Mục lục bài viết
Kinh Nghiệm về Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là 2022
Update: 2022-03-24 14:04:11,Quý khách Cần kiến thức và kỹ năng về Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là. Bạn trọn vẹn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin được tương hỗ.
Diễn đàn
Pháp quyền hay Pháp trị
21/04/2006 22:17 –
Tóm lược đại ý quan trọng trong bài
- Pháp quyền hay Pháp trị
- HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN
Trong những văn bản chính thức, cái mà toàn bộ chúng ta đã lựa chọn là nhà nước pháp quyền. Còn một số trong những học giả lại nhận định rằng nên lựa chọn quy mô nhà nước pháp trị. Vậy toàn bộ chúng ta nên xây dựng nhà nước pháp quyền hay nhà nước pháp trị?
Thực ra, nhà nước pháp quyền hay nhà nước pháp trị thì đều là những thứ do người quốc tế nghĩ ra. Nhà nước pháp quyền có nguồn gốc tư tưởng từ Châu Âu. (Trong tiếng Pháp, đó là “Etat de droit”; trong tiếng Đức, đó là “Rechsstaat”). Nhà nước pháp trị có nguồn gốc tư tưởng từ Trung Quốc cổ đại. Ngoài ra, lại còn tồn tại khái niệm pháp trị (Rule of law) Theo phong cách hiểu của người Anh-Mỹ. Khái niệm pháp trị Theo phong cách hiểu của người Anh-Mỹ rất gần với khái niệm nhà nước pháp quyền của người Châu Âu. Thế nhưng, khái niệm nhà nước pháp trị (hay cũng rất được gọi tắt là pháp trị) Theo phong cách hiểu của người Trung Quốc cổ đại (tiêu biểu vượt trội là của Hàn Phi Tử) thì lại trọn vẹn khác hoàn toàn.
Khái niệm pháp trị trong cách hiểu của người Trung Quốc cổ đại trái chiều với khái niệm đức trị. Pháp trị là dùng pháp lý để cai trị (Rule by law), chứ không phải dùng đạo đức để cai trị (Rule by moral). Trong trường hợp này, pháp lý chỉ là công cụ của nhà nước, và nhà nước đứng trên pháp lý. Mà như vậy thì “may nhờ, rủi chịu”, một nhà nước chuyên quyền, độc đoán trọn vẹn có thể phát hành mọi thứ pháp lý, kể cả những thứ xâm phạm những quyền cơ bản của con người để cai trị.
Còn khái niệm pháp trị trong cách hiểu của người Anh-Mỹ thì trái chiều với khái niệm nhân trị. Pháp trị là pháp lý cai trị (Rule of law), chứ không phải con người cai trị (Rule of person). Trong trường hợp này, không tồn tại ai trọn vẹn có thể đứng trên pháp lý, kể cả nhà nước.
Với tư cách là một phương thức tổ chức triển khai quyền lực tối cao nhà nước, nhà nước pháp quyền là không mang tính chất chất chất giai cấp. Bất cứ giai cấp nào muốn phụng sự nhân dân, muốn những quyền của tớ không trở thành một nhóm những kẻ cầm quyền thật sự tước bỏ thì đều cần tổ chức triển khai quyền lực tối cao nhà nước theo quy mô nhà nước pháp quyền. Xây dựng giang sơn theo quy mô nhà nước pháp trị (Theo phong cách hiểu của người Trung Quốc cổ đại) không thể đưa toàn bộ chúng ta đi được đâu xa, ngoài việc trở về với thời quá khứ.
Theo cách hiểu như trên, pháp trị là một trật tự pháp lý độc lập (với chính trị, tôn giáo…). Nó gồm có ba ý nghĩa cơ bản. Pháp trị là công cụ để trấn áp và điều chỉnh nhà nước (trấn áp và điều chỉnh quyền lực tối cao); Pháp trị tức là toàn bộ mọi chủ thể đều bình đẳng trước pháp lý; Pháp trị tức là bảo vệ bảo vệ an toàn công lý về thủ tục và về hình thức.
