Các phong tục ngày Tết Nguyên Đán cổ truyền 3 miền Bắc, Trung, Nam 2022
Nước ta vốn có tiếng với sự hòa trộn văn hóa của 54 dân tộc bạn hữu, mỗi dân tộc, mỗi vùng miền luôn có những phong tục tập quán riêng, tạo nên sự đa dạng cho văn hóa nước ta. Đặc biệt, trong dịp Tết cổ truyền, bố miền Bắc – Trung – Nam, mỗi miền đều có những phong tục ngày Tết rất riêng, rất đặc biệt và có nhiều ý nghĩa sâu sắc. Trong bài bác luận này, hãy cùng nhau Tác giả tìm hiểu một số phong tục ngày Tết Nguyên Đán cổ truyền thú vị của 3 miền Bắc – Trung – Nam nước ta nhé!
Một số phong tục ngày Tết ý nghĩa tại miền Bắc
Mua quất, mua đào ngày Tết
Vào dịp Tết, người Việt thường có thú vui đi chợ hoa, mua cây cảnh về bày trong ngôi nhà, vừa để trang trí, vừa tạo ko gian tươi mới, sinh động trong ngày Tết. Đào và quất là hai loại cây chơi Tết đặc trưng của người miền Bắc. Màu hồng đỏ của hoa đào, màu vàng cam của quất giúp tạo ko gian xuân vui tươi và cũng được coi là có tác dụng xua đuổi tà ma, đem lại may mắn vào năm mới. Loại đào được ưa chuộng nhất là đào bích với bông to, nhiều cánh, màu đậm. Nhà nào có điều khiếu nại thì chơi đào rừng, đào phai, vừa thanh nhã, vừa độc đáo. Nếu bày quất thì người ta thường lựa cây có tán đẹp, đủ cả quả vàng, quả non, lá xanh mướt, hoa… tượng trưng cho sự trù phú, tài lộc, ăn nên làm ra.
>> Xem thêm: Đào Thất thốn là gì? Nguồn gốc đào Thất thốn tiến Vua
Bày mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả là một trong những thứ chẳng thể ko có trên bàn độc thần linh và gia tiên của các gia đình Việt từ Bắc vào Nam. Tuy nhiên, mỗi vùng miền có những cách bày vẽ mâm ngũ quả rất khác nhau. Người miền Bắc bày mâm ngũ quả khá cầu kỳ, thường gồm ít nhất 5 loại quả khác màu nhau, tượng trưng cho 5 hành, sự đơm hoa kết trái, viên mãn, tròn đầy.
Thông thường, mâm ngũ quả miền Bắc sẽ chẳng thể ko có nải chuối xanh, quả bưởi (hoặc có thể thay bởi quả phật thủ), rồi sau đó có thể bày thêm các loại quả khác ví như quả cam, quả quýt, hồng, roi, hồng xiêm, nho đen, ớt… tùy theo điều khiếu nại của từng gia đình.
>> Xem thêm: Còn mấy ngày nữa là Tết? Mấy ngày nữa đến Tết Âm lịch?
Bánh chưng, bánh giầy
Bánh chưng, bánh giầy là món bánh cổ truyền, chẳng thể ko có trong dịp Tết Nguyên Đán. Trước tê, vào những ngày giáp Tết, các gia đình trong một xóm, một thôn thường tụ tập nhau lại, cùng gói và luộc bánh chưng qua đêm. Trẻ con trong xóm cùng nhau vừa chơi bài bác tam cúc vừa trông nồi bánh chưng luộc.
Ngày nay, tuy cuộc sống tất nhảy làm cho nhiều gia đình chẳng thể tự gói bánh chưng tuy nhiên đây vẫn là món ăn chẳng thể ko có trên mâm cúng thần linh, tổ tiên cũng như mâm cỗ ngày Tết.
