ là tín hiệu quan trọng để tăng trưởng năng khiếu sở trường của trẻ. Song trong thực tiễn có khi xuất hiện khuynh hướng và sự hình thành tài năng không song song với nhau. Có những khuynh hướng giả tạo. Có những đứa trẻ say mê một hoạt động giải trí và sinh hoạt nào đó nhất thời rồi sau nó lại say mê những hoạt động giải trí và sinh hoạt khác. Sự thay đổi khuynh hướng một cách nhanh gọn như vậy sẽ khó tăng trưởng kĩ năng và tài năng. Chỉ có khuynh hướng thực sự mới là tín hiệu của sự việc hình thành tài năng. Muốn nhận ra khuynh hướng thực sự của trẻ nhỏ phải nhờ vào ý chí và tình cảm với hoạt động giải trí và sinh hoạt – Thái độ này sẽ bảo vệ bảo vệ an toàn cho trẻ khắc phục những trở ngại say mê hoạt động giải trí và sinh hoạt. Trẻ sẽ bị thu hút mãnh liệt sức lực vào hoạt động giải trí và sinh hoạt và đạt kết quả cao hơn nữa những trẻ không tồn tại khuynh hướng.

Tóm lại, khi phát hiện những em có năng khiếu sở trường phải kịp thời tu dưỡng, đưa những em vào lớp năng khiếu sở trường toán, văn, nhạc, họa, hay những lớp nghệ thuật và thẩm mỹ khác… Gia đình, nhà trường và xã hội nên phải có quyết sách thích đáng để tu dưỡng nhân tài cho giang sơn.

3.7.5. Phương pháp dạy dỗ đúng đắn

Những đứa trẻ có Đk bẩm sinh tương tự nhau, trong những môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên gần như thể nhau, tuy nhiên do những Đk và cách dạy dỗ rất khác nhau mà trở thành người dân có tài năng năng hoặc vô dụng. Các nhà tư tưởng học Xô viết đã tìm những phương pháp dạy dỗ tinh vi thích thích phù hợp với từng đối tượng người tiêu vốn để làm hình thành kĩ năng. L. X. Xlavina đã tìm hiểu một nhóm học viên lớp 1 mà người ta liệt vào loại “dốt”, vận dụng những phương pháp dạy dỗ thích hợp ông đã làm cho những em này làm được những bài toán trong 3 – 4 phút mới làm được.

L. X. Vưgốtxki nhận định rằng mỗi đứa trẻ có một “vùng tăng trưởng sớm nhất” trong số đó đứa trẻ chưa thể tự mình hoạt động giải trí và sinh hoạt được nhưng nếu người lớn giúp sức, hoặc bắt chước người lớn thì những em có kĩ năng làm được. Nếu việc giảng dạy chỉ nhờ vào trình độ tăng trưởng đã có thì không tạo Đk cho việc tăng trưởng trí tuệ. Nếu dạy dỗ vượt quá kĩ năng của đứa trẻ thì cũng khó tăng trưởng được kĩ năng của đứa trẻ. Muốn tăng trưởng được kĩ năng cho học viên phải dạy dỗ đi trước yếu tố tăng trưởng một chút ít.

Song không phải dạy dỗ ra làm thế nào đứa trẻ tăng trưởng kĩ năng như vậy ấy. Điều có tính chất quyết định hành động trực tiếp để hình thành kĩ năng ở trẻ là bản thân chúng phải tích cực tiếp thu và hoạt động giải trí và sinh hoạt để sở hữu những cái mà người lớn dạy cho chúng. Người lớn tìm cách kích thích những em hành vi, còn bản thân những em phải tự hành vi lấy. Điều đó tùy từng động cơ, nhu yếu của đứa trẻ.

Vì vậy, để hình thành và tăng trưởng kĩ năng cho trẻ nhỏ nên phải để ý đến việc tăng trưởng toàn bộ nhân cách của chúng phù thích phù hợp với yêu cầu của việc tăng trưởng xã hội trong những quá trình lịch sử dân tộc bản địa nhất định.

4. Giá trị và việc hình thành nhân cách

Giá trị có vai trò rất rộng so với việc hình thành nhân cách. Có thể nói giá trị là một phạm trù cũng như hoạt động giải trí và sinh hoạt và tiếp xúc không thể thiếu được khi đề cập đến yếu tố nhân cách: hoạt động giải trí và sinh hoạt – tiếp xúc – giá trị – nhân cách.

Muốn hình thành được nhân cách trước hết con người phải ý thức giá tốt trị của tớ. Socrates nói: Con người hãy ý thức được cái tôi của riêng mình để xem thấy cái thánh thiện trong toàn bộ chúng ta.

4.1. Khái niệm về giá trị

Giá trị đã được sử dụng nhiều trong những nghành kinh tế tài chính, nghệ thuật và thẩm mỹ, khoa học, đạo đức, giáo dục, và ngày này cần đề cập tới trong nghành nghề tư tưởng học, đặc biệt quan trọng trong tư tưởng học nhân cách.

Tiếng Anh có 2 từ Value và Worth tức là giá trị.