Với tư cách là công cụ trấn áp và điều chỉnh quyền lực tối cao, pháp trị có hai hiệu suất cao: một là hạn chế sự độc đoán của nhà nước và hạn chế sự lạm quyền; hai là làm cho nhà nước hành xử hợp lý, làm cho quyết sách của nhà nước được anh minh. Câu hỏi đưa ra là làm thế nào để ngăn cản được sự độc đoán và sự lạm quyền của nhà nước?
Pháp trị vấn đáp vướng mắc này bằng phương pháp đưa ra những nguyên tắc cơ bản tại đây: Bảo đảm tính tối thượng của pháp lý. Pháp luật phải được đặt trên nhà nước và đảng phái; Nhà nước phải tuân thủ một khối mạng lưới hệ thống thủ tục được xác lập từ trước và được công bố minh bạch; Bảo đảm nguyên tắc người dân được làm mọi điều pháp lý không cấm, nhưng nhà nước chỉ được làm những điều mà pháp lý được cho phép.
Mặc dù những nguyên tắc nói trên hạn chế kĩ năng hành xử tùy tiện của nhà nước, nhưng chúng lại làm cho việc hành xử của nhà nước được dẫn dắt nên thường hợp lý và anh minh.
Với ý nghĩa bình đẳng trước pháp lý, toàn bộ những công dân đều ngang quyền với nhà nước. Không thể có chuyện, mọi vi phạm của người dân đều bị trừng trị, còn mọi vi phạm của nhà nước (hoặc của những quan chức nhà nước) đều được cho qua. Không thể có chuyện, cấm người dân đi xe máy để những người dân đi xe hơi có lối đi thông thoáng hơn. Ngoài ra, khi tham gia những quan hệ pháp lý dân sự (sắm sửa của những công ty ví dụ nổi bật nổi bật), nhà nước chỉ là một bên của quan hệ hợp đồng bình đẳng như những bên khác.
Công lý về thủ tục và về hình thức là thứ tương đối trừu tượng. Đại loại, công lý thì có công lý về nội dung và công lý về hình thức. Ví dụ, người phạm tội ác phải bị trừng trị là công lý về nội dung; còn, mọi bị cáo đều phải có quyền yên cầu được xét xử bởi một phiên tòa xét xử mà những thẩm phán là trọn vẹn độc lập và với những thủ tục tranh tụng minh bạch là công lý về hình thức. Người Anh-Mỹ rất coi trọng công lý về hình thức vì họ nhận định rằng khi những thủ tục được tuân thủ nghiêm ngặt thì công lý nội dung lúc nào thì cũng đạt được.
Với tư cách là công cụ bảo vệ bảo vệ an toàn công lý về thủ tục và về hình thức, pháp trị yên cầu: Hệ thống pháp lý phải có khá đầy đủ những quy định công minh về việc phát hành quyết định hành động và về thủ tục (không thể thích thế nào thì quyết thế ấy); Các quy định về việc phát hành quyết định hành động và về thủ tục phải được xác lập từ trước và phải được công bố từ trước (không thể sửa luật chơi trong lúc đang chơi); Các quy định về việc phát hành quyết định hành động và thủ tục phải được vận dụng một cách minh bạch, minh bạch (không thể vận dụng những quy định mà không dẫn chiếu được, không lý giải được); Các quy định về việc phát hành quyết định hành động và thủ tục phải được vận dụng một cách nhất quán (không thể nay vận dụng thế này, mai vận dụng thế khác).
Khái niệm nhà nước pháp quyền của người Châu Âu rộng hơn khái niệm pháp trị của người Anh-Mỹ: về cơ bản nó gồm có khái niệm pháp trị nói trên kết thích phù hợp với những tư tưởng và nguyên tắc của chủ nghĩa lập hiến tự do. Dưới đấy là một vài tư tưởng và nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa lập hiến nói trên:
Một là, quyền lực tối cao giữa nhà nước và những công dân được phân loại theo kế ước xã hội (nhà nước không đương nhiên có quyền). Bản kế ước đó đó là bản hiến pháp. Hiến pháp vì vậy phải do quốc hội lập hiến soạn thảo và phải được toàn dân phê chuẩn. Việc sửa đổi hiến pháp phải do toàn dân phúc quyết.