>> Tham khảo: Nguồn gốc và ý nghĩa của bánh chưng, bánh giầy ngày Tết
Mâm cỗ Tết đặc trưng của miền Bắc
Mâm cỗ theo đúng phong tục ngày Tết của người miền Bắc thường có các món như bánh chưng, giò lụa, thịt gà, nem rán, canh măng, dưa hành, thịt đông… đa phần đều là các món ăn phù phù hợp với thời tiết lạnh giá đặc trưng của mùa xuân Bắc Bộ. Các món khác sẽ tùy theo tài chính tài chính của từng gia đình mà thay đổi cho phù hợp. Dù gia cảnh gian khổ thế nào thì trong dịp Tết, các gia đình cũng đều cố gắng bày vẽ, sửa soạn những mâm cỗ đẹp đẽ, tinh tươm để dâng lên thần linh, tổ tiên, ông bà. Mâm cỗ Tết của người miền Bắc thể hiện nay sự gắn bó, đủ đầy, mong ước có một năm mới no đủ, thịnh vượng.
>> Xem thêm: [Tổng hợp] Món ngon ngày Tết Miền Bắc dễ làm đãi quan lại quý khách khứa hàng
Một số phong tục khác
Một trong các phong tục ngày Tết nổi nhảy ở miền Bắc đó là lễ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp. Người miền Bắc cúng ông Táo thường có bố bộ áo mũ, mâm cỗ cúng và một con cá chép còn sống thả trong chậu nước. Sau Khi cúng xong, người ta sẽ đem cá chép đi thả để cá biến thành Rồng đưa ông Táo về trời.
Hình như, vào dịp sát Tết, người miền Bắc thường đi chợ hoa, chẳng những có để mua hoa, mua cây trang trí căn ngôi nhà mà còn để tìm gặp gỡ các thầy đồ, xin một câu đối viết trên giấy đỏ thắm về treo trước cửa ngôi nhà. Tuy nhiên, lúc này phong tục ngày Tết đầy thú vị này đã và đang dần mai một, rất ít điểm còn duy trì được.
Theo đúng phong tục Tết Nguyên Đán của người miền Bắc thì sau Khi làm lễ cúng Giao thừa, cả gia đình thường sẽ đi ngắm pháo hoa hoặc di chuyển chùa thắp hương thơm, hái lộc. Ngày xưa, Khi cúng Giao thừa xong, người miền Bắc còn có cổ tục dựng cây nêu trước ngôi nhà và đốt pháo nổ để xua đuổi những điều rủi ro trong năm cũ cũng như các ma quỷ đang rình rập xung vòng xung quanh. Tuy nhiên, lúc này do pháo đã bị cấm nên tục đốt pháo cũng ko hề nữa.
>> Tham khảo ngay: Mâm cúng ông Táo đơn giản, đầy đủ nghi lễ cho người tất nhảy
Kiêng kỵ ngày Tết của người miền Bắc
So với phong tục ngày Tết của hai vùng còn lại thì miền Bắc là vùng có nhiều điều cấm kị nhất. Người miền Bắc rất coi trọng và tuân thủ theo những điều ko được làm ngày Tết này với kỳ vọng sẽ có một năm mới êm đềm, thuận lợi và gặp gỡ nhiều may mắn rộng.
Kiêng quét ngôi nhà: Người miền Bắc thường kiêng cữ quét ngôi nhà trong bố ngày Tết vì cho rằng như thế là quét ko hề vận đỏ đi ngoài ngôi nhà.
Kiêng đổ rác: Bắt mối cung cấp từ truyện trong “Sưu thần ký”, đổ rác là đổ tài lộc ra ngoài ngôi nhà.
Kiêng ko treo những tranh “xui xẻo”: Người miền Bắc xưa thường thích treo tranh Đông Hồ trong ngôi nhà vào dịp Tết. Nhưng những bức tranh vẽ cảnh đánh ghen, khiếu nại tụng… thường “kiêng cữ” ko được treo mà phải tìm treo tranh mang ý tài lộc như lợn, gà, cậu còi nhỏ bỏng…
Kiêng cho lửa ngày Tết: Người Việt từ xa xưa luôn quan lại niệm kiêng cữ cho lửa trong ngày Tết vì lửa tượng trưng cho sự may mắn.