Giá trị thể hiện quan hệ giữa chủ thể giá trị và đối tượng người tiêu dùng của việc định hình và nhận định.

Những vật tưởng chừng không giá trị gì, ví dụ một gốc cây, một nén hương, nhưng khi con người đặt đức tin vào nó thì trở thành một vật có mức giá trị. Một lá cờ là một mảnh vải, nhưng những chiến sỹ lại dám quyết tử để bảo vệ nó chính vì lá cờ là hồn nước, là biểu lộ giá trị tinh thần cao quý của tất cả một dân tộc bản địa.

Như vậy giá trị là cái được chủ thể định hình và nhận định thừa nhận trên cơ sở quan hệ với việc vật đó.

Chủ thể trọn vẹn có thể là một thành viên, một nhóm người hay một xã hội. Tùy theo quan hệ của chủ thể với việc vật mà sự vật đó có mức giá trị. Hòn đá lúc không tồn tại quan hệ với con người nó đang chưa tồn tại giá trị, khi con người tiêu vốn để làm ngồi hoặc vật để làm vật chặn giấy thì hòn đá đó trở nên có mức giá trị.

Thông thường trước đó ta đã thừa nhận có 3 loại giá trị chân, thiện, mỹ. Hiện nay, người ta lại hướng tới Thiện – Lợi – Mỹ.

Lợi là giá trị có ý nghĩa thiết thân trực tiếp môi trường sống đời thường của thành viên. Lợi là một chiếc gì mang tính chất chất riêng tư có tương quan đến nhân cách con người.

Thẩm mỹ chỉ tương quan trực tiếp đến cảm xúc vẻ đẹp so với môi trường sống đời thường con người trong từng mặt nào đó. Một đối tượng người tiêu dùng đẹp gợi lên cho chủ thể một kích thích khoái cảm, yêu thích, một trạng thái tình cảm dễ chịu và tự do, hứng khởi.

Thiện thể hiện ở đạo đức. Con người dân có đạo đức hướng giá trị về xã hội, về người khác, môi trường sống đời thường của thành viên vì xã hội.

Như vậy, thiện thể hiện giá trị xã hội của thành viên có tác động đến xã hội.

Lợi là giá trị thành viên có tác động đến việc tồn tại của thành viên, hướng về phía cái tôi.

Mỹ giá trị cảm quan tác động tới những bộ phận riêng không tương quan gì đến nhau đến việc tồn tại thành viên.

Khi định hình và nhận định một đối tượng người tiêu dùng nào điều quan trọng không phải thực ra của đối tượng người tiêu dùng này mà điều cơ bản nhất của đối tượng người tiêu dùng này mà điều cơ bản là tiêu chuẩn mà chủ thể địa thế căn cứ vào đó để định hình và nhận định đối tượng người tiêu dùng.

Cantơ nói: “Cái đẹp không phải là đôi má hồng của cô thiếu nữ mà ở hai con mắt của kẻ si tình.”

Một người khi định hình và nhận định về một đối tượng người tiêu dùng nào trọn vẹn có thể địa thế căn cứ về quan hệ nào đó để phán xét, khen chê, xấu, tốt. Căn cứ vào thiện – ác ta có mức giá trị đạo đức, vào lợi – hại ta có mức giá trị kinh tế tài chính, vào đẹp – xấu ta có mức giá trị thẩm mỹ và làm đẹp.

Tuỳ thuộc vào nhân cách của chủ thể mà có thái độ so với giá trị rất khác nhau. Giá trị cùng thay đổi theo thời hạn của môi trường sống đời thường con người. Trong một quá trình của đời sống trọn vẹn có thể một đối tượng người tiêu dùng nào đó có mức giá trị với anh ta, nhưng trong một quá trình khác cái ấy trở thành vô ích. Trong mỗi quá trình lịch sử dân tộc bản địa, trong những thời đại, mỗi giai cấp, mỗi dân tộc bản địa cũng luôn có thể có những giá trị rất khác nhau. Tất nhiên trong một mức độ nhất định giá trị không riêng gì có tùy từng chủ quan mà còn tùy từng quý khách quan bản thân của đối tượng người tiêu dùng đó.

Cô gái xấu số chỉ đẹp so với chàng trai si tình, còn không thể là đẹp so với những chàng trai tỉnh táo khác.

Cái thiện ở đây được hiểu một thành viên nào hòa nhập được cái chung của mọi người, sống vì người khác sẽ là người dân có nhân cách tốt. Còn quyền lợi của thành viên xâm hại quyền lợi của tập thể sẽ là xấu.

Theo tiêu chuẩn đó một người gọi là thiện, có đạo đức là người tiến hành theo nguyên tắc mà người phương Tây đưa ra: “Hãy làm cho những người dân khác những gì mình yêu thích họ làm cho mình”. trái lại ở phương Đông Khổng Tử nêu: “Cái mà mình không thích kẻ khác làm cho mình thì mình đừng làm cho kẻ khác”.

Thật ra cái mà mình yêu thích chưa chắc người khác đã muốn. Do đó không thể làm cho những người dân khác cái mà mình yêu thích được. Chỉ trọn vẹn có thể không làm cho những người dân khác cái mà mình không thích thôi. Câu nói của triết gia Khổng Tử có lí là ở đoạn đó.