Hai là, quyền con người là những quyền hiến định. Các quyền này là không thể bị xâm phạm. Hơn thế nữa, trách nhiệm của nhà nước là phải bảo vệ bảo vệ an toàn những Đk để người dân trọn vẹn có thể thực thi được những quyền của tớ.
Ba là, quyền lực tối cao của nhà nước phải bị phân loại để trách lạm quyền và lộng quyền.
Bốn là, những quyền lực tối cao nhà nước phải được tổ chức triển khai theo quyền tắc kiểm tra và cân đối lẫn nhau (check and balance). Điều này vừa hỗ trợ cho việc tránh lạm quyền, vừa làm cho việc thực thi quyền lực tối cao được minh bạch và hợp lý…
Với những thông tin được trình diễn trên đây, thiết nghĩ, việc lựa chọn quy mô nhà nước pháp quyền là yếu tố toàn bộ chúng ta nên xác lập.
Nguyễn Sĩ Dũng
Tags:
*. Luật sư Lê Công Định
“Nhà nước pháp quyền” là một khái niệm đề cập đến nh Luật sư Lê Công Địnhiều từ khi Việt Nam khởi đầu tiến hành công cuộc thay đổi vào năm 1986. Về ngữ nghĩa, hai chữ “pháp quyền” đang không gợi ý nghĩa đúng chuẩn của cụm từ nhà nước pháp quyền, mà toàn bộ chúng ta thường hiểu là một thể chế nhà nước được điều hành quản lý và cai trị bằng luật pháp.
“Nhà nước pháp quyền” là khái niệm được gia nhập từ nền văn minh pháp lý phương Tây. Truyền thống pháp lý Đông phương nói chung và Việt Nam nói riêng không tồn tại khái niệm này (mặc dầu vào thời Xuân Thu Chiến Quốc tại Trung Hoa đã xuất hiện trường phái chủ trương vận dụng hình luật nghiêm khắc để trị dân – Pháp trị chủ nghĩa – với nhà tư tưởng tiêu biểu vượt trội Hàn Phi Tử).
Nhà nước pháp quyền có nguồn gốc từ khái niệm “État de droit” (tạm dịch là “Nhà nước [cai trị bằng] luật pháp”) trong Pháp ngữ và “Rule of law” (tạm dịch là “sự cai trị bằng luật pháp” hoặc “sự thống trị của luật pháp”) trong Anh ngữ. Thật ra, chữ thích hợp để dịch hai thuật ngữ tương tự này ở Âu-Mỹ đáng lẽ phải là nhà nước pháp trị thay vì nhà nước pháp quyền (chữ “quyền” trong Hán ngữ mang nghĩa “nắm tay, nắm đấm” hoặc “quyền lợi”, trọn vẹn không tương quan đến ý nghĩa của hai thuật ngữ “État de droit” và “Rule of law”). Do vậy, thiết tưởng nên sử dụng từ nhà nước pháp trị, vừa đúng chuẩn vừa dễ hiểu, lại tránh tình trạng diễn giảng sai lệch ý nghĩa.
Quan niệm về nhà nước pháp trị cùng với ý định soạn thảo một văn bản hiến pháp cho Việt Nam đã manh nha vào trong năm 1920 và 1930 từ cuộc vận động xây dựng thể chế quân chủ lập hiến do những nhà ái quốc đương thời khởi xướng nhằm mục tiêu tranh đấu chống lại ách cai trị của thực dân Pháp. Tuy nhiên cuộc vận động này tiếp sau này đã thất bại. Phải đến năm 1946, bản hiến pháp thứ nhất mới được phát hành. Bản hiến pháp của nước Việt Nam mới này đã đặt những viên gạch thứ nhất xây hình thành tòa thành tháp nhà nước pháp trị trên thực tiễn.