Rắc vôi bột ở 4 góc vườn: Ở vùng quê miền Bắc, vào dịp Tết, ngôi nhà nào cũng rắc vôi bột ở 4 góc vườn rồi vẽ phía ra phía phía cổng để xua đuổi ma quỷ, bởi vậy nên dân gian mới có câu: “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”.
Xông ngôi nhà: Vào trước Tết, các gia đình thường sẽ xem tuổi để chọn người xông ngôi nhà lấy hên đầu năm. Người được chọn xông ngôi nhà chẳng những có hợp tuổi với gia chủ mà còn phải có tính cách hào sảng, vui vẻ thì gia đình mới gặp gỡ nhiều may mắn. Những người “nặng vía”, ko khớp tuổi với gia chủ hoặc đang chịu tang thì bạn tránh việc xông đất ngôi nhà người khác để tránh xui xẻo.
Tránh nói giông: Phong tục ngày Tết của miền Bắc rất kiêng cữ những ngôn từ, hành động có thể đem lại sự rủi ro, còn gọi là nói giông hoặc nói xui như: “Chết rồi!” hoặc “Tiêu rồi!”.
Kiêng cho nước đầu năm: Nước được ví như mối cung cấp tài lộc trong câu chúc tiền vào như nước, nếu cho nước thì coi như mất lộc trong năm mới.
Kiêng làm vỡ chén đĩa: Bát đĩa tượng trưng cho gia đình, vì thế, trong những ngày Tết ko được đánh vỡ chén đĩa, ấm chén. Đồng thời tránh cãi nhau, chửi nhau, kiêng cữ những điều ko vui xảy ra với gia đình.
Kị mai táng: Miền Bắc có tục lệ cất khăn tang trong bố ngày Tết để các gia đình đang có tang được hòa chung nụ cười năm mới với dân tộc. Nhà nào có đại tang kiêng cữ thì nên kiêng cữ đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng. trái lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và yên ủi gia đình xấu số.
Các phong tục ngày Tết đặc trưng của miền Trung
Hoa chơi ngày Tết đa dạng
Phong tục Tết của người miền Trung khá đơn giản, ít câu nệ. Ví dụ như việc chơi hoa ngày Tết, người miền Trung có thể chơi cả đào, cả mai, cả quất… tùy thích. Trong khi, người dân còn thường chọn thêm nhiều loại cây, hoa cảnh để bày trong ngôi nhà dịp Tết đến xuân về như cây cúc vạn thọ, cây hoa trạng nguyên…
Cách bày mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả của người miền Trung ko cầu kỳ như miền Bắc, cũng ko mang ý nghĩa đặc biệt như miền Nam mà thường có gì cúng nấy, chủ yếu là thành tâm dâng kính tổ tiên. Tuy nhiên, người miền Trung ko dùng đến chuối xanh (đắng, chát), mà thường lựa những loại quả và ngọt ngào, tròn thơm để cầu mong một năm mới an vui, thuận lợi.
>> Xem thêm: Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết 3 miền Bắc, Trung, Nam gồm những gì đẹp, ý nghĩa?
Mâm cỗ Tết đặc trưng của miền Trung
Mâm cỗ Tết của người miền Trung cũng khá đặc biệt những Khi có sự hiện nay thị của cả bánh chưng và bánh tét. Người miền Trung thường cúng bánh chưng, tuy nhiên ăn thì thường chọn bánh tét. Ở một số tỉnh, nhất là Huế, mâm cỗ cúng còn được làm khá cầu kỳ, đủ thức ngon, sơn hào hải vị. Nổi nhảy nhất trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Trung phải kể tới các món cuốn như cuốn thịt luộc, cuốn tai heo… tất nhiên đó là đủ các loại rau, chấm cùng với mắm nêm đậm đà. Trong khi, để cho đỡ ngán, người miền Trung sẽ chuẩn bị thêm trên mâm cỗ một số món như nem chua, thịt giấm, củ kiệu muối… nhằm mục đích kích thích vị giác.