4.3. Con đường hình thành nhân cách

Theo Tsunesaburo Makiguchi nhà giáo dục học Nhật Bản. Giá trị là yếu tố thể hiện có tính kim chỉ nan của quan hệ giữa chủ thể định hình và nhận định và đối tượng người tiêu dùng của việc định hình và nhận định.

Theo Phạm Minh Hạc, muốn hình thành nhân cách phải giáo dục giá trị. Bởi vì: “Nhân cách đó là quan hệ – mức độ thích hợp giữa khối mạng lưới hệ thống giá trị, thước đo giá trị của chủ thể với khối mạng lưới hệ thống giá trị và thước đo giá trị của nhóm, xã hội, xã hội, quả đât. Mức độ là phạm vi thích hợp càng cao – nhân cách càng lớn”.

Trên cơ sở đó ông đưa ra con phố hình thành nhân cách bằng phương pháp tiếp cận hoạt động giải trí và sinh hoạt – giá trị – nhân cách.

Trong lời trình làng của Vũ Khiêu trong tác phẩm “Giá trị tinh thần truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa Việt Nam” nhận định rằng giá trị xuất hiện từ quan hệ xã hội giữa chủ thể và đối tượng người tiêu dùng. Các loại giá trị: giá trị vật chất và giá trị tinh thần, giá trị xã hội và giá trị thành viên, giá trị thiết yếu và giá trị cao đẹp.

“Tổng hợp những giá trị ấy ở mỗi thành viên sẽn mang lại cho thành viên ấy một bản lĩnh độc lạ và rất khác nhau làm cho thành viên ấy trở thành một nhân cách độc lạ và rất khác nhau và tồn tại như một giá trị”.

Nếu như giá trị theo ý niệm của Khổng Tử: Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín (Trung Hoa) thì ở Việt Nam theo Trần Văn Giàu có bảy giá trị đạo đức truyền thống cuội nguồn tạo ra truyền thống nhân cách người Việt Nam. Đó là:

– Yêu nước

– Cần cù

– Anh hùng

– Sáng tạo

– Lạc quan

– Thương người

– Vì nghĩa.

Để hình thành nhân cách, tiềm năng của kế hoạch con người Việt Nam sang thế kỷ 21, giáo dục sẽ là quốc sách tăng trưởng số 1, là bệ phóng đưa giang sơn vươn lên tầm cao của những dân tộc bản địa văn minh trên toàn thế giới. Để làm được trách nhiệm này giáo dục trong kế hoạch của tớ phải kim chỉ nan giá trị nhân cách đạo đức và giá trị nhân cách trí tuệ. Đó là giá trị đạo đức và tài năng trong nhân cách.

Chức năng của giáo dục là dẫn dắt con người kim chỉ nan có ý thức về giá trị Thiện – Lợi – Mỹ; tiến hành một nhân cách đức tài trong xã hội tăng trưởng năng động.

Hiện nay sau 10 năm thay đổi bậc thang giá trị trong tư tưởng người Việt Nam đã có xu thế biến hóa.

Mặt tích cực trong tư tưởng con người Việt Nam là từ con người trong cơ chế bao cấp chuyển sang năng động, tính đến hiệu suất cao kinh tế tài chính, đồng ý đối đầu, lao động và học tập sôi sục thiết thực.

Mặt khác, việc kim chỉ nan về giá trị kinh tế tài chính kĩ năng giá trị tinh thần, văn hóa truyền thống, chính trị: quyền lợi thành viên và mái ấm gia đình, coi trọng hơn quyền lợi xã hội, tập thể – giá trị tân tiến lấn át giá trị truyền thống cuội nguồn, giá trị trước mắt hơn giá trị lâu dài.

Nhiệm vụ giáo dục của ta lúc bấy giờ phải hình thành con người từ một nhân cách mang tính chất chất thành viên trở thành một nhân cách mang tính chất chất xã hội. Giáo dục đào tạo là phương tiện đi lại hữu hiệu để xã hội hóa từng thành viên, mỗi thành viên cạnh bên coi trọng quyền lợi thành viên mình còn phải coi trọng hơn quyền lợi của xã hội và quyền lợi của xã hội. Con người từ khi Ra đời được sự giáo dục mái ấm gia đình đến khi tới trường được sự giáo dục của nhà trường, rồi đến khi thao tác trong xã hội cần thấm nhuần những tư tưởng đó. Đó đó là giá trị nhân cách xã hội của người Việt Nam trong thời đại ngày này.

Reply
1
0
Chia sẻ

Video full hướng dẫn Chia Sẻ Link Down Cấu trúc nhân cách gồm ?

– Một số từ khóa tìm kiếm nhiều : ” đoạn Clip hướng dẫn Cấu trúc nhân cách gồm tiên tiến và phát triển nhất , Chia Sẻ Link Down Cấu trúc nhân cách gồm “.

Giải đáp vướng mắc về Cấu trúc nhân cách gồm

You trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nha.
#Cấu #trúc #nhân #cách #gồm