Sự hiện hữu của một nhà nước pháp trị nên phải hội tụ đủ tối thiểu những điểm lưu ý cơ bản tại đây:
1. Tam quyền phân lập
Đối với một nhà nước pháp trị, toàn bộ khối mạng lưới hệ thống chính trị và quản trị và vận hành nhà nước phải được tổ chức triển khai theo nguyên tắc tam quyền phân lập. Quyền lực nhà nước, gồm có những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp, phải được phân phân thành ba bộ phận độc lập, riêng không tương quan gì đến nhau và trấn áp lẫn nhau. Sự phân quyền minh bạch ấy sẽ tương hỗ tránh tình trạng lạm quyền và dân chủ hình thức.
Một thể chế vận hành trên nền tảng tam quyền phân lập một cách thực ra yên cầu những người dân hoạt động giải trí và sinh hoạt trong những ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp phải trọn vẹn độc lập, chuyên nghiệp và hành xử việc làm không kiêm nhiệm. Không thể có tình trạng một công chức thuộc cỗ máy chính phủ nước nhà hoặc thẩm phán thuộc ngạch tòa án lại kiêm nhiệm đại biểu quốc hội.
Ngoài quyền phát hành luật, quốc hội cũng thủ giữa vai trò “khắc chế” Xu thế lạm quyền của những quan chức nhiều quyền hành thuộc ngành hành pháp. Phàm là con người thì ai cũng luôn có thể có khuynh hướng tư lợi và lạm quyền một khi được trao quyền hành trong tay. Nếu chỉ “xử lý nội bộ” hoặc “phê và tự phê” thì không lúc nào diệt trừ tận gốc và ngăn ngừa sự tái diễn của thói quan liêu, tham nhũng cùng những thói hư tật xấu khác của những quan chức hủ hóa.
Nếu sự tồn tại của một chính phủ nước nhà tuỳ thuộc vào sự tin tưởng trao phó quyền hạn từ dân chúng, mọi hành động hành xử quyền hành đều đặt dưới sự giám sát nghiêm ngặt từ phía đại biểu của dân trong quốc hội hay nghị viện, thì tự khắc một chính phủ nước nhà đương quyền sẽ mong ước tự thân và ý chí đủ mạnh để thiết lập nên một khối mạng lưới hệ thống đề kháng nội tại, nhằm mục tiêu tận diệt mọi mầm mống phát sinh những tệ đoan và thanh lọc nhanh gọn hàng ngũ quan chức của tớ.
Nếu sự phân quyền không minh bạch, mà chỉ đơn thuần là phân công, phân nhiệm trong lúc mọi quyền hành thực sự lại triệu tập vào một trong những định chế duy nhất thì đấy chỉ là yếu tố phân quyền nửa vời. Điều này tất yếu không thể được định danh là nhà nước pháp trị. Triết gia Montesquieu, cha đẻ của thuyết tam quyền phân lập, và những nhà tư tưởng hậu duệ của ông rất mất thời hạn rồi chắc không thể nào ngờ rằng sẽ đã có được ngày học thuyết của tớ lại được trấn áp và điều chỉnh thành “tam quyền phân nhiệm” như vậy!
2. Thượng tôn luật pháp
Trong một nhà nước pháp trị, tinh thần thượng tôn pháp lý là lẽ đương nhiên. Thượng tôn pháp lý được thể hiện ở đoạn cả cỗ máy công quyền lẫn công dân cùng “quy ước” với nhau chỉ tuân thủ và vận dụng những luật đạo và văn kiện lập pháp tương tự khác do quốc hội hay nghị viện phát hành một cách minh bạch.