Một số phong tục khác
Người miền Trung cũng cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp Âm lịch như hai miền còn lại. Nhưng điểm biệt lập lớn nhất tạo nên nét đặc trưng của lễ cúng Táo quân ở miền Trung, đó là kẻ ta sẽ ko cúng áo mũ vàng mã và thả cá chép cho các Táo như miền Bắc hoặc đốt “cò cất cánh, ngựa chạy” như người miền Nam. Thay vào đó, bọn họ dâng lên một con ngựa bởi giấy, có yên cương đầy đủ và đốt vàng mã dâng lên các vị thần linh.
Ngày 30 Tết, buổi sáng đàn ông trụ cột của gia đình đi mộ thắp hương thơm cho ông bà tổ tiên, mời ông bà cùng về ăn Tết với con cháu. Sau Khi cúng Tất niên xong thì cả gia đình sẽ gắn bó cùng nhau, cùng ăn bữa cơm cuối năm để tổng kết năm cũ cũng như chia sẻ những plan năm mới.
Xông đất cũng là một trong những trong những phong tục Tết Nguyên Đán của người miền Trung vào sáng mùng 1. Thường gia đình sẽ nhờ người trưởng thành tuổi, còn mạnh mạnh mạnh khoắn, có vai vế và uy tín trong xã hội hoặc những đứa trẻ thông minh, hoạt chén, vui vẻ đến “xông đất” đầu năm.
>> Tham khảo ngay: [Mách nhỏ] Cách muối củ kiệu chua ngọt giòn ngon mà để lâu, ko sợ nổi váng
Kiêng kỵ ngày Tết của người miền Trung
Tết của người miền Trung được đánh giá là khá thoải mái, tuy nhiên, những điều kiêng cữ kỵ cũng ko phải là ko hề. Vào dịp Tết, theo đúng phong tục, người miền Trung thường kiêng cữ các món chế biến từ tôm vì sợ sẽ đi giật lùi như tôm. Trong khi người ta cũng kiêng cữ ăn trứng vịt lộn, thịt vịt vì cho rằng ăn thịt vịt vào ngày đầu sẽ gặp gỡ xui xẻo. Một số điểm ở miền Trung còn kiêng cữ mặc đồ màu trắng trong suốt tháng Giêng.
>> Xem thêm: Những điều nên làm và kiêng cữ kỵ trong ngày Tết
Những phong tục ngày Tết thú vị tại miền Nam
Mai vàng đón Tết
Miền Bắc có hoa đào thì miền Nam thường dùng hoa mai để đón Tết. Màu vàng tươi sáng của hoa mai là khuôn mặt của sự vinh hiển, thành đạt, tài lộc. Người dân miền Nam thường chọn mua những cây mai có nhiều nụ và lộc để có hoa nở đúng thời tự khắc Giao thừa. Đặc biệt, hoa càng nhiều cánh thì càng mang lại nhiều tài lộc, may mắn.
Cách bày mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả miền Nam rất khác với miền Bắc. Người miền Nam thường bày các loại quả chính là mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, đọc chệch thành “cầu vừa đủ xài”, với mong muốn có một năm mới nhiều tài lộc. Những năm gần đây, người ta còn cho thêm quả sung – tượng trưng cho sự sung mãn về sức mạnh mạnh khoắn, tiền bạc. Ngoài những loại quả này thì tùy từng gia đình có thể thêm dưa hấu, táo, đào tiên… Hình như, người miền Nam kiêng cữ ko bày cam quýt như miền Bắc vì theo bọn họ “cam đành quýt đoạn”, tượng trưng cho sự ly tán, chia lìa.