Tất nhiên khi hành xử quyền hành pháp, chính phủ nước nhà và những cơ quan trực thuộc trọn vẹn có thể soạn thảo những văn kiện lập quy để những viên chức trong cỗ máy công quyền thuận tiện và đơn thuần và giản dị tiến hành việc làm thuộc phạm vi thẩm quyền của tớ. Nhưng, người dân không cần thiết phải ghi nhận đến những văn kiện này, đặc biệt quan trọng những loại có đóng dấu “mật”. Họ chỉ phải tuân thủ những gì do chính cơ quan mà người ta trực tiếp bầu nên soạn thảo và phát hành.
Nếu tiến hành nguyên tắc thượng tôn luật pháp thì khó trọn vẹn có thể đồng ý việc một văn kiện lập pháp, ví dụ nổi bật nổi bật Bộ luật Dân sự hay Luật Đất đai, tuy đã được ngành lập pháp phát hành nhưng còn phải chờ sự hướng dẫn thi hành của những văn kiện lập quy (nghị định, thông tư) của ngành hành pháp. Đó là chưa tính một thực tiễn vẫn thường trình làng là những cơ quan công quyền, đặc biệt quan trọng chính phủ nước nhà và những bộ, khi phát hành văn bản dưới luật nhằm mục tiêu hướng dẫn thi hành một luật đạo của tớ hoặc đưa ra những thủ tục mà luật không minh định nhằm mục tiêu hạn chế hoặc tước bỏ quyền lợi của người dân vốn đã được luật đạo ấy công nhận.
Trong một nhà nước pháp trị, cơ quan lập pháp và những thành viên của nó phải dữ thế chủ động soạn thảo dự án bất Động sản khu công trình xây dựng luật chứ không riêng gì có thụ động ngồi chờ những bộ trình sẵn để tranh luận và biểu quyết. Chính những đại biểu dân cử sẽ dữ thế chủ động tìm kiếm sự tương hỗ trình độ từ những Chuyên Viên trong nghành nghề đối tượng người tiêu dùng của luật đạo. Thực thi quyền soạn thảo luật như vậy cũng tiếp tục tương hỗ giảm thiểu tình trạng “nghị gật” trên forum quốc hội.
Thượng tôn luật pháp còn yên cầu mọi văn kiện lập pháp và lập quy đều phải tuân thủ hiến pháp. Công dân được quyền thử thách tính hợp hiến của luật và những văn bản dưới luật bằng việc khởi kiện trước tòa bảo hiến. Tòa bảo hiến – dù được tổ chức triển khai như một định chế riêng không tương quan gì đến nhau hay là một bộ phận của tòa án tối cao – sẽ đảm đương việc làm bảo vệ hiến pháp và trọn vẹn có thể đưa ra phán quyết hủy bỏ những luật đạo, nghị định, thông tư hay quyết định hành động vi hiến.
Tình trạng thông tư và nghị định của ngành hành pháp xích míc với những luật đạo của cơ quan lập pháp như lúc bấy giờ chứng minh và khẳng định không thể tồn tại nếu có tòa bảo hiến. Quốc hội khi này sẽ trang trọng hơn khi soạn thảo luật, cơ quan công quyền sẽ thận trọng hơn khi điều hành quản lý vương quốc. Không ai trọn vẹn có thể tiếp tục tại vị để đùa với dân khi mà ngày hôm nay phát hành quyết định hành động này, ngày mai lại sửa đổi, thậm chí còn hủy bỏ chính quyết định hành động đó!
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN
Reply
7
0
Chia sẻ
Review Chia Sẻ Link Download Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là ?
– Một số Keyword tìm kiếm nhiều : ” Review Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là tiên tiến và phát triển nhất , Share Link Tải Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là “.
Thảo Luận vướng mắc về Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là
Bạn trọn vẹn có thể để lại Comments nếu gặp yếu tố chưa hiểu nhé.
#Nhà #nước #pháp #trị #và #nhà #nước #pháp #quyền #giống #nhau #điểm #cơ #bản #là Nhà nước pháp trị và nhà nước pháp quyền giống nhau điểm cơ bản là
Bình luận gần đây