Mâm cỗ Tết đặc trưng của người miền Nam
Mâm cỗ Tết của miền Bắc có bánh chưng, bánh giầy thì Tết miền Nam chẳng thể ko có những khoanh bánh tét. Bánh Tét có nhân gần giống như bánh chưng tuy nhiên được gói bởi lá chuối thay vì lá dong và có hình trụ tròn. Trong khi, các món ăn truyền thống trên mâm cơm Tết của người miền Nam cũng rất khác với miền Bắc, thường gồm những món như: Dưa giá, tôm thô củ kiệu, thịt kho tàu, chén canh Mướp đắng, gỏi ngó sen… Phần lớn các món thường được nấu sẵn, chỉ việc bày ra nên phụ nữ giới trong gia đình thường ko tốn quá nhiều công sức cho mâm cơm, thay vào đó, bọn họ dành thời gian làm đẹp, vui chơi, gắn bó bên gia đình.
>> Tham khảo ngay: [Tổng hợp] Món ngon ngày Tết miền Nam dễ làm, ăn ko ngán
Một số phong tục khác
Mâm lễ cúng ông Táo của miền Nam có khá nhiều biệt lập với miền Bắc, điển hình là có thêm đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen (kẹo thèo lèo) và một bộ “cò cất cánh, ngựa chạy” (cò cất cánh, ngựa chạy là hình con cò và con ngựa cắt bởi giấy, ko phải áo mũ có khuông tre cầu kỳ như miền Bắc).
Trong khi, người miền Nam dù đi đâu, làm gì thì trong dịp Tết cũng đều cố gắng sắp xếp để về ngôi nhà trước Giao thừa bởi bọn họ cho rằng nếu ai ko về kịp thì đồng nghĩa cả năm mới sẽ phải bôn bố mọi điểm làm ăn vất vả.
Tục lì xì là một trong những phong tục ngày Tết phổ biến ở miền Nam trước Khi lan ra các vùng khác của nước ta. Trong dịp năm mới, người trưởng thành thường tặng trẻ nhỏ trong gia đình những bao lì xì rực rỡ để lấy may, cầu cho trẻ hoặc ăn uống chóng lớn, mọi sự được như mong muốn. Lì xì thường ko câu nệ giá trị mà chủ yếu đem lại nụ cười, tốt lành, may mắn.
>> Tìm hiểu thêm:
Kiêng kỵ ngày Tết của người miền Nam
Người miền Nam cũng giống như miền Trung, Tết đến ko kiêng cữ kỵ quá nhiều tuy nhiên các độc giả vẫn phải chú ý một số điều sau:
Nếu trong ngày Tết mà để mất chổi thì có nghĩa cả năm đó gia đình sẽ bị trộm cắp viếng thăm vơ vét của cải.
Ở một số vùng, người dân còn kiêng cữ ko được để cối xay gạo trống vào những ngày đầu năm bởi đó là tượng trưng cho việc thất chén, mất mùa năm tới.
Ở miền Nam, vào những ngày Tết, dù quan lại quý khách khứa hàng có đến ngôi nhà vàobất kể giờ giấc nào thì gia chủ cũng dọn cỗ mời ăn uống. Khách ko được từ chối, bao gồm đang no thì cũng phải nhắm nháp một chút cho phải phép với gia đình.
>> Xem thêm: Mùng 1 Tết 2021 nên mặc đồ màu gì để may mắn cả năm?
Trên đây là một trong những số phong tục ngày Tết nổi nhảy của bố miền Bắc – Trung – Nam của nước ta. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp các độc giả hiểu thêm về những đặc trưng văn hóa Tết ở mỗi vùng miền để điều chỉnh cho phù phù hợp với điểm mà mình đang sinh sống.
Để tham khảo thêm nhiều thông tin thú vị khác cho mùa Tết, các độc giả đừng quên thường xuyên truy cập Tác giả.vn nhé! Hẹn hội ngộ các độc giả trong các bài bác luận sau.
>> Tham khảo thêm:
Data Các phong tục ngày Tết Nguyên Đán cổ truyền 3 miền Bắc, Trung, Nam 2021-08-23 05:15:59
#Các #phong #tục #ngày #Tết #Nguyên #Đán #cổ #truyền #miền #Bắc #Trung #Nam